Thiếu hiểu biết tài chính cá nhân: Một loại 'giặc dốt' trong thời đại ngày nay
Minh Nhật -
25/09/2025 07:30 (GMT+7)
(VNF) - TS Lê Minh Nghĩa - Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) nhấn mạnh, sự thiếu hiểu biết về tài chính cá nhân có thể được xem như một loại "giặc dốt" trong thời đại ngày nay.
Xóa bỏ “giặc dốt” của thời đại mới
Phát biểu tại tọa đàm khoa học “Tài chính cá nhân: Từ việc nâng cao hiểu biết TCCN đến nghề tư vấn tài chính cá nhân” trong khuôn khổ Lễ ký kết MOU giữa Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) và Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên (TUEBA), TS Lê Minh Nghĩa - Chủ tịch VFCA đã có những chia sẻ sâu sắc liên quan đến tài chính cá nhân.
TS Lê Minh Nghĩa cho biết: “Nếu như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng kêu gọi toàn dân chống ba thứ ‘giặc’ là giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm, thì đến nay, những kẻ thù ấy đã được đẩy lùi. Giặc ngoại xâm đã bị đánh tan, giặc đói về cơ bản được giải quyết, nạn mù chữ cũng gần như chấm dứt. Nhưng thời đại mới lại xuất hiện một 'giặc dốt' khác, đó là sự thiếu hiểu biết về quản lý tài chính cá nhân”.
Chủ tịch VFCA thẳng thắn thừa nhận, mặc dù là người gắn bó cả đời với lý luận kinh tế nhưng phải đến khi ngoài 70 tuổi, ông mới thực sự tiếp cận được các khái niệm cơ bản về quản lý tài chính cá nhân.
Trước đó, kiến thức mà ông học tập và giảng dạy chủ yếu xoay quanh tài chính công hay quản trị tài chính doanh nghiệp là những lĩnh vực phục vụ cho công tác quản lý, điều hành ở tầm vĩ mô hoặc doanh nghiệp, chứ không hướng đến việc quản lý cuộc đời của một con người cụ thể.
TS Lê Minh Nghĩa cho biết, việc thiếu kiến thức về tài chính cá nhân khiến thế hệ của ông vất vả hơn rất nhiều.
Ngoài ra, trong thế hệ của ông, mọi người được giáo dục rằng tiền là “bạc”, là thứ “bất tịnh” mà tuổi trẻ không nên đụng chạm kẻo dễ “hư hỏng”.
“Việc thiếu những kiến thức về tài chính cá nhân cùng với những quan niệm sai lầm về tiền bạc khiến thế hệ của chúng tôi phải tự mình bươn chải. Cuộc sống vì thế cũng vất vả hơn rất nhiều”, ông nói.
Nhìn lại thực tế, ông cho rằng thế hệ trẻ ngày nay đã may mắn hơn nhiều khi được tiếp cận sớm với các khái niệm tài chính cá nhân. Những kiến thức tối thiểu này giúp sinh viên ý thức rõ hơn giá trị của tiền bạc và biết cách chuẩn bị để quản lý cho chính cuộc đời của bản thân.
Từ những trải nghiệm và trăn trở cá nhân, TS Lê Minh Nghĩa đã chia sẻ về sứ mệnh mà ông cùng Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam đang theo đuổi.
“Một trong những điều khiến tôi day dứt nhất là khi rà soát các văn kiện quan trọng của Đảng suốt gần 40 năm đổi mới hầu như không tìm thấy một thông điệp nào nhấn mạnh đến việc phải học tài chính, phải nâng cao dân trí tài chính cho toàn dân, đặc biệt cho thế hệ trẻ”, ông nói.
Xuất phát từ khoảng trống đó, Hiệp hội đã xác định ba mảng trọng tâm trong hoạt động tư vấn, bao gồm thể chế tài chính, quản trị tài chính doanh nghiệp và đặc biệt quan trọng là tư vấn nâng cao dân trí tài chính và hoạch định tài chính cá nhân.
“Đây được coi là sứ mệnh có khởi đầu nhưng không bao giờ kết thúc. Chỉ khi dân trí tài chính được nâng cao, đất nước mới hình thành một phong trào sâu rộng, giúp người dân vững vàng trước những biến động của kinh tế - xã hội', ông Nghĩa nhấn mạnh
Lời khuyên về đầu tư và quản lý tài chính toàn diện
Cũng trong buổi đối thoại với sinh viên Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên, TS Lê Minh Nghĩa đã đưa ra nhiều lời khuyên về đầu tư và quản lý tài chính cá nhân cho người trẻ.
Theo đó, Chủ tịch VFCA cho rằng, trước khi bỏ tiền vào bất kỳ kênh đầu tư nào, người trẻ cần phân biệt rõ giữa “đầu cơ” và “đầu tư".
Đầu cơ là mong muốn kiếm lợi nhuận ngay lập tức, thậm chí “hôm nay bỏ tiền, mai phải có lời.” Ngược lại, đầu tư đòi hỏi tầm nhìn dài hạn, chấp nhận sự biến động của thị trường nhưng vẫn “ngủ ngon” vì tin vào giá trị trong tương lai.
Toàn cảnh tọa đàm khoa học.
Bên cạnh đó, ông cũng chỉ ra một nghịch lý trong thói quen đầu tư của người Việt: trong khi 80% nhà đầu tư cá nhân toàn cầu chọn đầu tư thông qua các tổ chức chuyên nghiệp, thì ở Việt Nam, 80% nhà đầu tư lại tự mình quyết định. Đây là biểu hiện của “khát vọng làm giàu” khi chưa có đủ kiến thức, và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Vì vậy, ông khuyên rằng nếu không đủ tự tin, các bạn trẻ hãy tìm đến các chuyên gia hoặc các quỹ đầu tư.
Quan trọng hơn, người trẻ không nên “đánh cược cuộc đời” bằng cách dồn hết tiền vào chứng khoán hay bất kỳ một kênh đầu tư nào.
Ông Nghĩa nêu ví dụ về cách người Do Thái dạy con quản lý tiền từ khi còn nhỏ: với 10 đồng, họ chia thành 5 phần gồm 5 đồng để chi tiêu hằng ngày, 1 đồng đóng thuế, 1 đồng để đầu tư, 1 đồng để tiết kiệm dự phòng, và 1 đồng cuối cùng dành cho từ thiện. Cách phân bổ này thể hiện tư duy tài chính toàn diện, vừa cân bằng trách nhiệm cá nhân, vừa bảo đảm sự bền vững lâu dài.
Tư vấn tài chính đúng nghĩa không phải là khuyên người khác dồn hết tiền vào một kênh, mà là giúp họ hiểu và quản lý tổng thể đời sống tài chính. Chỉ khi đó, mỗi người mới có thể tự tin bước đi trên con đường sự nghiệp và cuộc sống.
(VNF) - Bước sang năm 2026, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang chứng kiến một giai đoạn chưa từng có khi thuế, chi phí và áp lực thị trường ngày càng tăng mạnh, khiến biên lợi nhuận thu hẹp. Nhiều mô hình truyền thống không còn phát huy hiệu quả, một xu hướng mới đang nở rộ và được xem như “lối thoát” đáng tin cậy: kinh doanh theo mô hình Affiliate.
(VNF) - Cổ phiếu GTD của Giầy Thượng Đình đã tăng trần 8 phiên liên tiếp, ghi nhận đà tăng gấp 2,9 lần kể từ khi có thông tin thoái vốn của UBND TP. Hà Nội.
(VNF) - Vụ việc chị Nguyễn Thị Thu Th. ở Quảng Trị chuyển nhầm gần 500 triệu đồng vào tài khoản một người quen nhưng nhiều lần yêu cầu vẫn không được hoàn trả đang thu hút sự chú ý. Dù cơ quan công an đã vào cuộc, người nhận tiền vẫn né tránh làm việc, đặt ra nhiều vấn đề pháp lý liên quan quyền sở hữu và trách nhiệm hoàn trả tài sản.
(VNF) - Những thay đổi về thuế năm 2026 cùng sự biến động của thị trường đang tạo nên áp lực lớn cho cả hộ kinh doanh nhỏ và người làm thuê. Nhưng nhìn từ góc độ kinh tế – vận hành – con người, nhiều chuyên gia nhấn mạnh, đây không chỉ là giai đoạn khó khăn mà còn là thời điểm để trưởng thành trong cách làm ăn.
(VNF) - Trước những vướng mắc, bất cập về chính sách thuế giá trị gia tăng (GTGT), đặc biệt lĩnh vực nông nghiệp, Bộ Tài chính đã đề xuất cách tháo gỡ “điểm nghẽn” trong việc hoàn loại thuế này.
(VNF) - Mức phạt đối với hành vi lập hồ sơ đăng ký chào bán, phát hành có thông tin sai lệch theo Nghị định 306 được nâng lên 500–600 triệu đồng, tăng đáng kể so với khung 400–500 triệu đồng quy định tại Nghị định 156.
(VNF) - Là doanh nghiệp phát hành trái phiếu chưa từng trễ hạn thanh toán và đang đưa ra mức lãi suất lên tới 10%/năm, F88 hiện được đánh giá sở hữu dòng trái phiếu đại chúng khá hấp dẫn, hứa hẹn thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư nhờ tính ổn định và mức sinh lời cạnh tranh.
(VNF) - Kế hoạch cấm xe máy chạy xăng theo giờ trong Vành đai 1 Hà Nội từ 2026 tạo ra áp lực đối với doanh số xe 2 bánh của Honda - "gà đẻ trứng vàng" của VEAM.
(VNF) - Ông Vũ Đăng Linh, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động (HoSE: MWG) đã nhấn mạnh việc tập đoàn đang đẩy nhanh quá trình tái cấu trúc hệ sinh thái nhằm chuẩn bị cho kế hoạch IPO độc lập các chuỗi kinh doanh trong những năm tới.
(VNF) - Cổ phiếu MSB tăng kịch trần với thanh khoản đột biến sau thông tin về thương vụ đấu giá của VNPT. Tập đoàn này sẽ thoái toàn bộ cổ phần MSB với giá khởi điểm 18.239 đồng/cp.
(VNF) - UBCKNN chỉ ra hàng loạt “lỗ hổng” trong nghiệp vụ và kiểm toán nội bộ của các công ty chứng khoán và vấn đề minh bạch thông tin trái phiếu tại các doanh nghiệp bất động sản.
(VNF) - Cơ quan thuế đã triển khai 3 chuyên đề trọng điểm nhằm chống thất thu thuế, gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT), nhất là đối với lĩnh vực kinh doanh vàng.
(VNF) - Các quỹ đầu tư giúp chuyển hóa dòng tiết kiệm của người dân sang đầu tư một cách chuyên nghiệp, giảm rủi ro cho từng cá nhân, đồng thời nâng tính thanh khoản và hiệu quả vận hành của thị trường.
(VNF) - Ông Lê Hải Đoàn - Chủ tịch HIPT tiếp tục đăng ký mua thêm gần 5,5 triệu cổ phiếu VNS. Động thái này diễn ra trong bối cảnh ông Đoàn liên tục nâng tỷ lệ sở hữu tại Vinasun hơn một năm qua, từng bước củng cố vị thế trong cơ cấu cổ đông của hãng taxi này.
(VNF) - Tổng Công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam vừa bị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xử phạt vi phạm hành chính tổng số tiền xử phạt hơn 200 triệu đồng.
(VNF) - Thêm phương án tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN), nâng ngưỡng doanh thu không chịu thuế và được trừ ngưỡng doanh thu không chịu thuế trước khi tính thuế là 3 điểm mới được Bộ Tài chính đề xuất.
(VNF) - Bộ Tài chính đề xuất, đối với cá nhân, hộ kinh doanh có doanh thu vượt ngưỡng miễn thuế có thể tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) trên lợi nhuận thay vì áp theo doanh thu.
(VNF) - Bên cạnh việc cấp vốn lưu động trong vòng tối đa 2 năm với lãi suất 0%, Vingroup ưu tiên chọn Pomina là nhà cung cấp thép cho các công ty thành viên.
(VNF) - Bước sang năm 2026, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang chứng kiến một giai đoạn chưa từng có khi thuế, chi phí và áp lực thị trường ngày càng tăng mạnh, khiến biên lợi nhuận thu hẹp. Nhiều mô hình truyền thống không còn phát huy hiệu quả, một xu hướng mới đang nở rộ và được xem như “lối thoát” đáng tin cậy: kinh doanh theo mô hình Affiliate.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.