Ngổn ngang khu đô thị 5.000 tỷ đồng

Cầm đèn chạy trước ô tô

Theo quan sát của phóng viên, sáng 7/11, toàn bộ Khu đô thị du lịch - văn hóa - thể thao hồ Phú Hòa (gọi tắt là Khu đô thị Phú Hòa) là những bãi đất trống phủ màu đỏ của đất san lấp mặt bằng và khu vực chân núi Bà Hỏa bị đào bới nham nhở.

Khu đô thị rộng hơn 300ha nhưng chỉ có vài phương tiện cơ giới san lấp mặt bằng để thi công hạ tầng. Tuyến đường Điện Biên Phủ nối dài vẫn chưa hoàn thành thảm nhựa, trong khi các tuyến đường nội bộ vẫn còn dang dở. Hệ thống hố ga, cống thoát nước chưa có nắp đậy, bị hư hỏng, xói lở nhiều nơi.

Chỉ có xung quanh lòng hồ Phú Hòa đã được xây kè, phía đông bờ hồ và dọc tuyến đường Điện Biên Phủ nối dài trong khu đô thị đã trồng cây xanh và trụ sở làm việc của Cục Thuế tỉnh Bình Định là công trình duy nhất trong khu đô thị này đã hoàn thành xây dựng. Nhiều người cho rằng do các bên liên quan “cầm đèn chạy trước ô tô” nên dự án này bị chậm trễ, có nhiều vướng mắc đến nay chưa thể khắc phục được.

Năm 2013, Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Lộc (Công ty Phúc Lộc, ở Ninh Bình) có văn bản đề xuất đầu tư 2 dự án, gồm: Xây dựng đường Điện Biên Phủ nối dài và Cải tạo, nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước hồ Phú Hòa tại TP. Quy Nhơn theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT). Đổi lại, tỉnh Bình Định sẽ dùng dự án khu đô thị Phú Hòa làm vốn đối ứng.

Sau đó, UBND tỉnh Bình Định tổ chức mời gọi đầu tư theo hình thức BT đối với 2 dự án nói trên, kết quả chỉ duy nhất Công ty Phúc Lộc tham gia. Trên cơ sở đó, ngày 1/7/2014, UBND tỉnh Bình Định có văn bản giao Công ty Phúc Lộc là nhà đầu tư (NĐT) thực hiện 2 dự án: Xây dựng đường Điện Biên Phủ nối dài và Cải tạo, nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước hồ Phú Hòa theo hình thức BT, đồng thời giao dự án khác để thanh toán cho NĐT là dự án khai thác quỹ đất của khu đô thị Phú Hòa. Tỉnh Bình Định cho phép NĐT triển khai cùng lúc 3 dự án này.

Nhà đầu tư vi phạm quy định về quản lý xây dựng

Tháng 7/2015, UBND tỉnh Bình Định có quyết định phê duyệt chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 dự án Khu đô thị Phú Hòa với tổng diện tích quy hoạch trên 370 ha, trong đó diện tích mặt nước hồ Phú Hòa gần 81 ha. Dự án được thực hiện theo hình thức BT do liên doanh NĐT Công ty Phúc Lộc - Thành An triển khai.

Tại lễ khởi công các dự án thuộc khu đô thị Phú Hòa, lãnh đạo Công ty Phúc Lộc cho biết dự án có tổng mức đầu tư trên 5.000 tỷ đồng, gồm 2 dự án BT nói trên; khu nhà ở biệt thự, khu dịch vụ, trung tâm thương mại, khách sạn, quảng trường, tuyến phố thương mại đi bộ, khu tâm linh; kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng và xây dựng đồng bộ hạ tầng kỹ thuật khu đô thị…

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ (tháng 5/2019), đến thời điểm thanh tra, dự án Xây dựng đường Điện Biên Phủ nối dài và dự án cải tạo, nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước hồ Phú Hòa đã được triển khai nhưng UBND tỉnh Bình Định vẫn chưa làm thủ tục trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt dự án khu đô thị Phú Hòa để có quỹ đất thanh toán cho NĐT.

Mặc dù chưa được bàn giao mặt bằng của dự án nhưng NĐT tổ chức triển khai thi công một số công trình, hạng mục thuộc 2 dự án BT khi chưa có thiết kế - bản vẽ thi công, biện pháp thi công và giấy phép xây dựng được phê duyệt, là vi phạm quy định về quản lý xây dựng.

Bên cạnh đó, NĐT chậm ứng kinh phí để chi trả tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án BT; chưa làm thủ tục chuyển mục đích rừng phòng hộ (7,6 ha) thuộc hành lang an toàn lưới điện; chậm xây dựng khu tái định cư cho các hộ dân, dẫn đến không có đất giao cho các hộ dân nên các hộ dân không đăng ký nhận tiền, gây ảnh hưởng đến tiến độ dự án.

Dự án “giậm chân tại chỗ” vì nhiều vướng mắc

Theo lãnh đạo UBND tỉnh Bình Định, cả hai dự án BT triển khai chậm nên tỉnh chưa giao đất của dự án Khu đô thị Phú Hòa cho Công ty Phúc Lộc để hoàn vốn cho NĐT như kế hoạch ban đầu.

Ngoài ra, tháng 9.2018, Bộ Tài chính có văn bản đề nghị UBND tỉnh Bình Định tạm dừng sử dụng tài sản công (trong đó gồm quỹ đất) để thanh toán cho NĐT thực hiện dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BT theo ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ. Do đó, dự án Khu đô thị Phú Hòa phải tạm dừng và chờ Chính phủ có hướng dẫn cụ thể…

Tuy nhiên, do 2 hợp đồng BT đã hết thời hạn, trong khi dự án khu đô thị Phú Hòa đã tạm dừng thực hiện nên không thể triển khai các bước tiếp theo.

Ngày 16/7/2021, UBND tỉnh Bình Định giao Ban Quản lý dự án dân dụng và công nghiệp tỉnh chủ trì, phối hợp với các ngành liên quan, mời NĐT làm việc để thống nhất hình thức thanh toán phù hợp đối với 2 dự án BT hoặc chuyển đổi thành dự án đầu tư công, đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật, báo cáo đề xuất cho UBND tỉnh. Nhưng đến nay việc thanh toán khối lượng các dự án BT cho Công ty Phúc Lộc vẫn chưa thực hiện xong.

Hiện UBND tỉnh Bình Định giao UBND TP. Quy Nhơn chủ trì, thực hiện nhiệm vụ quản lý đối với toàn bộ mặt bằng quỹ đất tại Khu đô thị Phú Hòa, đảm bảo an ninh trật tự, chống lấn chiếm, xây dựng trái phép… trong khu vực này. Đồng thời, UBND tỉnh Bình Định dừng triển khai đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 khu TDTT-01 thuộc Khu đô thị Phú Hòa; việc lập đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 khu chung cư nhà ở xã hội và khu đất ở cũng sẽ được xem xét sau khi xử lý dứt điểm những vấn đề liên quan đến các dự án trong khu vực này.