Giải phóng 200.000 tấn gạo dự trữ, Nhật Bản chưa thoát 'cơn khát' lương thực
(VNF) - Trước cuộc “khủng hoảng” khi giá gạo tăng vọt, chính phủ Nhật Bản đã phải đưa ra một quyết định chưa từng có: Giải phóng hơn 200.000 tấn gạo dự trữ khẩn cấp. Đáng tiếc là, nỗ lực này dường như chưa đủ để giải quyết gốc rễ vấn đề.
Khủng hoảng giá gạo
Số liệu của chính phủ Nhật Bản cho thấy giá gạo nội địa trung bình của nước này năm 2024 đã đạt mức kỷ lục là 23.715 yên (153 USD) cho một bao 60kg, cao hơn khoảng 55% so với mức trung bình của năm 2023. Chỉ riêng tháng 12/2024, giá gạo đạt 24.665 yên/60kg, tăng vọt 64,5% so với cùng kỳ năm trước.
Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản cho hay giá bán lẻ gạo tại Tokyo đã đạt mức cao kỷ lục trong tháng thứ tám liên tiếp vào tháng 2, đạt 4.363 yên/5kg. Giá một bao gạo Koshihikari 5kg cao hơn gần 80% so với mức giá 2.441 yên của một năm trước.

Dữ liệu mới nhất trong tuần tính tới ngày 2/3/2025, một cuộc khảo sát từ Bộ Nông nghiệp Nhật Bản cho thấy giá trung bình cho 5kg gạo là 3.952 yên (gần 27 USD), tăng 94,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá cũng tăng 0,3% so với 7 ngày trước đó, đánh dấu mức tăng hàng tuần thứ 9 liên tiếp.
Manh nha từ vụ thu hoạch yếu kém vào năm 2023, cuộc khủng hoảng giá gạo của Nhật Bản chính thức bùng nổ và đạt đỉnh vào mùa hè năm 2024. Theo đó, các yếu tố thời tiết (nhiệt độ cực cao và lượng mưa ít) ảnh hưởng đến chất lượng và thu hoạch lúa gạo năm 2023, dẫn đến gián đoạn chuỗi cung ứng.
Nhật Bản từ lâu đã theo đuổi chủ nghĩa bảo hộ nông nghiệp, với tỷ lệ tự cung tự cấp gạo là 100%, nghĩa là về cơ bản nước này không nhập khẩu gạo. Theo góc nhìn này, Nhật Bản phụ thuộc rất nhiều vào sản xuất trong nước và cơ cấu cung cầu của nước này rất mong manh.
Nguồn cung cũng ảnh hưởng bởi tình trạng mua sắm hoảng loạn sau cảnh báo bão và động đất, buộc một số nhà bán lẻ phải hạn chế bán hàng. Ngoài ra, nhu cầu tăng bất ngờ là yếu tố khác đẩy giá lên cao khi lượng khách du lịch nước ngoài tăng mạnh dẫn đến lượng tiêu thụ gạo tăng mạnh. Đến mùa hè năm 2024, người tiêu dùng Nhật Bản đã bị sốc vì tình trạng thiếu hụt lương thực chính tồi tệ nhất kể từ năm 1995. Các kệ hàng siêu thị đã trống rỗng và nhiều cửa hàng giới hạn doanh số bán hàng ở mức một túi 5kg cho mỗi khách hàng.
7-Eleven, chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn nhất Nhật Bản, cuối tháng 1 cho biết họ "bất khả kháng" phải tăng giá 37 sản phẩm làm từ gạo, bao gồm mức tăng 20% đối với cơm nắm onigiri được nhiều người tiêu dùng Nhật Bản ưa chuộng như một lựa chọn ăn trưa giá rẻ.
Mặc dù vụ thu hoạch năm 2024 cao hơn năm 2023 180.000 tấn gạo, nhưng các nhà phân phối vẫn thu được ít ngũ cốc hơn so với năm trước, trong bối cảnh có suy đoán rằng nông dân và người bán buôn đang tích trữ để chờ giá tiếp tục tăng, hãng thông tấn Kyodo cho biết.
Nỗ lực “chưa từng có”
Trong một thay đổi mang tính lịch sử, tháng 2/2025, chính phủ Nhật Bản đã quyết định giải phóng 210.000 tấn gạo gạo từ kho dự trữ của mình - thường được dự trữ cho các trường hợp khẩn cấp như mùa màng thất bát hoặc thiên tai - trong bối cảnh giá lương thực chính trong nước cao bất thường. Đây cũng là lần đầu tiên chính phủ Nhật Bản nới lỏng các quy tắc về việc tiếp cận các kho dự trữ gạo chiến lược.
Kho dự trữ này được thành lập cách đây 3 thập kỷ để bảo vệ trước nguy cơ mất mùa hoặc thiên tai. Được biết, kho này dự trữ khoảng 910.000 tấn gạo. Lần cuối cùng nó được sử dụng là sau trận sóng thần năm 2011 và cuộc khủng hoảng hạt nhân Fukushima. Nhưng đây là lần đầu tiên chính phủ Nhật Bản sử dụng dự trữ gạo để can thiệp vào các vấn đề phân phối và để hạ giá gạo.
Từ ngày 10-12/3, gạo trong kho dự trữ sẽ được trao cho các nhà bán buôn sau khi đấu thầu và dự kiến sẽ có mặt trên các kệ hàng trong khoảng thời gian từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 4. Chính phủ dự kiến sẽ giải ngân 150.000 tấn gạo trong giai đoạn đầu và có thể giải ngân thêm 60.000 tấn nếu cần thiết.
Bắt đầu từ ngày 10/3, các nhà phân phối trên toàn quốc đáp ứng các tiêu chí, những người mua hơn 5.000 tấn gạo mỗi năm và có kế hoạch phân phối, đã đưa ra giá thầu của họ. Gạo sẽ được đấu giá trong số họ theo thứ tự giá thầu cao nhất, sẽ được quyết định vào tuần tiếp theo.

Gạo chảy đi đâu?
Với kế hoạch giải phóng kho gạo dự trữ, Bộ Nông nghiệp Nhật Bản kỳ vọng rằng có thể hạ nhiệt giá gạo trong nước. Tuy nhiên, các chuyên gia trong ngành cho rằng nỗ lực này khó có thể giải quyết vấn đề nan giải tại Nhật Bản, do các lực lượng thị trường vượt ra ngoài các vấn đề cung và cầu đơn thuần. Một số người cho rằng những người bán buôn đang giữ lại gạo để tận dụng lợi thế giá cả tăng cao và thời kỳ hậu giảm phát khi việc chuyển chi phí sang khách hàng trở nên dễ dàng hơn.
Trong thông báo mở kho gạo dự trữ, Bộ trưởng Nông nghiệp Taku Eto cũng đề cập tới vấn đề gạo đang bị đầu cơ: “Tôi nghĩ đây là tình hình cực kỳ bất thường. Chúng tôi đang sản xuất thêm 180.000 tấn gạo và chúng tôi có đủ gạo dự trữ. Nếu bạn đến siêu thị, bạn có thể tìm thấy gạo. Nhưng giá cao bất thường, gấp đôi giá. Chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để giải quyết nút thắt trong chuỗi phân phối và giảm bớt khó khăn cho người tiêu dùng”.

Ông Shoichi Fujihira, chủ tịch Hợp tác xã Nông nghiệp Nittano đặt tại Chiba, đã quan sát thấy một số hành vi bất thường của thị trường vào mùa thu năm ngoái. Theo ông Fujihira, "có điều gì đó kỳ lạ đã được nhận thấy vào mùa thu năm ngoái khi các công ty xây dựng và những thương nhân gạo tự nhận đã di chuyển xe tải để mua tất cả gạo mới", ám chỉ đến những nỗ lực có tổ chức nhằm kiểm soát nguồn cung để kiếm lời đầu cơ.
Theo Bộ Nông nghiệp Nhật Bản, nếu toàn bộ dân số nước này cố gắng tích trữ gạo trong 2 tuần, nhu cầu gạo sẽ vào khoảng 300.000 tấn. Con số này vượt xa kế hoạch hiện tại của chính phủ là chỉ giải phóng 210.000 tấn gạo dự trữ, tạo ra nỗi lo về tình trạng khan hiếm. Viễn cảnh tích trữ gạo trên toàn quốc đang hiện hữu, vì người tiêu dùng háo hức bảo vệ nguồn thực phẩm của họ trong bối cảnh tương lai không chắc chắn.
Một viễn cảnh tệ hơn vẫn hiện hữu
Các nhà kinh tế và nhà phân tích an ninh lương thực cảnh báo về hậu quả lâu dài nếu chính phủ không quản lý thỏa đáng cả tình trạng thiếu gạo thực tế và tình trạng thiếu gạo trong nhận thức của người tiêu dùng và người bán buôn. Giá cả tăng không chỉ ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt của người tiêu dùng mà còn tác động đến các ngành liên quan, chẳng hạn như nhà hàng và người bán thực phẩm.
Nếu không có sự can thiệp hợp lý, tình hình có thể phát triển vượt ra ngoài sự đầu cơ của thị trường thành tình trạng khan hiếm thực phẩm thực sự, thách thức khả năng duy trì lòng tin của công chúng của chính phủ Nhật Bản.
Với ngành nông nghiệp dễ bị tổn thương của Nhật Bản đang phải đối mặt với sự bất ổn, kết quả của cuộc khủng hoảng giá gạo này có thể đi chệch khỏi nền kinh tế cung cầu đơn giản, cho thấy các vấn đề hệ thống rộng hơn trong cấu trúc nông nghiệp và hành vi của người tiêu dùng Nhật Bản. Theo các nhà kinh tế, nếu không được kiểm soát, nó sẽ vẽ nên một bức tranh đáng lo ngại về những gì có thể xảy ra đối với an ninh lương thực của Nhật Bản.
Nhật Bản: Bị ép đi làm sớm 5 phút/ngày, 146 nhân viên được bồi thường 73.329 USD
- Takashimaya: Tập đoàn Nhật Bản 190 năm tuổi và chiến lược đầu tư tại Việt Nam 03/03/2025 01:30
- Lo sợ bị áp thuế, Nhật Bản muốn được TT Trump 'miễn trừ' 17/02/2025 03:15
- Nhật Bản cố gắng ‘lấy lòng’ ông Trump để tránh thuế quan 08/02/2025 12:06
Trung Quốc chi hàng chục tỷ USD để người dân ‘mở hầu bao’
(VNF) - Chính phủ Trung Quốc đã hứa sẽ trợ cấp chăm sóc trẻ em, tăng lương và chế độ nghỉ phép có lương tốt hơn để phục hồi nền kinh tế đang chậm lại. Bên cạnh đó, nước này cũng đang triển khai chương trình giảm giá 41 tỷ USD cho đủ loại mặt hàng, từ máy rửa chén và đồ trang trí nhà cửa đến xe điện và đồng hồ thông minh.
Nhật Bản: Bị ép đi làm sớm 5 phút/ngày, 146 nhân viên được bồi thường 73.329 USD
(VNF) - Sau 3 năm bị yêu cầu đến sớm 5 phút/ngày nhưng không được tính thù lao làm thêm giờ, nhóm nhân viên tại Nhật Bản đã đệ đơn lên Ủy ban Thương mại Công bằng và thành công giành được khoản bồi thường 73.329 USD.
Giá vàng lên 3.000 USD: Kỷ lục lịch sử và rủi ro 'sụp đổ'
(VNF) - Giá vàng đã tăng 13,6% vào năm 2025 và vượt qua mức 3.000 USD/ounce vào tuần trước, thiết lập mức cao kỷ lục mới. Căng thẳng địa chính trị và bất ổn kinh tế đang thúc đẩy dòng chảy trú ẩn an toàn, đẩy giá vàng lên cao. Tuy nhiên, một số yếu tố và xu hướng dài hạn khác sẽ giúp xác định liệu đợt tăng giá này có được duy trì hay sẽ sụp đổ sau cú tăng sốc.
Bán cảng Panama cho Mỹ, tỷ phú Lý Gia Thành là 'kẻ phản bội' trong mắt Bắc Kinh
(VNF) - Bắc Kinh chỉ trích "ông trùm" Hong Kong Li Ka-shing (Lý Gia Thành) vì "phản bội toàn thể người dân Trung Quốc" sau khi công ty chủ lực của ông công bố kế hoạch bán hầu hết các cảng toàn cầu, bao gồm hai cảng tại Kênh đào Panama, cho công ty BlackRock của Mỹ.
Xuất hiện ‘ô tô bay’ cất cánh theo chiều thẳng đứng, giá 300.000 USD
(VNF) - Mới đây, Alef Aeronautics, một công ty ô tô có trụ sở tại Mỹ, đã công bố thước phim quay lại khả năng di chuyển trên không trong cuộc thử nghiệm của dòng xe Model Zero.
Thuế quan của TT Trump đẩy chứng khoán Mỹ vào 'chảo lửa'
(VNF) - Thị trường chứng khoán Mỹ đã rơi vào "chảo lửa" sau những động thái về thuế quan của Tổng thống Donald Trump.
‘Gã khổng lồ’ khí đốt Nga tê liệt vì bị châu Âu quay lưng
(VNF) - 11 năm trước, khi CEO của tập đoàn khí đốt nhà nước Nga Gazprom Alexei Miller khai trương một tòa nhà theo phong cách cung điện Ý xa hoa ở trung tâm St Petersburg để làm trụ sở cho bộ phận xuất khẩu của công ty, ông đã kỳ vọng một tương lại tươi sáng với doanh số bán hàng “khủng” tại châu Âu.
TT Trump siết trừng phạt năng lượng, gia tăng sức ép lên Nga
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thắt chặt lệnh trừng phạt đối với ngành dầu khí của Nga vào ngày 13/3 bằng cách không gia hạn lệnh miễn trừ cho phép các ngân hàng Nga truy cập vào hệ thống thanh toán của Mỹ để thực hiện các giao dịch năng lượng.
Ông Putin chỉ đồng ý ngừng bắn nếu Ukraine chấp nhận các điều kiện 'cứng rắn'
(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 13/3 đã không loại trừ đề xuất của Mỹ và Ukraine về lệnh ngừng bắn kéo dài một tháng, nhưng ông đã đặt ra nhiều điều kiện có khả năng sẽ trì hoãn bất kỳ lệnh ngừng bắn nào hoặc có thể khiến lệnh ngừng bắn trở nên bất khả thi.
Cuộc chiến thuế quan nguy cơ vượt tầm kiểm soát của TT Trump
(VNF) - Bắt đầu bằng thuế quan, nhưng cuộc chiến thương mại do Tổng thống Mỹ Donald Trump kích hoạt đang nhanh chóng leo thang vượt ra ngoài thuế nhập khẩu thành một cuộc chiến ăn miếng trả miếng rộng lớn hơn.
EU dùng 'búa tạ' chống lại thuế quan của TT Trump
(VNF) - Liên minh châu Âu đã phản ứng mạnh mẽ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 áp thuế 25% lên toàn bộ thép và nhôm được bán vào Mỹ. Theo đó, khối này tuyên bố sẽ trả đũa 2 giai đoạn đối với 26 tỷ euro (28,2 tỷ USD) hàng xuất khẩu của Mỹ, vượt xa cuộc chiến thương mại nổ ra trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
TT Trump áp thuế thép, nhôm 25%: EU và Canada phản đòn không nương tay
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) và Canada đã lập tức tung đòn đáp trả lên hàng chục tỷ USD hàng hóa Mỹ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 công bố áp dụng mức thuế quan 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ.
8,8 nghìn tỷ US để xây 'thiên đường sa mạc' tại Ả Rập Xê Út
(VNF) - Theo Wall Street Journal (WSJ), ước tính chi phí để hoàn thành "thiên đường sa mạc" Neom của Ả Rập Xê Út đã tăng vọt lên 8,8 nghìn tỷ đô la. Con số này cao gấp 25 lần ngân sách hàng năm của vương quốc, làm dấy lên nghi ngờ về tính khả thi của dự án.
Hành trình tỷ USD của CJ Group tại Việt Nam: Từ muối kim chi đến mở chuỗi rạp phim CGV
(VNF) - Khởi đầu từ một nhánh của tập đoàn Samsung, CJ đã vươn lên trở thành một "đế chế" kinh tế đa quốc gia. Xác định Việt Nam là một điểm đến chiến lược, hành trình của CJ tại dải đất hình chữ S không chỉ là những con số kinh doanh, mà còn là câu chuyện về sự gắn kết với đời sống văn hóa, ẩm thực và giải trí của người Việt.
TT Trump cắt giảm một nửa Bộ Giáo dục, sa thải 1.300 nhân viên
(VNF) - Các quan chức chính quyền Mỹ ngày 11/3 cho biết chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang cắt giảm khoảng một nửa lực lượng lao động của Bộ Giáo dục Mỹ thông qua việc kết hợp giữa sa thải hàng loạt và tự nguyện nghỉ việc.
TT Trump khép lại ngày hỗn loạn, rút lại lời đe dọa áp thuế 50% với thép Canada
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bất ngờ rút lại lời đe dọa sẽ tăng mạnh thuế đối với thép và nhôm của Canada và thuế mới đối với điện của Canada. Đổi lại, Canada đã tạm dừng thu phụ phí điện đối với khách hàng Mỹ.
Mỹ - Ukraine đạt thỏa thuận mới: ‘Quả bóng đang trong sân của Nga’
(VNF) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết thỏa thuận mới mà Mỹ vừa đạt được với Ukraine hiện đang gây áp lực buộc Nga phải chấm dứt chiến sự. “Chúng tôi sẽ đưa lời đề nghị này đến người Nga ngay bây giờ, quả bóng đang ở trong sân của họ”, ông Rubio nói.
Cựu Tổng thống Philippines Duterte bị bắt theo lệnh ICC, liên quan cuộc chiến chống ma tuý
(VNF) - Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã bị cảnh sát bắt giữ tại sân bay quốc tế Manila vào ngày 11/3 theo lệnh của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), liên quan đến chính sách gây tranh cãi của ông trong cuộc chiến chống ma túy khi còn đương nhiệm, khiến hàng nghìn người thiệt mạng.
Kinh tế Mỹ dần lộ những 'vết nứt'
(VNF) - Sau gần 5 năm bùng nổ với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, nền kinh tế Mỹ bắt đầu bộc lộ những dấu hiệu "lão hóa", khi các động lực tăng trưởng dần suy yếu và những rạn nứt tiềm ẩn ngày càng trở nên rõ rệt.
'Ukraine phải nhượng lãnh thổ cho Nga trong bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào'
(VNF) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ngày 10/3 cho biết, Ukraine sẽ phải nhượng bộ những vùng lãnh thổ mà Nga đã kiểm soát từ năm 2014 như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào nhằm chấm dứt chiến sự đã kéo dài 3 năm.
Cú sốc Phố Wall: Hơn 4.000 tỷ USD 'bốc hơi' khỏi thị trường
(VNF) - Chỉ số Dow Jones mất gần 900 điểm, trong khi Nasdaq Composite ghi nhận phiên tồi tệ nhất kể từ năm 2022, S&P 500 mất 4.000 tỷ USD vốn hoá do đợt bán tháo.
Vụ hack 1,5 tỷ USD tiền điện tử: Tin tặc Triều Tiên đã rút hàng trăm triệu USD?
(VNF) - Nhóm tội phạm mạng có tên Lazarus Group được cho là đã đánh cắp một lượng lớn tiền điện tử trong vụ tấn công vào sàn giao dịch ByBit cách đây 2 tuần. Kể từ đó, một cuộc đua giữa việc theo dõi và ngăn chặn các hacker chuyển đổi số tiền này thành tiền mặt đã diễn ra.
3 năm chiến sự Ukraine: Xuất khẩu vũ khí của Nga rơi vào khủng hoảng
(VNF) - Đã 3 năm trôi qua kể từ khi Nga đưa quân tới Ukraine và cuộc xung đột này đã ảnh hưởng sâu sắc đến ngành công nghiệp vũ khí của Nga, khiến kim ngạch xuất khẩu vũ khí của nước này giảm mạnh.
Cựu thống đốc Mark Carney là tân Thủ tướng Canada, quan điểm cứng rắn với Mỹ
(VNF) - Cựu thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada, ông Mark Carney, đã giành chiến thắng trong cuộc đua trở thành lãnh đạo Đảng Tự do cầm quyền của Canada và sẽ kế nhiệm ông Justin Trudeau làm thủ tướng.
Trung Quốc chi hàng chục tỷ USD để người dân ‘mở hầu bao’
(VNF) - Chính phủ Trung Quốc đã hứa sẽ trợ cấp chăm sóc trẻ em, tăng lương và chế độ nghỉ phép có lương tốt hơn để phục hồi nền kinh tế đang chậm lại. Bên cạnh đó, nước này cũng đang triển khai chương trình giảm giá 41 tỷ USD cho đủ loại mặt hàng, từ máy rửa chén và đồ trang trí nhà cửa đến xe điện và đồng hồ thông minh.
Toàn cảnh khu 'đất vàng' xây tháp TIG Tower cao 29 tầng
(VNF) - Dự án TIG Tower là toà tháp văn phòng, căn hộ khách sạn cao 29 tầng, nằm trên trục đường Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.