Không độc quyền vẫn giữ thế độc quyền
Nói Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) là độc quyền thì chưa hẳn đã chính xác, bởi theo điều 12, mục 2 Luật Cạnh tranh thì doanh nghiệp được coi là có vị trị độc quyền nếu không có doanh nghiệp nào cạnh tranh về hàng hóa, dịch vụ mà doanh nghiệp đó kinh doanh trên thị trường liên quan.
Thực tế thì ngành xăng dầu hiện nay đang có khá đông đảo nhà nhập khẩu và bán lẻ xăng dầu ngoài Petrolimex. Cũng theo điều 11, mục 2 Luật cạnh tranh thì Petrolimex được coi là doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường vì có thị phần trên 30% (Petrolimex đang chiếm gần 50% thị phần ngành xăng dầu toàn quốc).
Dù mang danh là không độc quyền mà chỉ là "thống lĩnh thị trường", nhưng thật ra Petrolimex vẫn luôn ở thế độc quyền.
Cơ sở của nhận định này là không thiếu. Theo kết luận thanh tra mới nhất của Thanh tra Chính phủ thì khi xây dựng giá cơ sở để quyết định giá bán lẻ xăng dầu, Petrolimex và Liên Bộ Tài chính – Công Thương đã đưa chi phí vận tải và chi phí bảo hiểm vào giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu theo mức cố định, thiếu cơ sở, cao hơn chi phí thực tế của Petrolimex.
Đây là hành vi thể hiện rất rõ thế độc quyền của Petrolimex. Thế độc quyền của Petrolimex còn được cụ thể hóa rất rõ trong kết quả kinh doanh của tập đoàn này.
Năm 2014, Petrolimex đạt doanh thu thuần 206.780 tỷ đồng và biên lợi nhuận gộp ở mức 3,46%. Đến năm 2015, mặc dù doanh thu thuần giảm xuống còn 146.916 tỷ đồng nhưng biên lợi nhuận gộp lại tăng vọt lên 8,74%.
6 tháng đầu năm 2016, Petrolimex đạt doanh thu thuần 58.756 tỷ đồng, giảm 26,6% so với cùng kỳ 2015. Tuy nhiên, biên lợi nhuận gộp lại tăng lên mức 10,83%.
Việc doanh thu liên tục giảm dần trong khi biên lợi nhuận gộp lại liên tục tăng hàm ý rằng, dù giá xăng – dầu thế giới có biến động thế nào thì vẫn không phải là vấn đề với Petrolimex. Giá đầu vào tăng thì tăng giá, giá đầu vào giảm thì chưa chắc giảm giá, biên lợi nhuận gộp vì thế mà không bị ảnh hưởng, thậm chí liên tục tăng mạnh.
Những hệ lụy to lớn
Năm 2015, lợi nhuận sau thuế của Petrolimex tăng vọt lên 3.057 tỷ đồng sau khi năm 2014 lỗ nhẹ 9 tỷ đồng. 6 tháng đầu năm 2016, lợi nhuận sau thuế của Petrolimex tiếp tục tăng rất mạnh 43,8% so với cùng kỳ 2015, đạt mức 2.270 tỷ đồng.
Vì Petrolimex "kiếm tiền quá dễ", không lo cạnh tranh nên cũng vì thế mà tập đoàn này rất "hào phóng" trong việc đầu tư ngoài ngành. Theo kết luận mới đây của Thanh tra Chính phủ thì Petrolimex đã chi tổng cộng 2.255 tỷ đồng cho các khoản đầu tư ngoài ngành.
Các khoản đầu tư ngoài ngành không đúng quy định điển hình có thể kể đến như: tăng vốn đầu tư vào PG Bank 400 tỷ đồng (chiếm 40% vốn điều lệ) và CTCP Bảo hiểm Petrolimex 171 tỷ đồng (chiếm 51% vốn điều lệ) mà không có sự chấp thuận của Bộ Công Thương và Thủ tướng Chính phủ; tăng vốn đầu tư 51 tỷ đồng vào CTCP Bất động sản Petrolimex mà không có sự chấp thuận của Bộ Công Thương, sử dụng vốn kinh doanh 231 tỷ đồng để đầu tư vào lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản, không đúng với Nghị quyết của HĐQT…
Nhiều khoản đầu tư ngoài ngành kém hiệu quả, thua lỗ, thậm chí có nguy cơ mất vốn.
Tuy nhiên, những hệ lụy từ việc thất thoát vốn Nhà nước do đầu tư ngoài ngành chưa phải là hệ lụy lớn nhất. Hệ lụy lớn nhất là quyền lợi của người tiêu dùng bị xâm hại.
Như đã đề cập ở trên, Petrolimex cùng với Liên Bộ Tài chính – Công Thương đã đưa chi phí vận tải và chi phí bảo hiểm vào giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu theo mức cố định, thiếu cơ sở và cao hơn chi phí thực tế của Petrolimex.
Điều này có nghĩa là, người tiêu dùng đã phải chi ra nhiều tiền hơn số tiền đáng ra họ phải chi, thật chẳng khác gì là bị "móc túi". Số tiền ấy không chảy trực tiếp vào ngân sách mà lại chảy vào túi của Petrolimex, rồi từ túi của Petrolimex mới chảy một phần vào ngân sách nhà nước. Nếu chiếu theo Luật Cạnh tranh thì đây có thể coi là hành vi lạm dụng vị thế thống lĩnh thị trường.
Mối nguy từ thế độc quyền hiện lên rất rõ qua trường hợp của Petrolimex. Hiện Việt Nam còn không ít những doanh nghiệp nhà nước hoặc chi phối bởi vốn nhà nước cũng ở thế độc quyền như vậy, thậm chí là còn hơn trường hợp của Petrolimex rất nhiều.
Tags:
(VNF) - Vinhomes Cần Giờ đủ điều kiện bán 3.800 căn thấp tầng, Hải Phòng phê duyệt khu nhà ở 3.000 dân, Hà Tĩnh sắp có sân golf 36 hố... là những tin tức nổi bật về thị trường bất động sản ngày 6/11.
(VNF) - Lâm Đồng ghi nhận mưa lớn xuất hiện trở lại sau vài ngày nắng ngắn ngủi khiến đèo Mimosa và các đèo khác lại sạt lở nghiêm trọng. Cơ quan chức năng đang tập trung lực lượng, phương tiện khắc phục các sự cố sạt lở trên các đèo để sớm lưu thông trở lại.
(VNF) - Học sinh Hà Nội sẽ phải tạm dừng học trực tiếp nếu chỉ số chất lượng không khí VN_AQI vượt ngưỡng 301 mức “nguy hại”.
(VNF) - Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu hình thành các cực tăng trưởng mới, nhiều chuyên gia cho rằng TP. HCM đang bước vào giai đoạn có tính bản lề để tiệm cận mô hình “siêu đô thị” của khu vực.
(VNF) - Tổng giám đốc Tập đoàn Phúc Hoàng Nguyên Nguyễn Đình Nam bị bắt tạm giam để điều tra về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
(VNF) - Phó chủ tịch thường trực UBND TP. Hà Nội Dương Đức Tuấn vừa ký, ban hành kế hoạch số 325 về khắc phục tình trạng ngập úng tại thủ đô.
(VNF) - Công ty cổ phần Tân Tân xuất phát điểm là cơ sở chế biến đậu phộng chiên, rồi xây nhà máy, lập công ty. Doanh nghiệp nổi tiếng với món đậu phộng thương hiệu Tân Tân bị cáo buộc trốn thuế lên gần 3,5 tỷ đồng.
(VNF) - Chiều 3/12, Chính phủ đã trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. HCM.
(VNF) - Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải được Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng số 1 chọn làm nhà đầu tư thực hiện dự án cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc.
(VNF) - Một cuộc khảo sát tư nhân cho thấy hoạt động dịch vụ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất trong 5 tháng. Đây có thể xem là một dấu hiệu nữa cho thấy nhu cầu tiêu dùng chậm chạp đang khiến bức tranh tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới thêm phần u ám.
(VNF) - UBND phường Cửa Nam (TP. Hà Nội) vừa triển khai hệ thống wifi miễn phí tại các điểm du lịch và không gian công cộng trên địa bàn.
(VNF) - "Ông trùm" cầm đầu đường dây tổ chức đánh bạc và đánh bạc dưới hình thức cá độ bóng đá hàng nghìn tỷ đồng là Hoàng Tạ Minh Cường, sinh năm 1995.
(VNF) - Hơn 146.000 người đã nghỉ việc theo chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy.
(VNF) - GreenFeed Việt Nam ghi nhận lợi nhuận sau thuế 1.716 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025, tăng 2,5 lần so với cùng kỳ. Dù tăng gấp đôi vốn điều lệ, công ty vẫn do nhóm cổ đông ngoại chi phối.
(VNF) - Công an tỉnh Bắc Ninh cho biết, đã bắt tạm giam 2 đối tượng cùng là cán bộ Cục Thuế tỉnh Bắc Giang, nay là Thuế Bắc Ninh vì nhận 4,3 tỷ đồng để “bỏ qua” cho doanh nghiệp có sai phạm về thuế.
(VNF) - Sở Xây dựng Đà Nẵng đang nghiên cứu điều chỉnh phân bổ không gian, tổ chức lại các hoạt động kinh tế – xã hội theo hướng phù hợp hơn với năng lực hạ tầng.
(VNF) - Dự án khu nhà ở tại khu vực ngõ 226 Lê Lai, phường Ngô Quyền, TP Hải Phòng sẽ khởi công vào vào ngày 19/12/2025 để chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV.
(VNF) - Ông Nguyễn Việt Thắng, Tổng Giám đốc Tập đoàn Hòa Phát kiêm Chủ tịch HĐQT HPA, cho biết doanh nghiệp sẽ chi trả cổ tức bằng tiền mặt hàng năm, không có kế hoạch huy động vốn thông qua phát hành thêm cổ phiếu.
(VNF) - Theo ông Võ Xuân Trường, Mekolor giữ vốn điều lệ 1 tỷ đồng từ năm 2016 đến nay là điều hoàn toàn bình thường và không liên quan đến quy mô dòng vốn quốc tế mà họ đàm phán được.
(VNF) - Từ ngày 15/12, kiểm soát thu nhập của chồng hoặc vợ có thể bị phạt đến 30 triệu đồng, theo quy định tại Nghị định 282 Chính phủ vừa ban hành.
(VNF) - Nhắc đến mục tiêu đến năm 2045 nước ta trở thành nước thu nhập cao, đại biểu Quốc hội nêu thách thức dân số "già trước khi giàu" là rất thực tế.
(VNF) - Ngay sau khi trúng đấu giá khu đất 12,3 ha tại Đồ Sơn, Hải Phòng, Công ty cổ phần Đầu tư kinh doanh địa ốc Phương Đông đã mang quyền tài sản của dự án đi thế chấp.
(VNF) - Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ vừa có báo cáo gửi Ủy ban Chứng khoán về nghị quyết phương án nhân sự tạm thời để điều hành hoạt động doanh nghiệp, trong lúc hàng loạt lãnh đạo chủ chốt nghỉ phép.
(VNF) - Đồng Nai dự kiến đấu giá 3 khu đất trên địa bàn, trong đó có 1 lô giá hơn 5.000 tỷ đồng, phiên đấu giá được tổ chức trong tháng 12.
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng đất hiếm đang trở thành tài nguyên chiến lược của Việt Nam và thế giới, vì vậy cần có cơ chế quản lý - bảo vệ đặc biệt, tránh nguy cơ khai thác bừa bãi, xuất khẩu thô và thất thoát nguồn lực quốc gia.
(VNF) - Vinhomes Cần Giờ đủ điều kiện bán 3.800 căn thấp tầng, Hải Phòng phê duyệt khu nhà ở 3.000 dân, Hà Tĩnh sắp có sân golf 36 hố... là những tin tức nổi bật về thị trường bất động sản ngày 6/11.
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.
