'Không lo nhà đầu tư FDI rút khỏi Việt Nam khi áp thuế tối thiểu toàn cầu'

Trong báo cáo mới nhất, VinaCapital nhận định Việt Nam vẫn đang có lợi thế trong thu hút FDI  ngay cả khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu. Ông Michael Kokalari, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường của VinaCapital đánh giá Việt Nam có những sức hút đáng kể trong mắt các nhà đầu tư FDI khi chi phí nhân công chưa bằng phân nửa Trung Quốc nhưng chất lượng nhân công tương đương.

Bệnh cạnh đó Việt Nam có vị trí địa lý gần các chuỗi cung ứng công nghệ cao của Châu Á và là một quốc gia trong nhóm “friendshoring” ít chịu rủi ro bị áp thuế khi xuất khẩu  sang Mỹ.

Một số nhà đầu tư lo ngại Việt Nam áp dụng chế độ Thuế Tối thiểu Toàn cầu có thể ảnh hưởng đến dòng vốn FDI, bởi điều này hạn chế khả năng Việt Nam đưa ra các ưu đãi thuế để thu hút nhà đầu tư FDI. Tuy nhiên, phía VinaCapital không lo ngại vấn đề này.

Lý do là bởi vì ưu đãi thuế không phải là động lực chính để các công ty đa quốc gia quyết định đầu tư vào một quốc gia đang phát triển, theo nghiên cứu của World Bank và các đơn vị khác. Các công ty đa quốc gia cân nhắc nhiều yếu tố như chi phí, chất lượng nhân công, chất lượng hạ tầng, độ mở của môi trường kinh doanh… khi quyết định đầu tư.

Ở các nước phát triển, các yếu tố trên là gần như tương đồng, nên thuế trở thành yếu tố quan trọng hơn để các công ty đa quốc gia quyết định đầu tư, so với khi họ cân nhắc đầu tư ở các nước đang phát triển. Ví dụ, một công ty cân nhắc đầu tư ở Ireland hoặc Anh sẽ cân nhắc kỹ yếu tố thuế, bởi các yếu tố khác như nguồn lao động, hạ tầng… là như nhau.

Với Việt Nam, vị thế và chất lượng thu hút FDI của Việt Nam càng được nâng cao. Điều này có được nhờ những bước tiến quan trọng trong năm 2023, gồm: Nâng cấp quan hệ Việt Nam - Mỹ lên “Đối tác Chiến lược Toàn diện” đã giúp xây chắc vị thế của Việt Nam trong nhóm “friendshoring” của Mỹ.

VinaCapital cũng chỉ ra rằng động lực mạnh mẽ nhất thúc đẩy tăng trưởng cho một quốc gia như Việt Nam chính là sự nâng cao hàm lượng công nghệ, phức tạp trong sản phẩm và dịch vụ. Bước tiến mới của Apple là nhằm hướng đến phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam, vốn là đề tài được thảo luận nhiều bởi lãnh đạo các tập đoàn lớn của Mỹ và Đài Loan như Nvidia.

Tuy nhiên, để tiếp cận được dòng vốn FDI chất lượng cao, Việt Nam cần đẩy nhanh phát triển hạ tầng vận tải và kho bãi của Việt Nam, cũng như khả năng cung cấp nguồn điện ổn định cho sản xuất, vốn là vấn đề mà các doanh nghiệp FDI lo ngại, sau khi miền Bắc diễn ra tình trạng thiếu điện mùa hè 2023.