Trung Quốc tung 'át chủ bài' trong cuộc đua AI với Mỹ
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
Từ năm 2010 đến 2024, sản lượng điện của Trung Quốc tăng thêm nhiều hơn tổng mức tăng của phần còn lại của thế giới cộng lại. Riêng năm ngoái, nước này sản xuất lượng điện gấp hơn 2 lần Mỹ. Nhờ đó, nhiều trung tâm dữ liệu tại Trung Quốc chỉ phải trả chưa đến một nửa chi phí điện so với các trung tâm dữ liệu tại Mỹ.
“Với Trung Quốc, điện năng là lợi thế cạnh tranh của chúng tôi”, ông Liu Liehong, người đứng đầu Cục Quản lý Dữ liệu Quốc gia Trung Quốc, khẳng định hồi tháng 3.
“Thung lũng mây” giữa thảo nguyên Nội Mông
Cuộc chạy đua quyền lực điện năng đang biến đổi diện mạo những vùng xa xôi của Nội Mông. Khu vực rộng lớn được ví như “Texas của Trung Quốc” nay phủ kín bởi hàng nghìn tua-bin gió và mạng lưới truyền tải điện siêu cao áp.
Đây là nguồn cung điện cho “thung lũng mây giữa thảo nguyên”, nơi đã có hơn 100 trung tâm dữ liệu đang hoạt động hoặc trong giai đoạn xây dựng.

Và đó mới chỉ là bước khởi đầu. Morgan Stanley dự báo Trung Quốc sẽ chi khoảng 560 tỷ USD cho các dự án lưới điện trong giai đoạn 2025 - 2030, tăng 45% so với 5 năm trước. Goldman Sachs dự tính rằng đến 2030, Trung Quốc sẽ có khoảng 400 GW công suất dự phòng, gấp ba lần nhu cầu điện toàn cầu dành cho trung tâm dữ liệu vào thời điểm đó.
Khoảng cách ngày càng lớn về năng lực điện, được OpenAI gọi là “electron gap” đang trở thành mối lo lắng đối với các lãnh đạo công nghệ Mỹ. CEO Microsoft Satya Nadella cảnh báo rằng ngay cả Microsoft cũng có nguy cơ không đủ điện để vận hành khối lượng chip khổng lồ đang đặt mua. Nhiều doanh nghiệp yêu cầu Washington đẩy mạnh cải cách thủ tục, hỗ trợ tài chính và hiện đại hóa lưới điện quốc gia.

Trong vòng 3 năm tới, theo Morgan Stanley, các trung tâm dữ liệu của Mỹ có thể đối mặt mức thiếu hụt 44 GW điện, tương đương công suất mùa hè của toàn bang New York – một thách thức lớn với tham vọng AI của Mỹ.
Điện rẻ giúp Trung Quốc “vượt khó” về chip
Nguồn điện giá thấp là nền tảng giúp các công ty AI Trung Quốc, bao gồm DeepSeek, đào tạo mô hình với chi phí thấp hơn nhiều so với đối thủ Mỹ. Nhờ điện rẻ, Trung Quốc có thể ghép nối số lượng lớn chip nội địa, vốn kém hiệu năng hơn chip Nvidia, để đạt sức mạnh xử lý gần tương đương, dù tiêu thụ điện năng cao hơn.
Trước sức ép này, đầu tuần qua, Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ nới lỏng một phần hạn chế đối với Trung Quốc, cho phép Nvidia xuất khẩu chip H200 sang thị trường này. Đây không phải mẫu chip mạnh nhất của Nvidia nhưng vượt trội các chip tốt nhất mà Trung Quốc tự sản xuất.

Nền tảng cho chiến lược năng lượng của Bắc Kinh bắt nguồn từ kế hoạch công bố năm 2021 mang tên “Dữ liệu phía Đông, Điện toán phía Tây”. Mục tiêu là khai thác tài nguyên năng lượng dồi dào ở miền tây để phục vụ nhu cầu AI bùng nổ tại các đô thị đông dân phía đông. Trung Quốc cũng hướng tới việc kết nối hàng trăm trung tâm dữ liệu, tạo ra một “đám mây quốc gia” thống nhất vào năm 2028.
Tuy nhiên, làn sóng đầu tư hàng trăm tỷ USD này cũng khiến nhiều chuyên gia cảnh báo nguy cơ dư thừa công suất và bong bóng thị trường – điều từng xảy ra tại Mỹ. Bắc Kinh kỳ vọng kế hoạch hóa nhà nước có thể hạn chế phần nào những rủi ro này.
Thách thức chung của cả Mỹ và Trung Quốc là nhu cầu điện từ các trung tâm dữ liệu tăng nhanh đến mức khó dự đoán. Việc phát triển mô hình AI đòi hỏi năng lượng khổng lồ, và mỗi truy vấn của người dùng chatbot cũng tiêu tốn điện để kích hoạt mô hình xử lý, suy luận.
Dự báo đến năm 2030, trung tâm dữ liệu tại Trung Quốc sẽ tiêu thụ lượng điện hằng năm tương đương toàn bộ mức tiêu thụ điện của Pháp. Trong khi đó, các trung tâm dữ liệu Mỹ hiện chiếm tới 45% điện năng toàn cầu dành cho trung tâm dữ liệu, so với 25% của Trung Quốc, theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA).
Cuộc đua điện năng: Trung Quốc đi trước nửa thế kỷ
Chiến dịch mở rộng lưới điện của Trung Quốc bắt đầu từ những năm 1970, khi giới lãnh đạo lo ngại thiếu điện sẽ kìm hãm tăng trưởng. Họ yêu cầu xây dựng hàng trăm nhà máy nhiệt điện, sau đó chuyển mạnh sang năng lượng tái tạo: thủy điện quy mô lớn, trang trại gió và điện mặt trời.
Do các nguồn điện lớn nằm xa khu vực đông dân, Trung Quốc xây dựng mạng lưới đường dây truyền tải siêu cao áp lớn nhất thế giới, đầu tư hơn 50 tỷ USD kể từ năm 2021.

Hiện Trung Quốc có 3,75 terawatt công suất phát điện, hơn gấp đôi của Mỹ. Nước này cũng có 34 lò phản ứng hạt nhân đang xây dựng và gần 200 dự án khác đã được lên kế hoạch. Tại Tây Tạng, Trung Quốc đang thi công dự án thủy điện lớn nhất hành tinh, có thể sản xuất lượng điện gấp ba lần đập Tam Hiệp.
Nhờ các hợp đồng mua điện dài hạn, trung tâm dữ liệu tại Trung Quốc có thể mua điện chỉ với 3 xu/kWh. Trong khi đó, nhiều trung tâm dữ liệu tại Bắc Virginia, còn được gọi là “thủ phủ data center” của Mỹ, phải trả 7–9 xu/kWh.
Việc đổ tiền ồ ạt vào năng lượng khiến gánh nặng nợ của Trung Quốc tăng nhanh. Tại Tập đoàn Lưới điện Quốc gia, nợ và nghĩa vụ phải trả đã tăng hơn 40% từ 2019 đến cuối 2024, lên khoảng 450 tỷ USD, tạo sức ép lớn lên tăng trưởng kinh tế.
Ở Mỹ, một số tập đoàn công nghệ buộc phải tự xây nhà máy điện để phục vụ trung tâm dữ liệu. Tổng thống Trump cam kết sẽ thúc đẩy xây dựng hạ tầng điện để Mỹ bắt kịp tốc độ của Trung Quốc. Nhà Trắng cho biết chương trình nghị sự của ông nhằm giúp nước này “chiến thắng trong cuộc đua AI, đồng thời giảm giá năng lượng và nâng cao hiệu quả lưới điện”.
Tuy nhiên, quá trình mở rộng lưới điện đang gặp nhiều rào cản. Trong một bức thư gửi Bộ Năng lượng tháng 11, Hiệp hội Công nghiệp Năng lượng Mặt trời cảnh báo rằng vị thế dẫn đầu về AI của Mỹ đang bị “cản trở bởi chính sách cấp phép phức tạp và năng lực truyền tải thiếu hụt”. Hiện có 18 bang, bao gồm nhiều nơi đặt trung tâm dữ liệu lớn, đang có nguy cơ bị đình trệ hơn một nửa công suất năng lượng mặt trời và lưu trữ theo kế hoạch.
Bất chấp thuế quan, thặng dư thương mại của Trung Quốc ‘phá đỉnh’ 1.000 tỷ USD
- Ukraine dồn dập tấn công 'huyết mạch' tài chính của Nga 12/12/2025 10:42
- Mexico nâng thuế nhập khẩu lên 50%, Trung Quốc nói bị ‘xúc phạm’ 12/12/2025 07:45
- TT Trump tiếp tục công kích Fed sau quyết định giảm lãi suất 11/12/2025 07:18
EU cứng rắn chưa từng có: ‘Đóng băng vô thời hạn’ 246 tỷ USD tài sản Nga
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
Lập kỷ lục thặng dư thương mại 1.000 tỷ USD: Trung Quốc mạnh hơn hay dễ tổn thương hơn?
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 1.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
Fed hạ lãi suất, Phố Wall thăng hoa
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
TT Trump tiếp tục công kích Fed sau quyết định giảm lãi suất
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
Fed hạ lãi suất xuống mức thấp nhất trong 3 năm
(VNF) - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm sau một cuộc họp căng thẳng, phơi bày những rạn nứt sâu sắc giữa các nhà hoạch định chính sách về việc nên ưu tiên xử lý thị trường lao động suy yếu hay lạm phát vẫn ở mức cao.
Fed sắp hạ lãi suất lần thứ 3 trong năm?
(VNF) - Giới đầu tư đặt cược tới 90% vào khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Nếu kịch bản này xảy ra, quyết định của Fed có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ lên USD, vàng, Bitcoin và toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu trong những tháng tới.
Đằng sau con số kỷ lục 1.000 tỷ USD thặng dư thương mại của Trung Quốc
(VNF) - Thặng dư thương mại kỷ lục của Trung Quốc một lần nữa phơi bày sức mạnh công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đồng thời phản ánh mức độ mất cân đối đang gia tăng trong cấu trúc tăng trưởng của nước này.
Thỏa thuận thương mại Mỹ - Indonesia đứng trước bờ vực sụp đổ
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
Giá bạc lập kỷ lục, tăng 102%: Những lực đẩy nào đứng sau?
(VNF) - Bạc đang cạnh tranh quyết liệt với vàng. Kim loại quý này đã tăng giá hơn gấp đôi kể từ đầu năm và vừa lập kỷ lục mới trong ngày 9/12 khi lần đầu tiên vượt mốc 60 USD/ounce trên Sàn giao dịch hàng hóa New York. Tính từ đầu năm 2025, giá bạc đã tăng 102% bỏ xa vàng khi “chỉ” tăng 59%.
Cháy tòa nhà văn phòng tại Indonesia, ít nhất 22 người thiệt mạng
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.
Mỹ cho phép Nvidia bán chip AI sang Trung Quốc, thu thuế 25%
(VNF) - Ngày 9/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ cho phép Nvidia xuất khẩu chip AI H200 sang Trung Quốc và áp thuế 25% trên các giao dịch.
Thảm kịch MH370: Tòa Trung Quốc yêu cầu Malaysia Airlines bồi thường 3,3 triệu USD
(VNF) - Một tòa án Trung Quốc yêu cầu Malaysia Airlines bồi thường 3,3 triệu USD cho gia đình 8 nạn nhân MH370, 11 năm sau ngày chiếc máy bay biến mất bí ẩn.
Trung Quốc sắp vận hành cảng thương mại tự do lớn nhất thế giới
(VNF) - Cảng thương mại tự do Hải Nam không chỉ là bàn đạp giúp phục hồi kinh tế Trung Quốc, mà còn là biểu tượng cải cách mở cửa của Bắc Kinh trong thời đại mới.
Paramount ra giá 108 tỷ USD, 'chặn đường' Netflix thâu tóm Warner Bros
(VNF) - Mới đây, tập đoàn truyền thông Paramount đã đưa ra đề nghị mua lại Warner Bros Discovery với giá 108 tỷ USD, cao hơn so với thỏa thuận 82,7 tỷ trước đó của Netflix.
Tỷ phú Elon Musk kêu gọi 'giải tán' EU
(VNF) - Mới đây, tỷ phú Elon Musk đã kêu gọi “giải tán” Liên minh châu Âu (EU) sau khi khối này phạt công ty mạng xã hội X của ông 140 triệu USD.
Bất chấp thuế quan, thặng dư thương mại của Trung Quốc ‘phá đỉnh’ 1.000 tỷ USD
(VNF) - Lần đầu tiên, thặng dư thương mại của Trung Quốc với phần còn lại của thế giới vượt mốc 1.000 tỷ USD. Con số này đặt ra câu hỏi về hiệu quả các nỗ lực kiềm chế dòng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc của nhiều nền kinh tế phát triển, đặc biệt là của Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ hiện tại.
Vàng và USD biến động trái chiều trước 'giờ G'
(VNF) - Kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào ngày 10/12 đang đẩy giá vàng tăng, trong khi giá USD được dự báo sẽ suy yếu trong năm 2026.
Bất động sản Trung Quốc đứng trước cú trượt dài
(VNF) - Sự hỗn loạn xoay quanh một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc đang phơi bày mức độ trầm trọng của cuộc khủng hoảng bất động sản nước này.
Nga phá kỷ lục dự trữ vàng
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết giá trị dự trữ vàng của nước này đã lên mức kỷ lục 310 tỷ USD tính đến đầu tháng 12, đưa Moscow trở thành nhà đầu tư vàng lớn thứ năm thế giới.
Trung Quốc tăng tốc dự trữ vàng, mua ròng 13 tháng liên tiếp
(VNF) - Theo số liệu công bố ngày 7/12, Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PBOC) tiếp tục bổ sung vàng vào kho dự trữ trong tháng 11, nâng chuỗi mua ròng liên tiếp lên 13 tháng.
Nhật Bản gây chấn động thị trường trái phiếu, dòng vốn toàn cầu biến động mạnh
(VNF) - Tín hiệu thay đổi chính sách từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản gây chấn động thị trường trái phiếu và lan rộng sang châu Âu, đẩy chi phí vay nợ lên cao. Những biến động này khởi tạo một làn sóng dịch chuyển dòng vốn mới, báo hiệu giai đoạn biến động mạnh của kinh tế thế giới trong thời gian tới.
Netflix chi 72 tỉ USD thâu tóm studio sản xuất loạt phim Harry Potter
(VNF) - Netflix đạt thỏa thuận chi 72 tỉ đô la Mỹ để mua lại mảng studio và dịch vụ streaming của Warner Bros. Discovery, đơn vị sản xuất loạt phim Harry Potter đình đám.
Lợi thế chiến lược giúp Trung Quốc áp sát Mỹ trong cuộc đua AI
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang nhận định dù Mỹ đi trước về chip AI, Trung Quốc lại nắm lợi thế chiến lược ở tốc độ xây dựng hạ tầng và năng lực năng lượng, giúp nước này nhanh chóng thu hẹp khoảng cách trong cuộc đua AI.
Lãnh đạo càng vui vẻ, cổ phiếu công ty càng đi lên
(VNF) - Tâm trạng của lãnh đạo có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả làm việc của nhân viên. Khi lãnh đạo hạnh phúc, nhân viên làm việc với hiệu suất tốt hơn, từ đó tác động tích cực đến giá trị của công ty trên thị trường chứng khoán, một nghiên cứu cho biết.
EU cứng rắn chưa từng có: ‘Đóng băng vô thời hạn’ 246 tỷ USD tài sản Nga
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
'Đột nhập' cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng 11.000 tỷ đồng trước ngày thông xe
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.





























































