Kinh tế Nga ngấm đòn trừng phạt: Đồng ruble hụt hơi, lạm phát tăng tốc
Mộc An -
31/08/2023 14:35 (GMT+7)
(VNF) - Theo cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ Mark Sobel, những tuyên bố trước đây rằng các biện pháp trừng phạt sẽ khiến nền kinh tế Nga sụp đổ là sai lầm và cho tới nay vẫn vậy. Tuy nhiên, ông Sobel cho rằng tác động của các “đòn giáng” của phương Tây đã làm kinh tế Nga tê liệt và sẽ tổn thương trong dài hạn.
Đồng ruble sụt mạnh
Trung tuần tháng 8, đồng ruble của Nga đã phá vỡ mức tâm lý quan trọng là 100 ruble đổi 1 USD, ghi nhận mức thấp nhất của đồng tiền này kể từ khi Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2/2022.
Ngay cả sau khi Ngân hàng Trung ương Nga tìm cách ngăn chặn sự sụt giảm của đồng nội tệ bằng cách tạm dừng mua ngoại tệ trên thị trường nội địa thì đồng ruble vẫn tiếp tục trượt giá.
Tính từ đầu năm tới nay, đồng ruble đã suy yếu và mất khoảng 25% giá trị so với đồng USD, và là một trong ba đồng tiền có diễn biến tệ nhất trong nhóm thị trường mới nổi, cùng với đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ và đồng peso của Argentina.
Giá trị của đồng ruble gần như giảm một nửa so với mức cao nhất ghi nhận vào tháng 6/2022, giữa bối cảnh cuộc xung đột tại Ukraine tiếp tục không có hồi kết và các biện pháp trừng phạt, bao gồm cả việc áp trần giá dầu, làm giảm doanh thu của Nga từ xuất khẩu.
Tính từ đầu năm tới nay, đồng ruble đã suy yếu và mất khoảng 25% giá trị so với đồng USD.
Số liệu mới nhất của Ngân hàng Trung ương Nga cho thấy nguồn thu từ xuất khẩu dầu khí của nước này giảm 41,4% xuống còn 4,19 nghìn tỷ ruble (43 tỷ USD) trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 7 năm nay. Việc nới quy định kiểm soát vốn cũng khiến dòng tiền rời Nga mạnh hơn.
Các nhà phân tích cho biết các quan chức Nga đang vật lộn với những hậu quả kinh tế do chiến sự Ukraine gây ra. Chính phủ đã tăng gấp đôi mục tiêu chi tiêu quốc phòng cho năm 2023 lên hơn 100 tỷ USD, bơm hơn 60 tỷ USD ngân sách vào ngành công nghiệp quốc phòng trong nửa đầu năm 2023, theo số liệu của chính phủ được Reuters tiết lộ.
Việc chi tiêu mạnh tay đã gây ra sự mất cân bằng lớn trong nền kinh tế Nga, làm lạm phát leo thang khi các doanh nghiệp quốc phòng đẩy mạnh sản xuất và tình trạng thiếu lao động ngày càng trầm trọng, một phần do việc huy động lính nghĩa vụ ra mặt trận ở Ukraine.
Một cuộc khảo sát do Viện Gaidar ở Moscow thực hiện cho thấy 42% doanh nghiệp được khảo sát phàn nàn về việc thiếu lao động trong tháng 7.
Ngân hàng Trung ương Nga dự báo lạm phát sẽ lên tới 6,5% vào cuối năm 2023. Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng sự mất giá nhanh chóng của đồng ruble có thể khiến giá cả tăng cao hơn nữa trong 3 đến 6 tháng tới và tỷ lệ lạm phát có thể đạt hai con số vào cuối năm 2023.
Người dân khốn đốn
Phát biểu trước các quan chức kinh tế hàng đầu của Nga hồi trung tuần tháng 8 sau một tháng căng thẳng khi đồng ruble của Nga giảm mạnh, Tổng thống Nga Putin đã phát ra tín hiệu lạc quan khi nói nền kinh tế Nga đang tăng trưởng trở lại và tiền lương đang tăng lên.
Tuy nhiên, người đứng đầu Điện Kremlin lại tránh đề cập đến điểm yếu đang rình rập nền kinh tế Nga khi các lệnh trừng phạt của phương Tây ngày càng “bám rễ” sâu hơn khiến đồng ruble đang lộ rõ dấu hiệu “hụt hơi”.
Với việc hàng nhập khẩu vẫn chiếm tới 40% giỏ hàng tiêu dùng của người Nga, hai cuộc khảo sát gần đây cho thấy người Nga đã bắt đầu giảm mạnh chi tiêu. Một báo cáo được công bố ngày 16/8 bởi cơ quan nghiên cứu thị trường lớn nhất của Nga, Romir, cho thấy 19% số người được hỏi đã bắt đầu cắt giảm mua hàng hóa cơ bản như kem đánh răng, bột giặt và thực phẩm trong tháng 7, tăng so với mức 16% của tháng trước.
Lạm phát ảnh hưởng lớn nhất đến người có thu nhập thấp ở Nga.
Ông Ksenia Paizanskaya, giám đốc cấp cao của Romir, cho biết: “Trong bối cảnh giá cả leo thang, người Nga đang cố gắng tiết kiệm tiền. Họ đang tìm kiếm các lựa chọn thay thế cho các sản phẩm quen thuộc với giá cả phải chăng hơn”.
Giá cả tăng nhanh do giá trị đồng ruble giảm mạnh, cùng với việc chính phủ Nga chi bạo tay cho ngành công nghiệp quốc phòng đang khiến cho chiến sự và tác động của các lệnh trừng phạt lần đầu tiên trở thành tâm điểm chú ý của nhiều người Nga.
Chia sẻ với The Washington Post, một nhà kinh tế tại Viện Các vấn đề An ninh và Quốc tế Đức, ông Janis Kluge, cho hay: “Người dân Nga đã tự cô lập mình khỏi những diễn biến chính trị thời gian gần đây, nhưng việc lạm phát tăng cao là thứ họ không thể thờ ơ bởi điều đó ảnh hưởng trực tiếp tới túi tiền của họ”.
Giới phân tích cho rằng Nga sẽ gặp nhiều thách thức khi niềm tin vào đồng ruble đang đi xuống. Người Nga vẫn tiếp tục chuyển tiền ra nước ngoài trong năm nay. Dòng tiền chảy ra đã lên tới 1 tỷ USD chỉ vài ngày sau cuộc nổi loạn của Tập đoàn Quân sự Tư nhân Wagner hồi tháng 6, theo số liệu của Ngân hàng Trung ương Nga.
Lạm phát sẽ ảnh hưởng lớn nhất đến người có thu nhập thấp, do họ chủ yếu mua nhu yếu phẩm, như lương thực. Hoạt động du lịch nước ngoài cũng sẽ đắt đỏ hơn với nhiều người Nga.
Trong một động thái hỗ trợ đồng ruble, Ngân hàng Trung ương Nga đã tăng lãi suất từ 8,5 % lên 12% “nhằm định hình các điều kiện tiền tệ và động lực tổng thể của nhu cầu trong nước để đưa lạm phát trở lại mức 4% vào năm 2024 và ổn định nó ở mức gần 4% trong tương lai”.
Trong chỉ đạo đưa ra mới đây, Tổng thống Putin cũng nhấn mạnh rằng: “Dữ liệu khách quan cho thấy rủi ro lạm phát đang gia tăng và nhiệm vụ kiềm chế tăng trưởng giá cả hiện là ưu tiên số một. Tôi yêu cầu các quan chức chính phủ và Ngân hàng Trung ương luôn kiểm soát tình hình”.
(VNF) - 11 năm trước, khi CEO của tập đoàn khí đốt nhà nước Nga Gazprom Alexei Miller khai trương một tòa nhà theo phong cách cung điện Ý xa hoa ở trung tâm St Petersburg để làm trụ sở cho bộ phận xuất khẩu của công ty, ông đã kỳ vọng một tương lại tươi sáng với doanh số bán hàng “khủng” tại châu Âu.
(VNF) - Theo Wall Street Journal (WSJ), ước tính chi phí để hoàn thành "thiên đường sa mạc" Neom của Ả Rập Xê Út đã tăng vọt lên 8,8 nghìn tỷ đô la. Con số này cao gấp 25 lần ngân sách hàng năm của vương quốc, làm dấy lên nghi ngờ về tính khả thi của dự án.
(VNF) - Khởi đầu từ một nhánh của tập đoàn Samsung, CJ đã vươn lên trở thành một "đế chế" kinh tế đa quốc gia. Xác định Việt Nam là một điểm đến chiến lược, hành trình của CJ tại dải đất hình chữ S không chỉ là những con số kinh doanh, mà còn là câu chuyện về sự gắn kết với đời sống văn hóa, ẩm thực và giải trí của người Việt.
(VNF) - Các quan chức chính quyền Mỹ ngày 11/3 cho biết chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang cắt giảm khoảng một nửa lực lượng lao động của Bộ Giáo dục Mỹ thông qua việc kết hợp giữa sa thải hàng loạt và tự nguyện nghỉ việc.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bất ngờ rút lại lời đe dọa sẽ tăng mạnh thuế đối với thép và nhôm của Canada và thuế mới đối với điện của Canada. Đổi lại, Canada đã tạm dừng thu phụ phí điện đối với khách hàng Mỹ.
(VNF) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết thỏa thuận mới mà Mỹ vừa đạt được với Ukraine hiện đang gây áp lực buộc Nga phải chấm dứt chiến sự. “Chúng tôi sẽ đưa lời đề nghị này đến người Nga ngay bây giờ, quả bóng đang ở trong sân của họ”, ông Rubio nói.
(VNF) - Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã bị cảnh sát bắt giữ tại sân bay quốc tế Manila vào ngày 11/3 theo lệnh của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), liên quan đến chính sách gây tranh cãi của ông trong cuộc chiến chống ma túy khi còn đương nhiệm, khiến hàng nghìn người thiệt mạng.
(VNF) - Sau gần 5 năm bùng nổ với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, nền kinh tế Mỹ bắt đầu bộc lộ những dấu hiệu "lão hóa", khi các động lực tăng trưởng dần suy yếu và những rạn nứt tiềm ẩn ngày càng trở nên rõ rệt.
(VNF) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ngày 10/3 cho biết, Ukraine sẽ phải nhượng bộ những vùng lãnh thổ mà Nga đã kiểm soát từ năm 2014 như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào nhằm chấm dứt chiến sự đã kéo dài 3 năm.
(VNF) - Chỉ số Dow Jones mất gần 900 điểm, trong khi Nasdaq Composite ghi nhận phiên tồi tệ nhất kể từ năm 2022, S&P 500 mất 4.000 tỷ USD vốn hoá do đợt bán tháo.
(VNF) - Nhóm tội phạm mạng có tên Lazarus Group được cho là đã đánh cắp một lượng lớn tiền điện tử trong vụ tấn công vào sàn giao dịch ByBit cách đây 2 tuần. Kể từ đó, một cuộc đua giữa việc theo dõi và ngăn chặn các hacker chuyển đổi số tiền này thành tiền mặt đã diễn ra.
(VNF) - Đã 3 năm trôi qua kể từ khi Nga đưa quân tới Ukraine và cuộc xung đột này đã ảnh hưởng sâu sắc đến ngành công nghiệp vũ khí của Nga, khiến kim ngạch xuất khẩu vũ khí của nước này giảm mạnh.
(VNF) - Cựu thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada, ông Mark Carney, đã giành chiến thắng trong cuộc đua trở thành lãnh đạo Đảng Tự do cầm quyền của Canada và sẽ kế nhiệm ông Justin Trudeau làm thủ tướng.
(VNF) - Mỹ đã bác bỏ đề xuất của Canada về việc thành lập một lực lượng đặc nhiệm để giải quyết “hạm đội bóng tối” chở dầu của Nga, trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thúc đẩy Nga và Ukraine đưa ra một thỏa thuận hòa bình, các nguồn thạo tin cho hay.
(VNF) - Một thẩm phán liên bang Mỹ mới đây đã ra phán quyết có lợi cho bang Missouri của Mỹ trong vụ kiện Trung Quốc trị giá 24 tỷ USD với cáo buộc Bắc Kinh che đậy thông tin và tích trữ thiết bị bảo hộ vào giai đoạn đầu đại dịch Covid-19.
(VNF) - Canada đã chặn nhập khẩu các sản phẩm từ nhà máy chế biến thịt lợn lớn nhất Mỹ, một cơ sở do Smithfield Foods điều hành tại Tar Heel, Bắc Carolina, công ty cho biết vào ngày 7/3.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 7/3 cho biết ông đang "cân nhắc mạnh mẽ" việc áp đặt lệnh trừng phạt và thuế quan trên diện rộng đối với Nga để có được lệnh ngừng bắn và thỏa thuận giải quyết xung đột nhằm chấm dứt chiến sự ở Ukraine.
(VNF) - Estonia đã đạt được một cột mốc phi thường khi trở thành quốc gia số hóa 100% các dịch vụ của chính phủ. Tính đến tháng 12/2024, mọi dịch vụ đều có thể được hoàn thành trực tuyến, đánh dấu một kỷ nguyên mới trong quản trị nhà nước lấy công dân làm trung tâm. Thành tựu này đưa Estonia trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về chính phủ số và thiết lập chuẩn mực cho các quốc gia trên toàn thế giới.
(VNF) - Sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc thành lập Kho dự trữ chiến lược Bitcoin và Kho dự trữ các tài sản kỹ thuật số khác đã không gây được ấn tượng với thị trường tiền điện tử, khiến giá Bitcoin giảm mạnh sau thông báo này.
(VNF) - Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã có giọng điệu hòa giải hơn về quan hệ với Mỹ trong cuộc họp báo cấp cao diễn ra vào ngày 7/3. Tuy nhiên, nhà ngoại giao Trung Quốc cảnh báo rằng nếu các nước đều áp dụng chính sách bảo vệ lợi ích lên trên hết như Mỹ, có thể dẫn đến “luật rừng”.
(VNF) - Các quan chức châu Âu đã được thông báo rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn liên kết thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine với yêu cầu Kiev sớm ngừng bắn với Nga, theo những người hiểu rõ vấn đề này.
(VNF) - 11 năm trước, khi CEO của tập đoàn khí đốt nhà nước Nga Gazprom Alexei Miller khai trương một tòa nhà theo phong cách cung điện Ý xa hoa ở trung tâm St Petersburg để làm trụ sở cho bộ phận xuất khẩu của công ty, ông đã kỳ vọng một tương lại tươi sáng với doanh số bán hàng “khủng” tại châu Âu.
(VNF) - 30 lô đất được Đà Nẵng lên kế hoạch cho thuê ngắn hạn để làm bãi đỗ xe và thương mại dịch vụ, trong đó nhiều lô đất nằm ở vị trí 2-3 mặt tiền tuyến đường lớn của thành phố.