Rút ròng FDI tại Trung Quốc, tập đoàn công nghệ toàn cầu chọn điểm đến Việt Nam

Giá thuê hấp dẫn, vốn FDI không ngừng tăng trưởng

Trong quý I/2024, mức giá cho thuê tại khu vực phía Bắc và phía Nam lần lượt đạt 133 USD/m2/chu kỳ thuê (tăng 7,8% so với cùng kỳ) và 189 USD/m2/chu kỳ thuê (tăng 2,4%). Theo Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS), giá cho thuê đất KCN bình quân ở Việt Nam đang hấp dẫn hơn so với các quốc gia khác trong khu vực khi thấp hơn từ 20-40%.

Trong bối cảnh giá thuê hấp dẫn, VCBS cho biết xu hướng dịch chuyển và tái cơ cấu lại chuỗi sản xuất vẫn được các doanh nghiệp lớn toàn cầu như Apple, Samsung, LG, Intel, Lego… tiếp tục đẩy mạnh nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng và giảm thiểu rủi ro phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc.

“Chiến lược “Trung Quốc +1” của các tập đoàn công nghệ lớn thể hiện qua dòng vốn FDI rút ròng tại Trung Quốc tăng mạnh từ năm 2019 do ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19. Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến đầy tiềm năng trong xu hướng dịch chuyển trên khi nhiều doanh nghiệp lớn như: Apple, Luxshare, Pegatron, Wistron, Samsung… liên tục đầu tư và mở rộng sản xuất”, chuyên gia của VCBS cho biết.

Trong bối cảnh dòng vốn đầu tư trên thị trường toàn cầu chậm lại do tăng trưởng suy giảm và môi trường lãi suất cao, dòng vốn đầu tư vào Việt Nam vẫn không ngừng tăng trưởng. Lũy kế đến cuối tháng 4/2024, tổng vốn FDI đăng ký và giải ngân tại Việt Nam lần lượt đạt 9,27 tỷ USD (tăng 4,5% so với cùng kỳ) và 6,28 tỷ đồng (tăng 7,4%).

Về nguồn cung, VCBS cho biết nguồn cung khu vực phía Nam đang tăng mạnh trong bối cảnh nhu cầu khả quan. Theo JLL, thị trường nhà xưởng xây sẵn tại miền Nam đón nhận nguồn cung mới hơn 750.000m2 trong cả năm 2023 (tăng 15%). Nguồn cung lũy kế tại thị trường phía Nam đạt hơn 2,3 triệu m2 (tăng 28% so với đầu năm 2022).

Trong khi đó, ở khu vực phía Bắc, VCBS nhận định nguồn cung đang tăng trưởng chậm lại. Trong năm 2023, tổng nguồn cung mới và nguồn cung lũy kế tại thị trường miền Bắc đạt 360.000m2 (giảm 5%) và 1,1 triệu m2 (tăng 45% so với đầu năm 2022). Nhu cầu thuê nhà xưởng xây sẵn tại miền Bắc chỉ thực sự phục hồi từ quý II/2023, diện tích hấp thụ thuần cả năm đạt hơn 300.000 m2.

Nhiều lợi thế cạnh tranh trong thu hút FDI

Theo VCBS, Việt Nam có nhiều lợi thế cạnh tranh trong việc thu hút vốn FDI. Thứ nhất là chi phí sản xuất kinh doanh, đặc biệt là giá điện phục vụ sản xuất tương đối thấp, hiện thấp hơn khoảng 40-50% so với các quốc gia khác trong khu vực.VCBS cho rằng đây sẽ là lợi thế khi thu hút các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp như hóa chất, công nghiệp nặng,…

Chi phí lao động của Việt Nam vẫn khá cạnh tranh khi thu hút các doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực thâm dụng lao động như: dệt may, da giày, lắp ráp điện tử… Tuy nhiên, VCBS cho rằng lợi thế này sẽ sớm không còn được ghi nhận trong khi hiện nay chi phí lao động của Việt Nam cao hơn đáng kể so với một số quốc gia như Bangladesh hay Indonesia.

Lợi thế thứ 2 là môi trường kinh tế vĩ mô ổn định. Theo đó, ổn định tỷ giá luôn là một trong các mục tiêu hàng đầu trong điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước, do đó tỷ giá USD/VND luôn ít biến động hơn so với các đồng tiền khác trong khu vực giúp cho các doanh nghiệp FDI ít chịu thiệt hại hơn.

Lợi thế thứ 3 là thuế tối thiểu toàn cầu. Từ ngày 1/1/2024, Việt Nam đã chính thức áp thuế tối thiểu toàn cầu (15%) đối với các doanh nghiệp đa quốc gia có doanh thu hợp nhất từ 800 triệu USD trở lên trong 2 năm của 4 năm liền kề nhất. VCBS đánh giá việc áp thuế tối thiểu toàn cầu sẽ có tác động trung lập đến việc thu hút FDI. Theo đó, việc áp thuế sẽ gia tăng nguồn thu ngân sách, qua đó Chính phủ có kế hoạch lập các quỹ sử dụng nguồn thu thuế trên nhằm hỗ trợ cho các doanh nghiệp FDI như hỗ trợ chi phí đào tạo, phát triển nhân lực, chi phí đầu tư ban đầu, hỗ trợ chi phí nghiên cứu phát triển.

Bên cạnh đó, một yếu tố hỗ trợ khác là việc đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng. Theo đó, các đường vành đai, trục cao tốc phía Nam sẽ giúp nâng tầm các khu vực xung quanh TP. HCM và miền Tây, góp phần gia tăng tính kết nối của hệ thống giao thông phía Nam, giúp giảm thời gian luân chuyển hàng hóa và tiết giảm chi phí logistics.

Ở miền Bắc, hệ thống cao tốc đang được đẩy mạnh đầu tư phát triển rất mạnh mẽ trong thời gian gần đây. Các đường cao tốc như Nội Bài – Lào Cai, Hà Nội – Bắc Giang Lạng Sơn, Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh và Hạ Long – Vân Đồn – Móng Cái sẽ gia tăng kết nối giữa Hà Nội với các thị trường cấp 2 và sang các cửa khẩu ở Trung Quốc. Dự án đường ven biển Hải Phòng – Thái Bình – Nam Định – Nghệ An đi vào hoạt động sẽ thúc đẩy đầu tư vào các thị trường cấp 2 như Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Hà Nam và Quảng Ninh.

VCBS dự báo nguồn cung đất KCN trên cả nước sẽ tăng trưởng trở lại từ năm 2025 khi các vướng mắc liên quan đến thủ tục phê duyệt/chấp thuận chủ trương đầu tư của các khu công nghiệp hiện nay do thay đổi của Nghị định 35/2022/NĐ-CP sẽ dần được giải quyết, góp phần thúc đẩy nguồn cung mới.

“Chúng tôi kỳ vọng các thay đổi của Luật Đất Đai sửa đổi 2024 sẽ góp phần đẩy nhanh quá trình xác định giá đất tính tiền sử dụng đất hiện nay. Ngoài ra việc định hướng xác định giá đất theo giá thị trường sẽ góp phần đẩy nhanh tiến độ đền bù, giải phóng mặt bằng tại các dự án. Hiện nay, giá đền bù theo khung giá đất thường thấp hơn rất nhiều so với giá thị trường dẫn đến kéo dài thời gian triển khai dự án, tạo thửa đất liền thửa để đưa vào kinh doanh”, chuyên gia của VCBS cho biết.

Về giá thuê, công ty chứng khoán này kỳ vọng ở cả 2 khu vực miền Bắc và miền Nam, giá thuê đất KCN sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm 2024 do nguồn cung vẫn khan hiếm. Trong khi đó, tiền thuê đất/sử dụng đất và chi phí đền bù, GPMB đang có xu hướng gia tăng. Chi phí phát triển dự án như đầu tư xây dựng hạ tầng đặc biệt là vật liệu xây dựng tăng cao sẽ gây áp lực lên giá cho thuê.

Theo VCBS, khu vực miền Bắc sẽ có mức tăng giá cho thuê tốt hơn so với khu vực phía Nam nhờ vào nhu cầu thuê đất khi khi xu hướng dịch chuyển sản xuất của các doanh nghiệp sản xuất thiết bị, linh kiện điện tử sẽ tiếp tục diễn ra trong năm 2024.