Ngân hàng Nhà nước liên tục hút tiền, 100.000 tỷ đồng ra khỏi lưu thông

Hôm nay (19/3), NHNN tiếp tục hút 10.000 tỷ đồng khỏi hệ thống thông qua công cụ tín phiếu với kỳ hạn 28 ngày. Tổng cộng có 12 thành viên tham gia đấu thầu và có 10 thành viên trúng thầu. So với phiên 18/3, lãi suất trúng thầu cũng giảm 0,05 điểm %, xuống 1,35%/năm. 

Trong 6 phiên liền trước, NHNN đã hút gần 90.000 tỷ đồng thông qua kênh tín phiếu, với tốc độ trung bình 15.000 tỷ đồng mỗi phiên, lãi suất trung bình gần 1,4%/năm.

Khối lượng trúng thầu và lãi suất trúng thầu đều có xu hướng giảm cho thấy NHNN không còn quá quyết liệt trong hoạt động hút bớt thanh khoản hệ thống.

Như vậy, kể từ khi khởi động lại kênh tín phiếu, NHNN đã hút gần 100.000 tỷ đồng ra khỏi hệ thống ngân hàng. Đây là số tiền không lưu thông trong nền kinh tế và sẽ được NHNN bơm trả hệ thống từ ngày 8/4.

Vì khối lượng hút tiền trong phiên 19/3 giảm nên tốc độ phát hành trung bình trong 7 ngày vừa qua giảm xuống còn 14.288 tỷ đồng/phiên. Song tốc độ này vẫn cao hơn đáng kể so với trung bình của giai đoạn tháng 9 - 11/2023 là 10.300 tỷ đồng mỗi phiên.

NHNN đã chào bán tín phiếu trở lại từ phiên 11/3 sau hơn 4 tháng tạm dừng, trong bối cảnh thanh khoản dư thừa khi tín dụng quay đầu giảm trong những tháng đầu năm. Việc khởi động lại hoạt động chào bán tín phiếu được cho là nhằm hút bớt thanh khoản dư thừa trong hệ thống ngân hàng của Nhà điều hành, qua đó thúc đẩy lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng tăng, gián tiếp kiềm hãm đà tăng của tỷ giá USD/VND - vốn đang chịu nhiều áp lực và đang được giao dịch ở mức cao kỷ lục.

Trong khi đó, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng lại quay đầu giảm trong 3 phiên giao dịch gần đây. Theo số liệu mới nhất được NHNN công bố, lãi suất VND bình quân liên ngân hàng tại kỳ hạn qua đêm (kỳ hạn chính chiếm khoảng 90-95% giá trị giao dịch) đã giảm về còn 0,5% trong phiên 18/3 từ mức 0,79% ghi nhận tại phiên 15/3 và 1,21% ghi nhận tại phiên 14/3.

Dù NHNN đã hút tổng cộng 100.000 tỷ đồng nhưng tỷ giá USD tại các ngân hàng vẫn tiếp tục duy trì ở mức cao lịch sử, 24.910-25.000 đồng ở chiều bán ra.

Việc lãi suất liên ngân hàng giảm trở lại đi cùng số lượng thành viên tham gia chào thầu tín phiếu vẫn ở mức khá cao phản ánh thanh khoản hệ thống vẫn còn khá dồi dào. Điều này đi cùng áp lực tỷ giá vẫn hiện hữu sẽ thúc đẩy khả năng NHNN tiếp tục phát hành thêm tín phiếu trong những phiên giao dịch tới.

Theo nhận định của Chứng khoán SSI trong báo cáo thị trường tiền tệ mới nhất, mục đích phát hành tín phiếu của NHNN là nhằm hút bớt thanh khoản thị trường 2 để giảm áp lực đầu cơ tỷ giá trong ngắn hạn và hạn chế tác động lên mặt bằng lãi suất ở thị trường 1.

Song SSI cũng cảnh báo rằng với áp lực tỷ giá trên thị trường quốc tế vẫn khá mạnh, NHNN có thể sẽ phải thực hiện các biện pháp mạnh mẽ hơn, bao gồm việc cân nhắc tăng kỳ hạn tín phiếu hay thanh tra việc mua bán ngoại tệ ở các ngân hàng thương mại.

Với dư địa về thanh khoản hệ thống khá dồi dào, SSI dự báo NHNN vẫn có thể tiếp tục duy trì hoạt động này ít nhất trong vòng 2 tuần tới.

Nếu duy trì tốc độ phát hành tín phiếu như hiện nay (15.000 tỷ đồng/phiên), nhóm phân tích ước tính tổng khối lượng hút ròng trong đợt này là khoảng hơn 200.000 tỷ đồng, tương như như giai đoạn cuối năm 2023.

Trong báo cáo phân tích mới công bố, Chứng khoán BIDV (BSC) cũng nhận định rằng hoạt động hút ròng tín phiếu là một hoạt động nghiệp vụ, công cụ điều tiết và không có hàm ý đảo chiều chính sách.

Mục tiêu ngắn hạn khi NHNN phát hành tín phiếu là điều tiết thanh khoản trên thị trường trong ngắn hạn để tác động đến tỷ giá. Trong dài hạn, việc phát hành tín phiếu để ổn định tỷ giá, lãi suất, thanh khoản,… để phục vụ cho mục tiêu dài hạn của chính sách tiền tệ.

TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia, cho rằng động thái hút tiền của NHNN là chính sách thông minh, "vừa can thiệp vào thanh khoản thị trường dồi dào, vừa đẩy lãi suất liên ngân hàng lên một chút, giảm bớt áp lực tỷ giá và hạ lạm phát  một chút". 

Ông Lực dự báo khi tín dụng tăng trở lại, thanh khoản bớt dồi dào thì NHNN sẽ không còn phải sử dụng đến công cụ này nữa. Ngoài ra, ông cũng khẳng định rằng về cơ bản, áp lực tỷ giá trong thời gian tới sẽ không còn nặng nề, giúp NHNN yên tâm, tránh phải sử dụng đến các công cụ khác.