P2P Lending (cho vay ngang hàng) tiến vào thị trường Việt Nam từ giai đoạn 2015 - 2016 và hoạt động cho đến hiện nay. Đây là giải pháp tài chính dựa trên sự chia sẻ về quyền sử dụng vốn, cho phép bên vay và người cho vay kết nối trực tiếp với nhau, không cần thông qua một tổ chức tài chính trung gian nào khác. Ở thời điểm nở rộ, thị trường có khoảng hơn 100 các công ty Fintech hoạt động trong lĩnh vực P2P Lending đến từ trong và ngoài nước, chủ yếu tập trung ở những thành phố lớn.
Xuyên suốt quá trình hình thành 8-9 năm nay, P2P Lending vẫn là bài toán nan giải đối với cơ quan quản lý để đưa dịch vụ công nghệ tài chính này vào khuôn khổ. Hai vấn đề nổi cộm của P2P Lending được các chuyên gia đề cập nhiều nhất đến là pháp lý và công nghệ.
Vấn đề thiếu khung pháp lý trong hoạt động P2P Lending được nhắc đến nhiều hơn khi xuất hiện nhiều tổ chức núp bóng P2P Lending để hoạt động tín dụng đen, cho vay nặng lãi. Theo PGS. TS Nguyễn Hữu Huân, Giảng viên Đại học Kinh tế TP. HCM, lợi ích của P2P Lending là giúp giảm khoảng cách lãi suất giữa người đi vay và người cho vay. Khoảng cách lãi suất này chính là phần thu lời của ngân hàng khi làm trung gian tài chính giữa người cung cấp vốn và người vay vốn, thường lên đến 4 - 5%. Mô hình P2P Lending sẽ giúp giảm chi phí đi vay, bên cạnh đó tạo ra nhiều lợi ích hơn cho người cung cấp vốn, trong khi chỉ hưởng một phần phí giao dịch rất thấp.
Tuy nhiên, khi biến tướng thành các hình thức vay tiền qua app (ứng dụng điện thoại), lãi suất cho vay không những không giảm, mà còn tăng gấp hàng chục lần, kéo theo những khoản “lãi mẹ đẻ lãi con”. Hoạt động đòi nợ của các công ty núp bóng P2P Lending cũng diễn ra trái pháp luật với các hành vi như bạo lực, đe doạ, quấy rối.
Đối với các công ty P٢P Lending chính thống, việc thiếu khuôn khổ pháp lý đã dẫn tới tình trạng mất thanh khoản ở một số đơn vị khi không có những quy định về tiêu chuẩn thẩm định, quản lý rủi ro cũng như thiếu quy định về việc trả nợ của người đi vay. TS Nguyễn Hữu Huân cho biết, hoạt động bùng nợ các nền tảng, bùng nợ công ty tài chính, ngân hàng đang ngày càng nở rộ khi có những hội nhóm được thành lập trên mạng xã hội, lôi kéo, hướng dẫn người đi vay cách để không phải hoàn lại khoản vay.
Cơ quan quản lý đã cảnh báo và xử lý nhiều trường hợp liên quan đến việc biến tướng từ hoạt động P2P Lending, tuy nhiên để quản lý và giảm thiểu mạnh hơn nữa những trường hợp đáng tiếc xảy ra, việc đặt ra khung pháp lý cho hoạt động P2P Lending được các chuyên gia đánh giá là cần thiết.
Một trong những văn bản pháp luật sẽ cung cấp khung pháp lý cho P2P Lending là Nghị định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng. Tuy nhiên, nghị định này mới dừng lại ở bước dự thảo, dù đã được thai nghén tới 4 năm với 7 phiên bản dự thảo. Phiên bản mới nhất được công bố vào tháng 3 vừa qua, cụ thể hoá nhiều chính sách khi thực hiện cơ chế thử nghiệm với các giải pháp công nghệ tài chính như P2P Lending.
Bên cạnh đó, để giảm thiểu hơn nữa rủi ro của P2P Lending, các chuyên gia còn đề xuất sửa đổi, bổ sung vào một số bộ luật để các quy định chặt chẽ hơn. Theo TS Nguyễn Trí Hiếu, P2P Lending là giao dịch cho vay giữa 2 cá nhân, do đó cần phải bổ sung một số điều khoản vào Luật Dân sự liên quan đến vấn đề cho vay cá nhân để bảo vệ được cả bên vay và bên cho vay. “Giữa các cá nhân nếu xảy ra tranh chấp trong giao dịch mua bán thì sẽ dễ giải quyết, nhưng tranh chấp trong giao dịch cho vay thì lại khó giải quyết hơn, chưa kể đến cho vay tín chấp, thế chấp, xử lý tài sản đảm bảo giữa 2 người”, TS Nguyễn Trí Hiếu cho hay.
Còn theo TS Nguyễn Hữu Huân, P2P Lending chứa đựng nhiều rủi ro nên khung pháp lý cho hoạt động công nghệ tài chính này phải thật sự chặt chẽ, thậm chí phải tuân theo các quy định trong Luật Các tổ chức tín dụng, hoặc bổ sung các quy định về P2P Lending vào bộ luật này. TS Nguyễn Hữu Huân cho rằng phải quản lý và kiểm soát rất chặt chẽ P2P Lending vì bản chất mô hình của hoạt động này giống như một ngân hàng.
Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc vận hành và quản lý rủi ro cho hoạt động P2P Lending. Bản chất các giao dịch trên mô hình này là cho vay tín chấp giữa các cá nhân qua nền tảng công nghệ tài chính, do đó đòi hỏi hệ thống xác minh danh tính cũng như đánh giá rủi ro người dùng. Việc xác minh danh tính có thể sử dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt, xác minh tài liệu thông qua hồ sơ mà người dùng cung cấp, hay còn gọi là eKYC (Electronic Know Your Customer), sau đó đối chiếu với các cơ sở dữ liệu có sẵn.
Mô hình đánh giá rủi ro người dùng đòi hỏi các nền tảng P2P Lending phải sử dụng nguồn dữ liệu lớn (Big Data), học máy (Machine Learning) và trí tuệ nhân tạo (AI) để đánh giá khả năng trả nợ của người vay. Một công cụ hữu hiệu cho việc đánh giá rủi ro người dùng là giải pháp chấm điểm tín dụng – 1 trong 3 giải pháp Fintech dự kiến được đưa vào cơ chế thử nghiệm trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, trong quá trình vận hành, P2P Lending còn phải đảm bảo hệ thống quản trị rủi ro theo dõi được các khoản vay, phát hiện dấu hiệu rủi ro như trả nợ trễ hạn và vi phạm hợp đồng để giảm thiểu những trường hợp đáng tiếc xảy ra. Theo TS Nguyễn Hữu Huân, những việc xác minh danh tính, đánh giá rủi ro nêu trên phải được thực hiện một cách tự động hoá trên nền tảng công nghệ. “Các khoản vay qua P2P Lending thường có giá trị nhỏ. Nếu phải sắp xếp nhân sự thẩm định tín dụng cho từng khoản vay qua P2P Lending thì mô hình này không còn hợp lý nữa”, TS Nguyễn Hữu Huân cho biết.
Khi giải quyết được các vấn đề về công nghệ nêu trên, hoạt động của P2P Lending sẽ tăng được tính hiệu quả, giảm thời gian xử lý hồ sơ và đưa ra những quyết định chính xác hơn khi sử dụng thuật toán và mô hình để đánh giá. Trải nghiệm người dùng liền mạch và dễ sử dụng là những yếu tố giữ chân người dùng tại các nền tảng Fintech.
Ngoài ra, với việc thu thập dữ liệu người dùng vào các nền tảng công nghệ, P2P Lending còn phải thực hiện các biện pháp bảo mật dữ liệu, sử dụng mã hoá, tường lửa và kiểm tra xâm nhập để bảo vệ người dùng. Theo TS Nguyễn Trí Hiếu, bảo mật là vấn đề quan trọng nhất đối với các công ty Fintech, bao gồm cả P2P Lending, cũng là vấn đề mà Việt Nam hiện rất yếu.
Theo TS Nguyễn Hữu Huân, hoạt động P2P Lending ở Việt Nam hiện vẫn đang trong vùng xám khi chưa giải quyết được những hạn chế và rủi ro về hành lang pháp lý và giải pháp công nghệ. Nếu khắc phục được những hạn chế này, mô hình P2P Lending hoàn toàn có thể phát triển được ở Việt Nam, thậm chí tạo ra những cơn sóng ngắn hạn. Tuy nhiên, sau khi bùng nổ, TS Nguyễn Hữu Huân cho rằng sẽ có 1 sự sàng lọc thị trường và chỉ một số công ty lớn có thể tồn tại được.
Tags:
(VNF) - Những tháng cuối năm 2025 chứng kiến làn sóng cổ phiếu rời sàn HNX và UPCoM. Điểm chung của phần lớn các trường hợp là doanh nghiệp bị hủy tư cách công ty đại chúng do không còn đáp ứng điều kiện pháp lý.
(VNF) - Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi với nhiều nội dung liên quan đến lương hưu. Đáng chú ý, người nghỉ hưu cuối 2025 có cơ hội hưởng lương hưu mở rộng, tỷ lệ tối đa 75%.
(VNF) - Theo Dự thảo Nghị định về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh vừa được cơ quan chức năng công bố, các hộ kinh doanh có từ hai cửa hàng trở lên, dù hoạt động trên cùng hay khác tỉnh, thành phố, đều sẽ thực hiện khai thuế tập trung trên một hồ sơ và sử dụng chung một mã số thuế.
(VNF) - Những năm gần đây, nhà đầu tư Thái Lan không còn xa lạ trên thị trường vốn Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh các thương vụ mua bán - sáp nhập (M&A) công khai, giới tài chính đang chứng kiến một làn sóng đầu tư kín tiếng hơn: gom cổ phần doanh nghiệp Việt thông qua chứng chỉ lưu ký (Depositary Receipt – DR) và các quỹ đầu tư quy mô lớn.
(VNF) - Theo quy định mới về chuyển đổi mô hình quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, các loại thuế và mức thuế suất nhóm này phải thực hiện được quy định tại Dự thảo đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến.
(VNF) - Năm 2025 ghi nhận sự phục hồi rõ nét của thị trường mua bán - sáp nhập (M&A) tại Việt Nam, với động lực chính đến từ dòng vốn nước ngoài. Theo tổng hợp từ các hãng tư vấn và công bố doanh nghiệp, giá trị các thương vụ M&A có yếu tố vốn ngoại trong năm ước đạt hàng chục tỷ USD, trải rộng từ y tế, tiêu dùng, công nghệ cho đến công nghiệp và nông nghiệp.
(VNF) - Các phiên đấu giá tại Hải Hà – Kotobuki và Colusa – Miliket giúp Vinataba thu về hàng trăm tỷ đồng, vượt xa giá trị sổ sách, trái ngược với thực tế “ế ẩm” tại một số doanh nghiệp khác trong danh mục thoái vốn.
(VNF) - Nhiều doanh nghiệp niêm yết chốt ngày giao dịch không hưởng quyền để nhận cổ tức tiền mặt với tỷ lệ hấp dẫn. Trong đó, Hoá chất Đức Giang dự chi hơn 1.140 tỷ đồng.
(VNF) - Thoát nghèo bền vững không chỉ dựa vào hỗ trợ trước mắt mà quan trọng hơn là sự thay đổi tư duy và cách làm của người dân. Thực tiễn tại nhiều địa phương, việc kết hợp với vốn tín dụng chính sách đang trở thành đòn bẩy hiệu quả, giúp người nghèo chủ động phát triển sinh kế, ổn định cuộc sống và vươn lên thoát nghèo bền vững.
(VNF) - HAGL dự kiến dùng toàn bộ cổ phần tại Đầu tư Quốc tế HAGL để đảm bảo cho nghĩa vụ tín dụng phát sinh với khoản vay tại OCB.
(VNF) - FLC và FLC Faros là hai doanh nghiệp tiếp theo trong hệ sinh thái bị UBCKNN huỷ tư cách đại chúng.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Kiên Long (KienlongBank; UPCoM: KLB) vừa chính thức nhận quyết định ngày 18/12 chấp thuận niêm yết cổ phiếu trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HoSE), đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lộ trình phát triển và hội nhập của Ngân hàng trên thị trường vốn.
(VNF) - Thị trường chứng khoán Việt Nam bước vào nhịp điều chỉnh khi mặt bằng giá nhiều cổ phiếu giảm sâu, dù VN-Index vẫn duy trì ở mức cao. Trong bối cảnh định giá đã chiết khấu mạnh và triển vọng trung - dài hạn tích cực, cổ phiếu chứng khoán đang được đánh giá là một trong những điểm sáng đáng chú ý.
(VNF) - Ba phiên giảm sàn của DGC không chỉ khiến cổ phiếu này bị siết margin mà còn cảnh báo về rủi ro đầu tư “all-in” vào cổ phiếu tưởng chừng an toàn.
(VNF) - Với việc vận hành cơ chế hành chính rút gọn hướng tới mô hình "chính quyền 2 cấp", Thanh Hóa đang tạo ra một "đường băng" thông thoáng để dòng vốn từ Liên minh Hợp tác xã chảy trực tiếp xuống từng xã, từng hộ dân. Những mô hình kinh tế tại các vùng sinh thái Thường Xuân, Lang Chánh hay Bá Thước giờ đây là minh chứng cho bài toán quản trị công hiệu quả - giảm trung gian, tăng trách nhiệm.
(VNF) - Bộ Tài chính đề xuất khoản tiền lương của chủ hộ kinh doanh, thành viên hộ kinh doanh sẽ không được tính vào chi phí giảm thuế thu nhập cá nhân.
(VNF) - Năm 2025 đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của làn sóng IPO và niêm yết với loạt doanh nghiệp lớn chào sàn, tạo nên chu kỳ sôi động mới cho thị trường chứng khoán.
(VNF) - Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang ghi nhận sự trở lại rõ nét của khối bất động sản. Điểm đáng chú ý không chỉ nằm ở quy mô phát hành, mà còn ở mức lãi suất, có lô lên đến 13,5%/năm.
(VNF) - Sau 11 tháng năm 2025, Tổng công ty Phát điện 3 – CTCP (EVNGENCO3, HoSE: PGV) ghi nhận kết quả kinh doanh khả quan khi doanh thu sản xuất điện tăng trên 5% so với cùng kỳ năm ngoái.
(VNF) - Cổ phiếu MCH sẽ chào sàn vào ngày 25/12 với giá tham chiếu 212.800 đồng/cổ phiếu, khép lại một năm sôi động với hàng loạt cổ phiếu IPO, niêm yết, chuyển sàn
(VNF) - Một số ngành nghề then chốt của nền kinh tế được ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp quy định tại Nghị định số 320 của Chính phủ mới được ban hành.
(VNF) - Giá vonfram liên tục thiết lập các mức cao kỷ lục và được dự báo sẽ duy trì xu hướng tăng trong thời gian tới. Điều này diễn ra trong bối cảnh nguồn cung toàn cầu ngày càng khan hiếm, trong khi nhu cầu từ các ngành công nghiệp chiến lược tăng mạnh.
(VNF) - Trong bối cảnh thị trường tài chính biến động khó lường, nhu cầu tiếp cận thông tin minh bạch và các phân tích chuyên sâu ngày càng gia tăng, các nền tảng kết hợp công nghệ phân tích dữ liệu với năng lực tư vấn đầu tư của đội ngũ chuyên gia được xem là hướng đi phù hợp nhất để nâng cao trải nghiệm và củng cố sự an tâm cho nhà đầu tư.
(VNF) - ThaiBev - tập đoàn đồ uống của tỉ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi - thông qua Fraser and Neave muốn chi 6.011 tỷ đồng mua hơn 96 triệu cổ phiếu Vinamilk.
(VNF) - Việc cổ phiếu IBC bị hủy niêm yết và đình chỉ giao dịch đồng nghĩa với việc Apax Holdings chính thức không còn hiện diện trên các sàn giao dịch chứng khoán Việt Nam, đánh dấu một cái kết đầy tiếc nuối.
(VNF) - Những tháng cuối năm 2025 chứng kiến làn sóng cổ phiếu rời sàn HNX và UPCoM. Điểm chung của phần lớn các trường hợp là doanh nghiệp bị hủy tư cách công ty đại chúng do không còn đáp ứng điều kiện pháp lý.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.
