Những tính toán chiến lược, chiến thuật của Trung Quốc trong vấn đề Ukraine
Trung Hiếu -
05/03/2022 07:49 (GMT+7)
Trong khi các nước phương Tây đồng loạt lên án Nga tấn công Ukraine, Trung Quốc lại thể hiện thái độ tương đối lặng lẽ, thậm chí còn thắt chặt quan hệ với Nga hơn. Tất cả đều nằm trong các tính toán chiến thuật, chiến lược của Trung Quốc trên bàn cờ toàn cầu.
Những tính toán chiến lược, chiến thuật của Trung Quốc trong vấn đề Ukraine
Cách tiếp cận mềm mỏng, cân bằng
Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, đại diện thường trực của Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc Trương Quân ra tuyên bố tái khẳng định quan điểm trung lập của Trung Quốc, nhấn mạnh kiềm chế, áp dụng ngoại giao, ủng hộ “phía châu Âu và Nga thực hiện đối thoại bình đẳng về các vấn đề an ninh châu Âu, giương cao nguyên tắc an ninh không thể chia cắt”.
Trung Quốc lướt qua vấn đề Ukraine bằng cách liên kết cuộc xung đột này với vấn đề rộng lớn hơn, đó là cơ chế an ninh châu Âu.
Còn tại Hội nghị An ninh Munich 2022, Ngoại trưởng Vương Nghị nhấn mạnh nhu cầu tôn trọng “các quan ngại an ninh hợp lý” của Nga, đồng thời bảo vệ “chủ quyền, độc lập, và toàn vẹn lãnh thổ của bất cứ nước nào” bao gồm Ukraine.
Bắc Kinh không ủng hộ các “lệnh trừng phạt đơn phương của Mỹ” và gọi đó là hành vi “thiếu trách nhiệm”. Nhưng đồng thời Bắc Kinh ít nhiều bày tỏ cảm thông với Liên minh châu Âu (EU), chủ yếu là Pháp và Đức. Ông Vương tuyên bố rằng tình hình ở Ukraine “trái với lợi ích của châu Âu”, và ông này nhấn mạnh nỗ lực “trung gian ngoại giao” của châu Âu.
Trung Quốc đang tìm cách thúc đẩy có hệ thống sự hiện diện chiến lược của mình trên lục địa Á-Âu, đặc biệt là ở châu Âu. Trong bối cảnh ấy, Trung Quốc không có xu hướng hy sinh hoàn toàn quan hệ của mình với Ukraine, vì Ukraine là đối tác thương mại lớn, và vì Trung Quốc cũng muốn tỏ ra tôn trọng các nước chủ đạo ở châu Âu có cảm tình với Ukraine.
Như vậy, một mặt Trung Quốc đã tận dụng chính thực tế Nga đang bị phương Tây cô lập sau khi phát động chiến dịch tấn công Ukraine - nhân cơ hội này, Trung Quốc củng cố hơn nữa mối quan hệ vốn đã chặt chẽ với Nga. Mặt khác, Trung Quốc cố gắng thể hiện mình là một đối tác tin cậy về kinh tế và chiến lược cho châu Âu.
Tất cả các tuyên bố của Bắc Kinh đều hướng tới việc đạt được chương trình nghị sự đối ngoại của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về một “kỷ nguyên mới”.
Tận dụng cơ hội từ lệnh trừng phạt nhằm vào Nga
Thời điểm Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014, Trung Quốc đã không ủng hộ cũng không lên án động thái của Nga. Và bây giờ cũng vậy. Quan điểm Trung Quốc vẫn nhất quán. Trung Quốc không ủng hộ chiến thuật của Nga (công nhận nền độc lập của 2 vùng ly khai ở Donbass, Ukraine) nhưng dường như Trung Quốc có ngầm ủng hộ quan điểm của Nga ở một chừng mực nào đó khi họ hiểu rằng Nga ủng hộ quan điểm của Trung Quốc về Đài Loan. Vào tháng 2/2022, Nga đã tái khẳng định ủng hộ chính sách một nước Trung Hoa.
Cả năm 2014 và hiện nay, Trung Quốc đều phản đối các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga. Hồi năm 2014, cách tiếp cận đó của Trung Quốc đã thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ Nga-Trung. Sau khi phương Tây trừng phạt Nga thời điểm đó, Trung Quốc đã làm sâu sắc quan hệ kinh tế với Nga, ký nhiều thỏa thuận năng lượng trong đó có dự án đường ống khí đốt Siberia trị giá 400 tỷ USD.
Năm 2021, thương mại song phương giữa hai nước láng giềng đạt mức cao kỷ lục là 147 tỷ USD, trong đó dầu chiếm hầu hết xuất khẩu của Nga sang Trung Quốc. Việc Nga tấn công Ukraine vào tháng 2/2022 sẽ chỉ thắt chặt thêm quan hệ Trung-Nga, nhất là về kinh tế.
Hướng tới một trật tự thế giới mới
Đầu tháng 2/2022, trước khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt trên đất Ukraine, Trung Quốc và Nga đã tổ chức một cuộc họp thượng đỉnh, trong đó họ nhấn mạnh ủng hộ lẫn nhau “trong bảo vệ chủ quyền, an ninh và các lợi ích phát triển, chống lại một cách hiệu quả sự can thiệp từ nước ngoài và các mối đe dọa đối với an ninh khu vực”.
Các thông cáo chung của hai nước đều nhất quán mô tả liên minh của họ là “hữu nghị” không có “vùng cấm”, tuyên bố “tái phân bổ quyền lực trên thế giới”.
Thực tế này phản ánh một sự thách thức rõ ràng đối với trật tự toàn cầu do Mỹ lãnh đạo. Ý đồ của Nga và Trung Quốc là xây dựng một trật tự mới. Quan hệ thân thiện giữa ông Tập và ông Putin cần được xem xét trong tầm vóc rộng lớn của mục tiêu làm xói mòn trật tự quốc tế lấy Mỹ làm trung tâm.
Trung Quốc đang theo đuổi chính sách ngoại giao thực dụng. Họ không thể hiện quan điểm quá rõ ràng về Ukraine nhằm thách thức vai trò lãnh đạo toàn cầu của Mỹ, đồng thời dựa vào Nga để ứng phó với thách thức từ Mỹ, trong khi lại tiếp cận được nguồn năng lượng của Nga và công nghệ quốc phòng của Nga.
Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn đang theo dõi chặt chẽ sự phản ứng của phương Tây trước cuộc tiến công của Nga vào lãnh thổ Ukraine, và sẽ điều chỉnh quan điểm nếu tình hình leo thang.
Nói cách khác, các mục tiêu của Trung Quốc đều xuất phát từ lợi ích quốc gia.
Dẫu thân thiết với nhau, Nga và Trung Quốc đồng thời vẫn là đối thủ của nhau. Thế đứng mạnh hơn của Nga ở Á-Âu hoặc một cuộc khủng hoảng Ukraine kéo dài sẽ gây bất lợi cho các kế hoạch của ông Tập Cận Bình đối với khu vực này, đặc biệt là sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI).
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến chuỗi leo thang thuế quan dữ dội nhất trong quan hệ thương mại Mỹ – Trung. Từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng, Washington liên tục tung ra các mức thuế mới kéo theo loạt biện pháp đáp trả mạnh mẽ từ Bắc Kinh. Các mốc thời gian dưới đây phác họa toàn bộ căng thẳng, từ những đợt thuế quan đầu tiên cho đến thỏa thuận đình chiến đạt được tại hội nghị APEC cuối tháng 10.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Trung Quốc ngày 22/12 đã quyết định giữ nguyên lãi suất cho vay ưu đãi (LPR), bất chấp việc nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tiếp tục ghi nhận các dữ liệu kinh tế yếu kém cùng sự suy thoái kéo dài trong lĩnh vực bất động sản.
(VNF) - Năm 2025 là năm đầy biến động với Nvidia. Bất chấp cạnh tranh khốc liệt và "mắc kẹt" trong thương chiến Mỹ - Trung, giá cổ phiếu của hãng vẫn tăng 32% từ đầu năm đến nay. Nvidia hiện là công ty giá trị nhất thế giới, vững vàng với vị thế "ông vua" ngành chip.
(VNF) - Trong những tháng cuối năm 2025, thương mại vàng giữa Nga và Trung Quốc ghi nhận bước nhảy vọt chưa từng có, ghi nhận 961 triệu USD sang Trung Quốc. Diễn biến này phản ánh áp lực tài chính ngày càng lớn đối với Moscow, và chiến lược tích lũy tài sản của Bắc Kinh trong bối cảnh trật tự tiền tệ toàn cầu ngày càng phân mảnh.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến nhiều biến động sâu rộng về địa chính trị, tài chính và kinh tế toàn cầu với hàng loạt sự kiện định hình lại cục diện quan hệ quốc tế và thị trường. Từ việc Mỹ thay đổi chính sách thương mại, căng thẳng khu vực leo thang, đến những dịch chuyển mạnh mẽ trên thị trường hàng hoá và công nghệ, tạo ra một năm đầy biến động và tái cấu trúc sâu rộng.
(VNF) - Tuần qua, tài chính quốc tế chứng kiến nhiều diễn biến đáng chú ý, từ các thương vụ đầu tư xuyên biên giới tại châu Á và Trung Đông, đến tác động từ căng thẳng Mỹ - Trung, phản ánh sự dịch chuyển của dòng vốn toàn cầu trong bối cảnh bất ổn gia tăng.
(VNF) - Tòa án Tối cao bang Delaware (Mỹ) đã ra phán quyết khôi phục gói thù lao mà tỷ phú Elon Musk nhận được từ Tesla vào năm 2018 trị giá 56 tỷ USD -- hiện được ước tính khoảng 139 tỷ USD dựa trên giá cổ phiếu Tesla tại thời điểm đóng cửa phiên giao dịch hôm 20/12. Nếu có hiệu lực, tỷ phú Elon Musk sẽ trở thành người đầu tiên có tài sản ròng vượt 700 tỷ USD.
(VNF) - Tại 1 đại lý du lịch ở Ấn Độ, lực lượng chức năng thu giữ nhiều tài sản giá trị, gồm: 13 tỷ đồng tiền mặt, 313kg bạc, 6kg vàng, tổng trị giá hơn 48 tỷ đồng.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến nhiều dự án công nghệ được kỳ vọng cao nhưng không đạt được kết quả như mong đợi. Từ robot hình người, trí tuệ nhân tạo đến xe điện và tiền điện tử, một số sản phẩm đã gặp khó khăn trong quá trình triển khai, trong khi những dự án khác chịu tác động từ chính trị, thị trường và phản ứng xã hội.
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa ghi thêm một “chiến thắng” nữa khi hàng loạt tập đoàn dược phẩm hàng đầu chấp nhận hạ giá thuốc tại thị trường Mỹ, đổi lại các ưu đãi về thuế
(VNF) - Sau thời kỳ tăng trưởng nóng, cổ phiếu Pop Mart bất ngờ lao dốc. Nhà đầu tư đang quan ngại về triển vọng của Labubu - nhân vật từng đưa hãng đồ chơi Trung Quốc này trở thành hiện tượng toàn cầu.
(VNF) - Theo công bố mới nhất từ Cơ quan Thể thao Thái Lan, tổng giá trị kinh tế do SEA Games 33 tạo ra đến thời điểm hiện tại dự kiến đạt mốc 12 tỷ baht, tương đương hơn 380 triệu USD (hơn 10 nghìn tỷ Việt Nam đồng).
(VNF) - Trung Quốc vừa phát hiện mỏ vàng dưới đáy biển đầu tiên của nước này, cũng là mỏ vàng dưới biển lớn nhất châu Á, đánh dấu bước đột phá quan trọng trong chiến lược đẩy mạnh thăm dò khoáng sản trên toàn quốc.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những biến động dồn dập trong chính sách thuế đối ứng của Mỹ, khi các quyết định được ban hành, điều chỉnh rồi tạm hoãn liên tiếp trong thời gian ngắn, tạo nên một chuỗi mốc chính sách dày đặc hiếm thấy.
(VNF) - Trong suốt 2 thập kỷ, Đức và Trung Quốc từng được xem là một “cặp đôi kinh tế hoàn hảo”, cùng hưởng lợi lớn từ làn sóng toàn cầu hóa thương mại. Đức cung cấp máy móc, thiết bị công nghiệp mà Trung Quốc cần để sản xuất hàng tiêu dùng cho phần còn lại của thế giới. Nhưng trật tự đó đang đảo chiều. Trung Quốc ngày nay dường như không còn cần Đức như trước, trong khi Berlin lại muốn chấm dứt mối quan hệ phụ thuộc này.
(VNF) - Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một con chip điện toán quang học có hiệu năng vượt trội hơn phần cứng trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu của Nvidia hơn 100 lần về cả tốc độ xử lý lẫn hiệu quả năng lượng, đặc biệt trong các tác vụ AI tạo sinh như tổng hợp hình ảnh và sản xuất video.
(VNF) - Trung Quốc đã hạ lượng trái phiếu kho bạc Mỹ nắm giữ xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008, trong khi tiếp tục gia tăng dự trữ vàng tháng thứ 13 liên tiếp.
(VNF) - Ngày 19/12, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã tăng lãi suất chuẩn lên mức cao nhất kể từ năm 1995, trong bối cảnh lạm phát cao và tăng trưởng kinh tế chậm.
(VNF) - Sau khi kế hoạch sử dụng tài sản Nga thất bại, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã thống nhất cho Ukraine vay 90 tỷ euro (xấp xỉ 105 tỷ USD) từ ngân sách chung của khối.
(VNF) - TikTok được cho là đã ký các thỏa thuận ràng buộc để bán hơn 80% tài sản tại Mỹ cho một nhóm nhà đầu tư, nhằm tránh nguy cơ bị cấm hoạt động và chấm dứt tranh chấp kéo dài nhiều năm với chính phủ Mỹ.
(VNF) - Đằng sau danh xưng cổ phiếu có hiệu suất tốt nhất thế giới là một bài học đắt giá cho những nhà đầu tư chạy theo lợi nhuận “nóng” từ làn sóng AI.
(VNF) - Mỹ tiếp tục phê duyệt gói bán vũ khí kỷ lục cho Đài Loan trị giá 11,1 tỷ USD, bao gồm nhiều khí tài tấn công chủ lực. Động thái được xem là thách thức trực diện “lằn ranh đỏ” của Trung Quốc và có nguy cơ thổi bùng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump tự hào tuyên bố khoản đầu tư kỷ lục 18 nghìn tỷ USD đang đổ vào nước Mỹ. “Chỉ trong vài tháng, nền kinh tế của chúng ta đã đi từ trạng thái tệ nhất lên tốt nhất”, ông Trump phát biểu.
(VNF) - Khi nhà phát triển bất động sản China Vanke bước vào cuộc họp mang tính sống còn với các chủ sở hữu trái phiếu vào ngày 18/12, giới đầu tư đang chuẩn bị tinh thần cho những biến động tiếp theo của lĩnh vực bất động sản Trung Quốc. Đáng chú ý, cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy nhà nước sẽ can thiệp bằng các gói cứu trợ.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến chuỗi leo thang thuế quan dữ dội nhất trong quan hệ thương mại Mỹ – Trung. Từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng, Washington liên tục tung ra các mức thuế mới kéo theo loạt biện pháp đáp trả mạnh mẽ từ Bắc Kinh. Các mốc thời gian dưới đây phác họa toàn bộ căng thẳng, từ những đợt thuế quan đầu tiên cho đến thỏa thuận đình chiến đạt được tại hội nghị APEC cuối tháng 10.
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.