Giải phóng 200.000 tấn gạo dự trữ, Nhật Bản chưa thoát 'cơn khát' lương thực
(VNF) - Trước cuộc “khủng hoảng” khi giá gạo tăng vọt, chính phủ Nhật Bản đã phải đưa ra một quyết định chưa từng có: Giải phóng hơn 200.000 tấn gạo dự trữ khẩn cấp. Đáng tiếc là, nỗ lực này dường như chưa đủ để giải quyết gốc rễ vấn đề.
Khủng hoảng giá gạo
Số liệu của chính phủ Nhật Bản cho thấy giá gạo nội địa trung bình của nước này năm 2024 đã đạt mức kỷ lục là 23.715 yên (153 USD) cho một bao 60kg, cao hơn khoảng 55% so với mức trung bình của năm 2023. Chỉ riêng tháng 12/2024, giá gạo đạt 24.665 yên/60kg, tăng vọt 64,5% so với cùng kỳ năm trước.
Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản cho hay giá bán lẻ gạo tại Tokyo đã đạt mức cao kỷ lục trong tháng thứ tám liên tiếp vào tháng 2, đạt 4.363 yên/5kg. Giá một bao gạo Koshihikari 5kg cao hơn gần 80% so với mức giá 2.441 yên của một năm trước.

Dữ liệu mới nhất trong tuần tính tới ngày 2/3/2025, một cuộc khảo sát từ Bộ Nông nghiệp Nhật Bản cho thấy giá trung bình cho 5kg gạo là 3.952 yên (gần 27 USD), tăng 94,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá cũng tăng 0,3% so với 7 ngày trước đó, đánh dấu mức tăng hàng tuần thứ 9 liên tiếp.
Manh nha từ vụ thu hoạch yếu kém vào năm 2023, cuộc khủng hoảng giá gạo của Nhật Bản chính thức bùng nổ và đạt đỉnh vào mùa hè năm 2024. Theo đó, các yếu tố thời tiết (nhiệt độ cực cao và lượng mưa ít) ảnh hưởng đến chất lượng và thu hoạch lúa gạo năm 2023, dẫn đến gián đoạn chuỗi cung ứng.
Nhật Bản từ lâu đã theo đuổi chủ nghĩa bảo hộ nông nghiệp, với tỷ lệ tự cung tự cấp gạo là 100%, nghĩa là về cơ bản nước này không nhập khẩu gạo. Theo góc nhìn này, Nhật Bản phụ thuộc rất nhiều vào sản xuất trong nước và cơ cấu cung cầu của nước này rất mong manh.
Nguồn cung cũng ảnh hưởng bởi tình trạng mua sắm hoảng loạn sau cảnh báo bão và động đất, buộc một số nhà bán lẻ phải hạn chế bán hàng. Ngoài ra, nhu cầu tăng bất ngờ là yếu tố khác đẩy giá lên cao khi lượng khách du lịch nước ngoài tăng mạnh dẫn đến lượng tiêu thụ gạo tăng mạnh. Đến mùa hè năm 2024, người tiêu dùng Nhật Bản đã bị sốc vì tình trạng thiếu hụt lương thực chính tồi tệ nhất kể từ năm 1995. Các kệ hàng siêu thị đã trống rỗng và nhiều cửa hàng giới hạn doanh số bán hàng ở mức một túi 5kg cho mỗi khách hàng.
7-Eleven, chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn nhất Nhật Bản, cuối tháng 1 cho biết họ "bất khả kháng" phải tăng giá 37 sản phẩm làm từ gạo, bao gồm mức tăng 20% đối với cơm nắm onigiri được nhiều người tiêu dùng Nhật Bản ưa chuộng như một lựa chọn ăn trưa giá rẻ.
Mặc dù vụ thu hoạch năm 2024 cao hơn năm 2023 180.000 tấn gạo, nhưng các nhà phân phối vẫn thu được ít ngũ cốc hơn so với năm trước, trong bối cảnh có suy đoán rằng nông dân và người bán buôn đang tích trữ để chờ giá tiếp tục tăng, hãng thông tấn Kyodo cho biết.
Nỗ lực “chưa từng có”
Trong một thay đổi mang tính lịch sử, tháng 2/2025, chính phủ Nhật Bản đã quyết định giải phóng 210.000 tấn gạo gạo từ kho dự trữ của mình - thường được dự trữ cho các trường hợp khẩn cấp như mùa màng thất bát hoặc thiên tai - trong bối cảnh giá lương thực chính trong nước cao bất thường. Đây cũng là lần đầu tiên chính phủ Nhật Bản nới lỏng các quy tắc về việc tiếp cận các kho dự trữ gạo chiến lược.
Kho dự trữ này được thành lập cách đây 3 thập kỷ để bảo vệ trước nguy cơ mất mùa hoặc thiên tai. Được biết, kho này dự trữ khoảng 910.000 tấn gạo. Lần cuối cùng nó được sử dụng là sau trận sóng thần năm 2011 và cuộc khủng hoảng hạt nhân Fukushima. Nhưng đây là lần đầu tiên chính phủ Nhật Bản sử dụng dự trữ gạo để can thiệp vào các vấn đề phân phối và để hạ giá gạo.
Từ ngày 10-12/3, gạo trong kho dự trữ sẽ được trao cho các nhà bán buôn sau khi đấu thầu và dự kiến sẽ có mặt trên các kệ hàng trong khoảng thời gian từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 4. Chính phủ dự kiến sẽ giải ngân 150.000 tấn gạo trong giai đoạn đầu và có thể giải ngân thêm 60.000 tấn nếu cần thiết.
Bắt đầu từ ngày 10/3, các nhà phân phối trên toàn quốc đáp ứng các tiêu chí, những người mua hơn 5.000 tấn gạo mỗi năm và có kế hoạch phân phối, đã đưa ra giá thầu của họ. Gạo sẽ được đấu giá trong số họ theo thứ tự giá thầu cao nhất, sẽ được quyết định vào tuần tiếp theo.

Gạo chảy đi đâu?
Với kế hoạch giải phóng kho gạo dự trữ, Bộ Nông nghiệp Nhật Bản kỳ vọng rằng có thể hạ nhiệt giá gạo trong nước. Tuy nhiên, các chuyên gia trong ngành cho rằng nỗ lực này khó có thể giải quyết vấn đề nan giải tại Nhật Bản, do các lực lượng thị trường vượt ra ngoài các vấn đề cung và cầu đơn thuần. Một số người cho rằng những người bán buôn đang giữ lại gạo để tận dụng lợi thế giá cả tăng cao và thời kỳ hậu giảm phát khi việc chuyển chi phí sang khách hàng trở nên dễ dàng hơn.
Trong thông báo mở kho gạo dự trữ, Bộ trưởng Nông nghiệp Taku Eto cũng đề cập tới vấn đề gạo đang bị đầu cơ: “Tôi nghĩ đây là tình hình cực kỳ bất thường. Chúng tôi đang sản xuất thêm 180.000 tấn gạo và chúng tôi có đủ gạo dự trữ. Nếu bạn đến siêu thị, bạn có thể tìm thấy gạo. Nhưng giá cao bất thường, gấp đôi giá. Chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để giải quyết nút thắt trong chuỗi phân phối và giảm bớt khó khăn cho người tiêu dùng”.

Ông Shoichi Fujihira, chủ tịch Hợp tác xã Nông nghiệp Nittano đặt tại Chiba, đã quan sát thấy một số hành vi bất thường của thị trường vào mùa thu năm ngoái. Theo ông Fujihira, "có điều gì đó kỳ lạ đã được nhận thấy vào mùa thu năm ngoái khi các công ty xây dựng và những thương nhân gạo tự nhận đã di chuyển xe tải để mua tất cả gạo mới", ám chỉ đến những nỗ lực có tổ chức nhằm kiểm soát nguồn cung để kiếm lời đầu cơ.
Theo Bộ Nông nghiệp Nhật Bản, nếu toàn bộ dân số nước này cố gắng tích trữ gạo trong 2 tuần, nhu cầu gạo sẽ vào khoảng 300.000 tấn. Con số này vượt xa kế hoạch hiện tại của chính phủ là chỉ giải phóng 210.000 tấn gạo dự trữ, tạo ra nỗi lo về tình trạng khan hiếm. Viễn cảnh tích trữ gạo trên toàn quốc đang hiện hữu, vì người tiêu dùng háo hức bảo vệ nguồn thực phẩm của họ trong bối cảnh tương lai không chắc chắn.
Một viễn cảnh tệ hơn vẫn hiện hữu
Các nhà kinh tế và nhà phân tích an ninh lương thực cảnh báo về hậu quả lâu dài nếu chính phủ không quản lý thỏa đáng cả tình trạng thiếu gạo thực tế và tình trạng thiếu gạo trong nhận thức của người tiêu dùng và người bán buôn. Giá cả tăng không chỉ ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt của người tiêu dùng mà còn tác động đến các ngành liên quan, chẳng hạn như nhà hàng và người bán thực phẩm.
Nếu không có sự can thiệp hợp lý, tình hình có thể phát triển vượt ra ngoài sự đầu cơ của thị trường thành tình trạng khan hiếm thực phẩm thực sự, thách thức khả năng duy trì lòng tin của công chúng của chính phủ Nhật Bản.
Với ngành nông nghiệp dễ bị tổn thương của Nhật Bản đang phải đối mặt với sự bất ổn, kết quả của cuộc khủng hoảng giá gạo này có thể đi chệch khỏi nền kinh tế cung cầu đơn giản, cho thấy các vấn đề hệ thống rộng hơn trong cấu trúc nông nghiệp và hành vi của người tiêu dùng Nhật Bản. Theo các nhà kinh tế, nếu không được kiểm soát, nó sẽ vẽ nên một bức tranh đáng lo ngại về những gì có thể xảy ra đối với an ninh lương thực của Nhật Bản.
Nhật Bản: Bị ép đi làm sớm 5 phút/ngày, 146 nhân viên được bồi thường 73.329 USD
- Takashimaya: Tập đoàn Nhật Bản 190 năm tuổi và chiến lược đầu tư tại Việt Nam 03/03/2025 01:30
- Lo sợ bị áp thuế, Nhật Bản muốn được TT Trump 'miễn trừ' 17/02/2025 03:15
- Nhật Bản cố gắng ‘lấy lòng’ ông Trump để tránh thuế quan 08/02/2025 12:06
Một cổ phiếu tăng 55.000% sau 149 phiên trần liên tiếp
(VNF) - Đằng sau danh xưng cổ phiếu có hiệu suất tốt nhất thế giới là một bài học đắt giá cho những nhà đầu tư chạy theo lợi nhuận “nóng” từ làn sóng AI.
Trung Quốc xây ‘siêu đập thuỷ điện’ 168 tỷ USD lớn nhất thế giới
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
Thế giới sắp xuất hiện tỷ phú 1.000 tỷ USD đầu tiên
(VNF) - Tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk đang tiến rất gần tới cột mốc chưa từng có: trở thành tỷ phú nghìn tỷ USD.
Một đồng tiền 'mất phanh' giữa vòng xoáy trừng phạt
(VNF) - Phiên giao dịch ngày 16/12 ghi nhận đồng rial của Iran rơi xuống mức thấp kỷ lục hơn 1,3 triệu rial đổi 1 USD. Diễn biến này không chỉ phản ánh một cú sốc tỷ giá mang tính thời điểm, mà còn cho thấy những rạn nứt sâu sắc trong nền kinh tế Iran sau nhiều năm chịu trừng phạt kéo dài.
EU 'mắc kẹt' trước kế hoạch tịch thu tài sản Nga
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt hàng loạt rào cản pháp lý và bất đồng chính trị khi cân nhắc tịch thu khối tài sản Nga bị phong tỏa để hỗ trợ Ukraine.
'Làn sóng' tỷ phú Trung Quốc sinh hàng chục con tại Mỹ qua mang thai hộ
(VNF) - Ngày càng nhiều tỷ phú Trung Quốc âm thầm có hàng chục đứa con sinh ra tại Mỹ thông qua mang thai hộ. Hiện tượng này làm lộ rõ những khoảng trống pháp lý, sự dịch chuyển dòng tiền xuyên biên giới cùng các thách thức ngày càng lớn đối với chính sách quốc tịch và cơ chế giám sát của Mỹ.
Sau 'cơn sốt' 2025, bạc có còn hấp dẫn trong năm 2026?
(VNF) - Sau nhiều năm bị xem như phiên bản ít nổi bật hơn của vàng, bạc có màn tái xuất mạnh mẽ trong năm2025. Sự kết hợp của nguồn cung toàn cầu thắt chặt, nhu cầu công nghiệp bùng nổ, cùng sự tham gia của giới đầu tư qua ETF đang khiến bạc trở thành một trong những mặt hàng có tính cấu trúc thú vị nhất trên thị trường thế giới.
Xuất hiện tỷ phú 600 tỷ USD đầu tiên trên thế giới
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
JPMorgan chuyển hướng đầu tư vào tiền điện tử
Tập đoàn tài chính JPMorgan Chase đang tiến sâu hơn vào lĩnh vực tài sản số với việc triển khai quỹ thị trường tiền tệ token hóa dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain).
Báo động rửa tiền qua tài sản số
Sự bùng nổ của stablecoin đặt ra thách thức đối với hệ thống giám sát tài chính toàn cầu khi bị khai thác để rửa tiền và giúp dòng tiền né tránh kiểm soát.
Nga 'phản đòn' EU, đòi bồi thường 230 tỷ USD
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết họ đang yêu cầu Euroclear bồi thường 230 tỷ USD, đồng thời Điện Kremlin đưa ra lời cảnh báo cứng rắn về việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine.
Điều gì đang 'níu chân' kinh tế Trung Quốc?
(VNF) - Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất kể từ đại dịch Covid-19, trong khi đầu tư tiếp tục suy giảm, cho thấy những rủi ro ngày càng lớn đối với nền kinh tế sau nhiều tháng trì trệ.
Trả tiền để được ôm: Cách phụ nữ trẻ Trung Quốc giải tỏa căng thẳng
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
Sau vàng và bạc, một kim loại quan trọng phá kỷ lục giá
(VNF) - Năm nay, giá đồng tăng vọt, liên tiếp thiết lập các mức kỷ lục mới. Đà tăng này được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2026.
Than đá và bài toán tài chính nan giải của Trung Quốc
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
'Bão' phá sản toàn cầu năm 2025: Khi những ông lớn lần lượt gục ngã
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
CEO Nvidia đã ‘xoay chuyển cục diện’ tại Nhà Trắng như thế nào?
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
Ứng viên Chủ tịch Fed lộ diện, hai tên tuổi được giới đầu tư toàn cầu kỳ vọng
(VNF) - Sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giảm lãi suất thêm 25 điểm vào tuần trước, sự chú ý của giới đầu tư và thị trường tài chính ngay lập tức chuyển sang việc lựa chọn Chủ tịch Fed tiếp theo. Báo cáo mới nhất từ Nhà Trắng cho thấy TT Trump đang cân nhắc hai ứng viên sáng giá là Kevin Hassett và Kevin Warsh.
Những chiếc 'bồn cầu vàng' và một góc nhìn về kinh tế Trung Quốc
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
Tesla bất ngờ ra mắt vợt pickleball trị giá 350 USD
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
Kinh tế Trung Quốc bước vào giai đoạn chuyển biến lịch sử
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.
Từ thú chơi đến thị trường tỷ USD: Gen Z và làn sóng sưu tầm thẻ trên eBay
(VNF) - Từng được xem là thú chơi gắn với tuổi thơ của thế hệ 8X–9X, thẻ bài sưu tầm như Pokémon hay Yu-Gi-Oh! đang chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ trên các nền tảng thương mại điện tử. Dữ liệu từ eBay cho biết Gen Z Mỹ đang chi tiêu ngày càng nhiều cho thẻ bài và các vật phẩm sưu tầm, biến một trào lưu văn hoá thành thị trường kinh doanh và đầu tư có quy mô đáng kể.
Fed hạ lãi suất, vàng và chứng khoán 'thăng hoa' giữa biến động toàn cầu
(VNF) - Quyết định hạ lãi suất của Fed trong tuần qua đã kích hoạt làn sóng tăng mạnh trên Phố Wall và củng cố sức hấp dẫn của vàng. Cùng lúc, Trung Quốc và Nga tăng dự trữ vàng, trong khi EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga, phản ánh xu hướng dịch chuyển dòng tiền và tái cơ cấu dự trữ trong bối cảnh kinh tế – địa chính trị toàn cầu đầy biến động.
Biến động tài sản tỷ phú năm 2025: Giới siêu giàu lập đỉnh mới
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến biến động lớn về tài sản của giới tỷ phú trên toàn cầu khi tổng giá trị tài sản đạt mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ đà tăng của cổ phiếu công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Tại Việt Nam, số lượng tỷ phú không thay đổi nhiều, song tài sản của một số cá nhân, đặc biệt người giàu nhất Việt Nam, tăng mạnh theo diễn biến thị trường chứng khoán.
Tỷ phú 27 tuổi của Polymarket: Khi một ý tưởng táo bạo đủ sức định hình cả ngành crypto
(VNF) - Ở tuổi 27, CEO của nền tảng thị trường dự đoán Polymarket Shayne Coplan đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi công ty được định giá 9 tỷ USD. Hành trình của chàng trai bỏ học để xây dựng startup trong phòng tắm đến gương mặt nổi bật ngành crypto toàn cầu phản ánh sức mạnh của ý tưởng táo bạo, trí tuệ đám đông và bước chuyển mình của cả một lĩnh vực công nghệ.
Một cổ phiếu tăng 55.000% sau 149 phiên trần liên tiếp
(VNF) - Đằng sau danh xưng cổ phiếu có hiệu suất tốt nhất thế giới là một bài học đắt giá cho những nhà đầu tư chạy theo lợi nhuận “nóng” từ làn sóng AI.
Diện mạo mới của Sân bay Vinh sau gần nửa năm đóng cửa để nâng cấp
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.


































































