PGS. TS Trần Đình Thiên: Điều hành thị trường xăng dầu ‘đừng đổ lỗi mà hãy tìm cách’
Kỳ Thư -
06/03/2023 19:29 (GMT+7)
(VNF) - PGS. TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cho rằng Chính phủ giao điều hành thị trường xăng dầu cho Bộ Công Thương và Bộ Tài chính thì đáng lẽ phải làm tốt nhưng để như vừa qua cho thấy cơ chế có vấn đề, đừng cố gắng đổ lỗi mà phải tìm cách vượt qua.
PGS. TS Trần Đình Thiên: Điều hành thị trường xăng dầu ‘đừng đổ lỗi mà hãy tìm cách’
“Cơ chế quản lý đang có vấn đề”
Tại Tọa đàm “Kinh doanh xăng dầu và bài toán đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia - Tiếng nói người trong cuộc”, nhiều doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu đã tiếp tục phàn nàn về việc họ bị thua lỗ trong một thời gian dài. Cùng với đó, họ cũng kiến nghị các cơ quan làm chính sách quy định có chiết khấu 5-6% giá bán lẻ; cho doanh nghiệp được lấy nhiều đầu mối, giảm bớt thủ tục hành chính...
Trước những bất ổn của thị trường xăng dầu, PGS. TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cho rằng Chính phủ giao điều hành thị trường xăng dầu cho Bộ Công Thương và Bộ Tài chính, đáng lẽ phải làm tốt nhưng để như vừa qua thì thấy cơ chế có vấn đề, đừng cố gắng đổ lỗi mà phải tìm cách vượt qua.
“Các bộ phải xem đây là cơ hội tốt, đừng cố gắng đổ lỗi mà phải tìm cách vượt qua nó thế nào. Bên nọ đổ cho bên kia thì doanh nghiệp đã yếu sẽ càng yếu hơn”, ông Thiên nói.
Theo ông Thiên, điểm mấu chốt của điều tiết thị trường xăng dầu là giá phải gắn với tự do cạnh tranh, nhưng thực tế thì nhiều quy định đang làm cho khái niệm kinh doanh tự do bị thu hẹp lại.
Ông Thiên cho rằng, Chính phủ hoàn toàn có thể điều hành giá xăng dầu thông qua thuế, có thể giảm thuế để giảm giá, can thiệp ngắn hạn. Nếu có các cú sốc lớn, có thể dùng quỹ dự trữ xăng dầu, không phải dùng tiền, bảo đảm nền kinh tế không bị sụp đổ. Đây là cách can thiệp giá và nguồn cung. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương phải kiểm điểm rõ ràng về nguồn cung xăng dầu trong nước khi hai nhà máy sản xuất trong nước đã cung ứng 70% nhu cầu nội địa.
Từ những phân tích trên, ông Thiên nhắc đích danh ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương), cũng là khách mời cùng dự tọa đàm này, và đề nghị phải có rà soát lại. Điều kiện thực tế hiện nay không đủ cho doanh nghiệp hoạt động. Để loại bỏ những quy định nhà nước đang làm hạn chế thị trường xăng dầu, đây là cơ hội tốt thay đổi hệ thống cơ chế, thúc đẩy nền kinh tế phát triển lên nấc cao hơn.
Tại sao trước đây không nhắc đến chiết khấu mà giờ mới nhắc?
Dưới góc độ cơ quan quản lý nhà nước, trước những vấn đề này, ông Nguyễn Minh Tiến, Cục trưởng Quản lý giá, Bộ Tài chính khẳng định, thời gian qua, Bộ Tài chính thực hiện nghiêm túc công bố thông tin về tính giá cơ sở (trong đó bao gồm chi phí định mức và chi phí kinh doanh - phần để nơi cấp nguồn chiết khấu cho doanh nghiệp bán lẻ).
Theo ông Tiến, hiện nay, công thức giá cơ sở gồm: Giá thế giới chiếm 60-70%; chi phí định mức kinh doanh xăng dầu, chi phí đưa từ nhà máy lọc dầu về cảng, từ nước ngoài về Việt Nam khoảng 9%; các loại thuế từ 11-20%. Còn lại chi phí lợi nhuận định mức và chi phí trong lợi nhuận xăng dầu. Chi phí được công khai ở Nghị định 95.
Riêng chi phí định mức (đưa từ nhà máy lọc dầu đến cảng…) được công bố định kỳ. Chi phí định mức công bố 1 năm/1 lần. Các chi phí còn lại công bố 6 tháng/lần.
“Các chi phí được tính toán, phản ánh từ khâu bán buôn, lưu thông, dự trữ đến người tiêu dùng”, ông Tiến nói và cho biết, số liệu này trên cơ sở của thương nhân đầu mối tính toán. Trên cơ sở thống kê chi phí, hoạt động cơ quan quản lý nhà nước công khai minh bạch trong quản lý xăng dầu.
Về chiết khấu của doanh nghiệp bán lẻ, theo ông Tiến, giá chiết khấu phụ thuộc nhiều yếu tố như dự báo giá, hàng tồn kho… Khâu đánh giá chi phí với chiết khấu theo chuỗi từ bán buôn đến bán lẻ. Bộ Tài chính cũng đã có văn bản gửi Bộ Công thương về chi phí chiết khấu cho bán lẻ.
Về phía Bộ Công Thương, ông Trần Duy Đông - Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước không trả lời thẳng câu hỏi của các doanh nghiệp bán lẻ mà đặt ngược lại câu hỏi là: Tại sao trước đây không nêu vấn đề chiết khấu mà gần đây lại nêu ra? Chiết khấu phụ thuộc nhiều yếu tố, cung cầu, cạnh tranh, tài chính doanh nghiệp, tồn kho... Chúng ta phải đặt câu hỏi có nước nào quy định chiết khấu tối thiểu không? Nhà nước có nên can thiệp hoạt động các doanh nghiệp không? Nếu có thì tỷ lệ bao nhiêu phần trăm là hợp lý, khoa học…
“Nếu đưa chiết khấu vào là thể hiện yếu tố tăng thêm chi phí thì giá xăng dầu tăng lên thì quyền lợi người tiêu dùng thế nào? Kiểm soát CPI nhà nước làm sao? Như vậy có công bằng không trong nền kinh tế? Chúng ta phải xem xét thấu đáo các vấn đề. Câu chuyện chiết khấu các doanh nghiệp có thời kỳ lên 1.500- 2.000/lít. Tại sao chúng ta không tính chiết khấu bình quân? Tại sao doanh nghiệp bán lẻ không tìm cách chiết khấu đàm phán hợp đồng”, ông Đông nói.
(VNF) - Giá vàng liên tục tăng cao và đang tiến sát mốc 100 triệu đồng/lượng. Nhu cầu mua vàng cũng tăng lên, nhiều người tìm đến "chợ mạng" để mua. Nhưng việc mua vàng trôi nổi tiềm ẩn nguy cơ mua phải vàng giả, vàng nhái, vàng kém chất lượng.
(VNF) - Trong 2 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất khẩu được 1,15 triệu tấn gạo nhưng lại nhập khẩu đến 1,24 triệu tấn lúa gạo. Đáng chú ý, giá gạo xuất khẩu đang giảm mạnh, thậm chí có lúc giá gạo trong nước đắt hơn xuất khẩu.
(VNF) - Giá vàng nhẫn sáng nay tiếp đà tăng mạnh từ hôm qua, tăng 1 triệu đồng mỗi lượng, lên sát mốc 95 triệu đồng/lượng. Giá vàng miếng cũng chinh phục đỉnh cao 94,4 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Vào chiều 3/3/2025, tại Trường Đại học Ngoại thương, đã diễn ra lễ họp báo phát động Cuộc thi I-INVEST! 2025. Sự kiện này đánh dấu cột mốc 16 năm hành trình của cuộc thi, được phối hợp tổ chức bởi Khoa Tài chính – Ngân hàng, Đoàn trường Đại học Ngoại thương, Câu lạc bộ Chứng khoán SIC – FTU và Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS).
(VNF) - Trong bối cảnh Thủ đô đang trên đà phát triển mạnh mẽ, nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng cao, Tổng Công ty Điện lực Thành phố Hà Nội (EVNHANOI) đã không ngừng tìm kiếm và triển khai các giải pháp nhằm đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định. Điều chỉnh phụ tải điện là một trong những giải pháp quan trọng, không chỉ giúp giảm thiểu tình trạng quá tải lưới điện mà còn góp phần bảo vệ môi trường và tiết kiệm chi phí cho khách hàng.
(VNF) - Từ sau Tết Nguyên đán đến nay, giá thịt heo tại Đà Nẵng tăng giá mạnh khiến sức mua giảm. Nhiều tiểu thương phải đóng sạp nghỉ bán vì càng bán càng lỗ.
(VNF) - Cuộc "cách mạng 2.0" của các hãng xe Trung Quốc quay trở lại thị trường Việt Nam có thành công hay không còn phải chờ thời gian trả lời. Tuy nhiên, dù cuộc đổ bộ mới khá rầm rộ nhưng ô tô Trung Quốc vẫn chưa có được cái nhìn thiện cảm của người tiêu dùng
(VNF) - Trong hơn một năm, chủ tài khoản TikTok đã bán hàng với tổng doanh thu hơn 18 tỷ đồng, nhưng chỉ kê khai nộp thuế 2 tỷ đồng, số tiền đã trốn thuế hơn 241 triệu đồng
(VNF) - Vào năm mới Ất Tỵ, chốt số xuất khẩu 2 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam đạt 9,38 tỷ USD, tăng 8,3% so với cùng kỳ. Bộ Nông nghiệp và Môi trường kỳ vọng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản cả năm 2025 có thể đạt mức 70 tỷ USD.
(VNF) - Công ty cổ phần Asia Life tại Đắk Lắk đã gia công cho đối tác 40.000-50.000 hộp sản phẩm rau củ Kera. Toàn bộ công thức tạo ra sản phẩm đều do phía đối tác cung cấp.
(VNF) - Tổng công ty Điện lực TP Hà Nội (EVNHANOI) đã chủ động lập phương án vận hành hệ thống điện đồng thời đẩy nhanh tiến độ triển khai các công trình đầu tư xây dựng để đảm bảo cung ứng điện an toàn, ổn định phục vụ khách hàng trên địa bàn Thủ đô vào giai đoạn cao điểm hè.
(VNF) - Nhằm mở rộng hợp tác trong lĩnh vực thương mại điện tử xuyên biên giới, Công ty MVOT cùng Hiệp hội Bất động sản Công nghiệp Việt Nam đã có chuyến thăm và làm việc với Hiệp hội Thương mại điện tử Bắc Kinh.
(VNF) - Hiện nay, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đặt ra các tiêu chuẩn, yêu cầu và mục tiêu hướng đến việc phát triển phẩm chất và năng lực của người học. Theo đó, sách giáo khoa Tiếng Anh trong chương trình này phải vừa đóng vai trò là tài liệu tham khảo, vừa là công cụ cụ thể hóa và triển khai nội dung một cách hệ thống.
(VNF) - Giá vàng nhẫn đã chinh phục đỉnh mới ở mức 93 triệu đồng/lượng. Chuyên gia dự báo giá vàng nhẫn có thể chạm mốc 100 triệu đồng/lượng trong năm nay.
(VNF) - Vừa qua, Công ty Cổ Phần Bông Bạch Tuyết (BBT) ký kết hợp tác chiến lược với Tập Đoàn Osaki Medical, trở thành đối tác độc quyền phát triển thị trường cho dacco – thương hiệu chăm sóc Mẹ & Bé hàng đầu Nhật Bản – tại Việt Nam.
(VNF) - Starbucks Việt Nam mới đây đã khai trương cửa hàng Starbucks Reserve Quang Trung tại Hà Nội với mô hình dịch vụ hoàn toàn mới, không chỉ mang đến hương vị cà phê độc đáo mà còn nâng cao trải nghiệm của khách hàng với quầy Mixology bar.
(VNF) - Theo ông Nguyễn Hòa Bình (shark Bình), việc miễn thuế hàng hoá nhập khẩu xuyên biên giới sẽ mở cửa Việt Nam trở thành thị trường tiêu thụ hàng hoá giá rẻ từ nước ngoài.
(VNF) - Công đoàn Tổng công ty Khí Việt Nam (PV GAS) đã triển khai nhiều hoạt động tôn vinh tập thể lao động nữ, kỷ niệm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng, đồng thời động viên tinh thần đoàn kết, đồng lòng nỗ lực vì sự phát triển của PV GAS cùng cộng đồng xã hội.
(VNF) - Trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, MV ca nhạc không chỉ là sản phẩm nghệ thuật mà còn là một nguồn thu nhập quan trọng hàng đầu đối với nghệ sĩ Việt. Ngoài việc phát hành trên YouTube, các nghệ sĩ còn có thể kiếm tiền từ nhiều nền tảng trực tuyến khác, bán bản quyền âm nhạc, hoặc hợp tác với các thương hiệu.
(VNF) - Cà phê là một trong những mặt hàng xuất khẩu có mức tăng trưởng cao nhất dù sản lượng bán ra giảm mạnh. Trong 2 tháng năm 2025, thế mạnh này của Việt Nam đem về 1,58 tỷ USD.
(VNF) - Giá vàng liên tục tăng cao và đang tiến sát mốc 100 triệu đồng/lượng. Nhu cầu mua vàng cũng tăng lên, nhiều người tìm đến "chợ mạng" để mua. Nhưng việc mua vàng trôi nổi tiềm ẩn nguy cơ mua phải vàng giả, vàng nhái, vàng kém chất lượng.
(VNF) - Dự án Tổ hợp thương mại, dịch vụ - nhà ở cao cấp (Lavida Green) có mức đầu tư hơn 2.110 tỷ đồng, diện tích đất thực hiện dự án là 45.640,7m2 do Công ty TNHH SUFAT Việt Nam làm chủ đầu tư.