Nước cờ mới của F88: ‘Hy sinh’ vị trí top 1 thị giá để đón thêm cổ đông nhỏ lẻ

Công ty Cổ phần Đầu tư F88 (UPCoM: F88) mới đây đã công bố nghị quyết thông qua việc triển khai phương án phát hành cổ phiếu để tăng vốn cổ phần từ nguồn vốn chủ sở hữu. Theo đó, F88 sẽ phát hành hơn 101,65 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu với tỷ lệ thực hiện quyền 1:12, tức cổ đông sở hữu 1 cổ phiếu sẽ được nhận 1 quyền và 1 quyền sẽ nhận được 12 cổ phiếu phát hành thêm.

Tổng giá trị phát hành tính theo mệnh giá là hơn 1.016,5 tỷ đồng, nguồn vốn phát hành được lấy từ nguồn thặng dư vốn cổ phần căn cứ trên Báo cáo tài chính năm 2024 đã được kiểm toán. Nếu đợt phát hành thành công, tổng số lượng cổ phiếu đang lưu hành của F88 sẽ tăng lên hơn 110,1 triệu cổ phiếu, tương đương vốn điều lệ tăng lên mức gần 1.101,3 tỷ đồng.

Tính toán theo giá thị trường hiện tại, khi thực hiện chia tách cổ phiếu, giá F88 sẽ từ mức giá hiện tại là hơn 1,2 triệu đồng/cổ phiếu về khoảng 90.000 đồng/cổ phiếu.

F88 khi đưa cổ phiếu lên giao dịch ở hệ thống UPCoM đã gây chú ý khi là số ít cổ phiếu có mức giá tham chiếu “khủng” 634.900 đồng/cổ phiếu, tương ứng mức định giá vượt 5.200 tỷ đồng, qua đó trở thành cổ phiếu có thị giá cao nhất trên cả ba sàn.

Chỉ sau vài phiên giao dịch, cổ phiếu F88 nhanh chóng vượt mốc 1 triệu đồng/cổ phiếu và duy trì cho đến nay, bỏ xa các mã khác trong nhóm thị giá cao. Hiện vốn hóa của F88 đã vượt 10.000 tỷ đồng, tương ứng thị giá hơn 1,2 triệu đồng/cổ phiếu.

Rào cản thu hút nhà đầu tư nhỏ lẻ

Dù F88 luôn khiến nhiều nhà đầu tư “trầm trồ” vì giữ vững vị trí top 1 về thị giá, nhưng vị trí này lại khiến cổ phiếu vấp phải 1 thực trạng là thanh khoản kém. Với hơn 8,2 triệu cổ phiếu đang niêm yết, khối lượng giao dịch bình quân của F88 kể từ khi chào sàn là hơn 3.700 cổ phiếu/ngày. Thậm chí, nhiều phiên giao dịch chỉ ghi nhận vài trăm cổ phiếu được giao dịch.

Thực trạng này không hoàn toàn đến từ rào cản giá cổ phiếu quá cao, mà còn xuất phát từ nhiều yếu tố mang tính cấu trúc như cơ cấu cổ đông cô đặc, tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng (free float) thấp, cũng như đặc thù doanh nghiệp chưa niêm yết trên sàn giao dịch tập trung.

Dẫu vậy, không thể phủ nhận rằng mức thị giá quá cao cũng là một rào cản lớn đối với sự tham gia của nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ - nhóm đang chiếm tỷ trọng áp đảo trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Với mức giá hơn 1,2 triệu đồng/cổ phiếu, khi giao dịch theo lô chẵn 100 cổ phiếu, nhà đầu tư phải bỏ ra tối thiểu khoảng 121 triệu đồng cho một giao dịch. Đây rõ ràng không phải con số dễ tiếp cận với phần lớn nhà đầu tư cá nhân.

Trong khi đó việc giao dịch lô lẻ trên UPCoM với 1 cổ phiếu có thị giá cao và thanh khoản kém như F88 lại càng trở nên khó khăn đối với nhà đầu tư, bởi không phải lúc nào cũng có người sẵn sàng mua hoặc sẵn sàng bán.

Sau khi chia tách, mức giá quanh 90.000 đồng/cổ phiếu được đánh giá là “dễ thở” hơn đáng kể. Về bản chất, việc phát hành cổ phiếu từ nguồn vốn chủ sở hữu, hay thường được gọi là phát hành cổ phiếu thưởng, không làm thay đổi tổng giá trị vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp. Nhiều chuyên gia thậm chí gọi đây là một dạng “tăng vốn hình thức”, khi doanh nghiệp không thực sự huy động thêm dòng tiền mới cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Tuy nhiên, trong trường hợp của F88, yếu tố “hình thức” này lại mang ý nghĩa chiến lược không nhỏ. Khi thị giá cổ phiếu giảm xuống mức dễ tiếp cận hơn, cánh cửa dành cho nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ sẽ được mở rộng. Thanh khoản theo đó có cơ hội được cải thiện, giúp cổ phiếu vận hành “đúng nghĩa” hơn với vai trò là một công cụ đầu tư trên thị trường thứ cấp.

Quan trọng hơn, động thái này không tách rời khỏi lộ trình dài hạn mà ban lãnh đạo F88 đã nhiều lần chia sẻ. Theo kế hoạch, doanh nghiệp không chỉ dừng lại ở việc giao dịch trên UPCoM, mà còn đặt mục tiêu niêm yết chính thức trên HoSE vào năm 2027. Trước đó, F88 dự kiến thực hiện một vòng gọi vốn pre-IPO vào năm 2026.

Doanh nghiệp cho biết, việc lên sàn không chỉ nhằm mục tiêu tài chính mà còn là bước đi khẳng định tính minh bạch, hợp pháp của mô hình kinh doanh, qua đó góp phần thay đổi định kiến về ngành.

Để thay đổi định kiến về ngành cầm đồ, F88 không thể chỉ dựa vào một nhóm cổ đông lớn hay các nhà đầu tư tổ chức. Sự tham gia của đông đảo nhà đầu tư cá nhân – lực lượng lớn nhất và năng động nhất trên thị trường chứng khoán, đóng vai trò quan trọng trong việc lan tỏa câu chuyện doanh nghiệp, cũng như tạo dựng niềm tin xã hội.

Câu chuyện chia tách cổ phiếu gây nhiều tranh luận

Nhìn ra thị trường quốc tế, câu chuyện chia tách cổ phiếu luôn là đề tài gây nhiều tranh luận. Trường hợp tiêu biểu nhất cho quan điểm không chia tách đến từ Berkshire Hathaway - tập đoàn đầu tư của tỷ phú Warren Buffett.

Cổ phiếu Berkshire Hathaway từng có thời điểm vì mức giá quá cao mà gây ra sự cố kỹ thuật trên sàn giao dịch. Hiện nay, cổ phiếu hạng A của Berkshire đang giao dịch quanh mức hơn 750.000 USD/cổ phiếu - một con số gần như “ngoài tầm với” của đại đa số nhà đầu tư cá nhân.

Chia sẻ về quan điểm không chia tách cổ phiếu, tỷ phú Warren Buffett từng thẳng thắn bày tỏ sự không đồng tình với việc hạ thấp giá cổ phiếu chỉ để thu hút nhà đầu tư nhỏ lẻ thiếu kinh nghiệm.

Tại đại hội cổ đông Berkshire năm 1995, vị tỷ phú này cho biết: “Tôi biết rằng nếu chúng tôi có cổ phiếu giá dưới 500 USD thì sẽ dễ dàng hơn cho nhiều nhà đầu tư mua. Tuy nhiên, họ lại là những người không biết rõ về điều mình đang làm”.

Quan điểm này đã được không ít lãnh đạo doanh nghiệp lớn trên toàn cầu ủng hộ và học theo. Trên sàn Nasdaq, “câu lạc bộ” cổ phiếu có thị giá trên 1.000 USD quy tụ nhiều tên tuổi như NVR, Inc., Booking Holdings, Seaboard Corp., AutoZone, MercadoLibre, First Citizens BancShares hay White Mountains Insurance Group.

Tuy nhiên, chính lập trường này cũng làm dấy lên những lo ngại từ giới phân tích. Nhiều ý kiến cho rằng thị trường chứng khoán sẽ vận hành hiệu quả hơn khi giá cổ phiếu không bị đẩy lên quá cao, bởi mức giá hợp lý giúp tăng tính thanh khoản, giảm biến động bất thường và mở rộng khả năng tiếp cận cho nhiều tầng lớp nhà đầu tư.