SSI: Rất ít doanh nghiệp nội hưởng lợi từ nhập khẩu vaccine hoặc thuốc điều trị Covid-19

Rất ít doanh nghiệp nội được hưởng lợi từ nhập khẩu vaccine hoặc thuốc điều trị Covid-19

Theo báo cáo về ngành dược của Công ty Chứng khoán SSI công bố mới đây, đợt bùng phát dịch lần thứ 4 ở Việt Nam đã ảnh hưởng tiêu cực đến các công ty dược phẩm do tình trạng giãn cách xã hội kéo dài trên cả nước.

SSI ước tính tổng doanh thu dược phẩm tại Việt Nam lũy kế 8 tháng năm 2021 giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó doanh thu từ các cửa hàng thuốc bán lẻ giảm 3%, doanh thu tại bệnh viện giảm 16% (dựa trên ước tính từ các công ty dược niêm yết và dữ liệu đấu thầu thuốc từ Cục Quản lý Dược Việt Nam).

Lợi nhuận có sự phân hóa lớn khi các công ty dược đã được nâng cấp tiêu chuẩn sản xuất gần đây (EU-GMP, PIC/s GMP) như Công ty Dược Hậu Giang (HoSE: DHG), Công ty Dược phẩm Imexpharm (HoSE: IMP) và Công ty Cổ phần Pymepharco (HoSE: PME) giành thêm thị phần, đạt tăng trưởng doanh thu mạnh mẽ hơn nhiều trong năm nay nhờ hưởng lợi từ Thông tư 15/2019/TT-BYT về đấu thầu thuốc tại kênh bệnh viện.

Các công ty khác có kết quả kinh doanh hầu như đi ngang hoặc giảm, với tổng doanh thu giảm 4% so với cùng kỳ, trong khi lợi nhuận chỉ tăng 2% so với cùng kỳ.

Tại các tỉnh phía nam, các biện pháp giãn cách đã gây ra sự gián đoạn trong hoạt động cung ứng và phân phối thuốc. Các công ty dược phẩm ở miền Nam như Công ty Dược phẩm Imexpharm, Công ty Dược Hậu Giang và Công ty Dược phẩm OPC (HoSE: OPC) đã phải cắt giảm sản lượng từ 20 - 30% trong tháng 7 và tháng 8 để thực hiện yêu cầu giãn cách xã hội “ba tại chỗ” của Chính phủ.

Ngoài ra, nhiều bệnh viện ở miền nam đã được chuyển đổi thành trung tâm điều trị Covid-19, khiến doanh thu dược phẩm giảm đáng kể, do kênh bệnh viện chiếm hơn 60% nhu cầu của ngành.

Theo nhận định của SSI, rất ít doanh nghiệp trong nước hưởng lợi từ hoạt động nhập khẩu vaccine hoặc thuốc điều trị Covid-19.

“Mặc dù nhiều công ty dược Việt Nam đã thông báo được Chính phủ cho phép nhập khẩu vaccine, nhưng đến nay chỉ có VNVC thực hiện được do quy trình nhập khẩu rất phức tạp trong khi nguồn cung vaccine khan hiếm. Đối với việc sản xuất và nhập khẩu thuốc điều trị Covid-19, hầu hết nguồn cung đều được kiểm soát chặt chẽ bởi các công ty nhà nước, trừ trường hợp của Stellapharm (công ty có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài do Stada sở hữu) được chọn là công ty tư nhân đầu tiên sản xuất Molnupiravir (thuốc điều trị Covid chính) với quy mô lớn trong nước”, báo cáo nêu rõ.

Phía SSI cho rằng một số công ty trong nước khác như Công ty Cổ phần Traphaco (HoSE: TRA) hoặc Công ty Cổ phần Dược liệu Trung ương 2 (Phytopharma) được hưởng lợi gián tiếp thông qua việc cung cấp các thực phẩm chức năng và đông dược, có tác dụng làm dịu đi các triệu chứng Covid như xuyên tâm liên (giảm ho, giảm đờm), vitamin, nước muối sát khuẩn…

Nhu cầu rất thấp trong năm 2021 sẽ là động lực cho tăng trưởng bất ngờ trong năm 2022

Chứng khoán SSI đưa ra 3 triển vọng về ngành dược cuối năm 2021 và năm 2022. 

Thứ nhất, SSI cho rằng giá hoạt chất đầu vào dược phẩm toàn cầu (API) đã hạ nhiệt nhanh chóng do Ấn Độ đã nối lại sản xuất và chuẩn bị tăng thêm công suất.

Ấn Độ là nhà cung cấp API quan trọng cho Việt Nam và đã chính thức hoạt động sản xuất trở lại vào tháng 5 vừa qua, đồng thời bắt đầu hạ giá API xuất khẩu. Sau động thái của Ấn Độ, Trung Quốc cũng bắt đầu giảm giá API từ tháng 8. SSI dự kiến giá API nhập khẩu về Việt Nam tiếp tục giảm trong vài tháng cuối năm 2021.

Phía SSI cũng kỳ vọng sẽ có thêm nhiều nhà cung cấp tiếp cận thị trường dược phẩm Việt Nam từ nửa cuối năm 2021 và giá nguyên liệu đầu vào của các công ty trong nước sẽ sớm giảm từ mức cao và tỷ suất lợi nhuận sẽ cải thiện từ năm 2022.

Triển vọng thứ hai, theo SSI, là quy trình phê duyệt thuốc đang diễn ra nhanh hơn nhiều. Số lượng phê duyệt thuốc đã tăng lên từ 171 trường hợp trong 8 tháng năm 2020 lên 335 trường hợp trong 8 tháng năm 2021. Thời gian phê duyệt trung bình đối với một số loại thuốc đã giảm từ 22 tháng xuống 18 tháng.

SSI nhận định việc không xây dựng các nhà máy sản xuất mới, thay vào đó chờ giấy phép thuốc để mở rộng sản xuất, sẽ dẫn đến tăng trưởng doanh thu tốt hơn và có thể sẽ cạnh tranh hơn trong ngành từ năm 2022.

Cuối cùng, công ty chứng khoán này cho rằng nhu cầu rất thấp trong năm 2021 sẽ là động lực cho tăng trưởng bất ngờ trong năm 2022.

Theo đó, dự kiến trong năm 2022, với khả năng cao mở cửa trở lại một phần hoặc toàn bộ, cùng tỷ lệ tiêm chủng ngày càng tăng trong toàn dân Việt Nam, các công ty dược phẩm sẽ ghi nhận kết quả lợi nhuận phục hồi mạnh mẽ và có thể đạt mức trước dịch Covid-19.