Đề xuất bỏ yêu cầu nhà đầu tư phải có đủ tiền và chứng khoán trước khi đặt lệnh

Theo quy định hiện hành về tiền và chứng khoán trong giao dịch khớp lệnh, nhà đầu tư phải đảm bảo có đủ tiền và chứng khoán trước khi đặt lệnh giao dịch chứng khoán.

Theo các chuyên gia của nhóm công tác thị trường vốn, đây là yêu cầu quá mức cần thiết. Mục đích của quy định này nhằm quản lý, ngăn chặn rủi ro phát sinh từ giao dịch. Tuy nhiên, đối tượng áp dụng hiện tại bao gồm cả nhà đầu tư và công ty chứng khoán.

Các chuyên gia chỉ ra rằng quy định trên là trái thông lệ quốc tế. Theo thông lệ quốc tế và khu vực, yêu cầu này chỉ áp dụng đối với công ty chứng khoán. Việc áp dụng quy định này đối với nhà đầu tư đã can thiệp quá sâu và vi mô tới thỏa thuận thương mại giữa công ty chứng khoán và nhà đầu tư.

Hệ quả của quy định này là làm giảm thanh khoản thị trường, đồng thời giảm chức năng, sự linh hoạt của công ty chứng khoán. Quy định này cũng khiến nhà đầu tư, đặc biệt nhà đầu tư nước ngoài chịu chi phí lớn trong việc chuyển đổi ngoại tệ để giao dịch.

Vì vậy, các chuyên gia kiến nghị dự thảo Luật Chứng khoán cần quy định cơ sở pháp lý, giải pháp và lộ trình cho việc xóa bỏ yêu cầu nhà đầu tư phải đảm bảo có đủ tiền và chứng khoán trước khi đặt lệnh giao dịch, đồng thời vẫn duy trì an toàn giao dịch cho thị trường.

Bên cạnh kiến nghị xoá bỏ yêu cầu nhà đầu tư phải có đủ tiền và chứng khoán trước khi đặt lệnh giao dịch, các chuyên gia thị trường vốn của VBF cũng chỉ ra bất cập về bảo đảm tài sản của nhà đầu tư trong Luật Chứng khoán hiện hành. 

Theo đó, Luật Chứng khoán hiện chưa có quy định về các vấn đề sau. Thứ nhất, quy định về phá sản và thủ tục giải quyết phá sản liên quan đến tài sản của nhà đầu tư tại các tổ chức hoạt động trong thị trường (Ngân hàng lưu ký, ngân hang thanh toán, Trung tâm lưu ký chứng khoán).

Thứ hai, quy định về xây dựng Kế hoạch dự phòng khẩn cấp cho các trường hợp xảy ra các sự cố bất khả kháng cho các Sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm lưu ký, ngân hàng lưu ký, ngân hàng thanh toán, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ.

Theo các chuyên gia, những vấn đề nói trên được các nhà đầu tư nước ngoài đặc biệt quan tâm khi quyết định đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Vì vậy, nhóm chuyên gia thị trường vốn của VBF kiến nghị Luật Chứng khoán sửa đổi cần quy định rõ các tài sản thuộc về nhà đầu tư (bao gồm cả tiền và chứng khoán đang trong quá trình thanh toán) phải được đảm bảo.