Mỹ chính thức ‘phản đòn’ Thổ Nhĩ Kỳ sau thương vụ mua S-400 của Nga

Minh Đăng - 17/07/2019 10:33 (GMT+7)

(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây đã chính thức tuyên bố không bán tiêm kích F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ nhằm đáp trả việc Ankara tiếp nhận lô thiết bị đầu tiên của hệ thống tên lửa phòng không S-400 do Nga chuyển giao.

Phát biểu trước báo giới tại Nhà Trắng ngày 16/7, ông Trump khẳng định: "Chúng tôi đang thông báo với Thổ Nhĩ Kỳ rằng Mỹ sẽ không bán cho họ tiêm kích F-35".

Theo nhà lãnh đạo Mỹ, dù Ankara đã đặt mua hơn 100 chiếc F-35 nhưng bởi nước này mua hệ thống tên lửa của Nga nên Mỹ không thể tiếp tục thương vụ máy bay trị giá hàng tỷ USD này.

Đây là phát biểu đầu tiên của ông Trump kể từ khi Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu tiếp nhận hệ thống S-400 hồi tuần trước.

Ông Trump cũng đưa ra lập luận cho rằng chính quyền cựu tổng thống Barack Obama chính là nguyên nhân gián tiếp dẫn tới việc Ankara mua “rồng lửa” S-400 của Nga.

Năm 2009, Thổ Nhĩ Kỳ có ý định mua tên lửa Patriot của Mỹ nhưng thỏa thuận trị giá 7,8 tỷ USD đã không được chính quyền ông Obama phê duyệt.

Trước đó, trong một bức thư gửi đến chính quyền Ankara hồi tháng Năm, quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan đã cảnh báo rằng Ankara có thời gian đến ngày 31/7 để từ bỏ thương vụ mua "rồng lửa" S-400.

Nếu không, Ankara sẽ không được mua khoảng 100 máy bay chiến đấu F-35 của Mỹ cũng như các phi công Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị đình chỉ tham gia chương trình huấn luyện đối với loại máy bay hiện đại nhất này của Mỹ.

Đáp trả lời đe dọa này từ phía Mỹ, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã thanh toán 1,4 tỷ USD cho Mỹ trong hợp đồng mua máy bay chiến đấu F-35. Do đó, nếu Mỹ từ chối bàn giao máy bay chiến đấu F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là hành động "đánh cắp."

Thỏa thuận mua hệ thống tên lửa S-400 trị giá 2,5 tỷ USD được giới chức Nga và Thổ Nhĩ Kỳ ký kết vào tháng 12/2017.

Trước đó, tại thời điểm cuộc nội chiến ở quốc gia láng giềng Syria có những diễn biến đe dọa an ninh khu vực biên giới phía Nam, Thổ Nhĩ Kỳ đã tính đến nhu cầu mua hệ thống phòng không “rồng lửa” Patriot hiện đại nhất nhì thế giới của Mỹ. Tuy nhiên, mức giá mà Washington đưa ra bị Ankara cho là quá đắt đỏ. Đến năm 2017, khi được Nga đề nghị cung cấp hệ thống S-400 với một mức giá được coi là hợp lý, Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã chấp nhận thỏa thuận này.

Các vận tải cơ Nga đã bắt đầu chuyển giao các thành phần đầu tiên của tổ hợp tên lửa phòng không S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ từ ngày 12/7.

Moscow cho biết 120 quả đạn tên lửa sẽ được vận chuyển bằng đường biển và các sĩ quan phòng không Thổ Nhĩ Kỳ huấn luyện tại Nga cũng sẽ về nước trong tháng tới.

Mỹ đã nhiều lần đưa ra tuyên bố rằng S-400 không tương thích với tiêu chuẩn của NATO, đe dọa sẽ trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ vì hợp đồng mua bán này.

Xem thêm >> NATO lại đe dọa trừng phạt Nga nếu không tuân thủ hiệp ước INF

Theo Reuters