Nợ nước ngoài tăng vọt vì thương vụ bán cổ phần Sabeco

Theo Báo cáo về sử dụng vốn vay và quản lý nợ công năm 2017 và kế hoạch 2018 của Chính phủ gửi tới Quốc hội, mặc dù tình hình nợ công năm 2017 có nhiều cải thiện, song nợ nước ngoài lại tăng do... thương vụ bán cổ phần Sabeco.

Cụ thể, báo cáo cho biết các chỉ tiêu về nợ công năm 2017 nằm trong giới hạn được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Nợ công ở mức khoảng 61,4% GDP, nợ Chính phủ khoảng 51,8% GDP, nợ Chính phủ bảo lãnh 9% GDP, nợ chính quyền địa phương 0,6% GDP và nợ nước ngoài của quốc gia bằng 49% GDP.

Với nợ Chính phủ bảo lãnh, báo cáo cho biết dư nợ cuối năm của các dự án được Chính phủ bảo lãnh thấp hơn so với đầu năm và ở mức trên 247.000 tỷ đồng, bằng 4,9% GDP. Trong khi đó, năm 2016 dư nợ bảo lãnh của Chính phủ đối với vay nước ngoài cao hơn đáng kể với trên 255.000 tỷ đồng, bằng 5,7% GDP.

Riêng với nợ nước ngoài của quốc gia, tại thời điểm 31/12/2017, tổng dư nợ của quốc gia là 2,451 triệu tỷ đồng, có xu hướng tăng so với năm 2016 và tiệm cận ngưỡng nợ nước ngoài của quốc gia được Quốc hội phê duyệt.

Nguyên nhân chủ yếu là do quy mô vay nợ nước ngoài của các doanh nghiệp theo hình thức tự vay tự trả tăng nhanh trong năm 2017, nhất là các khoản vay ngắn hạn với mức tăng 73% so với năm 2016.

Vay ngắn hạn nước ngoài đã cán mốc 21,9 tỷ USD trong năm 2017, trong đó chủ yếu là khoản vay nước ngoài ngắn hạn của Công ty Vietnam Beverage khoảng 5 tỷ USD để mua cổ phần của Sabeco.

Đáng lưu ý, theo Quyết định số 544/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chương trình quản lý nợ trung hạn 2016-2018, hạn mức tăng dư nợ nước ngoài ngắn hạn hằng năm tối đa 10%/năm. Trong khi đó, mức tăng dư nợ nước ngoài ngắn hạn năm 2017 so với 2016 lên tới 73%.

"Việc tăng đột biến dư nợ vay ngắn hạn nước ngoài (nợ tự vay tự trả của doanh nghiệp và tổ chức tín dụng) ảnh hưởng đến chỉ tiêu an toàn nợ nước ngoài quốc gia và làm giảm dư địa vay nước ngoài quốc gia trong các năm tiếp theo", báo cáo viết.

Trước áp lực này, Chính phủ đề xuất hạn mức vay thương mại nước ngoài của các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng theo phương thức tự vay tự trả năm 2018 tối đa 5 tỷ USD để đảm bảo an toàn nợ nước ngoài quốc gia.

Trước đó, công ty Vietnam Beverage đã mua 53,6% cổ phần của Sabeco bằng nguồn tiền có được từ 6 khoản vay khác nhau với tổng số tiền tương đương 5 tỷ USD và phải thanh toán trong vòng 24 tháng. Để có tiền trả nợ, ThaiBev dự kiến sẽ phát hành 4 đợt trái phiếu dài hạn trong năm 2018 và 2019.