Hục hặc trong chính quyền ông Trump về chiến tranh thương mại với Trung Quốc
Thành Nguyễn -
25/09/2018 12:52 (GMT+7)
Nhà Trắng chia làm hai phe trong chính sách thương mại với Trung Quốc, nhưng giới diều hâu dần thắng thế và được Trump ủng hộ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: CNN.
Chỉ vài ngày trước khi thông báo đòn áp thuế mới nhất với các hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc hôm 17/9, Tổng thống Mỹ Donald Trump đọc được bài viết ngay trên trang nhất tờ Wall Street Journal với tựa đề Nhà Trắng đang chịu "sức ép chính trị ngày càng tăng" trong việc giảm nhiệt chiến tranh thương mại, theo CNN.
Bài viết này cho rằng mâu thuẫn giữa các cố vấn trong chính quyền khiến Trump chịu áp lực lớn trong việc nhượng bộ Trung Quốc. Ông chủ Nhà Trắng cảm thấy rất khó chịu với bài báo và lập tức "xả giận" trên Twitter. "Chúng tôi không chịu sức ép nào để phải thỏa thuận với Trung Quốc, chính họ mới đang chịu áp lực phải nhượng bộ chúng tôi", ông viết, khẳng định rằng các thị trường của Mỹ đang mở rộng, còn của Trung Quốc đang "sụp đổ".
Theo các bình luận viên của CNN, tuyên bố này của Trump cho thấy chiến lược coi chiến tranh thương mại là vũ khí lợi hại trong chính sách đối ngoại của ông không thay đổi, đặc biệt là với Trung Quốc, dù nó gây ra nhiều tranh cãi trong nội bộ chính quyền và đe dọa đẩy nền kinh tế toàn cầu vào tình trạng bất ổn nếu trò chơi "ăn miếng trả miếng" giữa hai cường quốc tiếp diễn.
Hục hặc trong chính quyền
Vài ngày trước khi Mỹ tuyên bố gói áp thuế mới với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin đề nghị ngồi vào bàn đàm phán để tìm kiếm giải pháp với Bắc Kinh, nhưng đề xuất nhanh chóng bị Trump gạt bỏ. Thay vào đó, Trump trở nên quyết liệt hơn, khiến triển vọng đàm phán nhằm ngăn cản đòn đáp trả thương mại mới giữa hai cường quốc trở nên mờ mịt.
Động thái này của Trump tiếp thêm sức mạnh cho những cố vấn theo đường lối cứng rắn trong chính quyền, những người tin rằng lập trường không thỏa hiệp và gây thiệt hại nặng về kinh tế là cách duy nhất buộc Trung Quốc thay đổi chính sách thương mại của mình. Các quan chức Nhà Trắng này còn cho rằng sức mạnh hiện nay của nền kinh tế giúp Washington có cơ hội đưa ra yêu sách rắn hơn trên bàn đàm phán với Bắc Kinh.
Theo các trợ lý, Trump luôn không muốn tỏ ra yếu đuối ngay cả trước những cảnh báo kinh khủng nhất, nhưng lại thích phong cách quản lý theo kiểu cho phép mâu thuẫn nội bộ tồn tại trong chính quyền của mình. Kết quả là trong Nhà Trắng tồn tại hai phe rõ rệt, một bên là các cố vấn diều hâu muốn cứng rắn hơn với Trung Quốc, còn bên kia là tiếng nói phản đối đến từ những trợ lý cấp cao như Bộ trưởng Tài chính Mnuchin hay cố vấn kinh tế Larry Kudlow.
Bộ trưởng Tài chính Mnuchin (phải) tuyên thệ nhậm chức tại Nhà Trắng với sự chứng kiến của Trump hôm 13/1/2017. Ảnh: AP.
"Thách thức lớn nhất với chính quyền Trump hiện nay là những cố vấn như Kudlow hay Mnuchin, những người có kiến thức và niềm tin khác biệt. Nhưng thay vì tìm cách tranh luận, họ đang chỉ cố gắng làm cùn lưỡi gươm", một nguồn tin biết về các tranh cãi trong chính quyền Trump về chính sách áp thuế cho biết.
Nguồn tin này đánh giá những nỗ lực của Mnuchin và Kudlow trong việc thuyết phục Trump từ bỏ con đường chiến tranh thương mại tốn kém với Trung Quốc tới nay không đem lại nhiều hiệu quả khi không thể thắng được niềm tin mang tính bản năng về bảo hộ thương mại của Tổng thống.
Một số quan chức chính quyền Mỹ khẳng định Trump khuyến khích các trợ lý của mình đưa ra quan điểm trái ngược nhau, nhưng ông dường như thiên về những người có tư tưởng "diều hâu" như Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Giám đốc Hội đồng Thương mại và Chính sách Công nghiệp Peter Navarro.
Trong cuộc họp tại Phòng Bầu dục hôm 13/9, Trump tuyên bố trước các cố vấn thuộc cả hai phe rằng nếu Mỹ không thực hiện lời đe dọa áp thuế mà ông đưa ra vài tháng trước, Trung Quốc sẽ coi đây là dấu hiệu của sự đầu hàng, ba nguồn tin thân cận với Nhà Trắng cho hay.
Tổng thống Mỹ thuyết phục các trợ lý rằng nếu Trung Quốc tung ra biện pháp trả đũa nhắm vào lĩnh vực nông nghiệp nhạy cảm của Mỹ, Washington sẽ áp đặt thêm gói thuế mới với 267 tỷ USD hàng hóa của Bắc Kinh, khiến gần như toàn bộ hàng nhập khẩu của Trung Quốc vào Mỹ sẽ chịu mức thuế mới.
Trong cuộc họp, Trump gạt bỏ những lo ngại do một số cố vấn kinh tế đưa ra rằng đòn áp thuế này có thể hủy hoại các nỗ lực ngoại giao được thực hiện trong vài tháng qua bởi Mnuchin, người được Trump gọi bằng tên thân mật Steve.
"Chúng ta sẽ tung ra gói áp thuế này. Steve có thể đàm phán tiếp, nhưng chúng ta sẽ áp thuế", Trump tuyên bố.
Mnuchin trước đó đã mời Phó thủ tướng Lưu Hạc, trưởng đoàn đàm phán Trung Quốc, tới Washington để thảo luận về giải pháp cho cuộc chiến thương mại giữa hai nước. Nhưng ngay sau khi Trump tung ra gói áp thuế mới, cuộc đàm phán này lập tức bị đình trệ.
Phe diều hâu thắng thế
Quan điểm ủng hộ đàm phán thương mại với Trung Quốc của Bộ trưởng Tài chính Mnuchin từng nhận được sự ủng hộ của cố vấn an ninh quốc gia H.R. McMaster, ngoại trưởng Rex Tillerson và thư ký Nhà Trắng Rob Porter. Nhưng cả ba quan chức cấp cao này sau đó đều lần lượt rời Nhà Trắng, trong đó Porter bị cáo buộc hành hung vợ cũ. Ông bác bỏ các cáo buộc này.
Kudlow, người phản đối việc gia tăng căng thẳng thương mại bằng các đòn áp thuế, gần đây lại công khai thể hiện sự ủng hộ các chính sách bảo hộ của Tổng thống Trump trên truyền hình. Mnuchin giờ đây gần như đơn độc, không có đồng minh trong nỗ lực thúc đẩy giải pháp ngoại giao nhằm chấm dứt chiến tranh thương mại với Trung Quốc.
Các quan chức theo đường lối diều hâu cho rằng Mnuchin đang làm suy yếu vị thế của Mỹ trước Trung Quốc khi "vạch áo cho người xem lưng" và thể hiện rằng chính quyền Trump không đoàn kết một lòng trong lập trường cứng rắn với các "thủ đoạn thương mại" của Bắc Kinh.
Một quan chức cấp cao Nhà Trắng thừa nhận Trung Quốc đã tìm cách tiếp xúc riêng với một số thành viên trong chính quyền Trump nhằm tác động đến tiến trình đàm phán, nhưng khẳng định đã vô hiệu hóa những nỗ lực lợi dụng mâu thuẫn nội bộ trong chính quyền Mỹ.
"Các quan chức được phía Trung Quốc tiếp xúc riêng đều đã thông báo và tiết lộ nội dung trao đổi", người này nói. "Không có chuyện ai đó giữ kín thông tin về các cuộc tiếp xúc riêng này".
Tuy vậy, không có dấu hiệu nào cho thấy Trump sẽ loại bỏ Mnuchin vì những bất đồng trong chính sách thương mại với Trung Quốc. Mnuchin là cố vấn có quan hệ lâu dài nhất với Trump, kể từ khi ông còn là ứng viên tham gia tranh cử, và nhiều đồng minh của Trump nói rằng Bộ trưởng Tài chính là một trong những cố vấn đắc lực nhất của Tổng thống.
Sự thắng thế của những cố vấn có quan điểm cứng rắn ở Nhà Trắng đồng nghĩa với việc cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung nhiều khả năng sẽ còn tiếp tục kéo dài và tạo ra những thách thức mới với nền kinh tế.
Các quan chức Nhà Trắng thường đưa ra thông báo về đòn áp thuế sau 16h, khi các thị trường chứng khoán đã đóng cửa, nhằm tránh gây ra tình trạng hỗn loạn trong giới đầu tư khi tiếp nhận thông tin. Tuy nhiên, trước khi tung gói áp thuế 50 tỷ USD với Trung Quốc hôm 14/6, Trump lại nói với các phóng viên lúc 14h30 rằng chính quyền của ông sắp có một thông báo lớn, và hậu quả là chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones lập tức mất 100 điểm ngay trong chiều hôm đó.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.