Dự án cao tốc Bắc – Nam: Bù lỗ lãi suất sẽ là gánh nặng với nhà đầu tư
Đinh Tịnh -
18/08/2018 06:11 (GMT+7)
(VNF) - Hiện mức vay thương mại mà Bộ Tài chính áp dụng cho các khoản vay làm đường cao tốc Bắc – Nam “chênh” khoảng 3,93% so với lãi suất tối đa được thanh toán trong hợp đồng đối tác công tư (PPP) khiến các nhà đầu tư hết sức lo lắng. Nhận thấy bất cập đó, Bộ giao thông vận tải (GTVT) đã có báo cáo hoả tốc trình Thủ tướng Chính phủ xin điều chỉnh lại mức lãi suất này.
Với nhiều bất cập trong lãi suất vay thương mại, tuyến cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2017-2020 chưa hấp dẫn nhà đầu tư. Ảnh minh họa.
“Méo mặt” vì lãi suất vay thương mại
Trong văn bản số 8689/BGTVT – ĐTCT của Bộ GTVT do Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật ký nêu rõ: tháng 3/2016, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 55/2016/TTr - BTC quy định một số nội dung về quản lý tài chính đối với dự án đầu tư theo hình thức PPP.
Cụ thể, mức lãi suất vốn vay khi phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi được xác định thông qua đàm phán, thỏa thuận giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư. Mức lãi suất này không vượt quá 1,3 lần mức bình quân đơn giản của lãi suất phát hành trái phiếu chính phủ có kỳ hạn 10 năm phát hành dưới hình thức đấu thầu trong thời gian 3 tháng trước thời điểm đàm phán hợp đồng dự án.
Tuy nhiên, do trái phiếu chính phủ thể hiện mức độ tín nhiệm của Chính phủ đối với thị trường vốn, không đại diện được cho tín dụng cho vay dài hạn, nên tại thời điểm 2016 - 2017, mức lãi vay 1,3 lần lãi suất trái phiếu chính phủ không phù hợp với lãi huy động phải trả cho các tổ chức tín dụng.
Đây là lý do khiến Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài chính điều chỉnh lại Thông tư số 55 cho phù hợp với diễn biến thị trường tài chính - tín dụng. Vì thế, từ tháng 7/2017 đến tháng 3/2018, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 75/2017/TT - BTC và Thông tư số 30/2018/TT - BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 55.
“Tại 2 thông tư này, lãi suất vốn vay tính toán cho nhà đầu tư trong hợp đồng được Bộ Tài chính “nới” thêm 1 chút từ 1,3 lần lên 1,5 lần bình quân đơn giản lãi suất trúng thầu trái phiếu chính phủ có kỳ hạn tương ứng với thời gian thực hiện các dự án”, ông Nhật nói.
Dù đã được nới đai, nhưng trao đổi với VietnamFinance, Thứ trưởng Nguyễn Nhật cho biết: Qua theo dõi kết quả đấu thầu trái phiếu chính phủ 10 phiên gần nhất trong 6 tháng đầu năm 2018 với kỳ hạn 15 năm, thì lãi suất vốn vay tính toán cho nhà đầu tư chỉ là 6,9%/năm (1,5 x 4,6%/năm).
Ví dụ như Dự án Đường cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ, mức lãi vay ký tại hợp đồng tín dụng là 6,83% + 4%/năm (trong đó lãi suất tham chiếu tháng 7/2018 của VietinBank là 6,8%; BIDV là 6,9%; VP Bank là 6,9% và Agribank là 6,7%).
“Tại thời điểm hiện tại, rõ ràng có phát sinh chênh lệch lãi suất vốn vay theo hợp đồng tín dụng và lãi suất tối đa được thanh toán trong hợp đồng BOT là khoảng 3,93% (10,83% - 6,9%) mà nhà đầu tư phải tự bỏ ra để thanh toán cho bên vay”, ông Nhật nói.
Thứ trưởng Nguyễn Nhật cho biết thêm: Đối với các dự án công tư (PPP), việc phải bù lỗ lãi suất liên tục trong nhiều năm suốt vòng đời dự án sẽ là một gánh nặng lớn đối với nhà đầu tư.
Đề xuất mức lãi suất trên cơ sở hồ sơ dự thầu của nhà đầu tư
Thứ trưởng Nguyễn Nhật cho biết: Để triển khai kêu gọi đầu tư thành công Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông, giai đoạn 2017 – 2020, tháo gỡ khó khăn trong giải ngân vốn vay thương mại đối với dự án đang thực hiện đầu tư.
Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ giao Bộ Tài chính nghiên cứu xây dựng thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định 63/2018/NĐ-CP ngày 4/5/2018 về đầu tư theo hình thức PPP để thay thế Thông tư 55/2016/TT-BTC ngày 23/3/2016 về quản lý tài chính đối với các dự án PPP.
Cụ thể, mức lãi suất vốn vay cho phần vốn vay thương mại không vượt lãi suất huy động kỳ hạn trên 36 tháng + biên độ 4,5% của 4 ngân hàng thương mại lớn tại cùng thời điểm xác định là căn cứ để tính toán lãi suất vốn vay trong bước phê duyệt Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, Báo cáo nghiên cứu khả thi, hồ sơ mời thầu.
“Trường hợp đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, mức lãi được xác định trên cơ sở hồ sơ dự thầu của nhà đầu tư”, Thứ trưởng Nguyễn Nhật nói.
Cũng phải nhận thấy, những đề xuất của Bộ GTVT là hoàn toàn có lý, xuất phát từ thực tiễn tại dự án BOT Trung Lương - Mỹ Thuận.
Trước đó, cuối tháng 7/2018, tức là chỉ hơn 1 tháng sau khi ký được hợp đồng tín dụng cho khoản vay lên tới 8.126 tỷ đồng với 4 ngân hàng là VietinBank, BIDV, VP Bank và Agribank, doanh nghiệp dự án là Công ty cổ phần BOT Trung Lương - Mỹ Thuận đã gặp vướng mắc do thiếu khả năng hoàn vốn tại Dự án Đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận.
Ông Phan Anh Dũng, Giám đốc Công ty cổ phần BOT Trung Lương - Mỹ Thuận đánh giá, hiện trần lãi suất vốn vay được cơ quan nhà nước có thẩm quyền ấn định tại Dự án (6,75%/năm) đang thấp hơn rất nhiều so với lãi suất thực tế mà nhà đầu tư đang đàm phán với 4 nhà tài trợ vốn (10,83%/năm).
“Sự chênh lệch lãi suất lên tới hơn 4%/năm này không chỉ khiến Dự án không thể hoàn vốn vay, mà nhà đầu tư sẽ mất toàn bộ vốn chủ sở hữu, chi phí sử dụng vốn vay với tổng giá trị có thể lên đến 3.639 tỷ đồng”, ông Dũng nói.
Vì thế, để Dự án Đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận có thể hoàn vốn, thì mức lãi suất vốn vay được áp dụng cần phải phản ánh đúng diễn biến của thị trường tín dụng, tương đương mức lãi suất của các ngân hàng lớn.
Trong thời gian chờ đợi, Thủ tướng và Bộ GTVT điều chỉnh trần lãi suất vốn vay, nhà đầu tư cho biết là sẽ tiếp tục triển khai Dự án bằng nguồn vốn chủ sở hữu (1.542 tỷ đồng).
“Nếu vấn đề lãi suất nêu trên không được giải quyết sớm, vốn vay tín dụng chậm giải ngân, thì Dự án không thể hoàn thành vào năm 2020. Trong trường hợp không được chấp thuận thì nhà đầu tư sẽ phải dừng dự án để tránh thua lỗ lớn”, ông Dũng nói.
Trao đổi với VietnamFinance, Thứ trưởng Nguyễn Nhật cho biết: Khi lãi suất trái phiếu Chính phủ (TPCP) càng giảm, biên độ chênh lệch lãi suất cho vay và TPCP càng rộng. Do vậy, việc lấy lãi suất TPCP đại diện cho lãi suất thị trường huy động vốn là chưa phù hợp.
“Điều này sẽ tạo thêm rủi ro tài chính đối với bên vay và bên cho vay, đồng thời, sẽ giảm tính hấp dẫn về thị trường đầu tư PPP tại Việt Nam”, ông Nhật đánh giá.
(VNF) - Công an tỉnh Bắc Ninh cho biết, đã bắt tạm giam 2 đối tượng cùng là cán bộ Cục Thuế tỉnh Bắc Giang, nay là Thuế Bắc Ninh vì nhận 4,3 tỷ đồng để “bỏ qua” cho doanh nghiệp có sai phạm về thuế.
(VNF) - Nhắc đến mục tiêu đến năm 2045 nước ta trở thành nước thu nhập cao, đại biểu Quốc hội nêu thách thức dân số "già trước khi giàu" là rất thực tế.
(VNF) - Ngay sau khi trúng đấu giá khu đất 12,3 ha tại Đồ Sơn, Hải Phòng, Công ty cổ phần Đầu tư kinh doanh địa ốc Phương Đông đã mang quyền tài sản của dự án đi thế chấp.
(VNF) - Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ vừa có báo cáo gửi Ủy ban Chứng khoán về nghị quyết phương án nhân sự tạm thời để điều hành hoạt động doanh nghiệp, trong lúc hàng loạt lãnh đạo chủ chốt nghỉ phép.
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng đất hiếm đang trở thành tài nguyên chiến lược của Việt Nam và thế giới, vì vậy cần có cơ chế quản lý - bảo vệ đặc biệt, tránh nguy cơ khai thác bừa bãi, xuất khẩu thô và thất thoát nguồn lực quốc gia.
(VNF) - Với mức giá gần 2,7 tỷ đồng, hiện biển số xe máy 99AA-999.99 tỉnh Bắc Ninh đang là một trong những biển số xe máy có giá cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Theo cáo buộc, sau khi chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư, Thân Văn Thoại (Tổng Giám đốc Công ty BBA) đã nhờ người mua 63 mảnh đất tại tỉnh Hòa Bình.
(VNF) - Nghị quyết 72 và Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 được kỳ vọng tạo ra bước đột phá về chăm sóc sức khỏe nhân dân.
(VNF) - Được thiết kế như một giai phẩm Xuân, số đặc biệt mừng Xuân Bính Ngọ 2026 sẽ được Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance dự kiến xuất bản vào tháng 1/2026.
(VNF) - TS.Trần Đình Thiên cho rằng Việt Nam đang đứng trước cơ hội hiếm có để tạo bước nhảy vọt, nếu dám theo đuổi mục tiêu tăng trưởng hai con số một cách thực chất và bền vững. Trong bối cảnh kinh tế thế giới phân hóa mạnh, đây chính là “cách Việt Nam vượt lên chính mình”, thoát khỏi quỹ đạo tăng trưởng trung bình và hình thành sức bật mới cho nền kinh tế.
(VNF) - Giữa những ngày cuối năm se lạnh, ước mơ về một mái nhà kiên cố của mẹ con bà Nguyễn Thị Phúc ở xã Thạch Khê, Hà Tĩnh đã thành hiện thực. VietnamFinance Foundation – chương trình thiện nguyện của Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, cùng chính quyền địa phương và đơn vị tài trợ đã khánh thành, bàn giao căn nhà tình thương 70m², mang đến điểm tựa mới cho gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn này.
(VNF) - Từ ngày 15/12, nhiều hành vi vi phạm liên quan đến căn cước, cư trú và sử dụng VNeID sẽ bị xử phạt nặng theo Nghị định 282/2025. Người dân cần cập nhật quy định để tránh rủi ro pháp lý khi cầm cố, cho thuê hoặc sử dụng trái phép thẻ căn cước.
(VNF) - Bộ Tài chính đề nghị điều chỉnh mức doanh thu không phải nộp thuế lên 500 triệu đồng/năm, tức là gấp 5 lần so với mức đang áp dụng theo Luật Thuế TNCN hiện hành.
(VNF) - Các nhóm đối tượng đã cấu kết với một số nhân viên ngân hàng, sử dụng giấy tờ giả mở hơn 1.000 tài khoản doanh nghiệp “ma” và mua khoảng 10.000 tài khoản cá nhân không chính chủ.
(VNF) - Khi cuộc khủng hoảng bất động sản Trung Quốc tiếp tục chìm sâu, giới đầu tư trên mọi thị trường của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới khó lòng làm ngơ.
(VNF) - Theo quyết định của Bộ Chính trị, ông Vũ Đại Thắng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh, được điều động tham gia Ban chấp hành, Ban Thường vụ, giữ chức Phó bí thư Thành ủy Hà Nội.
(VNF) - Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP. HCM) nêu thực tế nhiều dự án trọng điểm đang bị chậm do quy trình nội bộ kéo dài, làm tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế.
(VNF) - Quá trình điều tra vụ án xảy ra tại thẩm mỹ viện Mailisa, cơ quan chức năng thu giữ 3 tỷ đồng, 400.000 USD, 300 lượng vàng SJC, 100 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
(VNF) - Doanh nghiệp chuyển đổi xanh đang cần các cơ chế khuyến khích, nội dung này đã được nêu bật tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025 diễn ra tại TP. HCM.
(VNF) - Năm 2025 khép lại với những dư chấn của thời tiết cực đoan và các hình thái thiên tai bất thường liên tiếp xuất hiện. Những thiệt hại về người và của không chỉ tạo áp lực lên hoạt động sản xuất – đời sống dân sinh, mà còn đặt nền kinh tế Việt Nam trước bài toán cân bằng giữa phục hồi ngắn hạn và tăng trưởng dài hạn.
(VNF) - Công an tỉnh Bắc Ninh cho biết, đã bắt tạm giam 2 đối tượng cùng là cán bộ Cục Thuế tỉnh Bắc Giang, nay là Thuế Bắc Ninh vì nhận 4,3 tỷ đồng để “bỏ qua” cho doanh nghiệp có sai phạm về thuế.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.