PGS. TS Trần Đình Thiên: Điều hành thị trường xăng dầu ‘đừng đổ lỗi mà hãy tìm cách’
Kỳ Thư -
06/03/2023 19:29 (GMT+7)
(VNF) - PGS. TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cho rằng Chính phủ giao điều hành thị trường xăng dầu cho Bộ Công Thương và Bộ Tài chính thì đáng lẽ phải làm tốt nhưng để như vừa qua cho thấy cơ chế có vấn đề, đừng cố gắng đổ lỗi mà phải tìm cách vượt qua.
PGS. TS Trần Đình Thiên: Điều hành thị trường xăng dầu ‘đừng đổ lỗi mà hãy tìm cách’
“Cơ chế quản lý đang có vấn đề”
Tại Tọa đàm “Kinh doanh xăng dầu và bài toán đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia - Tiếng nói người trong cuộc”, nhiều doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu đã tiếp tục phàn nàn về việc họ bị thua lỗ trong một thời gian dài. Cùng với đó, họ cũng kiến nghị các cơ quan làm chính sách quy định có chiết khấu 5-6% giá bán lẻ; cho doanh nghiệp được lấy nhiều đầu mối, giảm bớt thủ tục hành chính...
Trước những bất ổn của thị trường xăng dầu, PGS. TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cho rằng Chính phủ giao điều hành thị trường xăng dầu cho Bộ Công Thương và Bộ Tài chính, đáng lẽ phải làm tốt nhưng để như vừa qua thì thấy cơ chế có vấn đề, đừng cố gắng đổ lỗi mà phải tìm cách vượt qua.
“Các bộ phải xem đây là cơ hội tốt, đừng cố gắng đổ lỗi mà phải tìm cách vượt qua nó thế nào. Bên nọ đổ cho bên kia thì doanh nghiệp đã yếu sẽ càng yếu hơn”, ông Thiên nói.
Theo ông Thiên, điểm mấu chốt của điều tiết thị trường xăng dầu là giá phải gắn với tự do cạnh tranh, nhưng thực tế thì nhiều quy định đang làm cho khái niệm kinh doanh tự do bị thu hẹp lại.
Ông Thiên cho rằng, Chính phủ hoàn toàn có thể điều hành giá xăng dầu thông qua thuế, có thể giảm thuế để giảm giá, can thiệp ngắn hạn. Nếu có các cú sốc lớn, có thể dùng quỹ dự trữ xăng dầu, không phải dùng tiền, bảo đảm nền kinh tế không bị sụp đổ. Đây là cách can thiệp giá và nguồn cung. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương phải kiểm điểm rõ ràng về nguồn cung xăng dầu trong nước khi hai nhà máy sản xuất trong nước đã cung ứng 70% nhu cầu nội địa.
Từ những phân tích trên, ông Thiên nhắc đích danh ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương), cũng là khách mời cùng dự tọa đàm này, và đề nghị phải có rà soát lại. Điều kiện thực tế hiện nay không đủ cho doanh nghiệp hoạt động. Để loại bỏ những quy định nhà nước đang làm hạn chế thị trường xăng dầu, đây là cơ hội tốt thay đổi hệ thống cơ chế, thúc đẩy nền kinh tế phát triển lên nấc cao hơn.
Tại sao trước đây không nhắc đến chiết khấu mà giờ mới nhắc?
Dưới góc độ cơ quan quản lý nhà nước, trước những vấn đề này, ông Nguyễn Minh Tiến, Cục trưởng Quản lý giá, Bộ Tài chính khẳng định, thời gian qua, Bộ Tài chính thực hiện nghiêm túc công bố thông tin về tính giá cơ sở (trong đó bao gồm chi phí định mức và chi phí kinh doanh - phần để nơi cấp nguồn chiết khấu cho doanh nghiệp bán lẻ).
Theo ông Tiến, hiện nay, công thức giá cơ sở gồm: Giá thế giới chiếm 60-70%; chi phí định mức kinh doanh xăng dầu, chi phí đưa từ nhà máy lọc dầu về cảng, từ nước ngoài về Việt Nam khoảng 9%; các loại thuế từ 11-20%. Còn lại chi phí lợi nhuận định mức và chi phí trong lợi nhuận xăng dầu. Chi phí được công khai ở Nghị định 95.
Riêng chi phí định mức (đưa từ nhà máy lọc dầu đến cảng…) được công bố định kỳ. Chi phí định mức công bố 1 năm/1 lần. Các chi phí còn lại công bố 6 tháng/lần.
“Các chi phí được tính toán, phản ánh từ khâu bán buôn, lưu thông, dự trữ đến người tiêu dùng”, ông Tiến nói và cho biết, số liệu này trên cơ sở của thương nhân đầu mối tính toán. Trên cơ sở thống kê chi phí, hoạt động cơ quan quản lý nhà nước công khai minh bạch trong quản lý xăng dầu.
Về chiết khấu của doanh nghiệp bán lẻ, theo ông Tiến, giá chiết khấu phụ thuộc nhiều yếu tố như dự báo giá, hàng tồn kho… Khâu đánh giá chi phí với chiết khấu theo chuỗi từ bán buôn đến bán lẻ. Bộ Tài chính cũng đã có văn bản gửi Bộ Công thương về chi phí chiết khấu cho bán lẻ.
Về phía Bộ Công Thương, ông Trần Duy Đông - Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước không trả lời thẳng câu hỏi của các doanh nghiệp bán lẻ mà đặt ngược lại câu hỏi là: Tại sao trước đây không nêu vấn đề chiết khấu mà gần đây lại nêu ra? Chiết khấu phụ thuộc nhiều yếu tố, cung cầu, cạnh tranh, tài chính doanh nghiệp, tồn kho... Chúng ta phải đặt câu hỏi có nước nào quy định chiết khấu tối thiểu không? Nhà nước có nên can thiệp hoạt động các doanh nghiệp không? Nếu có thì tỷ lệ bao nhiêu phần trăm là hợp lý, khoa học…
“Nếu đưa chiết khấu vào là thể hiện yếu tố tăng thêm chi phí thì giá xăng dầu tăng lên thì quyền lợi người tiêu dùng thế nào? Kiểm soát CPI nhà nước làm sao? Như vậy có công bằng không trong nền kinh tế? Chúng ta phải xem xét thấu đáo các vấn đề. Câu chuyện chiết khấu các doanh nghiệp có thời kỳ lên 1.500- 2.000/lít. Tại sao chúng ta không tính chiết khấu bình quân? Tại sao doanh nghiệp bán lẻ không tìm cách chiết khấu đàm phán hợp đồng”, ông Đông nói.
(VNF) - Hãng xe máy Anh quốc Royal Enfield chính thức quay trở lại thị trường Việt Nam sau gần 6 năm vắng bóng thông qua nhà phân phối mới là Công ty TNHH Trâm Anh Motor Sports (TAMS).
(VNF) - Suzuki Fronx vừa chính thức đạt chứng nhận an toàn 5 sao cao nhất từ Chương trình đánh giá xe mới khu vực Đông Nam Á (ASEAN NCAP) sau loạt thử nghiệm khắt khe về va chạm và công nghệ hỗ trợ an toàn.
(VNF) - Sáng 12/11, nhà phát triển bất động sản (BĐS) công nghiệp Amber Industrial Parks chính thức tham dự Hội chợ Quốc tế Hàng Công nghiệp Việt Nam (VIIF 2025), thuộc khuôn khổ Tuần lễ Công nghiệp và Công nghệ Việt Nam 2025, diễn ra tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam.
(VNF) - Subaru Forester mới vừa mở bán tại thị trường Việt Nam với 2 phiên bản, cắt giảm 1 phiên bản so với trước đây. Đáng chú ý, giá bán của Forester mới tăng từ 100 đến 200 triệu đồng so với thế hệ cũ.
(VNF) - Tuần lễ Công nghiệp và Công nghệ Việt Nam 2025 chính thức khai mạc tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam - VEC (Đông Anh, Hà Nội) với gần 750 gian hàng đến từ hàng trăm doanh nghiệp trong nước và quốc tế. Đây là lần đầu tiên, 5 triển lãm chuyên ngành công nghiệp – công nghệ lớn nhất hội tụ trong không gian triển lãm đẳng cấp, tạo nền tảng xúc tiến thương mại chiến lược, kết nối tri thức, công nghệ và cộng đồng doanh nghiệp.
(VNF) - Cục Quản lý Dược xử phạt 75 triệu đồng Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển HSD vì kinh doanh 15 sản phẩm mỹ phẩm nổi tiếng như Tsubaki, Reihaku, Kumano không đủ hồ sơ theo quy định.
(VNF) - Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ Chubb Việt Nam (Chubb Life Việt Nam) vừa trao tặng 20 suất học bổng và 200 dụng cụ học tập cho các em học sinh khó khăn tại trường THCS Tích Lương, phường Tích Lương, tỉnh Thái Nguyên. Hoạt động này nằm trong khuôn khổ chương trình “Chubb Life – Vì Tương Lai Em” do Chubb Life Việt Nam phối hợp cùng Quỹ Bảo trợ Trẻ em Việt Nam triển khai.
(VNF) - Ngành Công Thương TP. HCM đang hoàn thiện đề án thí điểm sàn giao dịch hàng hóa tại TP. HCM. Giai đoạn đầu sẽ triển khai với một mặt hàng, sau đó mở rộng ra nhiều nhóm hàng và tiến tới hình thành Sở giao dịch hàng hóa của Thành phố.
(VNF) - Việc cải tạo các khu vực đất công dôi dư tại các đô thị lớn hoàn toàn có thể giải được bài toán khó lâu nay: xây dựng thêm nhiều phòng học ngay giữa thành phố đông đúc, đồng thời vẫn đảm bảo không gian và điều kiện học tập cho học sinh.
(VNF) - Khẳng định tầm nhìn giáo dục toàn cầu, Ivy Global School (IGS) vừa ký kết hợp tác chiến lược với Jallah Academy - Canada và AFRIYEA Golf Academy - Uganda, Đông Phi. Chuỗi hợp tác mở ra cơ hội phát triển toàn diện cả về học thuật và năng khiếu thể thao cho học sinh từ khắp nơi trên thế giới.
(VNF) - Ngày 10/11/2025, tại Lâm Đồng đã diễn ra buổi họp báo công bố chuỗi sự kiện Lễ hội Trà Quốc tế - World Tea Fest 2025 lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam.
Hiện tượng "xe cũ 0 km" đang làm méo mó số liệu xuất khẩu, tạo cạnh tranh không lành mạnh và đe dọa uy tín thương hiệu Trung Quốc trên thị trường quốc tế.
(VNF) - Ngày 11/11 – Singles’ Day hay “Ngày Độc Thân” – khởi đầu chỉ là trò đùa vui của sinh viên Trung Quốc vào thập niên 1990. Nhưng sau hơn ba thập kỷ, nó đã trở thành sự kiện mua sắm lớn nhất hành tinh, với tổng giá trị giao dịch lên tới hàng trăm tỷ USD, vượt xa cả Black Friday và Cyber Monday của Mỹ.
(VNF) - Tại thị trường Việt Nam, BYD M9 có giá từ 1,999 đến 2,388 tỷ đồng. Xe cạnh tranh trực tiếp với các đối thủ Kia Carnival, GAC M8 và Volkswagen Viloran.
(VNF) - Ngày 10/11, Tập đoàn Vingroup công bố bổ sung trụ cột mới là Văn hóa, bên cạnh các lĩnh vực Công nghệ - Công nghiệp, Thương mại Dịch vụ, Hạ tầng, Năng lượng xanh và Thiện nguyện xã hội.
(VNF) - Nhiều mẫu tivi cao cấp giá từ vài trăm triệu đến hàng tỷ đồng hiện không hiếm. Tuy nhiên, khách hàng cần cân nhắc trước khi "xuống tiền" mua tivi đắt tiền.
(VNF) - Giá vàng trong nước bất ngờ được điều chỉnh tăng mạnh ở cả hai chiều mua vào – bán ra trong phiên sáng 10/11, với mức tăng cao nhất lên tới 4,1 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Việc tăng cường thực hiện môi trường không khói thuốc tại các nhà hàng, khách sạn, khu du lịch và địa điểm công cộng là nhiệm vụ cấp thiết và bền vững, nhằm bảo vệ sức khỏe con người, tiết kiệm chi phí y tế, giảm gánh nặng bệnh tật.
(VNF) - Với mức chênh lệch mua vào – bán ra ở hiện tại, người mua vàng nhẫn đầu tuần đang phải chịu khoản lỗ lên tới 3 triệu đồng/lượng (tùy theo từng thương hiệu).
(VNF) - Sự xuất hiện của các thương hiệu xe điện Trung Quốc tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc, với nhiều cái tên mới nỗ lực mở rộng thị phần. Trong đó, Lynk & Co – thương hiệu thuộc hệ sinh thái Geely – gây chú ý khi chọn GREENLYNK Automotives làm đối tác phân phối chính thức từ năm 2023.
(VNF) - Hãng xe máy Anh quốc Royal Enfield chính thức quay trở lại thị trường Việt Nam sau gần 6 năm vắng bóng thông qua nhà phân phối mới là Công ty TNHH Trâm Anh Motor Sports (TAMS).