Phó thủ tướng Vũ Đức Đam: 'Việt Nam vẫn là cánh đồng trũng, bên ngoài vẫn còn nước to, gió lớn'

Ngày 5/3, Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống Covid-19 đã có buổi họp để nghe báo cáo về dịch bệnh trong nước, dự báo tình hình thế giới, triển khai rà soát năng lực xét nghiệm, các loại sinh phẩm xét nghiệm đang sử dụng. 

Tiêm vaccine ngừa Covid-19 từ ngày 8/3

Tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đã báo cáo về những vấn đề liên quan đến việc tiếp cận các nguồn vaccine từ nước ngoài. Theo đó, hiện nay khi nhu cầu vaccine lớn, nguồn cung của thế giới hạn chế, nhưng vẫn có hơn 30 nước đăng ký mua vaccine gấp nhiều lần nhu cầu thực tế.

“Việc đảm bảo đủ vaccine rất khó khăn, bên cạnh đó đây là những vaccine mới phát triển, chưa có nghiên cứu đủ lâu để khẳng định chất lượng, hiệu quả bảo vệ, vì vậy, quan điểm của Bộ Y tế là bên cạnh việc mua vaccine từ nước ngoài, nhất định phải tập trung nghiên cứu, sản xuất, chủ động bằng nguồn vaccine trong nước”, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nói.

Theo lãnh đạo Bộ Y tế, dự kiến, ngày mai (6/3), Bộ Y tế sẽ tập huấn đối với tất cả các đơn vị tiêm chủng trên toàn quốc trong vấn đề tiếp nhận, sử dụng, xử lý tai biến sau tiêm… Sau đó đến ngày 8/3, những liều vaccine đầu tiên sẽ được tiêm trước hết tại 18 cơ sở đang điều trị bệnh nhân Covid-19, các vùng có dịch, các đối tượng ưu tiên theo quy định…

Những người đã tiêm chủng sẽ được quản lý, theo dõi bằng hồ sơ sức khoẻ điện tử, có chứng nhận điện tử đã được tiêm vaccine.

Tuy vậy, lãnh đạo Bộ Y tế khẳng định tiêm vaccine không bảo đảm phòng bệnh 100%. Ví dụ, theo thông tin của nhà sản xuất thì vaccine của Pfizer có hiệu quả bảo vệ trên 90%, vaccine Astrazeneca là 76% mũi 1, 81% mũi 2. Những số liệu này cũng cần được kiểm nghiệm ngoài thực tiễn.

Còn theo ông Nguyễn Đắc Vinh, Phó chánh Văn phòng Trung ương Đảng, vaccine là vấn đề đặc biệt nhạy cảm. Do đó, Bộ Y tế phải là đầu mối điều phối thống nhất, không thể để tình trạng các địa phương đàm phán trực tiếp với doanh nghiệp chào bán vaccine ngừa Covid-19.

Ban Chỉ đạo yêu cầu việc triển khai tiêm vaccine ngừa Covid-19 phải bảo đảm nguyên tắc công bằng vaccine của Liên Hợp Quốc, khẩn trương nhưng phải rất chắc chắn, đặc biệt phải thông đầy đủ cho người dân, chuẩn bị đầy đủ phương án xử lý những vấn đề, sự cố phát sinh trong quá trình tiêm chủng.

Đẩy nhanh việc sản xuất vaccine trong nước

Phát biểu tại buổi họp, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị khi có vaccine ngừa Covid-19, Bộ Y tế tổ chức tiêm, đánh giá độ an toàn, hiệu lực, hiệu quả một cách tốt nhất.

Theo Phó thủ tướng, đây là nhiệm vụ vô cùng khó khăn bởi 2 lý do chính. 

Thứ nhất, trước đây chúng ta tiêm chủng mở rộng, tiêm chủng cho trẻ em, một đợt chỉ mấy triệu liều mà cũng đã có lúc xảy ra sự cố, bây giờ chúng ta triển khai đến cuối năm nếu có vaccine ngừa COVID-19 sẽ tiêm hàng chục triệu liều. Kể cả vaccine đã ổn định rồi cũng không tránh khỏi những sơ suất và nếu chúng ta không chuẩn bị tốt thì những sơ suất đấy sẽ biến thành sự cố lớn

Thứ hai là tất cả những loại vaccine trước đây tiêm ở Việt Nam đều là những vaccine được phát triển theo quy trình lúc bình thường với thời gian trung bình 7-8 năm, thậm chí có loại lên đến 12 năm. Trong khi đó, những vaccine ngừa Covid-19 được nghiên cứu, phát triển theo trong tình hình khẩn cấp, việc cấp giấy phép sử dụng ở Việt Nam cũng vậy. Do đó, càng phải cảnh giác và chuẩn bị kỹ lưỡng hơn.

Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế từng bước tuyên truyền, vận động, giải thích cho nhân dân, và khi triển khai tiêm phải bảo đảm an toàn ở mức cao nhất có thể, nếu có bất kỳ sự cố nào, dù nhỏ cũng phải bình tĩnh xử lý.

Song song với đó, Phó thủ tướng cũng yêu cầu ngành y tế phải thúc đẩy nhanh hơn nữa việc nghiên cứu, sản xuất vaccine trong nước. Đến nay, Việt Nam có 3 ứng viên vaccine, 1 loại đã hoàn thành quá trình thử nghiệm trên người giai đoạn một cho kết quả tốt và đã tiến giai đoạn thử nghiệm thứ hai.

Đối với 2 loại vaccine còn lại, tới đây Bộ Y tế sẽ khẩn trương tiến hành thử nghiệm trên người giai đoạn 1. Việc nghiên cứu, phát triển, thử nghiệm vaccine trong nước phải tuân thủ tất cả các bước, chắc chắn, nhưng cố gắng nhanh nhất có thể.

Vaccine là giải pháp căn cơ, lâu dài để kiểm soát dịch bệnh trên phạm vi toàn cầu. Nhưng trong một thời gian ngắn trước mắt, căn bản nhất vẫn phải là các biện pháp phòng chống dịch ban đầu rất hiệu quả của chúng ta, cộng thêm với vaccine”, Phó Thủ tướng nói.

Đánh giá tình hình dịch bệnh trên thế giới đã “bớt nóng” hơn so với trước đây, nhưng Phó thủ tướng cũng lưu ý Việt Nam vẫn là “cánh đồng trũng, bên ngoài vẫn còn nước to, gió lớn” nên cần thực hiện tiếp các giải pháp trước đây, bao chặt bên ngoài, bên trong thực hiện các chiến lược đã triển khai từ trước đến nay.

“Chúng ta là nước nghèo, phải chiến thắng dịch bệnh bằng công thức của Việt Nam sao cho chi phí rẻ nhất, bớt xáo trộn đời sống của nhân dân. Thực tiễn từ khi diễn ra dịch bệnh đến nay, chúng ta đã làm rất tốt”, Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Phó thủ tướng lưu ý trước đây khi chưa có vaccine chúng ta vẫn đang chống dịch tốt, vì vậy thời gian tới cần tiếp tục thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống dịch chủ động. Cá nhân là thông điệp 5K, còn tất cả cơ sở pháp nhân, tổ chức phải tự đánh giá, cập nhật lên bản đồ chống dịch.

"Đây là những biện pháp phòng chống dịch căn bản, bảo đảm an toàn dịch bệnh lâu dài", lãnh đạo Chính phủ nói.