Nhà báo Kim Hạnh – nguyên Tổng biên tập báo Tuổi Trẻ, nguyên Chủ biên Sài Gòn Tiếp Thị, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao, đồng thời là người sáng lập kênh TikTok “5 Phút Chuyện Thị Trường” mới đây đã
đưa ra khái niệm “Thời BANI”. Đây là một từ viết tắt để mô tả thế giới hiện nay: dễ vỡ (brittle), nhiều âu lo (anxious), phi lý (nonlinear) và khó giải thích (incomprehensible).
So với giai đoạn trước, đây là thời kỳ kinh tế thế giới biến động quá nhanh, chuỗi cung ứng toàn cầu tái cấu trúc liên tục, khiến các nền kinh tế phụ thuộc thương mại như Việt Nam càng trở nên mong manh.
Từ câu chuyện chiến tranh thương mại do Tổng thống Donald Trump khởi xướng, cho đến những thay đổi địa chính trị, bà Hạnh lưu ý rằng mọi quyết định của các cường quốc đều có tác động trực tiếp tới Việt Nam. Chỉ cần Trung Quốc tạm ngưng nhập khẩu nông sản, hàng chục ngành hàng của Việt Nam sẽ lao đao. Chính yếu tố địa chính trị đã trở thành một biến số then chốt, buộc doanh nghiệp phải tính đến kịch bản đa dạng hóa thị trường, thay vì phụ thuộc vào một đối tác.
Trong bối cảnh ấy, các tiêu chuẩn mới như ESG (môi trường, xã hội, quản trị) và chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đang nổi lên như những điều kiện bắt buộc. Nhiều doanh nghiệp trên thế giới chỉ tồn tại được nhờ chứng minh họ đạt chuẩn ESG.
Ở Việt Nam, không ít doanh nghiệp còn lúng túng, thậm chí có trường hợp “làm giả” báo cáo ESG dẫn đến hệ lụy pháp lý. Bà Hạnh cảnh báo: nếu không theo kịp, doanh nghiệp Việt có thể tự đánh mất cơ hội ngay trên sân nhà.
Theo bà Hạnh, trong các chính sách lớn của Việt Nam, có bốn nghị quyết mà giới báo chí và doanh nghiệp cần đặc biệt ghi nhớ: Nghị quyết 57 về đổi mới sáng tạo, 59 về hội nhập, 66 về pháp luật và thể chế, và 68 về phát triển kinh tế tư nhân. Trong đó, “57 và 68” được coi là cặp đôi song hành – đổi mới sáng tạo và kinh tế tư nhân chính là động lực phát triển quan trọng nhất.
Tuy nhiên, để phát triển được hai trụ cột này, Việt Nam cần khẩn trương xây dựng công nghiệp hỗ trợ đồng bộ. Hiện nay, các sáng chế hay ý tưởng của giới trẻ và các nhà khoa học thường vấp phải rào cản ở khâu thương mại hóa vì thiếu hạ tầng, thiếu chuỗi cung ứng đi kèm. Câu chuyện drone của một Việt kiều sản xuất tại TP.HCM có thể cạnh tranh sòng phẳng tại thị trường Mỹ là một minh chứng hiếm hoi. Nhưng nhìn tổng thể, sự lỡ nhịp và “lởn khởn” trong chuyển đổi số vẫn còn rất phổ biến, khiến nền kinh tế khó bứt phá.
Một hạn chế khác là nguồn nhân lực. Nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học chưa tìm được việc làm đúng chuyên môn, trong khi lực lượng trẻ chủ yếu làm shipper. Trong khi đó, các công ty Đài Loan, Hàn Quốc đến tận Việt Nam tuyển sinh viên đưa sang đào tạo bán dẫn, với chế độ đãi ngộ hấp dẫn. Điều này phản ánh nguy cơ “chảy máu chất xám” và đặt ra bài toán cấp thiết về chính sách đào tạo, sử dụng nhân lực công nghệ cao.
Một điểm thú vị trong phần chia sẻ của bà Hạnh là câu chuyện về doanh nghiệp xã hội – mảnh ghép mới trong nền kinh tế.
Bà kể lại dự án “Hương vị nhà thiền – tinh hoa từ đất mẹ” của ba ni cô, bắt đầu từ việc chế biến gừng, lá chanh trong mùa dịch COVID-19 để giúp người bệnh. Sau đó, các sản phẩm này bán được trên thị trường, tạo lợi nhuận và được tái đầu tư cho các bữa ăn từ thiện tại bệnh viện.
Hay như trường hợp một doanh nhân sáng lập quỹ xã hội 80 tỷ đồng và hợp tác cùng linh mục trẻ để nuôi dưỡng trẻ mồ côi.
Những ví dụ này cho thấy doanh nghiệp xã hội đang dần hình thành, bổ sung chữ “S” (trách nhiệm xã hội) trong ESG. Theo bà Hạnh, đây là tín hiệu tích cực, chứng minh rằng kinh doanh không chỉ vì lợi nhuận mà còn có thể gắn với mục tiêu nhân văn, tạo ra sự bền vững cho cộng đồng.
Một trong những câu chuyện bà Hạnh nhấn mạnh là ngành gỗ. Khi Mỹ siết nhập khẩu gỗ từ Trung Quốc, Việt Nam có cơ hội vàng để vươn lên. Tuy nhiên, Trung Quốc đã đi trước một bước khi xây dựng chuỗi logistics và thương hiệu ngay tại Mỹ. Nếu doanh nghiệp Việt chỉ dừng ở gia công, thì cơ hội sẽ nhanh chóng tuột khỏi tay. Do đó, đầu tư vào khâu thương mại hóa, marketing, logistics và thương hiệu là nhiệm vụ bắt buộc.
Chẳng hạn, ABC Bakery đã đầu tư nửa triệu USD cho dây chuyền làm bánh trung thu, không phải để phục vụ kiều bào, mà để bán cho người Mỹ, thậm chí điều chỉnh hương vị theo khẩu vị Gen Z Mỹ. Thành công này cho thấy sự nhạy bén trong thích ứng thị trường, một kỹ năng sống còn trong bối cảnh hiện nay.
Bà Kim Hạnh tổng kết tám nhiệm vụ quan trọng rút ra từ bốn nghị quyết “cột trụ”: từ xây dựng kế hoạch đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực quản trị, chăm sóc môi trường kinh doanh, đến tận dụng các hiệp định thương mại tự do. Đặc biệt, doanh nghiệp Việt phải hiểu sâu thị trường và chủ động tái cấu trúc, nếu không sẽ bị loại khỏi cuộc chơi toàn cầu.
Bà chỉ ra bốn lĩnh vực doanh nghiệp cần nhà nước hỗ trợ: vốn và tín dụng, đất để xây dựng nhà xưởng, công nghệ, và mở rộng thị trường.
Trong thời đại BANI đầy biến động, sự thích ứng nhanh và hiểu sâu mới giúp doanh nghiệp Việt không bị bỏ lại. Từ câu chuyện hàng gỗ, chiếc drone, chiếc bánh trung thu, cho đến những dự án xã hội nhân văn cho thấy doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể vươn lên, nếu biết tận dụng cơ hội và dám thay đổi.
Bà Kim Hạnh nhấn mạnh: đã đến lúc doanh nghiệp Việt phải tái cấu trúc, học cách thích ứng nhanh và chủ động định vị mình trong chuỗi giá trị toàn cầu, thay vì chỉ đứng ở vai trò gia công.
Tags:
(VNF) - Hơn 60% startup trên thế giới đổ vỡ không phải vì mô hình kinh doanh hay doanh số, mà vì xung đột lợi ích nội bộ, đặc biệt là mâu thuẫn giữa các sáng lập viên và đồng sở hữu.
(VNF) - Thuduc House ghi nhận lãi trong quý III đạt mức cao nhất 4 năm nhờ khoản thu nhập từ thắng kiện thuế. Doanh nghiệp này vượt kế hoạch lợi nhuận sau 9 tháng.
(VNF) - Theo ông Nguyễn Hữu Hiệu - Tổng Giám đốc FiinGroup, mặc dù giữ vai trò trụ cột trong nền kinh tế, khối DNNVV vẫn chưa thể khai thác hết tiềm năng do những hạn chế về năng lực và quy mô, đặc biệt là trong việc tiếp cận các nguồn vốn cần thiết cho hành trình chuyển đổi.
(VNF) - Tập đoàn Hoa Sen (HoSE: HSG) ghi nhận lợi nhuận sau thuế hợp nhất năm tài chính 2025 đạt 732 tỷ đồng, hoàn thành 146% kế hoạch lợi nhuận đã đề ra ở phương án cao.
(VNF) - Tổng công ty cổ phần Xây dựng Điện Việt Nam (VNECO) vừa nhận liên tiếp 3 quyết định chấm dứt hợp đồng từ Ban QLDA các công trình điện miền Trung với lý do dừng triển khai các gói thầu thi công.
(VNF) - Công ty cổ phần Phát triển điện ảnh V-Film có ngành nghề kinh doanh chính là hoạt động sản xuất phim điện ảnh, phim video và chương trình truyền hình.
(VNF) - Giữa làn sóng “Bắc tiến” của loạt thương hiệu bán lẻ, WinCommerce khẳng định vẫn giữ vững vị thế dẫn đầu tại khu vực được xem là “pháo đài” của mình.
(VNF) - Dù doanh thu giảm do yếu tố mùa vụ, Công ty Cổ phần Thủy điện A Vương (AVC) vẫn ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực trong quý III/2025 với lợi nhuận sau thuế đạt gần 100 tỷ đồng.
(VNF) - Công ty cổ phần Tập đoàn Dabaco Việt Nam (HoSE: DBC) vừa công bố thông tin về loạt kế hoạch đầu tư bất động sản, đầu tư trang trại và thay đổi phương án sử dụng vốn huy động năm 2024.
(VNF) - Chuỗi thỏa thuận hợp tác giữa Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Hải Phòng và các doanh nghiệp, Hiệp hội đánh dấu bước ngoặt trong chiến lược phát triển thành phố.
(VNF) - Công ty TNHH Thương mại đầu tư và dịch vụ Bảo Quân là đơn vị nhận chuyển nhượng toàn bộ vốn góp tại công ty sở hữu Vincom Nguyễn Chí Thanh.
(VNF) - Tập đoàn Nhựa Bình Thuận (BPG) cùng SCG Việt Nam và Công ty TNHH Hóa dầu Long Sơn (LSP) vinh dự trở thành nhà tài trợ chính của Long Son Charity Golf Tournament 2025, diễn ra ngày 26/10/2025 tại Sân Golf Sonadezi Châu Đức. Giải đấu do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Long Sơn phối hợp với Hội Golf Bà Rịa – Vũng Tàu (BVGA) tổ chức.
(VNF) - Từng thắng thầu nhiều dự án xe chuyên dụng, nhưng tại gói thầu Vinacomin, Công ty Cổ phần Ô tô Thương mại Quốc tế Việt (Quốc tế Việt Auto) lại “trượt” ngay ở khâu bàn giao.
(VNF) - Công ty CP Bệnh viện Đa khoa tư nhân Triều An, nơi ông Trầm Bê giữ ghế Chủ tịch HĐQT, báo doanh thu quý III hơn 201 tỷ đồng, lợi nhuận gấp 3,2 lần cùng kỳ.
(VNF) - Đến cuối quý III/2025, Công ty cổ phần Xây dựng Số 5 có vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn hơn 971,8 tỷ đồng. Hiện hệ số nợ phải trên vốn chủ sở hữu của công ty là gấp 5,5 lần.
(VNF) - Ngày 22/10, Thuế cơ sở 15 Hà Nội ra quyết định cưỡng chế tài khoản Công ty TNHH Đông dược Phúc Hưng do nợ thuế 138,7 triệu đồng, thời hạn đến 20/11/2025.
(VNF) - Với 350.000 DN đang hoạt động, kinh tế tư nhân là động lực tăng trưởng chính của TP. HCM, đóng vai trò giữ nhịp cho nền kinh tế, là nền tảng quan trọng để TP. HCM hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số.
(VNF) - Sáng 23/10, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Quốc hội làm việc tại Hội trường, nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Phá sản (sửa đổi).
(VNF) - Ngay sau khi phát hiện các chậm trễ về thủ tục BHXH, nền tảng công nghệ cho vay ngang hàng (P2P Lending) đã nhanh chóng khắc phục và hoàn tất đầy đủ các nghĩa vụ đóng bảo hiểm theo đúng quy định.
(VNF) - Thuế TP.HCM mới ban hành quyết định cưỡng chế thuế bằng trích tiền từ tài khoản và phong toả tài khoản hơn 1,18 tỷ đồng đối với Công ty TNHH Tập đoàn Hoàng Quân.
(VNF) - Theo Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công, đây chính là “thời điểm vàng” để phụ nữ doanh nhân vươn lên, làm chủ công nghệ, tri thức và hội nhập toàn cầu bởi “khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là chìa khóa vàng để vượt qua bẫy thu nhập trung bình và nguy cơ tụt hậu”.
(VNF) - Làn sóng chuyển đổi kép – kết hợp giữa chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đang trở thành xu thế tất yếu, định hình lại nền kinh tế toàn cầu. Đối với cộng đồng doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNNVV) Việt Nam, đây vừa là cơ hội để vươn tầm, vừa là một bài toán đầy thách thức.
(VNF) - Sau khi Chủ tịch Nguyễn Duy Hưng bị bắt, Công ty cổ phần Tập đoàn Thuận An đã đổi tên thành Công ty cổ phần Tập đoàn TAG Việt Nam.
(VNF) - CEO Sun PhuQuoc Airways cho biết mục tiêu của hãng đến cuối năm 2026 là vận hành khoảng 25 tàu bay, từ đó hoàn thiện mạng bay nội địa và mở rộng thị trường quốc tế.
(VNF) - Công ty cổ phần Đầu tư Thịnh Phát chi nhánh Hưng Yên bị cơ quan thuế cưỡng chế thuế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn.
(VNF) - Hơn 60% startup trên thế giới đổ vỡ không phải vì mô hình kinh doanh hay doanh số, mà vì xung đột lợi ích nội bộ, đặc biệt là mâu thuẫn giữa các sáng lập viên và đồng sở hữu.
(VNF) - Mưa lớn kéo dài trong nhiều giờ đồng hồ khiến khu vực trung tâm TP. Đà Nẵng ngập sâu, người dân đi làm đầu buổi sáng gặp nhiều khó khăn.
