Khả năng hiệu ứng domino bao phủ khắp các nền kinh tế trong năm 2019
P.V -
11/03/2019 06:51 (GMT+7)
Tổng thống Donald Trump với tham vọng bảo vệ lợi ích kinh tế Mỹ đã làm rung chuyển toàn bộ hệ thống thương mại toàn cầu. Đó là chất Mỹ điển hình, khi một quốc gia dám đứng ra cáng đáng mọi hậu quả.
Khả năng hiệu ứng domino bao phủ khắp các nền kinh tế trong năm 2019.
Tuy nhiên, tình hình căng thẳng thương mại tăng cao ở những nền kinh tế lớn nhất thế giới đang làm dấy lên lo ngại về nguy cơ xảy ra một làn sóng domino bao phủ khắp các nền kinh tế.
Bấp bênh quan hệ Mỹ - Trung
Ngày nay, xuất hiện những dấu hiệu về một sự lung lay nghiêm trọng với hiệu ứng domino trải dài. Mặc dù đã có những dự đoán lạc quan về khả năng đạt thỏa thuận thương mại giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới là Mỹ và Trung Quốc, song việc Tổng thống Trump đang quay trở lại với chủ nghĩa song phương, nếu không muốn nói là chủ nghĩa đơn phương, trong các mối quan hệ quốc tế cho thấy ông đang làm đảo lộn một cách nguy hiểm nền kinh tế thế giới vốn đã rất mong manh.
Hậu quả là lạm phát nhập khẩu tại Mỹ tăng lên vì thuế quan làm tăng chi phí ước tính lên đến 100 tỷ USD đối với người tiêu dùng Mỹ. Nhưng hiện tại, ngay cả khi những sản phẩm nhập khẩu bị đánh thuế, người Mỹ vẫn chưa cảm nhận được điều đó vì sức mua của đồng USD ở nước ngoài cũng tăng lên. Thị trường chứng khoán tăng điểm.
Điều này chắc chắn mang lại lợi ích cho ông Trump - người tự cho mình là một thiên tài kinh tế, nhưng đã nhanh chóng quên đi rằng hàng xuất khẩu tiếp tục bị trừng phạt bởi việc tăng giá của đồng USD, bất chấp những cam kết của ông Trump.
Tất cả điều đó đã được Tổng thống Trump dùng như là lý lẽ phòng vệ trước những khiếu nại vây quanh: “Tôi hay là sự hỗn loạn”. Về truyền thống, Mỹ dựa vào Trung Quốc, nguồn hàng giá rẻ liên tục và dồi dào đã cho phép dân Mỹ kiếm sống.
Người Mỹ cũng dựa vào Trung Quốc để mua những trái phiếu Chính phủ nhằm tài trợ cho các khoản thâm hụt ngân sách đang được nới rộng theo thời gian. Thế nhưng về mặt hải quan, phải biết rằng mức thuế trung bình của Trung Quốc chỉ là 3,5%.
Con số này đã giảm so với con số 32% hồi năm 1992. Những biện pháp đối phó của Trung Quốc sẽ khiến các nhà sản xuất Mỹ tăng thêm chi phí, ví như nông dân xuất khẩu mỗi năm sang Trung Quốc khoảng 13 tỷ USD đậu tương. Tổng quan mà nói, Trung Quốc bán nhiều hơn là mua từ Mỹ; nên họ mất nhiều hơn trong cuộc chiến này.
Tuy nhiên, vì nước này cũng là khách hàng mua nhiều nguyên liệu thô nhất thế giới nên rủi ro này được chia sẻ bởi tất cả các đối tác thương mại Trung Quốc, trong đó có Mỹ. Nói cách khác, nếu Trung Quốc phải rơi vào một cơn suy thoái, Mỹ sẽ sớm theo sau.
Mặt khác, vấn đề đặt ra là nợ công Mỹ. Trung Quốc nắm giữ hơn 1.100 tỷ USD trái phiếu Mỹ, chiếm 37% dự trữ ngoại hối, đã bán ròng cổ phiếu Mỹ vào mùa Xuân năm ngoái. Dường như sự giận dữ với chủ nợ chính của họ không phải là điều tốt cho nước Mỹ khi mà các khoản nợ thường được sử dụng như một thứ vũ khí, thậm chí còn nguy hiểm hơn hàng rào thuế quan.
Kinh tế Trung Quốc suy yếu
Tuy nhiên, Trung Quốc - nền kinh tế lớn thứ hai thế giới cũng dường như đang thể hiện một vài dấu hiệu suy yếu. Sản xuất công nghiệp ở nước này cũng như sự tăng trưởng đầu tư thấp hơn mức dự báo trong tháng 7/2018.
Các khoản đầu tư bằng nguồn vốn cố định, "đong đếm" những khoản chi cho cơ sở hạ tầng, cho thấy sự khó khăn thực sự chưa từng được biết đến ở Trung Quốc kể từ gần 20 năm qua.
Hơn nữa, những nỗ lực của Chính phủ nhằm kiềm chế gánh nặng nợ khổng lồ đã phần nào tác động lên hoạt động kinh tế, nhất là những chỉ dấu minh chứng cho tính mong manh mới trong nhu cầu nội địa Trung Quốc sau cuộc chiến thương mại với Mỹ.
Tuy nhiên, Trung Quốc đang nỗ lực để thúc đẩy tiến trình quốc tế hóa đồng nhân dân tệ trên thị trường thế giới và Trung Quốc rất muốn tận dụng những lợi ích từ việc phá vỡ những thỏa thuận với Tehran khi châu Âu một lần nữa lại "ngủ quên" trong vấn đề hạt nhân Iran: dầu mỏ của nước này có thể cung ứng cho toàn bộ thị trường châu Á. Giờ đây, để đi đến Tehran thì cần phải thanh toán bằng đồng nhân dân tệ cho Iran Air. Tất cả chỉ là biểu tượng.
Hiệu ứng domino dàn trải
Sau Trung Quốc và Mỹ, chúng ta phải kể đến trường hợp Thổ Nhĩ Kỳ. Nguyên nhân chính là sự phụ thuộc vào các nguồn vốn nước ngoài tính bằng đồng USD cũng như phần lớn các nước đang trong tình trạng khó khăn khi không thu đủ số USD này để giải quyết các món nợ.
Đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục sụt giảm 6,3%, ở mức 6,86 lira/USD vào trung tuần tháng 8/2018. Đồng USD đã nhanh chóng chạm mức cao kỷ lục 7,61 lira. Quỹ Kapstream đánh giá rằng một sự gia tăng với biên độ rộng của tỷ giá hối đoái từ 5% đến 10% là cần thiết để hy vọng lật ngược tình thế. Vấn đề của Thổ Nhĩ Kỳ có chút giống với trường hợp của châu Âu: muốn tránh rủi ro tài chính và tiền tệ gây ra bởi cuộc khủng hoảng ngân hàng.
Theo Ngân hàng Goldman Sachs, sự sụt giảm của đồng lira ở mức 7,1 lira/USD là mối đe dọa cho tính ổn định của hệ thống ngân hàng địa phương. Trên thị trường chứng khoán Istanbul, nhóm cổ phiếu khu vực ngân hàng đã mất đến gần 10% giá trị. Trong những điều kiện này, việc đầu cơ quốc tế là nguyên nhân khiến đồng lira giảm.
Phản ứng yếu ớt của Chính quyền Erdogan cho thấy sự bất lực khi quyết định tiến hành điều tra đối với những chủ thể “đe dọa an ninh kinh tế của đất nước” và phát tán những tin đồn thất thiệt về ngân hàng và các công ty lớn của Thổ Nhĩ Kỳ với án phạt lên đến 5 năm tù.
Trên các hệ thống mạng xã hội, gần 350 tài khoản nằm trong tầm kiểm soát của giới cầm quyền Thổ Nhĩ Kỳ, vốn buộc tội những chủ thể nói trên đã cố tình gây ra sự sụt giảm của đồng lira. Tất cả các thị trường mới nổi đều phải chịu áp lực ngay sau Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhất là đồng rand của Nam Phi và đồng rupiah của Indonesia. Một hiệu ứng domino đang diễn ra và bắt đầu lây nhiễm sang các đồng tiền của các nước được đánh giá là mỏng manh, vì phụ thuộc vào nguồn vốn nước ngoài.
Đồng ruble (rúp) của Nga, đồng peso của Argentina, đồng real của Brazil và đồng peso của Mexico cũng đồng loạt giảm từ 4% đến 6% giữa mùa Hè vừa qua. Thật vậy, các nhà đầu tư lo ngại về những hậu quả việc đồng USD tăng giá sẽ làm đội chi phí của các khoản nợ bằng USD.
Vì đồng USD luôn tồn tại và nó là “đồng tiền của chúng tôi và là vấn đề của các bạn”, theo phát ngôn của John Connolly, Bộ trưởng Tài chính dưới thời Tông thống Richard Nixon năm 1971.
Ông Trump tuyên bố đấu tranh chống một đồng USD mạnh, nhưng có những cơ chế chống lại những điều mà không ai có thể làm gì được. Trong khi đó, châu Âu cũng không phải là ngoại lệ khi các cổ phiếu ngân hàng cũng phải chịu nhiều áp lực.
JP Morgan nhắc lại rằng “các mối liên kết tài chính và thương mại của Thổ Nhĩ Kỳ với châu Âu mạnh mẽ hơn nhiều so với những nền kinh tế mới nổi khác”. Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đặc biệt lo ngại cho UniCredit và BNP Paribas vốn đầu tư rất nhiều vào nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong cùng thời gian, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể sẽ nâng lãi suất, điều này thông thường sẽ gây những hệ quả xấu đối với tài sản của những nước mới nổi. Nếu Thổ Nhĩ Kỳ không thể xử lý tình trạng mất giá của đồng nội tệ, nền kinh tế của họ sẽ bị thiệt hại nghiêm trọng và thu nhập của 83 triệu dân nước này sẽ sụt giảm thê thảm.
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Giá cổ phiếu tăng nhẹ trong bối cảnh kỳ vọng ngày càng lớn về việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể cắt giảm lãi suất ngay trong tháng tới. Đồng USD giảm so với hầu hết các đồng tiền chủ chốt, ngoại trừ yên Nhật – đồng tiền vẫn đang được theo dõi sát sao khi thị trường cân nhắc khả năng Tokyo nâng lãi suất trước cuối năm.
(VNF) - Năm 2024, giá đất trung bình ở Hồng Kông là khoảng 1,2 tỷ đồng/m2, cao nhất thế giới. Giá nhà quá cao khiến nhiều người phải sống trong các căn hộ chật hẹp giống như quan tài, hoặc đăng ký thuê nhà ở xã hội từ khi còn học cấp 3.
(VNF) - Truyền thông Mỹ đưa tin Apple sắp có biến động lớn, khi CEO lâu năm Tim Cook có thể rời vị trí sớm nhất là vào đầu năm tới. Ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí kế nhiệm ông đã lộ diện.
(VNF) - Bất động sản Trung Quốc đang đối mặt với sóng gió mới khi China Vanke, từng được xem là “đại bàng” của ngành, lần đầu tiên đề xuất hoãn thanh toán trái phiếu trong nước. Động thái này khiến nhà đầu tư lo ngại về thanh khoản của Vanke và mức độ hỗ trợ từ chính phủ trong bối cảnh thị trường bất động sản suy yếu.
(VNF) - Vụ cháy bùng phát và lan rộng tại một khu chung cư ở Hong Kong chiều 24/11 khiến ít nhất 13 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Giới chức Hong Kong cho biết số người mắc kẹt bên trong các tòa nhà hiện vẫn chưa được xác định.
(VNF) - Hãng xe Great Wall Motor (GWM) của Trung Quốc đang đặt mục tiêu sản xuất 300.000 xe mỗi năm vào năm 2029 tại châu Âu, nơi công ty đang tìm kiếm địa điểm xây dựng nhà máy ô tô đầu tiên trong nỗ lực khôi phục doanh số bán hàng đang sụt giảm tại khu vực.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo đặc phái viên Steven Witkoff và con rể Jared Kushner sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow (Nga) vào tuần tới trong một nỗ lực thúc đẩy hòa bình ở Ukraine. Các diễn biến ngoại giao này, nếu thành công, có thể ảnh hưởng tới giá năng lượng, thị trường cổ phiếu quốc phòng và dòng vốn quốc tế.
(VNF) - Theo một tài liệu của Bộ An ninh Nội địa (DHS), Mỹ đang tìm cách vượt lên Trung Quốc trong cuộc đua khai thác và kiểm soát vùng Bắc Cực, đồng thời cảnh báo rằng tình trạng thiếu hụt thợ đóng tàu tại Mỹ có thể cản trở nỗ lực này.
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.