Đa cấp lừa đảo là vấn đề không mới. Tuy nhiên, ngày càng xuất hiện nhiều ứng dụng đa cấp biến tướng tinh vi nhằm lừa tiền của nhiều người dân. Chúng núp bóng các hình thức mới, mượn danh công nghệ blockchain, tiền điện tử, quyền chọn nhị phân để chiêu dụ những "nhà đầu tư" trẻ tuổi.
Dưới đây là những chia sẻ của Tiến sĩ Nguyễn Hữu Huân - Trưởng bộ môn Thị trường Tài chính, trường Đại học Kinh tế TP. HCM về hiện tượng kinh doanh đa cấp kiểu mới.
Các ứng dụng đa cấp như một cái bẫy, đánh vào tâm lý muốn giàu, đổi đời nhanh của người dân. Ban đầu để tạo niềm tin, các ứng dụng này sẽ trả một mức lãi suất rất cao cho nhà đầu tư. Các nhà đầu tư có thể rút tiền bất cứ lúc nào.
Khi thử với số tiền nhỏ thấy thành công, các nhà đầu tư tăng dần số tiền lên cho đến khi toàn bộ vốn liếng của họ đã nằm trọn trong cái bẫy đa cấp khi nào không hay. Các vụ lừa đảo tiền tỷ đều theo mô thức này. Ví dụ như các sàn Thodex, Coolcat… trả lãi cho các nhà đầu tư hàng tháng, tuần thậm chí hàng ngày với lợi nhuận lên đến 100% một tháng.
Sự thiếu hiểu biết của một bộ phận người dân, kèm theo đó là lòng tham vốn là bản chất của con người khiến họ như những con thiêu thân vướng vào các bẫy lừa đa cấp. Bên cạnh đó là tâm lý bầy đàn, đầu tư theo đám đông. Thấy người khác đầu tư có lời thì mình cũng không muốn là người ngoài cuộc cũng là nguyên nhân khiến họ biết mà vẫn liều một phen.
Bản chất của mô hình lừa đảo đa cấp vẫn là tạo nên niềm tin cho nhà đầu tư khi chi trả lợi nhuận rất cao nhờ vào việc dùng tiền của người mới trả cho người cũ. Tuy nhiên, nó biến tướng hơn nhờ sự phát triển của công nghệ.
Các mô hình đa cấp dễ dàng huy động vốn và biến mất nhanh hơn mà không hề để lại dấu vết. Các sàn lừa đảo ngoại hối Forex, sàn vàng hay mới đây nhất là các sàn tiền kỹ thuật số đa cấp.
Chúng ta không biết chủ ứng dụng thực sự là người nào, ở đâu và đang làm gì, nên việc truy lùng chủ mưu của mô hình lừa đảo công nghệ là cực kỳ khó khăn đối cả với các cơ quan chức năng.
Các ứng dụng lừa đảo đa cấp hiện nay đều theo mô hình Ponzi. Mô hình này chủ yếu lấy tiền người mới để trả cho người cũ và hệ thống phải nở ra như một kim tự tháp. Số lượng người mới tham gia ngày càng nhiều hơn số lượng người chơi cũ thì kim tự tháp mới tiếp tục trụ vững. Nhưng một khi các ứng dụng không thể huy động nhiều người chơi hơn thì ngay lập tức kim tự tháp sẽ đổ vỡ và người chủ sàn sẽ ôm tiền bỏ trốn.
Cam kết trả lãi cao hơn rất nhiều so với mức trung bình. Ví dụ sàn Coolcat cam kết trả lãi 20.000 đồng mỗi ngày cho số tiền một triệu nhà đầu tư bỏ ra. Tức 2% một ngày và khoảng 60% một tháng. Thật không thể hình dung nổi là sàn này làm gì để có thể có mức lợi nhuận cao như vậy để chi trả cho nhà đầu tư.
Mô hình kinh doanh không rõ ràng, thậm chí không công bố mô hình, phương thức kinh doanh để mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư. Các sàn như Coolcat, FNET, Thodex… chỉ cam kết trả lãi mà không tiết lộ mô hình kinh doanh của họ là gì để có thể kiếm được tiền trả lãi cho nhà đầu tư.
Một số khác lại sử dụng các kỹ thuật bánh vẽ như phát triển trí tuệ nhân tạo để tự động giao dịch trên thị trường ngoại hối nhằm mang lại lợi nhuận khủng hàng ngày. Lưu ý là ở các thị trường phức tạp như ngoại hối, vàng và tiền kỹ thuật số thường giá cả sẽ bị chi phối bởi các nhà cái hay cá mập. Các sàn nhỏ lẻ này rất khó để có thể thu lại lợi nhuận cho dù kỹ thuật có tốt đến mấy.
Các dự án đa cấp thường sử dụng các chiêu trò PR, quảng bá, người nổi tiếng để tạo niềm tin cho nhà đầu tư, tạo ra những hình ảnh hào nhoáng như đi siêu xe, ở biệt thự sang trọng, đồng thời sử dụng hình ảnh người nổi tiếng trái phép để xây dựng niềm tin cho các nhà đầu tư có thể kể đến như sàn Wefinex, Raidenbo hay Bitono;
Khuyến mãi thêm nếu nạp tiền hoặc giới thiệu thành viên mới, biến các nhà đầu tư trở thành công cụ để lừa đảo đa cấp. Lưu ý là cần phân biệt giữa mô hình kinh doanh đa cấp (hợp pháp ở Việt Nam và thế giới) và mô hình biến tướng đa cấp để lừa đảo. Như Myaladin, IBG những ứng dụng mua sắm hoàn tiền đến 80% và chi trả hoa hồng nếu giới thiệu người tham gia hệ thống.
Tạo hiệu ứng bầy đàn khi tổ chức các sự kiện lớn, diễn đàn online, offline, đưa ra những nhà đầu tư thành công hiện nay trên sàn với mức lợi nhuận khủng để thôi thúc mọi người tham gia vào hệ thống. Minh chứng cụ thể là tiền điện tử CSE khi quảng bá tại các hội thảo của họ là xây dựng được công nghệ Blockchain 4.0, giao dịch ngay cả khi không có internet.
Người dân cần báo ngay các cơ quan chức năng để họ có những động thái nhằm ngăn chặn hành vi lừa đảo để hạn chế thiệt hại cho những nhà đầu tư đã lỡ tham gia vào hệ thống này.
Tags:
(VNF) - Theo ông Phạm Văn Đức - Phó Cục trưởng Cục Quản lý, Giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính), bảo hiểm thiên tai đóng vai trò là công cụ “chống sốc”, giúp nền kinh tế Việt Nam giảm thiệt hại, nhanh chóng hồi phục sau thiên tai và tăng cường khả năng thích ứng với rủi ro khí hậu ngày càng gia tăng.
(VNF) - Dù bảo hiểm nhân thọ mang lại nhiều ích lợi, nhưng không ít người nhận được lời khuyên rằng: Không nên mua bởi một số một số “mặt trái” không phải ai cũng chấp nhận.
(VNF) - Đó là thông điệp của các doanh nghiệp bảo hiểm tại Hội nghị Định phí bảo hiểm Việt Nam 2025 với chủ đề “Khôi phục niềm tin, tái định nghĩa bảo hiểm” (Rebuild Trust, Redefine Insurance), khẳng định vai trò của bảo hiểm trong kỷ nguyên mới.
(VNF) - Doanh nghiệp bảo hiểm gửi thông báo: Vì lý do kê khai không đúng về tình trạng lịch sử bệnh lý đã làm sai lệnh quyết định nhận bảo hiểm. Do đó, công ty buộc phải huỷ bỏ quyền lợi hợp đồng, đồng thời tăng mức phí tham gia của sản phẩm chính.
(VNF) - Dù các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ liên tiếp ra mắt sản phẩm mới, chuyên biệt nhưng thị trường vẫn chưa có nhiều khởi sắc. Tuy nhiên, chuyên gia tin bảo hiểm nhân thọ sẽ sớm tốt lên.
(VNF) - Từ ngày 1/1/2026, mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất sẽ tăng, do mức lương tối thiểu vùng được điều chỉnh theo đúng quy định Luật Bảo hiểm Xã hội.
(VNF) - Ông Lê Xuân Bách – Phó Tổng Giám đốc PTI cho biết, bảo hiểm không chỉ đơn giản là chi trả tiền bồi thường, mà còn ở sự chia sẻ, đồng hành trong mọi tình huống khi khách hàng gặp khó khăn nhất.
(VNF) - Công an tỉnh Phú Thọ cho biết, vừa triệt phá đường dây tự đục vỡ xương khớp, hợp thức hoá hồ sơ bệnh án nhằm trục lợi bảo hiểm nhân thọ với số tiền hơn 6 tỷ đồng.
(VNF) - Các doanh nghiệp bảo hiểm cho biết, khi còn đang giám định thiệt hại do cơn bão số 12 đã liên tiếp ghi nhận thêm tổn thất hàng trăm tỷ đồng do cơn bão số 13. Bão chồng bão khiến số tiền bồi thường ước hàng ngàn tỷ đồng.
(VNF) - Theo chuyên gia, nguyên nhân khiến có tỷ lệ bồi thường bảo hiểm bắt buộc xe máy rất thấp, người dân gần như không nhận được lợi ích đến từ cả 3 bên gồm: Cơ quan quản lý, người dân và doanh nghiệp bảo hiểm.
(VNF) - Theo Thông tư 41/2025/TT-NHNN, tổng hạn mức giao dịch của một khách hàng tại một tổ chức cung ứng ví điện tử được phép tăng lên tối đa 300 triệu đồng/tháng đối với các giao dịch thanh toán một số dịch vụ thiết yếu.
(VNF) - Nhiều đại biểu quốc hội cho rằng, bảo hiểm xe máy bắt buộc khi triển khai thực tế không hiệu quả và đề xuất bỏ loại hình này.
(VNF) - Các doanh nghiệp bảo hiểm ghi nhận thiệt hại chủ yếu ở nghiệp vụ xe cơ giới và tài sản kỹ thuật, với tổng giá trị bồi thường ước tính lên tới hàng chục tỷ đồng.
(VNF) - Trước ý kiến của nhiều đại biểu cho rằng, bảo hiểm “đóng tiền vào thì dễ, rút ra lại rất khó”, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho rằng, ông đã từng tham gia bảo hiểm, khi đáo hạn muốn là rút tiền ra được ngay và các công ty phải trả tiền theo quy định.
(VNF) - Từ sau giai đoạn tăng trưởng nóng, các công ty tài chính tiêu dùng đã bước vào quá trình tái cấu trúc sâu rộng, giúp danh mục cho vay trở nên cân bằng hơn.
(VNF) - Sau đợt mưa bão liên tiếp vừa qua, hàng loạt xe ô tô bị ngập nặng, gây ra thiệt hại nghiêm trọng. Đáng chú ý, có hồ sơ bồi thường cho thấy chi phí sửa chữa đã lên đến 90% giá trị chiếc xe, khiến nhiều chủ xe đứng trước nguy cơ mất trắng tài sản.
(VNF) - Sự dịch chuyển mạnh mẽ của tầng lớp trung lưu tại Việt Nam đang mở ra một kỷ nguyên mới: người Việt không chỉ mong muốn “đủ sống”, mà còn khao khát nâng tầm chất lượng sống, bảo vệ thành quả và chuẩn bị vững vàng cho tương lai của thế hệ kế tiếp. Song song với đó, những khoảng trống bảo vệ ngày càng rõ nét, khi những rủi ro bất ngờ vẫn có thể ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính tưởng chừng đã vững vàng.
(VNF) - Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, nếu người lao động chậm đóng bảo hiểm xã hội sau 60 ngày dù đã có văn bản đôn đốc sẽ bị coi là trốn đóng và hành vi này nặng nhất có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
(VNF) - Nước lũ ở Huế lên quá nhanh khiến hàng trăm xe ô tô trong thành phố ngập qúa bánh xe, trong đó có rất nhiều phương tiện nước đã tràn vào trong xe, gây hư hỏng nặng.
(VNF) - Ông Lê Xuân Bách - Phó Tổng Giám đốc PTI cho rằng, việc các doanh nghiệp bảo hiểm nỗ lực trong việc nâng cao trải nghiệm khách hàng sau mỗi đợt thiên tai bão lũ cũng góp phần "neo" giữ niềm tin của người dân đối với bảo hiểm.
(VNF) - Trước những thiệt hại nặng nề của nền kinh tế gây ra bởi bão lũ trong hơn một năm vừa qua, các công ty bảo hiểm cũng đã nhanh chóng xác minh tổn thất, chi trả bồi thường sớm giúp các doanh nghiệp có ngay nguồn tài chính để tái thiết sản xuất.
(VNF) - Việc đưa ví điện tử vào nội dung của Luật Bảo hiểm Tiền gửi được xem là bước cần thiết nhằm đảm bảo an toàn cho người dùng, trong bối cảnh giao dịch tài chính số ngày càng phổ biến.
(VNF) - Nếu muốn dòng vốn bảo hiểm thực sự trở thành một “trụ cột ổn định” của nền kinh tế, Việt Nam cần đi song hành trên cả hai hướng: mở rộng nền khách hàng tham gia bảo hiểm và nâng cấp môi trường đầu tư cho các doanh nghiệp bảo hiểm.
(VNF) - Chuyên gia nhìn nhận, phần lớn lao động phi chính thức tại Việt Nam không tham gia bất cứ một loại hình bảo hiểm nào, nguy cơ gây ra thách thức lớn đối với hệ thống an sinh xã hội.
(VNF) - Các chuyên gia đánh giá, thiệt hại về tài sản trong đợt bão lũ vừa qua là vô cùng lớn, các doanh nghiệp bảo hiểm cũng đã dự kiến bồi thường hàng ngàn tỷ đồng. Điều đó cho thấy giá trị của bảo hiểm trong bảo vệ tài chính, đặc biệt mức độ nghiêm trọng của thiên tai ngày càng gia tăng.
(VNF) - Theo ông Phạm Văn Đức - Phó Cục trưởng Cục Quản lý, Giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính), bảo hiểm thiên tai đóng vai trò là công cụ “chống sốc”, giúp nền kinh tế Việt Nam giảm thiệt hại, nhanh chóng hồi phục sau thiên tai và tăng cường khả năng thích ứng với rủi ro khí hậu ngày càng gia tăng.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
