Nếu cưới người vợ khác, Jeff Bezos có thể đã không thành tỷ phú

Khi tỷ phú Jeff Bezos và vợ MacKenzie Bezos tuyên bố ly hôn, dư luận đổ dồn sự chú ý vào khối tài sản 136 tỷ USD của cặp vợ chồng quyền lực này cũng như sức ảnh hưởng của vụ ly hôn thế kỷ đối với tập đoàn thương mại điện tử Amazon, theo tạp chí Wired.

Nhiều bài viết phỏng đoán bà MacKenzie sẽ trở thành người phụ nữ "giàu nhất thế giới", thậm chí bỏ xa ông trùm công nghệ Elon Musk, sau vụ ly hôn. Kênh chuyên đưa tin về người nổi tiếng TMZ cho biết vợ chồng tỷ phú Bezos không ký hợp đồng trước hôn nhân nhằm phân định rạch ròi vấn đề về tiền bạc, tài sản để tránh các tranh chấp về sau.

Không ít bài báo viện dẫn luật bất động sản của bang Washington, nơi gia đình Bezos sống, để dự đoán việc phân chia tài sản giữa đôi bên. Theo đó, bang Washington quy định trong trường hợp hai vợ chồng không thể đạt được thỏa thuận, tất cả tài sản và nợ nần phát sinh trong 25 năm chung sống sẽ phải "cưa đôi".

Trong khi công chúng háo hức đọc các bài báo dự đoán số tiền mà MacKenzie được nhận sau ly hôn, người ta quên mất một sự thật rằng chính bà là người đã giúp chồng đặt những viên gạch đầu tiên cho đế chế Amazon. MacKenzie đã không do dự từ bỏ công việc, các mối quan hệ và cuộc sống ở New York để cùng Jeff chuyển tới Seattle, nơi sau này đặt trụ sở của tập đoàn thương mại điện tử lớn nhất thế giới. Một số nhà quan sát cho rằng Jeff Bezos sẽ không có Amazon nếu không có MacKenzie.

Hình ảnh của các tỷ phú công nghệ thường được dựng lên như những thiên tài đơn độc, trong khi vai trò cũng những người đứng sau thành công của họ, trong trường hợp của tỷ phú Amazon chính là người vợ 25 năm gắn bó, thường bị lãng quên hoặc coi nhẹ.

Thành công của các tập đoàn như Amazon và Apple không phải là thành công của một cá nhân. Đó là thành quả sáng tạo của nhiều bộ óc, công sức đóng góp của nhiều con người kết hợp cùng yếu tố "thiên thời, địa lợi, nhân hòa".

MacKenzie gặp Jeff sau khi tốt nghiệp đại học danh tiếng Princeton năm 1992 và xin vào làm việc ở quỹ đầu tư mạo hiểm D. E. Shaw ở New York. Năm 1993, họ cưới nhau và năm 1994 hai người dọn nhà từ thành phố New York sầm uất đến Seattle mưa gió. Theo CNN, người cầm lái chiếc xe trên hành trình này chính là MacKenzie.

Khi nghe chồng chia sẻ về ý tưởng thành lập một công ty bán sách trên mạng, MacKenzie không những không nghi ngờ mà còn ủng hộ hết mình. "Tôi không hiểu về chuyện kinh doanh đó lắm", bà nói với tạp chí Vogue. "Nhưng tôi thấy anh ấy mới hào hứng làm sao!"

Một trích đoạn trong cuốn sách tiểu sử "The Everything Store: Jeff Bezos and the Age of Amazon" (Cửa hàng bán tất cả mọi thứ: Jeff Bezos và Kỷ nguyên của Amazon) cho thấy hai vợ chồng Bezos đã phải đưa ra quyết định khó khăn. "Họ từ bỏ một cuộc sống thực sự thoải mái và sự nghiệp đang thành công, chuyển từ bờ Đông sang bờ Tây để bắt đầu kinh doanh trên Internet", tác giả Brad Stone viết. "Lý do duy nhất mà Jeff có thể làm được như vậy là nhờ ông ấy có một người vợ luôn biết ủng hộ. Đó là một quyết định vô cùng mạo hiểm, quyết định mà một mình Jeff không dám quyết, quyết định cần cả hai vợ chồng đồng lòng".

Trong bài phát biểu tại lễ tốt nghiệp niên khóa 2010 tại đại học Princeton, Jeff thừa nhận rằng chính vợ ông là người dám đi nước cờ mạo hiểm. "Tôi nói với vợ tôi MacKenzie rằng tôi muốn bỏ việc và làm cái gì đó điên rồ, có thể mọi việc sẽ chẳng đi đến đâu như hầu hết các công ty công nghệ khởi nghiệp đều phá sản, tôi không dám chắc điều gì sẽ tới", Jeff chia sẻ với các tân cử nhân. "MacKenzie bảo tôi hãy liều đi".

Trong một garage cũ ở khu Bellevue, ngoại ô thành phố Seattle, MacKenzie cùng chồng đặt những viên gạch đầu tiên cho Amazon. Qua phỏng vấn với nhiều nhân viên thế hệ F1 của tập đoàn, MacKenzie được miêu tả là người phụ trách sổ sách kế toán. Một bài phỏng vấn ông chủ Amazon vào năm 1999 tiết lộ chính MacKenzie là người đứng ra thương lượng hợp đồng vận chuyển đường biển đầu tiên của Amazon.

Khi công ty ngày càng mở rộng quy mô, số lượng nhân viên tăng lên nhanh chóng, MacKenzie bắt đầu rút lui khỏi công việc vận hành hàng ngày. Dẫu vậy, cô vẫn liên tục xuất hiện bên cạnh chồng trong mọi sự kiện lớn nhỏ của công ty. Trong thời gian này, MacKenzie kiên trì theo đuổi sự nghiệp viết lách, xuất bản thành công hai cuốn tiểu thuyết.

"Tôi làm việc dưới quyền Jeff tại công ty đầu tư mạo hiểm. Tôi cũng ở bên cạnh chồng mình khi anh ấy viết bản kế hoạch kinh doanh đầu tiên. Trong những năm tháng sơ khai của Amazon, tôi làm việc cùng anh ấy và nhiều người khác trong một garage được cải tạo thành văn phòng làm việc, một tầng hầm được chuyển đổi công năng thành nhà kho, trong căn phòng sực mùi thịt nướng, hay tại các trung tâm phân phối hàng hóa bận rộn vào mùa Giáng sinh", MacKenzie viết trong một bình luận phản bác cuốn tiểu sử do Brad Stone chắp bút, xuất bản năm 2013. "Jeff và tôi đã là vợ chồng 20 năm", cô muốn chứng minh mình là người hiểu rõ ông chủ của Amazon nhất.

"Hãy cưới đúng người. Tôi nghiêm túc khi nói điều này. Cưới đúng người sẽ tạo ra những khác biệt trong cuộc đời bạn. Cưới đúng người sẽ thay đổi ước vọng của bạn, thay đổi tất cả", tỷ phú Warren Buffett nói trong cuộc họp thường niên năm 2009 của tập đoàn đầu tư đa ngành nghề Berkshire Hathaway. Động lực, thái độ sống và mục tiêu trong cuộc đời của một người bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi người gần gũi nhất.

Warren Buffet từng nói rằng nếu không có người vợ đầu tiên, Susie, ông đã không thể xây dựng nên khối tài sản như hiện tại. Tương tự như vậy, có lẽ, cuộc đời Bezos đã không diễn ra như vậy nếu thiếu MacKenzie.