Trong nhiều thập kỷ, Trung Quốc là quốc gia hưởng lợi lớn từ quá trình toàn cầu hóa và dần trở thành công xưởng của thế giới khi nhiều công ty từ Âu đến Á đặt cơ sở sản xuất tại đây. Tuy nhiên, dịch Covid-19, chiến tranh Nga – Ukraine và căng thẳng Mỹ - Trung đã khiến mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ cùng EU có phần lạnh nhạt hơn.
Trong bối cảnh này, ASEAN – thị trường 600 triệu dân đã vượt Mỹ và Liên minh châu Âu để trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Trung Quốc. Tờ Wall Street Journal, dòng vốn Trung Quốc từng đổ về phương Tây, giờ đây đã chuyển hướng về Đông Nam Á, Nam Mỹ và Trung Đông.
Theo dữ liệu từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc, trong nửa đầu năm 2023, tổng giá trị thương mại xuất nhập khẩu hàng hóa của Trung Quốc là 20,1 nghìn tỷ NDT (hơn 2,7 nghìn tỷ USD), tăng 2,1% so với cùng kỳ năm ngoái.
ASEAN tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc. Kim ngạch thương mại giữa Trung Quốc và ASEAN là 447,33 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt 262,16 tỷ USD và nhập khẩu đạt 184,16 tỷ USD. Trong số các thành viên ASEAN, ba đối tác thương mại hàng đầu của Trung Quốc là Việt Nam, Malaysia và Indonesia.
Các mặt hàng xuất khẩu chính của Đông Nam Á sang Trung Quốc bao gồm thiết bị điện và điện tử, khoáng sản và nhiên liệu cùng nông sản. Ngược lại, ASEAN nhập khẩu thiết bị cơ khí, sản phẩm điện tử, quần áo và dệt may từ Trung Quốc.
Trung Quốc đang đổ tiền nhiều nhất vào các lĩnh vực năng lượng tái tạo, xe điện, khai khoáng tại khu vực Đông Nam Á. Gần đây, Trung Quốc đã đẩy mạnh đầu tư vào mỏ khai thác niken – nguyên liệu chủ chốt trong sản xuất ắc quy xe điện của Indonesia. Trong 10 năm qua, khoản đầu tư của các công ty Trung Quốc vào mỏ khai thác niken ở Indonesia đã lên tới 14,2 tỷ USD.
Ngoài ra, quốc gia tỷ dân này còn “để mắt” tới thị trường Thái Lan, Việt Nam nhằm phát triển ngành công nghiệp ô tô, đặc biệt là xe điện. Theo Reuters, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đã cam kết đầu tư 1,4 tỷ USD vào nhiều cơ sở sản xuất tại Thái Lan. Trong khi đó, hãng BYD – hãng xe điện lớn nhất nhì Trung Quốc cũng đã xác nhận kế hoạch mở nhà máy sản xuất ô tô điện Trung Quốc tại Việt Nam.
Chỉ tính riêng trong 4 tháng đầu năm nay, đầu tư trực tiếp của Trung Quốc vào ASEAN đã tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Hơn 200.000 doanh nghiệp của Trung Quốc đã đầu tư vào các quốc gia Đông Nam Á, tạo ra hàng trăm nghìn việc làm tại địa phương. Các chuỗi công nghiệp xuyên biên giới đang được mở rộng, bao gồm sản xuất phụ tùng và vận chuyển, tờ The Paper Daily nhận định.
Trung Quốc đã và đang nỗ lực để thúc đẩy kết nối cơ sở hạ tầng khu vực, trong đó phải kể đến Sáng kiến Vành đai và Con đường hay Ngân hàng Đầu tư Cơ sở Hạ tầng châu Á. Đặc biệt, Sáng kiến Vành đai và Con đường là một bước đi quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại, đầu tư và các luồng vận tải giữa Trung Quốc và các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á.
So với các lựa chọn trước đây là Thượng Hải hoặc Quảng Châu, các nhà sản xuất ở khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc hiện có thêm tuyến đường mới ngắn hơn, đó là Vịnh Bắc Bộ - Khâm Châu, Bắc Hải và Thành Cảng.
Ngày càng có nhiều tuyến giao thông hơn tại các khu vực biên giới và các chuyến tàu chở hàng từ Trung Quốc đến Việt Nam, Campuchia và Thái Lan. Ông Huang Yonghui, cố vấn cấp cao của Ủy ban Cải cách và Phát triển Quảng Tây ước tính kim ngạch thương mại Trung Quốc – ASEAN sẽ tăng thêm nữa với sự phát triển của Hành lang thương mại đất liền – biển.
“Trước đây, phải mất khoảng 27 ngày để vận chuyển hàng từ phía Tây Trung Quốc đến Singapore và các thành phố Đông Nam Á. Tuy nhiên, giờ đây, con số này rút xuống chỉ còn 7 ngày để các tàu chở hàng cập cảng Singapore với giá cước vận chuyển tương đương”, ông nói.
Ông Bob Wang, người sáng lập TWT Supply China – công ty có hơn 3.000 xe tải hạng nặng tại thành phố Bằng Tường, Quảng Tây cho biết ngày càng có nhiều loại thành phẩm và bán thành phẩm “đi lại” giữa Trung Quốc và các quốc gia Đông Nam Á.
“Các cơ sở gia công của Samsung, Apple, Nike, Adidas và Foxconn hiện được đặt ở phía Bắc Việt Nam. Tuy nhiên, nguyên liệu thô, bán thành phẩm và vật liệu đóng gói của họ đều không thể tách rời khỏi nguồn cung từ Trung Quốc và cần được vận chuyển từ Trung Quốc mỗi ngày.
Ông Zheng Yongnian, Giám đốc Viện cao cấp về Nghiên cứu Toàn cầu và Trung Quốc đương đại thuộc Đại học Hong Kong cho biết: “Một thị trường chung giữa Trung Quốc và ASEAN là điều cần thiết để cả hai bên đối phó với những thách thức bên ngoài gây ra bởi quá trình “phi toàn cầu hóa” và những biến động địa chính trị”.
Ông cho rằng cú bắt tay giữa Trung Quốc và ASEAN có thể giúp đảm bảo các nền kinh tế châu Á giữ vững vị trí trung tâm thương mại hàng hóa toàn cầu. Cựu Thứ trưởng Thương mại Wei Jianguo cũng đồng tình với quan điểm trên và cho rằng một thị trường chung ở châu Á có thể giúp tái cấu trúc các yếu tố sản xuất toàn cầu và định hình lại cấu trúc nền kinh tế toàn cầu trong bối cảnh cạnh tranh.
“Có thể thấy trước rằng việc hình thành một thị trường chung Trung Quốc - ASEAN sẽ khiến các thị trường ở châu Âu và Mỹ bị bỏ lại rất xa ở phía sau”, bà Wei nhận định.
Ông Zhou Jinzhu, một nhà nghiên cứu thuộc Hội đồng Xúc tiến Thương mại quốc tế Trung Quốc tin rằng: “Trung Quốc và ASEAN hiện đang ở trong tình thế đôi bên cùng có lợi”.
Tuy nhiên, Trung Quốc không phải là người duy nhất để mắt đến Đông Nam Á. Trong thời gian qua, Mỹ cũng đang nỗ lực thúc đẩy sự hợp tác với 14 quốc gia châu Á – Thái Bình Dương, trong đó có Việt nam, Thái Lan, Malaysia, Philippines, Singapore và Brunei thông qua Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Bà Lili Yan Ing, cố vấn chính cho khu vực Đông Nam Á tại Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á rằng căng thẳng leo thang giữa Trung Quốc và phương Tây cùng Mỹ đang đặt các quốc gia Đông Nam Á vào tình thế khó khăn. “Các quốc gia Đông Nam Á không đủ khả năng để tách khỏi Mỹ hoặc Trung Quốc. Chính vì thế, họ cần thận trọng hơn và không nên nghiêng hẳn về bên nào”, tờ Japantimes nhận định.
Ông Veronika Saraswati, một thành viên của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Indonesia, cho biết: “Bất chấp sự nhiệt tình đáng kể của Bắc Kinh trong việc tăng cường quan hệ, các quốc gia Đông Nam Á nên duy trì tính trung lập của mình như một điều kiện tiên quyết để thực hiện các sáng kiến hợp tác gần đây với Trung Quốc”.
Tags:
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - 25 năm sau bong bóng Dot-Com, thị trường AI 2025 đứng trước nguy cơ bong bóng 10 nghìn tỷ USD. Liệu lịch sử có lặp lại?
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Giá cổ phiếu tăng nhẹ trong bối cảnh kỳ vọng ngày càng lớn về việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể cắt giảm lãi suất ngay trong tháng tới. Đồng USD giảm so với hầu hết các đồng tiền chủ chốt, ngoại trừ yên Nhật – đồng tiền vẫn đang được theo dõi sát sao khi thị trường cân nhắc khả năng Tokyo nâng lãi suất trước cuối năm.
(VNF) - Năm 2024, giá đất trung bình ở Hồng Kông là khoảng 1,2 tỷ đồng/m2, cao nhất thế giới. Giá nhà quá cao khiến nhiều người phải sống trong các căn hộ chật hẹp giống như quan tài, hoặc đăng ký thuê nhà ở xã hội từ khi còn học cấp 3.
(VNF) - Truyền thông Mỹ đưa tin Apple sắp có biến động lớn, khi CEO lâu năm Tim Cook có thể rời vị trí sớm nhất là vào đầu năm tới. Ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí kế nhiệm ông đã lộ diện.
(VNF) - Bất động sản Trung Quốc đang đối mặt với sóng gió mới khi China Vanke, từng được xem là “đại bàng” của ngành, lần đầu tiên đề xuất hoãn thanh toán trái phiếu trong nước. Động thái này khiến nhà đầu tư lo ngại về thanh khoản của Vanke và mức độ hỗ trợ từ chính phủ trong bối cảnh thị trường bất động sản suy yếu.
(VNF) - Vụ cháy bùng phát và lan rộng tại một khu chung cư ở Hong Kong chiều 24/11 khiến ít nhất 13 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Giới chức Hong Kong cho biết số người mắc kẹt bên trong các tòa nhà hiện vẫn chưa được xác định.
(VNF) - Hãng xe Great Wall Motor (GWM) của Trung Quốc đang đặt mục tiêu sản xuất 300.000 xe mỗi năm vào năm 2029 tại châu Âu, nơi công ty đang tìm kiếm địa điểm xây dựng nhà máy ô tô đầu tiên trong nỗ lực khôi phục doanh số bán hàng đang sụt giảm tại khu vực.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
