Tái cơ cấu ngân hàng: Đề xuất phát hành trái phiếu ‘nợ xấu’ đặc biệt

Đó là quan điểm và đề xuất của ông Trương Văn Phước, Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia, một chuyên gia giàu trải nghiệm về ngành ngân hàng trong hai thập kỷ qua.

Tại "Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2016 trong giai đoạn mới: Thách thức tái cơ cấu và triển vọng" diễn ra mới đây, ông Trương Văn Phước, Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, đã đặt vấn đề xử lý nợ xấu trong tiến trình tái cơ cấu ngân hàng.

Ông Phước cho rằng, các ngân hàng nói riêng và nền kinh tế nói chung đang phải hứng chịu hệ quả trực diện từ nợ xấu, một trong những biểu hiện là việc lãi suất cho vay luôn ở mức 9-10%, trong khi lạm phát chỉ chưa tới 1%.

Đồng thời, ông Phước cũng chỉ ra rằng, tỷ lệ sinh lời trên vốn chủ sở hữu của hệ thống ngân hàng đã giảm tới 3 lần, từ mức 12% xuống chỉ còn 4% chỉ trong vòng 5 năm. Điều đó lan tỏa vào chi phí vốn, làm cho nền kinh tế phải chấp nhận chi phí vốn cao, gây ra thiệt hại cho nền kinh tế.

Vị Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia này cũng khẳng định: "Không thể xử lý nợ xấu bằng khẩu hiệu suông. Không nên đặt vấn đề ngân sách lấy của người nghèo chia có người giàu".

Thêm vào đó, ông Phước cũng nhấn mạnh rằng, Ngân hàng Nhà nước không thể làm một mình nếu muốn xử lý nợ xấu thành công. Bản thân ông cũng đã đề nghị với Bộ Kế hoạch và Đầu tư rằng, cần một ban chỉ đạo cấp Nhà nước cho tái cơ cấu ngân hàng.

Ông Trương Văn Phước cho rằng, cần 25 tỷ USD để tái cơ cấu ngân hàng trong 5 năm và đề xuất phát hành trái phiếu "nợ xấu" để huy động nguồn lực tài chính

Mặc dù vậy, ông Phước cũng không ủng hộ việc cấp phát tiền từ ngân sách để xử lý nợ xấu.

Theo ước tính của ông Phước, tái cơ cấu ngân hàng hiện nay cần khoảng 25 tỷ USD trong vòng 5 năm tới. Trong đó, 10 tỷ USD là để xử lý nợ xấu mà VAMC đã mua, còn lại 15 tỷ USD sẽ được các ngân hàng tự thực hiện bao gồm việc bán các tài sản, trích lập dự phòng rủi ro…, đồng thời thiết lập thị trường mua bán nợ thực sự.

Theo ông Phước, nguồn lực này cơ bản là từ các tổ chức tín dụng, được kích hoạt bằng nguồn lực bên ngoài, chứ không phải cấp phát theo con đường ngân sách.

Một trong những biện pháp có thể tính toán đến, theo ông Phước, là huy động vốn trong nhân dân thông qua việc phát hành loại trái phiếu "nợ xấu" đặc biệt.

Song song với đó, ông Phước cũng nhấn mạnh, việc mua bán nợ xấu giữa VAMC và các tổ chức tín dụng phải theo giá thực tế thị trường, chứ không thể mua trên giấy như suốt thời gian qua.

Kết lại phần phát biểu, ông Phước ví nợ xấu giống như nước trên một cái ao, dù có tát hết ao thì nước mưa vẫn tiếp tục rơi xuống, bởi mỗi năm nền kinh tế dù tốt đến đâu thì vẫn phải hứng chịu khoảng 60-70 nghìn tỷ đồng nợ xấu phát sinh. Vì vậy, cần phải có quan điểm xử lý nhanh, tính toán kỹ thuật triệt để, chứ không thể lấy ngân sách ra để "cho không" các tổ chức tín dụng.