Tranh luận nổ ra sau khi Trung Quốc tìm cách làm chệch hướng luồng chỉ trích cho rằng nước này là nơi khởi phát Covid-19, đồng thời tự quảng bá hình ảnh về một quốc gia đã tiến hành những bước đi mang tính quyết định, chấp nhận đặt hàng chục triệu dân trong vòng phong tỏa để giúp thế giới có thêm thời gian ứng phó với dịch bệnh.
Khi số ca nhiễm giảm mới giảm mạnh ở Trung Quốc đại lục và tăng lên ở các quốc gia khác, đặc biệt là tại châu Âu và Mỹ, Bắc Kinh "ca khúc khải hoàn" và tìm cách bác bỏ những đánh giá cho rằng Vũ Hán là nguồn gốc của nCoV.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên hôm 12/3 viết trên Twitter rằng "rất có thể quân đội Mỹ đã mang nCoV tới Vũ Hán", dù không đưa ra bằng chứng nào. Ông cố gắng củng cố quan điểm của mình bằng việc dẫn link một bài viết hôm 13/2 từ trang web từng đăng các thuyết âm mưu về vụ khủng bố 11/9.
Thay vì gỡ bỏ các "tin đồn", bộ máy kiểm duyệt nghiêm ngặt của Trung Quốc đã cho phép người dùng mạng xã hội lan truyền những thuyết âm mưu tương tự về việc Mỹ đứng sau sự bùng phát của nCoV.
Một video, trong đó các quan chức y tế Mỹ nói rằng một số bệnh nhân cúm được chẩn đoán nhiễm nCoV sau khi chết, nằm trong top tìm kiếm trên mạng Weibo của Trung Quốc tuần này và nhiều người dùng mạng cho rằng đây là bằng chứng Covid-19 bắt nguồn từ Mỹ. Phát ngôn viên Triệu Lập Kiên cũng đã đăng đoạn video này lên Twitter.
Dương Thái Lợi, giáo sư về khoa học chính trị tại Đại học Chicago, cho biết ông tin rằng ông Triệu đăng bài viết, video trên tài khoản Twitter của mình "một cách chính thức".
Theo ông Dương, mục đích của Trung Quốc trong việc thúc đẩy thuyết âm mưu này là nhằm "chuyển hướng sự phẫn nộ trong nước" ra bên ngoài về việc ứng phó với Covid-19, khiến hơn 3.100 người chết ở quốc gia này.
Việc gieo rắc sự hoài nghi về nguồn gốc của Covid-19 mâu thuẫn với đánh giá ban đầu của chính Trung Quốc. Cao Phúc, giám đốc Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Trung Quốc, hồi tháng 1 nói rằng "chúng tôi biết virus này có nguồn gốc từ động vật được bán trong chợ hải sản ở Vũ Hán".
Giới chức Trung Quốc tự xem Vũ Hán và phần còn lại của tỉnh Hồ Bắc là mối đe dọa khi quyết định phong tỏa 56 triệu dân ở khu vực này để ngăn dịch.
Nhưng tới cuối tháng hai, Bắc Kinh bắt đầu hoài nghi về nhận định trên, khi giáo sư Chung Nam Sơn, chuyên gia hàng đầu của Ủy ban Y tế Quốc gia, nói với phóng viên rằng "dịch xuất hiện đầu tiên ở Trung Quốc nhưng không có nghĩa nó khởi phát từ đây".
Tuy nhiên, giới khoa học từ lâu đã nhận định rằng nCoV truyền từ động vật sang người ở chợ hải sản Hoa Nam Vũ Hán trước khi lây lan trên toàn cầu.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho hay trong khi chưa có bằng chứng rõ ràng cho thấy virus truyền từ động vật qua người, Covid-19 vẫn là loại bệnh "chưa từng được biết đến trước khi khởi phát ở Vũ Hán vào tháng 12/2019".
Christl Donnelly, giáo sư thống kê dịch tễ học tại Đại học Hoàng gia London, cho biết kết quả phân tích mẫu gene của virus được thu thập trên toàn thế giới cho thấy nó có chung "tổ tiên" với virus ở Trung Quốc, nhưng bà cho rằng điều đó không đồng nghĩa với việc "đổ lỗi cho quốc gia cụ thể nào" về sự xuất hiện của nCoV.
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Robert O'Brien phát biểu tại Quỹ Di sản ở Washington hôm 11/3. Ảnh: CNN.
Trong khi đó, Mỹ đã chọc giận Trung Quốc khi gọi tên virus gắn liền với nơi khởi phát ở Trung Quốc. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã gọi nCoV là "virus Vũ Hán", khiến Bộ Ngoại giao Trung Quốc phản ứng gay gắt vì cho rằng thuật ngữ này "mang tính thù ghét" và "thiếu tôn trọng khoa học".
Bất chấp sự phản đối từ Bắc Kinh, Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu bài phát biểu trên truyền hình vào hôm 11/3 bằng cách nói Covid-19 "bắt nguồn từ Trung Quốc".
WHO từng cảnh báo cách đặt tên cho các dịch bệnh, phản đối những tên gọi gây ra sự kỳ thị hoặc phân biệt đối xử với các nhóm dân tộc nhất định.
Nhà nghiên cứu Yun Jiang thuộc Đại học Quốc gia Australia cho rằng việc chính quyền Trump cố tình nhấn mạnh virus có nguồn gốc từ Trung Quốc là một phần trong chiến lược "chĩa mũi dùi" nhằm công kích Bắc Kinh của ông.
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Robert O'Brien hôm 11/3 cũng nhấn mạnh nCoV có nguồn gốc từ Vũ Hán. Ông chỉ trích chính quyền Bắc Kinh thiếu hợp tác và giấu dịch khiến "thế giới lãng phí hai tháng để đối phó".
Bắc Kinh lập tức lên tiếng cho rằng lời cáo buộc của Mỹ là "vô đạo đức và vô trách nhiệm".
Sự phản đối của Trung Quốc còn gia tăng tới mức chỉ trích bất cứ ai đưa ra nhận định rằng nCoV có nguồn gốc từ nước này. Ông Triệu Lập Kiên tuần trước cho rằng các nhà báo sử dụng thuật ngữ "virus Trung Quốc" đều đang "ám chỉ nguồn gốc virus mà không có bất cứ bằng chứng hay dữ liệu chứng minh nào" và có "động cơ không trong sáng".
"Bằng cách gieo rắc sự hoài nghi vào tâm trí mọi người về nguồn gốc của virus, Trung Quốc dường như đang cố đánh lạc hướng chỉ trích của dư luận về việc dịch bùng phát", Yun Jiang nhận định.
Tags:
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
(VNF) - Mexico nâng thuế nhập khẩu lên 50% khiến Trung Quốc phản ứng gay gắt, gọi đây là hành động bảo hộ “mang tính xúc phạm” và cảnh báo tác động tiêu cực tới thương mại song phương.
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 1.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
(VNF) - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm sau một cuộc họp căng thẳng, phơi bày những rạn nứt sâu sắc giữa các nhà hoạch định chính sách về việc nên ưu tiên xử lý thị trường lao động suy yếu hay lạm phát vẫn ở mức cao.
(VNF) - Giới đầu tư đặt cược tới 90% vào khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Nếu kịch bản này xảy ra, quyết định của Fed có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ lên USD, vàng, Bitcoin và toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu trong những tháng tới.
(VNF) - Thặng dư thương mại kỷ lục của Trung Quốc một lần nữa phơi bày sức mạnh công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đồng thời phản ánh mức độ mất cân đối đang gia tăng trong cấu trúc tăng trưởng của nước này.
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
(VNF) - Bạc đang cạnh tranh quyết liệt với vàng. Kim loại quý này đã tăng giá hơn gấp đôi kể từ đầu năm và vừa lập kỷ lục mới trong ngày 9/12 khi lần đầu tiên vượt mốc 60 USD/ounce trên Sàn giao dịch hàng hóa New York. Tính từ đầu năm 2025, giá bạc đã tăng 102% bỏ xa vàng khi “chỉ” tăng 59%.
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.
(VNF) - Ngày 9/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ cho phép Nvidia xuất khẩu chip AI H200 sang Trung Quốc và áp thuế 25% trên các giao dịch.
(VNF) - Một tòa án Trung Quốc yêu cầu Malaysia Airlines bồi thường 3,3 triệu USD cho gia đình 8 nạn nhân MH370, 11 năm sau ngày chiếc máy bay biến mất bí ẩn.
(VNF) - Cảng thương mại tự do Hải Nam không chỉ là bàn đạp giúp phục hồi kinh tế Trung Quốc, mà còn là biểu tượng cải cách mở cửa của Bắc Kinh trong thời đại mới.
(VNF) - Mới đây, tập đoàn truyền thông Paramount đã đưa ra đề nghị mua lại Warner Bros Discovery với giá 108 tỷ USD, cao hơn so với thỏa thuận 82,7 tỷ trước đó của Netflix.
(VNF) - Mới đây, tỷ phú Elon Musk đã kêu gọi “giải tán” Liên minh châu Âu (EU) sau khi khối này phạt công ty mạng xã hội X của ông 140 triệu USD.
(VNF) - Lần đầu tiên, thặng dư thương mại của Trung Quốc với phần còn lại của thế giới vượt mốc 1.000 tỷ USD. Con số này đặt ra câu hỏi về hiệu quả các nỗ lực kiềm chế dòng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc của nhiều nền kinh tế phát triển, đặc biệt là của Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ hiện tại.
(VNF) - Kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào ngày 10/12 đang đẩy giá vàng tăng, trong khi giá USD được dự báo sẽ suy yếu trong năm 2026.
(VNF) - Sự hỗn loạn xoay quanh một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc đang phơi bày mức độ trầm trọng của cuộc khủng hoảng bất động sản nước này.
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
