ĐBQH Lê Thanh Vân: ‘Thu hồi đất không nên phân biệt dự án công - tư, tránh tình trạng 2 giá đất'

Trong phiên thảo luận về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau) cho rằng cần quán triệt nguyên tắc nhất quán giá đất khi bồi thường thu hồi đất theo nguyên tắc chỉ bồi thường giá trị đất theo mục đích ghi trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tất cả thành viên trong xã hội đều được hưởng lợi từ giá trị gia tăng từ đất do nhà nước đầu tư.

Theo đó, bên cạnh thực hiện quy hoạch đối với dự án đất ở, đất thương mại, đất khu đô thị và Nhà nước phải đứng ra giải phóng mặt bằng, Nhà nước định ra không gian gần như 1 sản phẩm quy hoạch để tiến hành đấu giá đất, đấu giá dự án. Tiền thu được dùng để trả chi phí phục vụ thu hồi, chi phí nhà nước đầu tư cho quy hoạch chi tiết, kết nối hạ tầng (thực chất đây là đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư), chi phí bồi thường hỗ trợ tái định cư, đầu tư phát triển hạ tầng phục vụ lợi ích chung.

“Đồng thời, không phân biệt dự án công, dự án tư, tránh tình trạng 2 giá bồi thường thu hồi đất, Nhà nước thì giá khác, tư nhân thì giá khác gây bất bình đẳng, dễ nảy sinh mâu thuẫn”, ông Vân nhấn mạnh.

Cùng với đó, ông Vân cũng đề nghị xác định phương pháp bồi thường, lựa chọn phương án phù hợp với từng loại đất và có nguyên tắc trong Luật. Theo đó, đất ở gắn với quyền tài sản, tài sản trên đất cần áp dụng phương pháp so sánh thị trường, thậm chí là phương pháp thặng dư. Đất sản xuất thì lấy phương pháp thu nhập kết với phương pháp khấu trừ… Nếu xác định được trong luật những nguyên tắc đó thì Chính phủ có cơ sở hướng dẫn thực hiện.

Đóng góp ý kiến hoàn thiện dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Thị Yến (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát quy định về bồi thường hỗ trợ tái định cư thống nhất với các quy định của dự thảo luật. Đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo bỏ quy định về xác định phương pháp thặng dư trong định giá đất.

“Về phương pháp định giá đất tại Điều 159, tôi đề nghị ban soạn thảo xem xét cân nhắc không sử dụng phương pháp thặng dư trong xác định giá đất. Trên thực tế, việc tính toán các yếu tố giả định rất phức tạp, kết quả định giá không chắc chắn, thiếu chính xác, có sai số lớn, cùng một thửa đất chỉ cần thay đổi một chỉ tiêu trong các yếu tố giả định sẽ thay đổi kết quả định giá. Đây là nguyên nhân chính gây vướng mắc, chậm trễ trong việc xác định, thẩm định, quyết định giá đất cụ thể trong thời gian qua; chưa kể cách hiểu của mọi người khác nhau trong các hoàn cảnh thời điểm khác nhau”, bà Yến nhận định.

Về giá đất cụ thể tại Điều 161, theo quy định tại khoản 3, Điều 161 và khoản 4, Điều 162 quy định về thuê tổ chức tư vấn xác định giá đất, đại biểu Nguyễn Thị Yến cũng đề nghị ban soạn thảo cân nhắc làm rõ khi tham gia làm thành viên hội đồng thẩm định giá đất.

“Các tổ chức tư vấn xác định giá đất trong trường hợp đồng thời do cơ quan tài nguyên môi trường thuê, hội đồng thẩm định giá đất cụ thể cấp tỉnh và cấp huyện tổ chức thuê, hội đồng mời, trong ba vai trò này có khác nhau hay không?

"Thực tiễn thực hiện phương pháp xác định giá đất đã xảy ra tình trạng cùng một khu đất, mỗi phương pháp xác định giá đất và mỗi đơn vị tư vấn khác nhau sẽ cho ra kết quả khác nhau. Do vậy, để tránh rủi ro về mặt pháp lý cho các cơ quan định giá, thẩm định giá đất, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc thêm quy định này”, bà Yến kiến nghị.