Giải phóng 200.000 tấn gạo dự trữ, Nhật Bản chưa thoát 'cơn khát' lương thực
(VNF) - Trước cuộc “khủng hoảng” khi giá gạo tăng vọt, chính phủ Nhật Bản đã phải đưa ra một quyết định chưa từng có: Giải phóng hơn 200.000 tấn gạo dự trữ khẩn cấp. Đáng tiếc là, nỗ lực này dường như chưa đủ để giải quyết gốc rễ vấn đề.
Khủng hoảng giá gạo
Số liệu của chính phủ Nhật Bản cho thấy giá gạo nội địa trung bình của nước này năm 2024 đã đạt mức kỷ lục là 23.715 yên (153 USD) cho một bao 60kg, cao hơn khoảng 55% so với mức trung bình của năm 2023. Chỉ riêng tháng 12/2024, giá gạo đạt 24.665 yên/60kg, tăng vọt 64,5% so với cùng kỳ năm trước.
Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản cho hay giá bán lẻ gạo tại Tokyo đã đạt mức cao kỷ lục trong tháng thứ tám liên tiếp vào tháng 2, đạt 4.363 yên/5kg. Giá một bao gạo Koshihikari 5kg cao hơn gần 80% so với mức giá 2.441 yên của một năm trước.

Dữ liệu mới nhất trong tuần tính tới ngày 2/3/2025, một cuộc khảo sát từ Bộ Nông nghiệp Nhật Bản cho thấy giá trung bình cho 5kg gạo là 3.952 yên (gần 27 USD), tăng 94,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá cũng tăng 0,3% so với 7 ngày trước đó, đánh dấu mức tăng hàng tuần thứ 9 liên tiếp.
Manh nha từ vụ thu hoạch yếu kém vào năm 2023, cuộc khủng hoảng giá gạo của Nhật Bản chính thức bùng nổ và đạt đỉnh vào mùa hè năm 2024. Theo đó, các yếu tố thời tiết (nhiệt độ cực cao và lượng mưa ít) ảnh hưởng đến chất lượng và thu hoạch lúa gạo năm 2023, dẫn đến gián đoạn chuỗi cung ứng.
Nhật Bản từ lâu đã theo đuổi chủ nghĩa bảo hộ nông nghiệp, với tỷ lệ tự cung tự cấp gạo là 100%, nghĩa là về cơ bản nước này không nhập khẩu gạo. Theo góc nhìn này, Nhật Bản phụ thuộc rất nhiều vào sản xuất trong nước và cơ cấu cung cầu của nước này rất mong manh.
Nguồn cung cũng ảnh hưởng bởi tình trạng mua sắm hoảng loạn sau cảnh báo bão và động đất, buộc một số nhà bán lẻ phải hạn chế bán hàng. Ngoài ra, nhu cầu tăng bất ngờ là yếu tố khác đẩy giá lên cao khi lượng khách du lịch nước ngoài tăng mạnh dẫn đến lượng tiêu thụ gạo tăng mạnh. Đến mùa hè năm 2024, người tiêu dùng Nhật Bản đã bị sốc vì tình trạng thiếu hụt lương thực chính tồi tệ nhất kể từ năm 1995. Các kệ hàng siêu thị đã trống rỗng và nhiều cửa hàng giới hạn doanh số bán hàng ở mức một túi 5kg cho mỗi khách hàng.
7-Eleven, chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn nhất Nhật Bản, cuối tháng 1 cho biết họ "bất khả kháng" phải tăng giá 37 sản phẩm làm từ gạo, bao gồm mức tăng 20% đối với cơm nắm onigiri được nhiều người tiêu dùng Nhật Bản ưa chuộng như một lựa chọn ăn trưa giá rẻ.
Mặc dù vụ thu hoạch năm 2024 cao hơn năm 2023 180.000 tấn gạo, nhưng các nhà phân phối vẫn thu được ít ngũ cốc hơn so với năm trước, trong bối cảnh có suy đoán rằng nông dân và người bán buôn đang tích trữ để chờ giá tiếp tục tăng, hãng thông tấn Kyodo cho biết.
Nỗ lực “chưa từng có”
Trong một thay đổi mang tính lịch sử, tháng 2/2025, chính phủ Nhật Bản đã quyết định giải phóng 210.000 tấn gạo gạo từ kho dự trữ của mình - thường được dự trữ cho các trường hợp khẩn cấp như mùa màng thất bát hoặc thiên tai - trong bối cảnh giá lương thực chính trong nước cao bất thường. Đây cũng là lần đầu tiên chính phủ Nhật Bản nới lỏng các quy tắc về việc tiếp cận các kho dự trữ gạo chiến lược.
Kho dự trữ này được thành lập cách đây 3 thập kỷ để bảo vệ trước nguy cơ mất mùa hoặc thiên tai. Được biết, kho này dự trữ khoảng 910.000 tấn gạo. Lần cuối cùng nó được sử dụng là sau trận sóng thần năm 2011 và cuộc khủng hoảng hạt nhân Fukushima. Nhưng đây là lần đầu tiên chính phủ Nhật Bản sử dụng dự trữ gạo để can thiệp vào các vấn đề phân phối và để hạ giá gạo.
Từ ngày 10-12/3, gạo trong kho dự trữ sẽ được trao cho các nhà bán buôn sau khi đấu thầu và dự kiến sẽ có mặt trên các kệ hàng trong khoảng thời gian từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 4. Chính phủ dự kiến sẽ giải ngân 150.000 tấn gạo trong giai đoạn đầu và có thể giải ngân thêm 60.000 tấn nếu cần thiết.
Bắt đầu từ ngày 10/3, các nhà phân phối trên toàn quốc đáp ứng các tiêu chí, những người mua hơn 5.000 tấn gạo mỗi năm và có kế hoạch phân phối, đã đưa ra giá thầu của họ. Gạo sẽ được đấu giá trong số họ theo thứ tự giá thầu cao nhất, sẽ được quyết định vào tuần tiếp theo.

Gạo chảy đi đâu?
Với kế hoạch giải phóng kho gạo dự trữ, Bộ Nông nghiệp Nhật Bản kỳ vọng rằng có thể hạ nhiệt giá gạo trong nước. Tuy nhiên, các chuyên gia trong ngành cho rằng nỗ lực này khó có thể giải quyết vấn đề nan giải tại Nhật Bản, do các lực lượng thị trường vượt ra ngoài các vấn đề cung và cầu đơn thuần. Một số người cho rằng những người bán buôn đang giữ lại gạo để tận dụng lợi thế giá cả tăng cao và thời kỳ hậu giảm phát khi việc chuyển chi phí sang khách hàng trở nên dễ dàng hơn.
Trong thông báo mở kho gạo dự trữ, Bộ trưởng Nông nghiệp Taku Eto cũng đề cập tới vấn đề gạo đang bị đầu cơ: “Tôi nghĩ đây là tình hình cực kỳ bất thường. Chúng tôi đang sản xuất thêm 180.000 tấn gạo và chúng tôi có đủ gạo dự trữ. Nếu bạn đến siêu thị, bạn có thể tìm thấy gạo. Nhưng giá cao bất thường, gấp đôi giá. Chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để giải quyết nút thắt trong chuỗi phân phối và giảm bớt khó khăn cho người tiêu dùng”.

Ông Shoichi Fujihira, chủ tịch Hợp tác xã Nông nghiệp Nittano đặt tại Chiba, đã quan sát thấy một số hành vi bất thường của thị trường vào mùa thu năm ngoái. Theo ông Fujihira, "có điều gì đó kỳ lạ đã được nhận thấy vào mùa thu năm ngoái khi các công ty xây dựng và những thương nhân gạo tự nhận đã di chuyển xe tải để mua tất cả gạo mới", ám chỉ đến những nỗ lực có tổ chức nhằm kiểm soát nguồn cung để kiếm lời đầu cơ.
Theo Bộ Nông nghiệp Nhật Bản, nếu toàn bộ dân số nước này cố gắng tích trữ gạo trong 2 tuần, nhu cầu gạo sẽ vào khoảng 300.000 tấn. Con số này vượt xa kế hoạch hiện tại của chính phủ là chỉ giải phóng 210.000 tấn gạo dự trữ, tạo ra nỗi lo về tình trạng khan hiếm. Viễn cảnh tích trữ gạo trên toàn quốc đang hiện hữu, vì người tiêu dùng háo hức bảo vệ nguồn thực phẩm của họ trong bối cảnh tương lai không chắc chắn.
Một viễn cảnh tệ hơn vẫn hiện hữu
Các nhà kinh tế và nhà phân tích an ninh lương thực cảnh báo về hậu quả lâu dài nếu chính phủ không quản lý thỏa đáng cả tình trạng thiếu gạo thực tế và tình trạng thiếu gạo trong nhận thức của người tiêu dùng và người bán buôn. Giá cả tăng không chỉ ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt của người tiêu dùng mà còn tác động đến các ngành liên quan, chẳng hạn như nhà hàng và người bán thực phẩm.
Nếu không có sự can thiệp hợp lý, tình hình có thể phát triển vượt ra ngoài sự đầu cơ của thị trường thành tình trạng khan hiếm thực phẩm thực sự, thách thức khả năng duy trì lòng tin của công chúng của chính phủ Nhật Bản.
Với ngành nông nghiệp dễ bị tổn thương của Nhật Bản đang phải đối mặt với sự bất ổn, kết quả của cuộc khủng hoảng giá gạo này có thể đi chệch khỏi nền kinh tế cung cầu đơn giản, cho thấy các vấn đề hệ thống rộng hơn trong cấu trúc nông nghiệp và hành vi của người tiêu dùng Nhật Bản. Theo các nhà kinh tế, nếu không được kiểm soát, nó sẽ vẽ nên một bức tranh đáng lo ngại về những gì có thể xảy ra đối với an ninh lương thực của Nhật Bản.
Nhật Bản: Bị ép đi làm sớm 5 phút/ngày, 146 nhân viên được bồi thường 73.329 USD
- Takashimaya: Tập đoàn Nhật Bản 190 năm tuổi và chiến lược đầu tư tại Việt Nam 03/03/2025 01:30
- Lo sợ bị áp thuế, Nhật Bản muốn được TT Trump 'miễn trừ' 17/02/2025 03:15
- Nhật Bản cố gắng ‘lấy lòng’ ông Trump để tránh thuế quan 08/02/2025 12:06
Lộ diện kho báu 17 tỷ USD từ con tàu đắm 300 năm
(VNF) - Giới khảo cổ và tài chính quốc tế đang dồn sự chú ý vào một trong những phát hiện ngoạn mục nhất nhiều thập kỷ qua: Colombia lần đầu trục vớt được hiện vật từ con tàu San José – “Con tàu đắm chứa kho báu khổng lồ nhất lịch sử”, ẩn chứa khối tài sản ước tính hơn 17 tỷ USD.
Di sản đầu tư Warren Buffett: 5 nguyên tắc trường tồn với thời gian
(VNF) - Sau hơn 60 năm gắn bó và tạo nên giá trị vượt trội tại Berkshire Hathaway, nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett để lại vô số di sản quý giá thông qua phong cách và chiến lược đầu tư của mình.
Doanh nhân Mỹ sưởi ấm nhà bằng máy đào Bitcoin
(VNF) - Tại Mỹ, nhiều doanh nhân và hộ gia đình đã tìm đến giải pháp độc đáo: tận dụng nhiệt thải từ máy đào Bitcoin để sưởi ấm nhà cửa. Mô hình này được quảng bá như một hình thức “hai trong một”, vừa khai thác tiền số, vừa giảm chi phí năng lượng. Tuy nhiên, tính hiệu quả kinh tế của nó vẫn là chủ đề gây tranh luận mạnh trong giới chuyên gia và các nhà đầu tư tiền mã hóa.
Phương Tây củng cố mặt trận chống thép giá rẻ từ Trung Quốc
(VNF) - Theo các quan chức và chuyên gia trong ngành, các chính phủ phương Tây đang đẩy nhanh những bước đi nhằm xây dựng một hệ thống phòng thủ chung trước làn sóng thép giá rẻ từ Trung Quốc và nhiều nước châu Á khác. Động thái nà được cho là sẽ làm gia tăng nguy cơ đối đầu thương mại mới với Bắc Kinh.
Ngành phim 25 tỷ USD của Nhật Bản chao đảo trước 'cơn bão AI'
(VNF) - Ngành công nghiệp hoạt hình trị giá hàng chục tỷ USD của Nhật Bản đang đối mặt nguy cơ khủng hoảng khi bị các công cụ AI sao chép tác phẩm và vi phạm sở hữu trí tuệ.
Năm 2025, đầu cơ vàng bạc trúng đậm; năm 2026, tiếp tục xuống tiền?
(VNF) - Giá vàng và bạc liên tục lập các kỷ lục mới trong năm 2025, trở thành tâm điểm quan tâm của giới đầu tư toàn cầu. Trước bối cảnh bất ổn kinh tế, lạm phát gia tăng và biến động tiền tệ, các chuyên gia tài chính nhận định cả hai kim loại quý này có thể tiếp tục duy trì đà tăng giá cho tới năm 2026.
Bitcoin lao dốc, hướng tới tháng thua lỗ nhất kể từ ‘thảm họa’ tiền số 2022
(VNF) - Bitcoin đang hướng tới tháng giảm hiệu suất tồi tệ nhất kể từ khi làn sóng sụp đổ của các công ty tiền điện tử làm chấn động toàn ngành vào năm 2022.
Công nghệ AI khấy đảo thị trường thuốc, Hàn Quốc có tỷ phú mới
(VNF) - Thị trường công nghệ sinh học Hàn Quốc vừa chứng kiến một hiện tượng hiếm gặp khi cổ phiếu Voronoi tăng vọt nhờ triển vọng từ danh mục thuốc ung thư ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Đợt bứt phá 190% không chỉ đưa vốn hóa của doanh nghiệp lên gần 4,3 tỷ USD, mà còn tạo ra một tỷ phú mới. Sự thăng hoa này phản ánh kỳ vọng mạnh mẽ của giới đầu tư vào công nghệ AI trong phát triển dược phẩm, bất chấp công ty vẫn ghi nhận thua lỗ.
Tân Thủ tướng Nhật Bản khởi động nhiệm kỳ với gói kích thích ‘khủng’ 135,4 tỷ USD
(VNF) - Nội các của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đã phê duyệt gói kích thích kinh tế trị giá 21,3 nghìn tỷ yên (135,4 tỷ USD) vào ngày 21/11, đánh dấu sáng kiến chính sách lớn đầu tiên dưới thời nhà lãnh đạo mới, người đã cam kết theo đuổi các biện pháp tài khóa mở rộng.
Hành trình 28 tỷ USD 'tiền bẩn' len lỏi qua các sàn tiền số
(VNF) - Một báo cáo điều tra quốc tế mới công bố cho thấy ngành tiền điện tử toàn cầu đã trở thành đích đến của hơn 28 tỷ USD dòng tiền phi pháp, bao gồm tiền lừa đảo, đánh cắp, tống tiền và các hoạt động tội phạm có tổ chức. Khi tiền số ngày càng phổ biến và được chấp nhận rộng rãi, những kẽ hở trong hệ thống kiểm soát đã khiến các sàn giao dịch lớn trở thành mắt xích trung tâm trong quá trình hợp thức hóa tài sản bất hợp pháp.
Chi phí sinh hoạt leo thang, TT Trump tiếp tục hạ nhiệt thuế quan
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 20/11 đã quyết định bãi bỏ thuế quan đối với một loạt mặt hàng nông sản của Brazil. Động thái này diễn ra trong bối cảnh ông đang đối mặt với áp lực từ cử tri về chi phí sinh hoạt tăng cao.
Giới siêu giàu kiếm thêm thu nhập từ ‘cho thuê’ vàng thỏi
(VNF) - Giá vàng liên tục lập kỷ lục trong năm nay, nhưng thay vì để những thỏi vàng “nghỉ ngơi” trong kho, một nhóm ngày càng đông các nhà đầu tư giàu có và văn phòng quản lý tài sản gia đình đang biến vàng thành nguồn thu nhập thụ động. Họ cho các nhà tinh luyện, thợ kim hoàn và các nhà sản xuất thuê vàng để nhận lãi, phá vỡ quan niệm vàng là tài sản tích trữ.
Bitcoin mất mốc 87.000 USD, chuyên gia dự báo cú rơi sâu về 10.000 USD
(VNF) - Bitcoin tiếp tục kéo dài chuỗi điều chỉnh khi đánh mất mốc 87.000 USD, đà giảm diễn ra trong bối cảnh tâm lý “sợ hãi tột độ” bao trùm thị trường. Một số chuyên gia cảnh báo xu hướng giảm có thể còn mạnh hơn, thậm chí đưa Bitcoin lao về vùng 10.000 USD nếu áp lực trên các tài sản rủi ro không sớm hạ nhiệt.
Báo cáo tài chính của Nvidia đã 'cứu rỗi' thị trường chứng khoán như thế nào?
(VNF) - Kết quả kinh doanh quý III của Nvidia vượt xa dự kiến, qua đó trấn an nhà đầu tư về lo ngại "bong bóng AI" phát nổ.
Trung Quốc chưa hết 'đau đầu' vì thị trường bất động sản
(VNF) - Trung Quốc cân nhắc triển khai các biện pháp mới nhằm vực dậy thị trường bất động sản đang gặp khó khăn, giữa những lo ngại rằng sự suy giảm kéo dài có thể đe dọa ổn định hệ thống tài chính.
CEO Google: 'Một khi bong bóng AI nổ, không công ty nào là miễn nhiễm'
(VNF) - Những tháng gần đây, khi các tập đoàn công nghệ đổ hàng trăm tỷ USD vào AI, nhiều người lo ngại về kịch bản bong bóng vỡ giống như dotcom hồi thập niên 1990. Nói về mối lo này, CEO Google nhận định nếu bong bóng AI vỡ, sẽ không có công ty nào thoát khỏi tác động.
Ngân hàng xanh - điểm khởi đầu thu hút khu vực tư nhân vào kinh tế bền vững
(VNF) - Ông Julien Seillan, Giám đốc Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) tại Việt Nam cho rằng nền kinh tế Việt Nam đã vươn lên đáng kinh ngạc chỉ sau 30 năm. Bước vào giai đoạn chuyển đổi xanh, theo ông, Việt Nam cần huy động nguồn lực từ nhiều phía, trong đó có sự “vào cuộc” của khu vực kinh tế tư nhân.
Vì sao Saudi Arabia trở thành đối tác kinh tế bậc nhất của TT Trump?
(VNF) - Mối quan hệ kinh tế giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Vương quốc Saudi Arabia kéo dài nhiều thập kỷ nhưng chỉ thực sự bùng nổ sau khi ông trở thành tổng thống Mỹ. Từ việc bán khách sạn, căn hộ cho tới các thương vụ cấp phép và quỹ đầu tư, các giao dịch này mang về hàng triệu đến hàng tỷ USD cho ông Trump và gia đình, đồng thời lý giải tầm quan trọng của Saudi trong các chuyến thăm Nhà Trắng và các chính sách đối ngoại của ông.
Khủng hoảng ngoại giao với Trung Quốc, kinh tế Nhật Bản 'khó chồng khó'
(VNF) - Trung Quốc đang sử dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế nhằm gây sức ép lên Nhật Bản, sau bình luận của tân Thủ tướng Sanae Takaichi về Đài Loan
TT Trump dọa sa thải Bộ trưởng Tài chính nếu Fed không giảm lãi suất
(VNF) - Tại một diễn đàn đầu tư ở Washington, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ cảnh báo sẽ sa thải Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nếu Cục Dự trữ Liên bang (Fed) không sớm hạ lãi suất, dù Fed khẳng định các quyết định của họ hoàn toàn độc lập và dựa trên dữ liệu kinh tế.
Giải pháp tự chủ tài chính của các trường đại học hàng đầu
(VNF) - Ngày càng nhiều trường đại học trên thế giới sử dụng các quỹ tài trợ để đầu tư sinh lời, qua đó đa dạng hóa nguồn thu và nâng cao tự chủ tài chính.
Trung Quốc đại phẫu 'khối u ác tính' ngành thương mại điện tử
(VNF) - Với quy định về báo cáo thông tin thuế của doanh nghiệp trên nền tảng Internet mới được thực thi, ngành Thương mại Điện tử (TMĐT) Trung Quốc đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ.
Chiếc túi của Thủ tướng Nhật Bản Takaichi Sanae tạo hiệu ứng kinh tế bất ngờ
(VNF) - Chiếc túi xách da của Thủ tướng Nhật Bản Takaichi Sanae đang trở thành tâm điểm không chỉ trên phương diện thời trang mà còn cả kinh tế, khi góp phần giúp một nhà sản xuất đồ da nội địa với lịch sử 145 năm bứt phá doanh số trong thời gian ngắn. Đây là trường hợp hiếm hoi một phụ kiện của lãnh đạo quốc gia có thể tạo tác động trực tiếp tới thị trường tiêu dùng và ngành hàng xa xỉ Nhật Bản.
Mỹ xóa bỏ thuế 'tương hỗ' lên 1 tỷ USD hàng nông sản Philippines
(VNF) - Các quan chức tại Philippines ngày 19/11 cho biết hơn 1 tỷ USD sản phẩm nông nghiệp của nước này sẽ không còn phải chịu bất kỳ mức thuế “tương hỗ” nào từ Mỹ, sau khi Tổng thống Donald Trump bãi bỏ thuế đối với nhiều mặt hàng nhằm giảm áp lực chi phí sinh hoạt.
Hàng nghìn dự án tại Mỹ được tài trợ bằng vốn vay Trung Quốc
(VNF) - Theo một nghiên cứu theo dõi hoạt động tín dụng của Trung Quốc, các nước có thu nhập cao đang vay Trung Quốc nhiều hơn là các nước đang phát triển. Đặc biệt, Mỹ là quốc gia nhận được nhiều khoản vay nhất từ Trung Quốc trên toàn cầu.
Lộ diện kho báu 17 tỷ USD từ con tàu đắm 300 năm
(VNF) - Giới khảo cổ và tài chính quốc tế đang dồn sự chú ý vào một trong những phát hiện ngoạn mục nhất nhiều thập kỷ qua: Colombia lần đầu trục vớt được hiện vật từ con tàu San José – “Con tàu đắm chứa kho báu khổng lồ nhất lịch sử”, ẩn chứa khối tài sản ước tính hơn 17 tỷ USD.
Khám phá tuyến đường có giá đất đắt đỏ nhất Đà Nẵng
(VNF) - Tuyến đường Bạch Đằng tiếp tục dẫn đầu bảng giá đất tại Đà Nẵng trong dự thảo bảng giá đất mới, với 350 triệu đồng/m2, dự kiến áp dụng từ ngày 1/1/2026.


































































