Kiến nghị tăng tỷ lệ điều tiết ngân sách lên 23% và nới trần nợ công cho TP. HCM để phục hồi kinh tế

Báo cáo nghiên cứu dựa trên hai giả định. Thứ nhất là TP. HCM và các tỉnh giáp ranh cơ bản kiểm soát được Covid-19 lần 4 trong tháng 9 để có thể quay trở lại hoạt động ở điều kiện “bình thường mới” trong tháng 10.

Thứ hai là vắc xin sẽ tiếp tục được triển khai trên diện rộng để đến đầu quý IV/2021 đạt độ bao phủ 70 - 80% người dân cư ngụ tại TP. HCM và các tỉnh giáp ranh được tiêm đủ 2 mũi. Đến tháng 12, cơ bản 70 - 80% người dân Việt Nam được tiêm vắc xin ít nhất 1 mũi.

Nhóm nghiên cứu đề xuất Quốc hội, Chính phủ áp dụng cơ chế đặc thù để kiến tạo động lực cho TP. HCM giúp quá trình phục hồi kinh tế diễn ra nhanh nhất có thể, sau khi kết thúc giãn cách xã hội.

Theo báo cáo nghiên cứu, để chính sách hỗ trợ đạt hiệu quả tức thời, cần đặt mục tiêu ưu tiên tốc độ hỗ trợ, chấp nhận một sự sai lệch nhất định ở đối tượng thụ hưởng. Các gói hỗ trợ tập trung vào hai hướng.

Đó là hỗ trợ trực tiếp cho tổng cầu bằng cách cắt giảm thuế, tăng chi đầu tư, chi hỗ trợ việc làm, chi hỗ trợ nhu cầu tiêu dùng thiết yếu, bảo đảm an sinh xã hội; và hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp, hạn chế đóng cửa, phá sản, chia sẻ chi phí, bảo lãnh và cho vay, cung cấp dòng vốn chi phí thấp.

Để kiến tạo phục hồi kinh tế TP. HCM, nhóm nghiên cứu đề xuất Quốc hội, Chính phủ áp dụng cơ chế đặc thù để kiến tạo động lực cho TP. HCM nhằm giúp quá trình hồi phục kinh tế diễn ra nhanh nhất có thể, tạo tác động lan tỏa kéo theo tăng trưởng của vùng kinh tế động lực phía Nam và cả nước.

Giải pháp phát hành trái phiếu chính phủ trong điều kiện lãi suất trái phiếu chính phủ đang ở mức thấp và chuyển giao nguồn vốn này cho TP. HCM sử dụng với trách nhiệm trả lãi vay là có tính khả thi và đem lại hiệu quả đầu tư.

Ngoài ra, từ năm ngân sách 2022, kiến nghị trung ương cho phép tăng tỷ lệ điều tiết ngân sách TP. HCM từ 18% lên 23% và nâng trần nợ công của TP. HCM để có thể phát hành trái phiếu chính quyền đô thị, giúp TP. HCM có đủ nguồn lực cho đầu tư phát triển.

Song song với chính sách từ trung ương, nhóm nghiên cứu khuyến nghị TP. HCM cần thiết phải kiến tạo động lực thông qua gói hỗ trợ tái tạo việc làm với đề xuất hỗ trợ 25% lương tối thiểu vùng cho doanh nghiệp duy trì đạt ngưỡng tỷ lệ lao động, thiết lập chương trình kích cầu mới trên cơ sở chương trình hỗ trợ lãi suất đã rất thành công từ nhiều năm qua.

Đồng thời, xây dựng chợ đầu mối trực truyến, nâng cao năng lực hệ thống y tế, chú trọng đến tốc độ chuyển đổi số và gia tăng sự bền vững trong liên kết vùng cùng với các chính sách hỗ trợ mang tính tức thời cho cá nhân, hộ gia đình và doanh nghiệp bị tổn thương nặng trong giai đoạn giãn cách. Quy mô gói hỗ trợ của TP. HCM khoảng 22.300 tỷ đồng tương đương 1,7% GRDP của TP. HCM.

Nhóm nghiên cứu đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò điều phối chính sách phục hồi kinh tế phải gắn đồng bộ với các chính sách khác như an sinh xã hội, y tế, phòng chống dịch, tiêm vắc-xin, lao động - việc làm, giao thông vận tải, giáo dục - đào tạo,… để đạt được sự thống nhất xuyên suốt. Bởi, bảo đảm được tính nhất quán của các chính sách thậm chí còn có tầm quan trọng hơn so với các chính sách hỗ trợ khẩn cấp.