Kinh tế Mỹ chết đứng, vì sao thị trường chứng khoán vẫn tưng bừng?
Phương Thảo -
12/04/2020 08:59 (GMT+7)
Dịch Covid-19 hoành hành tại Mỹ làm hơn 500.000 người nhiễm bệnh bệnh, hàng trăm nghìn doanh nghiệp đóng cửa và khoảng 17 triệu người thất nghiệp. Nhưng Phố Wall vẫn rất rộn rã.
Thị trường Phố Wall vẫn ổn định bất chấp tác động khủng khiếp của dịch Covid-19 đối với nền kinh tế Mỹ. Ảnh: AFP.
“Chuyện quái quỷ gì đang diễn ra trên thị trường chứng khoán vậy?”, chuyên gia kinh tế Neil Irwin - tác giả cuốn How to Win in a Winner-Take-All-World - đặt câu hỏi trên New York Times.
Những ngày này, ở Mỹ chỉ có cái chết và sự tuyệt vọng. Số người nhiễm Covid-19 tại nước này đã vượt qua mốc 500.000, với gần 19.500 nạn nhân thiệt mạng. Trong 3 tuần qua, gần 17 triệu người lao động Mỹ nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp.
Hàng trăm nghìn doanh nghiệp - bao gồm cả những tập đoàn biểu tượng của nước Mỹ như Apple và Ford Motors - đóng cửa vô thời hạn. Nhiều khả năng nền kinh tế lớn nhất thế giới đã rơi vào hố sâu suy thoái tương tự như thời kỳ Đại khủng hoảng (Great Depression).
Nhưng khi thị trường chứng khoán Phố Wall (New York) đóng cửa ngày 9/4, chỉ số S&P 500 vẫn tăng 25% so với mức đáy ngày 23/3. Tính từ đầu năm, S&P 500 chỉ giảm khoảng 14%, và vẫn cao hơn so với 11 tháng trước. Nền kinh tế Mỹ và Phố Wall đang ở 2 thái cực: một rơi tự do, một vẫn sống khỏe.
Cuộc chơi của các tập đoàn khổng lồ
Thương mại Mỹ đang hoàn toàn tê liệt đến mức không thể hình dung nổi. Tuy nhiên, chuyên gia Neil Irwin giải thích cùng lúc đó, các nhà đầu tư Phố Wall đặt cược rằng chính quyền Washington sẽ can thiệp quyết liệt đến mức đa số công ty lớn sẽ vượt qua dịch Covid-19 một cách tương đối lành lặn.
Bằng chứng là gói cho vay 2.300 tỷ USD Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) công bố hôm 9/4. Ông Irwin mô tả đó là một cuộc đấu giữa nền kinh tế sụp đổ và chiếc máy in tiền khổng lồ đang hoạt động hết công suất của Washington. Trên thị trường chứng khoán, âm thanh ròn rã của chiếc máy in tiền đang thắng thế.
Nghịch lý là chuyên gia Gene Goldman, Giám đốc Đầu tư của Cetera Investment Management, nhận định số người thất nghiệp kỷ lục lại là tin tích cực với Phố Wall, bởi tình trạng này sẽ càng gây sức ép chính trị lên Quốc hội Mỹ, buộc cơ quan này mở rộng các biện pháp giải cứu sau gói cứu trợ 2.000 tỷ USD đã được thông qua.
“Bất kỳ nghị sĩ nào, thuộc đảng Dân chủ hay Cộng hòa, cũng đều phát hoảng trước tin 17 triệu người thất nghiệp. Họ sẽ chịu áp lực ủng hộ các gói kích thích đắt giá tiếp theo”, ông Goldman khẳng định.
Giới chuyên gia cho biết các tập đoàn lớn niêm yết trên Sàn giao dịch New York sẽ dễ dàng tiếp cận vốn vay trong gói kích thích của FED. Do đó, các ông lớn có đủ lực để vượt qua cơn bão kinh tế, thậm chí sẽ chiếm thị phần lớn hơn, đạt lợi nhuận cao hơn sau dịch Covid-19. Các doanh nghiệp nhỏ, độc lập không bao giờ có được cơ hội đó.
Khoảng 17 triệu người Mỹ nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp lại là tin tích cực đối với Phố Wall. Ảnh: AP.
Theo FactSet, các nhà phân tích Phố Wall đánh giá cuộc khủng hoảng kinh tế do dịch Covid-19 gây ra sẽ chỉ là một cơn bão nho nhỏ đối với các tập đoàn khổng lồ. Dự đoán nhóm công ty S&P 500 sẽ chỉ chứng kiến doanh thu giảm vỏn vẹn 0,1%, lợi nhuận sụt 8,5% trong năm 2020.
Cũng phải tính đến các yếu tố kỹ thuật. Một số mã cổ phiếu được giao dịch với quy mô mạnh nhất trên thị trường thuộc về những doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong dịch Covid-19, bao gồm các hãng hàng không, chuỗi khách sạn và công ty du thuyền.
Đó là hiện tượng “bán non”. Giá cổ phiếu tăng nhẹ buộc các nhà đầu tư chuyên "bán khống" buộc phải ngừng bán để cắt lỗ, khiến giá cổ phiếu càng tăng lên nhanh.
Chờ đợi một cuộc phục hồi nhanh chóng
Ngoài ra, việc Saudi Arabia và Nga đạt thỏa thuận giảm sản lượng khai thác dầu thô khiến dầu tăng giá. Đây là tin tích cực với các công ty dầu mỏ lao đao trong vài tháng qua khi giá dầu thô sụt giảm ở mức kỷ lục.
Cuối cùng, dòng tiền đổ vào các kênh đầu tư an toàn đang đẩy lãi suất cơ bản dài hạn của Mỹ xuống mức rất thấp. Do đó, lợi nhuận tương lai từ cổ phiếu - dù thấp hay thiếu chắc chắn - vẫn hấp dẫn hơn so với thời điểm lãi suất cơ bản được duy trì ở mức cao.
Chuyên gia Irwin cho rằng đó không phải là những lý do thực sự tốt để thị trường chứng khoán Mỹ tiếp tục "sống khỏe". Trên thực tế, giá cổ phiếu luôn dao động dựa vào tình hình tương lai chứ không phải hiện tại. Trong Đại suy thoái 2009, giá cổ phiếu rơi xuống đáy vào tháng 3 rồi tăng trở lại. Nhưng nền kinh tế Mỹ chỉ tăng trưởng trở lại từ tháng 7 và tỷ lệ thất nghiệp mãi tới tháng 10 mới đạt đỉnh.
Những diễn biến vừa qua của thị trường Phố Wall cho thấy các nhà đầu tư kỳ vọng nền kinh tế Mỹ sẽ phục hồi nhanh chóng sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát.
“Nếu khủng hoảng không kéo dài hơn dự kiến, chỉ giới hạn trong khoảng thời gian 3-6 tháng thì thị trường Phố Wall đã tính đến điều đó và hướng về tương lai", chiến lược gia đầu tư Jim Paulsen thuộc Leuthold Group cho biết. "Nhưng nếu dịch kéo dài và nền kinh tế tiếp tục lao dốc trong quý III hoặc IV, mọi chuyện sẽ rất khó lường".
Quảng trường Thời đại tại New York vắng ngắt do người dân được yêu cầu ở nhà để ngăn dịch Covid-19 lây lan.
Như vậy, Phố Wall đánh cược rằng nền kinh tế Mỹ sẽ sớm phục hồi chỉ trong một thời gian ngắn. Nhưng để kịch bản tuyệt vời đó trở thành sự thật, hàng loạt "phương trình" kinh tế và thị trường phải được giải quyết chính xác tuyệt đối, không có bất cứ sai lầm nào.
Ví dụ, tình trạng thất nghiệp hàng loạt và thu nhập lao dốc không không khiến hàng chục nghìn doanh nghiệp đóng cửa. Người lao động sẽ tìm lại được việc làm và sẵn sàng chi tiêu khi cuộc khủng hoảng y tế chấm dứt.
Nhưng cuộc khủng hoảng Covid-19 diễn ra quá nhanh. Nền kinh tế Mỹ từ vững vàng rơi tõm xuống suy thoái chỉ trong vỏn vẹn vài tuần. Trong khi đó, Phố Wall tin rằng hàng nghìn tỷ USD của Bộ Tài chính Mỹ và FED sẽ bảo vệ thành công nền kinh tế.
“Thị trường chứng khoán trong thời kỳ căng thẳng là rất điên rồ. Từ ‘bầu trời sụp đổ’ hồi tháng 3, Phố Wall chớp nhoáng chuyển sang kỳ vọng ‘ánh sáng ở cuối đường hầm’ ngày hôm nay”, chuyên gia Jason Pride, Giám đốc Đầu tư Glenmede, bình luận.
"Nói cách khác, chúng ta chỉ có thể hy vọng rằng các nhà đầu tư Phố Wall biết được điều gì đó mà hàng triệu người đang đối mặt với thảm họa kinh tế không hề biết", chuyên gia Irwin nhận đinh.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.