Điện gió, điện mặt trời: Bùng nổ nhưng vẫn 'vướng trên, kẹt dưới'
Khánh Tú -
30/12/2023 23:28 (GMT+7)
(VNF) - Sự phát triển của năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió và điện mặt trời, vẫn đang trên đà tăng trưởng. Hội nghị COP28 đã đạt được bước đột phá và đưa ra lời kêu gọi tăng gấp 3 lần công suất năng lượng tái tạo vào năm 2030. Tuy vậy, viễn cảnh về một tương lai tươi sáng của năng lượng tái tạo vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức.
Năm của năng lượng tái tạo
Tin vui là năng lượng mặt trời và năng lượng gió đang phát triển nhanh chóng trong năm 2023. Mặc dù chỉ chiếm 12% lượng điện được tạo ra trên toàn thế giới vào năm 2022 nhưng nhu cầu về năng lượng mặt trời và năng lượng gió đã tăng tới 80%.
Năng lượng sạch, hay còn gọi là năng lượng tái tạo đang phát triển với tốc độ chóng mặt trong những năm qua. Đây được xem như “quân bài” giúp Trái Đất quay lưng lại với nhiên liệu hóa thạch và ngăn chặn sự nóng lên toàn cầu.
2023 là năm bùng nổ của năng lượng mặt trời. Theo Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế, Trung Quốc, Châu Âu và Mỹ đều lập kỷ lục lắp đặt năng lượng mặt trời trong năm nay.
Dẫn đầu là các dự án điện mặt trời của Trung Quốc với 180 – 230 gigawatt bổ sung thêm. Tiếp đó là châu Âu với 58 gigawatt bổ sung.
Ông Michael Taylor, nhà phân tích cấp cao tại IRENA, cho biết các dự án về điện mặt trời đang mở rộng với tốc độ chóng mặt ở châu Âu. Công suất của điện mặt trời dự kiến sẽ vượt qua tổng công suất thủy điện trên toàn cầu trong năm 2023 này.
2023 là năm của năng lượng tái tạo.
Điện mặt trời hiện là dạng điện rẻ nhất ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. Giá thành của một tấm pin mặt trời đã giảm từ 40% - 53% ở châu Âu trong khoảng thời gian từ tháng 12/2022 đến tháng 11/2023 và hiện đang ở mức thấp kỷ lục.
2023 cũng dự là năm kỷ lục của điện gió khi các nhà phân tích cho biết, đến cuối năm 2023, thế giới sẽ bổ sung đủ năng lượng từ gió để cung cấp điện cho gần 80 triệu ngôi nhà.
Theo nghiên cứu từ Wood Mackenzie, cũng giống như năng lượng mặt trời, phần lớn mức tăng trưởng điện gió (hơn 58 gigawatt) đến từ Trung Quốc.
Global Energy Monitor cho biết, Trung Quốc đang trên đà vượt qua mục tiêu đầy tham vọng vào năm 2030 là 1.200 gigawatt công suất năng lượng mặt trời và năng lượng gió. Nếu tất cả các dự án năng lượng tái tạo của nước này đều được thực thi, Trung Quốc sẽ hoàn thành kế hoạch này trước 5 năm so với dự kiến.
Tại Mỹ, một trang trại gió với công suất 103 gigawatt có thể sẽ sớm được xây dựng. Đi cùng với đó là khoản đầu tư mới vào năng lượng tái tạo đạt mức kỷ lục 358 tỷ USD trong nửa đầu năm, tăng 22% so với cùng kỳ năm ngoái.
Thách thức vẫn còn
Thế nhưng đằng sau những triển vọng đó, năng lượng tái tạo vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức khó có thể giải quyết trong ngày một ngày hai.
Theo ông Ramnath Iyer, Trưởng nhóm nghiên cứu về tài chính khí hậu và năng lượng tái tạo tại IEEFA, thách thức lớn nhất đó là sự bất cân đối về mặt địa lý, nhất là khi nhìn vào các khoản đầu tư cho năng lượng tái tạo.
Các nền kinh tế phát triển và Trung Quốc hiện chiếm tới hơn 80% tổng số vốn đầu tư vào điện gió, điện mặt trời trên toàn cầu. Chỉ tính riêng Trung Quốc, nước này đã đóng góp 52% đầu tư toàn cầu vào năng lượng sạch, 42% vào năng lượng mặt trời và 55% vào năng lượng gió trong năm 2022.
Tại châu Á, Ấn Độ, Hàn Quốc và Việt Nam cũng lọt vào top 10 quốc gia đứng đầu về tốc độ bổ sung công suất năng lượng tái tạo trong giai đoạn 2013 – 2022. Tuy nhiên, ở những quốc gia này, lượng điện tạo ra từ năng lượng tái tạo được đưa vào sử dụng vẫn còn ở mức thấp.
Phần còn lại của thế giới, đặc biệt là các nền kinh tế mới nổi và kém phát triển, đang bị tụt lại phía sau. Lấy Đông Nam Á làm ví dụ, khu vực này đã chứng kiến mức sụt giảm nghiêm trọng trong đầu tư vào lĩnh vực xanh, giảm tới 7%, xuống chỉ còn 5,2 tỷ USD vào năm ngoái.
Năng lượng tái tạo vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức.
Tiếp đến, phát triển năng lượng tái tạo không phải là hành trình dễ dàng, nhất là khi bài toán về chi phí vẫn nặng gánh.
Việc các ngân hàng trung ương tăng lãi suất liên tục trong 2 năm qua đã dẫn đến chi phí tài chính của các dự án năng lượng tái tạo tăng mạnh, đặc biệt là ở các quốc gia có xu hướng phụ thuộc nhiều hơn vào nguồn tài trợ bên ngoài.
Sự biến động trên thị trường tài chính đã khiến các nhà đầu tư rút hơn 70 tỷ USD khỏi cổ phiếu và trái phiếu ở các thị trường mới nổi vào năm 2022. Tính trong giai đoạn từ tháng 8 đến tháng 10/2023, dòng vốn chảy khỏi các thị trường này cũng lên tới gần 33 tỷ đồng.
Ông Ramnath Iyer cho biết, khi lãi suất tăng 4 – 5%, chi phí của các dự án năng lượng tái tạo sẽ tăng thêm từ 8 – 10% ngay cả khi thời gian hoàn thành dự án chỉ là 2 năm. Điều này trở thành rào cản cản trở khả năng vay vốn của các dự án.
Cùng với đó là những thách thức ngắn hạn như lạm phát cao, chi phí vật liệu xây dựng tăng,... đã buộc một số nhà phát triển gió biển phải đàm phán lại hoặc thậm chí hủy hợp đồng dự án. Một số nhà phát triển gió trên đất liền phải trì hoãn các dự án đến năm 2024 hoặc 2025.
Bên cạnh đó, sự thiếu rõ ràng về chính sách, yêu cầu giấy phép phức tạo hoặc quy chế mua bán không rõ ràng cũng góp phần làm chậm trễ tiến độ của nhiều dự án điện gió, điện mặt trời trên toàn cầu, từ đó gia tăng khoảng cách giữa những nước đi đầu và những nước bị tụt lại phía sau.
Rõ ràng, vẫn còn nhiều việc phải làm để giữ cho quá trình chuyển đổi năng lượng đi đúng hướng. Theo ông Ramnath Iyer, chính phủ các nước phải giải quyết được các rào cản về vật chất, hành chính và thủ tục để giảm thiểu rủi ro và chi phí trong triển khai các dự án điện gió, điện mặt trời.
Đồng thời, các nhà đầu tư, nhà tài trợ và nhà phát triển cũng cần phản ứng linh hoạt hơn để việc phát triển năng lượng tái tạo toàn cầu diễn ra nhanh hơn và quyết liệt hơn.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) và Canada đã lập tức tung đòn đáp trả lên hàng chục tỷ USD hàng hóa Mỹ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 công bố áp dụng mức thuế quan 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ.
(VNF) - Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã bị cảnh sát bắt giữ tại sân bay quốc tế Manila vào ngày 11/3 theo lệnh của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), liên quan đến chính sách gây tranh cãi của ông trong cuộc chiến chống ma túy khi còn đương nhiệm, khiến hàng nghìn người thiệt mạng.
(VNF) - Sau gần 5 năm bùng nổ với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, nền kinh tế Mỹ bắt đầu bộc lộ những dấu hiệu "lão hóa", khi các động lực tăng trưởng dần suy yếu và những rạn nứt tiềm ẩn ngày càng trở nên rõ rệt.
(VNF) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ngày 10/3 cho biết, Ukraine sẽ phải nhượng bộ những vùng lãnh thổ mà Nga đã kiểm soát từ năm 2014 như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào nhằm chấm dứt chiến sự đã kéo dài 3 năm.
(VNF) - Chỉ số Dow Jones mất gần 900 điểm, trong khi Nasdaq Composite ghi nhận phiên tồi tệ nhất kể từ năm 2022, S&P 500 mất 4.000 tỷ USD vốn hoá do đợt bán tháo.
(VNF) - Nhóm tội phạm mạng có tên Lazarus Group được cho là đã đánh cắp một lượng lớn tiền điện tử trong vụ tấn công vào sàn giao dịch ByBit cách đây 2 tuần. Kể từ đó, một cuộc đua giữa việc theo dõi và ngăn chặn các hacker chuyển đổi số tiền này thành tiền mặt đã diễn ra.
(VNF) - Đã 3 năm trôi qua kể từ khi Nga đưa quân tới Ukraine và cuộc xung đột này đã ảnh hưởng sâu sắc đến ngành công nghiệp vũ khí của Nga, khiến kim ngạch xuất khẩu vũ khí của nước này giảm mạnh.
(VNF) - Cựu thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada, ông Mark Carney, đã giành chiến thắng trong cuộc đua trở thành lãnh đạo Đảng Tự do cầm quyền của Canada và sẽ kế nhiệm ông Justin Trudeau làm thủ tướng.
(VNF) - Mỹ đã bác bỏ đề xuất của Canada về việc thành lập một lực lượng đặc nhiệm để giải quyết “hạm đội bóng tối” chở dầu của Nga, trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thúc đẩy Nga và Ukraine đưa ra một thỏa thuận hòa bình, các nguồn thạo tin cho hay.
(VNF) - Một thẩm phán liên bang Mỹ mới đây đã ra phán quyết có lợi cho bang Missouri của Mỹ trong vụ kiện Trung Quốc trị giá 24 tỷ USD với cáo buộc Bắc Kinh che đậy thông tin và tích trữ thiết bị bảo hộ vào giai đoạn đầu đại dịch Covid-19.
(VNF) - Canada đã chặn nhập khẩu các sản phẩm từ nhà máy chế biến thịt lợn lớn nhất Mỹ, một cơ sở do Smithfield Foods điều hành tại Tar Heel, Bắc Carolina, công ty cho biết vào ngày 7/3.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 7/3 cho biết ông đang "cân nhắc mạnh mẽ" việc áp đặt lệnh trừng phạt và thuế quan trên diện rộng đối với Nga để có được lệnh ngừng bắn và thỏa thuận giải quyết xung đột nhằm chấm dứt chiến sự ở Ukraine.
(VNF) - Estonia đã đạt được một cột mốc phi thường khi trở thành quốc gia số hóa 100% các dịch vụ của chính phủ. Tính đến tháng 12/2024, mọi dịch vụ đều có thể được hoàn thành trực tuyến, đánh dấu một kỷ nguyên mới trong quản trị nhà nước lấy công dân làm trung tâm. Thành tựu này đưa Estonia trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về chính phủ số và thiết lập chuẩn mực cho các quốc gia trên toàn thế giới.
(VNF) - Sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc thành lập Kho dự trữ chiến lược Bitcoin và Kho dự trữ các tài sản kỹ thuật số khác đã không gây được ấn tượng với thị trường tiền điện tử, khiến giá Bitcoin giảm mạnh sau thông báo này.
(VNF) - Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã có giọng điệu hòa giải hơn về quan hệ với Mỹ trong cuộc họp báo cấp cao diễn ra vào ngày 7/3. Tuy nhiên, nhà ngoại giao Trung Quốc cảnh báo rằng nếu các nước đều áp dụng chính sách bảo vệ lợi ích lên trên hết như Mỹ, có thể dẫn đến “luật rừng”.
(VNF) - Các quan chức châu Âu đã được thông báo rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn liên kết thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine với yêu cầu Kiev sớm ngừng bắn với Nga, theo những người hiểu rõ vấn đề này.
(VNF) - New Zealand nổi tiếng với một hệ thống hành chính công minh bạch và hiệu quả, nhưng để đạt được điều đó, quốc gia này đã trải qua những thay đổi sâu rộng trong quản lý nhà nước.
(VNF) - Theo truyền thông Mỹ, việc ông Donald Trump tạm hoãn việc áp thuế quan 25% với các sản phẩm ô tô từ Canada và Mexico là một "nhượng bộ lớn", nhưng liệu điều này có lợi cho hai nước này, hay có lợi cho chính nước Mỹ?
(VNF) - Tính đến năm 2024, tập đoàn Hyosung đã cam kết đầu tư 8 tỷ USD vào Việt Nam trong các lĩnh vực công nghiệp, năng lượng tái tạo và công nghệ cao. Hyosung cũng mong muốn đặt tương lai 100 năm tại Việt Nam, thể hiện sự tin tưởng vào tiềm năng của thị trường khu vực Đông Nam Á.
(VNF) - Theo Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ miễn cho các nhà sản xuất ô tô khỏi mức thuế trừng phạt 25% đối với Canada và Mexico trong một tháng, một "nhượng bộ lớn" trong kế hoạch kinh tế của chính quyền ông.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ca ngợi một thỏa thuận do công ty Mỹ BlackRock đứng đầu để mua hầu hết doanh nghiệp cảng trị giá 22,8 tỷ USD của tập đoàn CK Hutchison của Hồng Kông, bao gồm các cảng dọc theo Kênh đào Panama.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) và Canada đã lập tức tung đòn đáp trả lên hàng chục tỷ USD hàng hóa Mỹ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 công bố áp dụng mức thuế quan 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ.
(VNF) - Dự án xây dựng Cầu Phong Châu mới là công trình theo lệnh xây dựng khẩn cấp, có tổng mức đầu tư 635,3 tỷ đồng. Sau hơn 2 tháng khởi công, nhà thầu thi công đang đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành trước kế hoạch.