Không thể vượt qua trở ngại, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung chuẩn bị leo thang
PV -
19/11/2019 07:23 (GMT+7)
Khoảng một tháng trước Mỹ và Trung Quốc tuyên bố hai bên sắp đạt được thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, nhưng tới nay dường như đàm phán thương mại Mỹ-Trung đã rơi vào bế tắc bởi nhiều trở ngại.
Hàng hóa tại cảng Long Beach, California, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Trở ngại đầu tiên, theo tờ Wall Street Journal, là việc phía Trung Quốc không muốn định lượng giá trị nông sản cần phải mua từ Mỹ trong khi phía Mỹ lại muốn phía Trung Quốc phải có nhượng bộ lớn hơn. Tổng thống Mỹ Donald Trump từng nói Trung Quốc đã đồng ý mỗi năm mua 50 tỷ USD đậu tương, thịt lợn và các loại nông sản khác từ Mỹ.
Tuy nhiên, nguồn thạo tin tiết lộ phía Trung Quốc không muốn viết cụ thể con số cam kết trong thỏa thuận. Bắc Kinh muốn đạt được một thỏa thuận có lợi cho mình, hơn nữa, thỏa thuận ấy cần đảm bảo tính linh hoạt để nếu tình hình tiếp tục xấu đi, Trung Quốc có thể ngừng mua nông sản Mỹ.
Trong khi đó, theo nguồn tin của kênh CNBC ngày 13/11, Mỹ đang yêu cầu Trung Quốc phải có nhượng bộ lớn hơn như Trung Quốc phải tăng cường quy phạm việc bảo vệ bản quyền tri thức. Nếu Bắc Kinh làm được điều đó, Mỹ mới có thể nhượng bộ Trung Quốc trong vấn đề thuế quan.
Một vấn đề nữa là Mỹ yêu cầu phải có cơ chế chấp hành thỏa thuận một cách hữu hiệu và Trung Quốc phải ngừng thúc ép doanh nghiệp nước ngoài chuyển giao công nghệ. Tuy nhiên, cả hai yêu cầu rất quan trọng đối với giới doanh nghiệp quốc tế đã vấp phải sự phản đối quyết liệt của phía Trung Quốc.
Trở lại với vấn đề thuế quan, Mỹ-Trung cũng tồn tại bất đồng lớn. Tới nay, Mỹ đã 4 lần quyết định áp thuế bổ sung và 2 lần quyết định nâng mức thuế bổ sung đối với hàng hóa Trung Quốc, trong đó có 1 vòng chưa thực hiện và 1 lần hủy bỏ quyết định nâng mức thuế bổ sung.
Cụ thể, vòng áp thuế đầu tiên trị giá 50 tỷ USD với mức thuế là 25%, phân thành 2 đợt. Đợt 1 nhằm vào 34 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 6/7/2018. Đợt 2 có hiệu lực từ ngày 23/8/2018, nhằm vào 16 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc.
Vòng áp thuế thứ hai có hiệu lực từ ngày 24/9/2018 đối với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc với mức thuế là 10%. Tuy nhiên, vào ngày 10/5/2019, ông Trump đã nâng mức thuế này lên 25%. Như vậy, tới ngày 10/5/2019, Mỹ đã áp thuế 25% đối với tổng cộng 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc kèm theo đe dọa nếu Trung Quốc không đưa ra nhượng bộ quan trọng sẽ nâng mức thuế lên 30% từ ngày 15/10/2019.
May mắn là trong vòng đàm phán thứ 13 vào đầu tháng 10/2019, hai bên đã đạt được thỏa thuận tạm thời và ông Trump quyết định không nâng thuế đối với 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc từ 25% lên 30% nữa.
Vòng áp thuế thứ ba có hiệu lực từ ngày 1/9/2019 đối với khoảng 125 tỷ hàng hóa Trung Quốc với mức thuế 15%, liên quan tới các mặt hàng như máy tính bảng, máy in đa năng, các loại giày dép, máy nghe nhạc thông minh, bộ nhớ flash…
Hiện nay, Mỹ đang chuẩn bị cho vòng áp thuế thứ tư đối với 156 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Vòng áp thuế này dự kiến có hiệu lực từ ngày 15/12/2019 với mức thuế 15%, liên quan tới điện thoại, máy tính xách tay, đồ chơi, hàng thời trang …
Tổng hợp thông tin từ các nguồn có thể thấy trên thực tế Mỹ đã đồng ý không thực hiện vòng áp thuế bổ sung thứ tư vào tháng 12 tới, coi đây là một phần của thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung Giai đoạn 1.
Do vòng áp thuế thứ ba liên quan tới nhiều mặt hàng tiêu dùng, đứng trước áp lực tranh cử, ông Trump có thể sẽ đồng ý hủy bỏ. Cho nên, vấn đề then chốt hiện nay nằm ở hai vòng áp thuế bổ sung đối với hàng Trung Quốc Trung Quốc thực hiện trong năm 2018.
Đặc biệt là vòng áp thuế đầu tiên liên quan tới Điều 301 của Luật Thương mại Mỹ năm 1974, bao phủ nhiều mặt hàng công nghệ, nếu hủy bỏ sẽ khó tránh việc bị nhìn nhận là nhượng bộ Trung Quốc trong vấn đề bản quyền tri thức. Hơn nữa, phe cứng rắn ở Nhà Trắng cũng muốn giữ lại một phần thuế quan để đảm bảo Trung Quốc sẽ thực thi thỏa thuận đạt được.
Trong khoảng một tháng qua, nhiều tín hiệu khả quan đã được phát đi. Thị trường cũng rất kỳ vọng. Nếu đàm phán thương mại Mỹ-Trung tiến triển tốt thì khi phát biểu tại Câu lạc bộ Kinh tế New York vào ngày 12/11 vừa qua, ông Trump đã tuyên bố thời gian và địa điểm ký kết thỏa thuận với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Tuy nhiên, cuối cùng điều đó đã không xảy ra và ông Trump cũng dành phần lớn thời lượng để nói về những thành tựu kinh tế và những cơ hội việc làm được tạo ra ở Mỹ trong ba năm ông cầm quyền.
Bên cạnh đó, khi đề cập tới Trung Quốc, ông Trump cho rằng Bắc Kinh khao khát đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ, nhưng Washington mới là bên quyết định hai bên có đạt được thỏa thuận hay không.
Người đứng đầu chính phủ Mỹ cũng không quên nhấn mạnh ông chỉ ký thỏa thuận có lợi cho doanh nghiệp và công nhân Mỹ, đồng thời đe dọa nếu Mỹ-Trung không đạt được thỏa thuận, Washington sẽ nâng mức thuế đối với hàng hóa Trung Quốc.
Trong diễn biến mới nhất, Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 14/11 tuyên bố việc Mỹ bãi bỏ thuế quan đối với hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc là một điều kiện quan trọng để hai bên đạt được thỏa thuận thương mại Giai đoạn 1.
Phát biểu họp báo, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc Cao Phong cho biết Trung Quốc và Mỹ đang tiến hành các cuộc thảo luận chuyên sâu về giai đoạn 1 của thỏa thuận thương mại. Ông đồng thời nhấn mạnh rằng mức độ bãi bỏ thuế quan sẽ "phản ánh đầy đủ" tầm quan trọng của một thỏa thuận thương mại Giai đoạn 1.
Kết quả cuộc thăm dò mới đây do hãng tin Reuters thực hiện với hơn 100 nhà kinh tế cho thấy, đa số chuyên gia nhận định cuộc thương chiến Mỹ-Trung khó có thể kết thúc trong năm tới. Mặc dù những lo ngại về nguy cơ suy thoái của kinh tế Mỹ đã giảm bớt phần nào, các chuyên gia cho rằng sự phục hồi của nền kinh tế lớn nhất thế giới cũng ít khả năng sớm xảy ra và khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phải vào cuộc.
Cuộc thăm dò được tiến hành từ ngày 8-13/11 của Reuters cho thấy, dù xác suất trung bình có thể xảy ra một cuộc suy thoái đối với kinh tế Mỹ trong năm tới đã giảm từ mức 35% trước đó xuống 25%, song triển vọng tăng trưởng của kinh tế Mỹ vẫn còn khiêm tốn.
Ngoài ra, hơn 3/4 trong số 53 nhà kinh tế lựa chọn trả lời câu hỏi bổ sung cho biết một thỏa thuận “ngừng bắn vĩnh viễn” cho cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc là không thể xảy ra trong năm tới. Nhận định này trái ngược với tâm lý các nhà đầu tư tại Phố Wall, khi các chỉ số chính trên thị trường này đã chạm mức cao kỷ lục trong vài tháng qua, với hy vọng Washington và Bắc Kinh sẽ giải quyết được những bất đồng.
Trong khi đó, theo phân tích của báo The Business Times, trong khi Trung Quốc và Mỹ một lần nữa dường như tiến gần đến một thỏa thuận thương mại, thì chính thỏa thuận “Giai đoạn 1” này làm sáng tỏ thực tế rằng các vấn đề khó giải quyết sẽ được để lại cho giai đoạn 2 và có thể là giai đoạn 3.
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.
(VNF) - Từng được xem là thú chơi gắn với tuổi thơ của thế hệ 8X–9X, thẻ bài sưu tầm như Pokémon hay Yu-Gi-Oh! đang chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ trên các nền tảng thương mại điện tử. Dữ liệu từ eBay cho biết Gen Z Mỹ đang chi tiêu ngày càng nhiều cho thẻ bài và các vật phẩm sưu tầm, biến một trào lưu văn hoá thành thị trường kinh doanh và đầu tư có quy mô đáng kể.
(VNF) - Quyết định hạ lãi suất của Fed trong tuần qua đã kích hoạt làn sóng tăng mạnh trên Phố Wall và củng cố sức hấp dẫn của vàng. Cùng lúc, Trung Quốc và Nga tăng dự trữ vàng, trong khi EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga, phản ánh xu hướng dịch chuyển dòng tiền và tái cơ cấu dự trữ trong bối cảnh kinh tế – địa chính trị toàn cầu đầy biến động.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến biến động lớn về tài sản của giới tỷ phú trên toàn cầu khi tổng giá trị tài sản đạt mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ đà tăng của cổ phiếu công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Tại Việt Nam, số lượng tỷ phú không thay đổi nhiều, song tài sản của một số cá nhân, đặc biệt người giàu nhất Việt Nam, tăng mạnh theo diễn biến thị trường chứng khoán.
(VNF) - Ở tuổi 27, CEO của nền tảng thị trường dự đoán Polymarket Shayne Coplan đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi công ty được định giá 9 tỷ USD. Hành trình của chàng trai bỏ học để xây dựng startup trong phòng tắm đến gương mặt nổi bật ngành crypto toàn cầu phản ánh sức mạnh của ý tưởng táo bạo, trí tuệ đám đông và bước chuyển mình của cả một lĩnh vực công nghệ.
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
(VNF) - Mexico nâng thuế nhập khẩu lên 50% khiến Trung Quốc phản ứng gay gắt, gọi đây là hành động bảo hộ “mang tính xúc phạm” và cảnh báo tác động tiêu cực tới thương mại song phương.
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 1.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
(VNF) - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm sau một cuộc họp căng thẳng, phơi bày những rạn nứt sâu sắc giữa các nhà hoạch định chính sách về việc nên ưu tiên xử lý thị trường lao động suy yếu hay lạm phát vẫn ở mức cao.
(VNF) - Giới đầu tư đặt cược tới 90% vào khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Nếu kịch bản này xảy ra, quyết định của Fed có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ lên USD, vàng, Bitcoin và toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu trong những tháng tới.
(VNF) - Thặng dư thương mại kỷ lục của Trung Quốc một lần nữa phơi bày sức mạnh công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đồng thời phản ánh mức độ mất cân đối đang gia tăng trong cấu trúc tăng trưởng của nước này.
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
(VNF) - Bạc đang cạnh tranh quyết liệt với vàng. Kim loại quý này đã tăng giá hơn gấp đôi kể từ đầu năm và vừa lập kỷ lục mới trong ngày 9/12 khi lần đầu tiên vượt mốc 60 USD/ounce trên Sàn giao dịch hàng hóa New York. Tính từ đầu năm 2025, giá bạc đã tăng 102% bỏ xa vàng khi “chỉ” tăng 59%.
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.