Tại Việt Nam, từ trước đến nay, quân phục, vũ khí được coi là ngành nghề cấm kinh doanh. Nghị định 47/CP ngày 12/8/1996 và Nghị định 100/2005/NĐ-CP quy định cấm kinh doanh đối với "vũ khí quân dụng, trang thiết bị, kỹ thuật, khí tài, phương tiện chuyện dùng quân sự, công an; quân trang (bao gồm cả phù hiệu, cấp hiệu, quân hiệu của quân đội, công an), quân dụng cho lực lượng vũ trang; linh kiện, bộ phận, phụ tùng, vật tư và trang thiết bị đặc chủng, công nghệ chuyên dùng chế tạo chúng". Loại hàng hóa đặc biệt này hiện nay được tự sản tự tiêu trong khối các lực lượng vũ trang, hoặc được các đơn vị này nhập khẩu trực tiếp từ nước ngoài.
Trong quá trình làm Luật Đầu tư 2014, khi bàn về danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh bị cấm và có điều kiện, Quốc hội đã đưa câu chuyện về quân phục, vũ khí ra để thảo luận. Kết luận của Quốc hội khi đó, và cả trong năm 2016 khi ban hành Luật sửa đổi, bổ sung Điều 6 và Phụ lục 4 của Luật đầu tư đều thống nhất coi kinh doanh "quân trang, quân dụng cho lực lượng vũ trang, vũ khí quân dụng, trang thiết bị, kỹ thuật, khí tài, phương tiện chuyên dùng quân sự, công an; linh kiện, bộ phận, phụ tùng, vật tư và trang thiết bị đặc chủng, công nghệ chuyên dùng chế tạo chúng" là ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, chứ không còn bị cấm nữa. Quốc hội cũng giao Chính phủ soạn Nghị định cụ thể về các điều kiện đầu tư kinh doanh đối với quân phục, vũ khí.
Có thể hiểu, mục tiêu chính sách cuối cùng của Quốc hội muốn là tăng hiệu quả của việc chi tiền cho công nghiệp quốc phòng, làm sao cho toàn bộ chi phí (gồm cả các nguồn lực con người, đất đai, tài nguyên, tài chính) sẽ được sử dụng một cách hiệu quả nhất để tạo ra quân dụng, vũ khí phục vụ hoạt động của quân đội. Muốn làm được điều này, rõ ràng cần thay đổi cơ chế bao cấp đang tồn tại như hiện nay, thay vào đó là cơ chế thị trường, có cạnh tranh.
Hãy thử tưởng tượng, với cùng một đồng ngân sách chi cho quốc phòng, nếu Nhà nước tự mình sản xuất, phân phối thì chỉ mua được một khẩu súng hoặc một bộ quân phục, còn nếu cho đấu thầu cạnh tranh thì có thể mua được gấp đôi, gấp ba lượng vũ khí, quân dụng. Rõ ràng, cơ chế này sẽ giúp đẩy nhanh quá trình hiện đại hóa, nâng cao năng lực chiến đấu của lực lượng vũ trang.
Đương nhiên, đi kèm với việc có cạnh tranh là các quy định pháp luật để quản lý thị trường quân phục, vũ khí, nhằm vẫn có sự cạnh tranh phù hợp mà vẫn hạn chế tối đa nguy cơ gây hại của quân phục, vũ khí. Ví dụ như nguy cơ sản xuất thừa để bán cho cá nhân, tổ chức khác sử dụng trái phép, hoặc nguy cơ lộ bí quyết công nghệ. Việc soạn thảo các quy định pháp luật trong lĩnh vực này được coi là rất khó.
Việc xây dựng Nghị định để quản lý thị trường quân phục, vũ khí được giao cho Cục Kế hoạch và Đầu tư của Bộ Quốc phòng. Sau khi nghiên cứu, đơn vị soạn thảo đưa ra một dự thảo Nghị định chỉ vỏn vẹn 4 trang giấy với điều khoản quan trọng nhất là "doanh nghiệp chỉ được kinh doanh quân phục, vũ khí khi có giấy phép" và để có được giấy phép thì điều quan trọng nhất là "doanh nghiệp phải có hợp đồng với Bộ Quốc phòng".
Cũng theo dự định của cơ quan soạn thảo, đến khi thực thi Nghị định thì cũng chỉ ký hợp đồng với các đơn vị của Bộ, chứ không đấu thầu hay có đơn vị tư nhân nào được tham gia.
Về bản chất, cách làm này không tiến bộ gì hơn cơ chế tự cung tự cấp hiện nay, thậm chí còn phức tạp hơn. Thay vì trước đây Bộ Quốc phòng chỉ cần ký hợp đồng hoặc giao kế hoạch với các đơn vị của mình thì nay lại phải thêm thủ tục hành chính cấp phép mà không có ý nghĩa gì. Nói như vị đại diện cơ quan soạn thảo: "Chúng tôi dự định quy định như vậy, về bản chất là vẫn cấm".
Thực tế, nhiều quốc gia trên thế giới cũng đã xây dựng hệ thống quy định pháp luật để quản lý thị trường quân phục, vũ khí mang lại hiệu quả cao. Bộ Quốc phòng các nước vẫn có thể đặt hàng các công ty tư nhân, thậm chí công ty nước ngoài, đấu thầu việc may quân phục, nghiên cứu, chế tạo vũ khí. Đương nhiên, đi kèm với đó là các biện pháp giám sát chặt chẽ việc thực hiện đơn hàng, các biện pháp bảo mật thông tin.
Đối với Việt Nam, chưa bàn đến các loại vũ khí tân tiến, nhưng việc sản xuất áo may ô, bi đông nước, hay giầy sĩ quan hiện vẫn đang phụ thuộc vào các đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng. Trong khi hoàn toàn có thể đặt hàng khối tư nhân sản xuất những mặt hàng này, thậm chí không cần giám sát, vì dù có sản xuất thừa bán ra ngoài thị trường cũng không có nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh, quốc phòng.
Đối với các loại quân phục có nguy cơ gây hại nếu được sử dụng trái phép, thì việc áp dụng các biện pháp kiểm soát cũng không quá khó như gắn camera giám sát, cử người kiểm đếm, niêm phong, kẹp chì việc giao nhận nguyên liệu, thành phẩm, tiêu hủy hàng lỗi hỏng… Rõ ràng, với năng lực sản xuất hàng dệt may, da giầy, hàng tiêu dùng của các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam thì cách làm này chắc chắn sẽ tiết kiệm đáng kể chi ngân sách.
Đối với vũ khí thì bước đầu có thể chia nhỏ các bộ phận, đặt hàng mỗi doanh nghiệp tư nhân sản xuất một vài chi tiết rồi Nhà nước độc quyền lắp ráp. Sau nghiên cứu tiến tới cơ chế đặt hàng tư nhân sản xuất toàn bộ, với sự giám sát chặt chẽ của Nhà nước.
Với cách tiếp cận như hiện nay, e rằng mong ước về một nền công nghiệp quốc phòng tiên tiến hiện đại với chi phí thấp để phục vụ cho các lực lượng vũ trang vẫn chỉ là mong ước xa vời.
Tags:
(VNF) - Tiếng póc póc vang gần như liên lục tại nhiều sân pickleball trong khu dân cư. Câu hỏi đặt ra là làm sao để quyền được vận động không trở thành gánh nặng lên quyền được nghỉ ngơi của người khác.
(VNF) - MPV đa dụng Toyota Innova, sedan hạng D Mazda6, SUV 7 chỗ hạng sang Ford Explorer, sedan hạng C Honda Civic Type R, Mitsubishi Outlander là các mẫu xe bị ngừng bán tại thị trường Việt Nam trong năm 2025.
(VNF) - Nhờ các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo, cuộc sống của đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã biên giới Gia Lai đang từng bước vươn lên. Phát triển sinh kế bền vững từ những mô hình nhỏ như nuôi bò, trồng điều đã giúp người dân thoát nghèo ngay trên mảnh đất quê hương.
(VNF) - 3 chuyến bay của Vietnam Airlines, Vietjet Air và Bamboo Airways sẽ "chào sân" Cảng hàng không quốc tế Long Thành trong ngày khai trương.
(VNF) - Sau khi phá mốc 157 triệu đồng/lượng, giá vàng trong nước bất ngờ được điều chỉnh giảm mạnh ở cả hai chiều mua vào - bán ra.
(VNF) - Vietjet được vinh danh giải Vàng tại Giải thưởng Phát triển bền vững Giao thông vận tải chuẩn ESG (ESG Transport Sustainability Award) năm 2025 tại Đài Loan (Trung Quốc), thành tựu quan trọng đánh dấu 11 năm hãng thực hiện chuyến bay đầu tiên đến đây.
(VNF) - Ngành hàng không Việt Nam đang bước vào chu kỳ tăng trưởng mới. Theo Cục Hàng không, sản lượng hành khách năm 2025 có thể đạt 84 triệu lượt và chạm mốc 95 triệu vào năm 2026, trong khi hàng hóa hàng không vẫn giữ mức tăng trưởng 2 chữ số, vượt 1,6 triệu tấn.
(VNF) - Tác phẩm “Nghệ thuật bán hàng: Khám phá giá trị & sức mạnh bản thân” khắc họa những tư duy, bài học và lời ngợi ca nghề bán hàng, đúc kết từ trải nghiệm thực tế của tác giả Thu Minh Lâm.
(VNF) - Trong bối cảnh làn sóng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục gia tăng tại Việt Nam, cùng với xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, bất động sản công nghiệp đang nổi lên như một trong những phân khúc hấp dẫn. Nhanh chóng nắm bắt xu thế này, Taseco Land từng bước khẳng định vai trò là nhà phát triển khu công nghiệp có tầm nhìn dài hạn và chiến lược rõ ràng.
(VNF) - Thời gian gần đây, giá vàng thế giới và trong nước lên mức cao chưa từng thấy. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có trao đổi với chuyên gia Nguyễn Quang Huy, Giám đốc điều hành Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi về nguyên nhân giá vàng lên cao. Đồng thời đưa ra lời khuyên, người dân cần thận trọng khi đưa ra quyết định đầu tư vàng vào lúc này.
(VNF) - Từ nguồn cảm hứng về phái đẹp hiện đại, TrenD by DOJI đã trở thành tuyên ngôn giúp người phụ nữ kể câu chuyện của chính mình.
(VNF) - Năm 2024, Công ty cổ phần Sản xuất và kinh doanh VinFast Hải Phòng đóng góp cho ngân sách nhà nước gần 1.920 tỷ đồng; dự kiến năm 2025 là hơn 2.230 tỷ đồng.
(VNF) - Giá vàng miếng SJC vẫn tiếp tục được neo ở mức cao trong phiên đầu tuần, tiến sát mốc 157 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Giá vàng trong nước tiếp tục leo thang lên mức 155 triệu đồng/lượng, hút dòng tiền rời khỏi chứng khoán và bất động sản. Giới chuyên gia cảnh báo, nếu không sớm điều tiết nguồn cung và ổn định thị trường, nguy cơ “vàng hóa” nền kinh tế có thể tái diễn.
(VNF) - Một xe máy điện đủ tiêu chuẩn chạy xe công nghệ giá khá cao, 25-50 triệu đồng, nhưng nhiều tài xế chưa biết "sạc ở đâu".
(VNF) - Kiếm bộn tiền từ những hành vi trái pháp luật, những đại gia như CEO Bất động sản Nhật Nam Vũ Thị Thúy hay Thân Văn Thoại (nguyên Tổng Giám đốc Công ty CP BBA Toàn Cầu) "phóng tay" chi tiền vào những đâu?
(VNF) - FIDT công bố việc ký kết Hợp tác Chiến lược Toàn diện với Tổng Công ty Bảo Việt, doanh nghiệp tiên phong và biểu tượng dẫn dắt của ngành bảo hiểm Việt Nam hơn nửa thế kỷ qua.
(VNF) - Giá vàng thế giới phá đỉnh, kéo theo giá vàng trong nước chạm mốc 156,3 triệu đồng/lượng, xô đổ mọi kỷ lục trước đó.
(VNF) - Nhờ chủ động đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật, số hóa truy xuất nguồn gốc và đầu tư công nghệ tưới nhỏ giọt, công nghệ màng của Israel nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam đã tăng trưởng xuất khẩu nhờ ưu đãi thuế quan từ Hiệp định VIFTA.
(VNF) - Việc tiếp nhận máy bay mới đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình khôi phục quy mô đội bay sau khi Bamboo Airways trở lại dưới sự điều hành của Tập đoàn FLC.
(VNF) - Giá vàng trong nước chững lại và không có nhiều biến động sau khi chinh phục mốc cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Với cam kết cắt giảm thuế mạnh, cơ cấu thương mại bổ trợ và nhu cầu nhập khẩu đa dạng, Israel đang trở thành thị trường giàu tiềm năng, tạo thêm lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt trên bản đồ xuất khẩu Trung Đông.
(VNF) - Hai mẫu xe mới Mazda CX-60 và CX-90 sử dụng động cơ mild-hybrid (MHEV) và PHEV bán ra từ tháng 4/2026 đánh dấu cột mốc chính thức tham gia vào phân khúc xe điện hóa tại Việt Nam.
(VNF) - Những dự án nhỏ, từ hỗ trợ sản xuất đến đào tạo nghề, đang mở ra cơ hội việc làm bền vững cho các hộ nghèo ở Nghệ An. Không chỉ tăng thu nhập tức thời, các mô hình này còn tạo nền tảng cho sinh kế dài hạn, giúp người dân tự chủ và phát triển.
(VNF) - Giá vàng miếng bất ngờ được điều chỉnh tăng tới 1,1 triệu đồng/lượng chỉ sau một đêm, lên mức cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Tiếng póc póc vang gần như liên lục tại nhiều sân pickleball trong khu dân cư. Câu hỏi đặt ra là làm sao để quyền được vận động không trở thành gánh nặng lên quyền được nghỉ ngơi của người khác.
(VNF) - Dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh có tổng chiều dài 121km, phân kỳ thành 2 giai đoạn với tổng mức đầu tư gần 23000 tỷ đồng và dự kiến thông tuyến vào ngày 19/12 tới đây.
