Trong văn bản trả lời đại biểu Quốc hội Trần Thị Thanh Lam - Đoàn đại biểu tỉnh Bến Tre, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng đã chia sẻ về tình trạng ngân hàng thương mại bắt buộc khách hàng mua bảo hiểm khi vay vốn.
Thống đốc cho biết, pháp luật về kinh doanh bảo hiểm đã quy định các nguyên tắc, quyền, nghĩa vụ của các bên liên quan trong kinh doanh và khai thác bảo hiểm, nhằm đảm bảo việc tham gia bảo hiểm là tự nguyện, trên cơ sở nhu cầu và khả năng tài chính của khách hàng, không được bắt buộc khách hàng mua bảo hiểm.
Ngoài ra, các hợp đồng đại lý bảo hiểm ký với ngân hàng cũng không yêu cầu sản phẩm bảo hiểm phải được bán kèm hay gắn với các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng. Việc ký kết và thực hiện hợp đồng đại lý bảo hiểm theo thỏa thuận giữa doanh nghiệp bảo hiểm với ngân hàng và phải đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật.
Song thời gian qua, cơ quan quản lý tiền tệ đã nhận được phản ánh về tình trạng một số nhân viên ngân hàng bắt khách hàng mua bảo hiểm khi vay vốn, chỉ giải ngân nếu khách mua thêm gói bảo hiểm nhân thọ.
Người đứng đầu NHNN cho hay đã chỉ đạo các ngân hàng rà soát toàn hệ thống, xử lý nghiêm những trường hợp bắt buộc khách hàng phải mua các loại bảo hiểm không thực sự cần thiết khi cấp tín dụng. Trong đó, bảo đảm quá trình phê duyệt hồ sơ, giải ngân cho khách hàng được thực hiện đúng quy định.
Với các hợp đồng bán bảo hiểm qua ngân hàng, NHNN yêu cầu các nhà băng thực hiện chào bán, giải thích điều kiện, điều khoản của bảo hiểm cũng như các hoạt động đại lý bảo hiểm khác cho khách hàng có nhu cầu, giúp khách hàng hiểu đúng/đủ quyền và lợi ích, các điều kiện/điều khoản thanh toán của hợp đồng.
Đồng thời, cơ quan quản lý cũng yêu cầu mỗi ngân hàng phải quán triệt, phổ biến pháp luật kinh doanh bảo hiểm đối với từng nhân viên tín dụng và cán bộ tham gia hoạt động đại lý bảo hiểm. Trong đó, đặc biệt lưu ý đối với các hành vi vi phạm pháp luật về kinh doanh bảo hiểm.
Đại diện NHNN chia sẻ đã chỉ đạo NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đại lý bảo hiểm của các ngân hàng thương mại trên địa bàn. Đồng thời, lồng ghép nội dung thanh tra việc thực hiện chỉ đạo của NHNN đối với hoạt động này vào kế hoạch thanh tra hàng năm.
NHNN dự kiến thời gian tới xã tiếp tục có văn bản chỉ đạo về hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đại lý bảo hiểm của các tổ chức tín dụng. Trong đó, chỉ đạo các ngân hàng phải hướng dẫn, niêm yết, công bố công khai tại trụ sở, các chi nhánh, phòng giao dịch về các sản phẩm bảo hiểm, quyền và lợi ích hợp pháp, điều kiện/điều khoản thanh toán của hợp đồng bảo hiểm.
“Nghiêm cấm hành vi bắt buộc khách hàng mua bảo hiểm. NHNN sẽ chỉ đạo NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố tiếp tục thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động này và việc thực hiện các văn bản chỉ đạo của NHNN. Trường hợp phát hiện vi phạm, NHNN sẽ xem xét, xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định.
Bên cạnh đó, trên cơ sở các quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, NHNN sẽ phối hợp với Bộ Tài chính hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan đến đại lý bảo hiểm, tiến hành thanh tra, kiểm tra hoạt động đại lý bảo hiểm của tổ chức tín dụng nhằm đảm bảo tuân thủ nghiêm túc quyền tự do lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm, sản phẩm bảo hiểm phù hợp với nhu cầu của khách hàng.
Thực tế, việc công ty bảo hiểm liên kết với ngân hàng để bán sản phẩm (còn gọi là kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng - bancassurance) nở rộ trong khoảng vài năm trở lại đây. Việc này mang lợi nhuận không nhỏ cho các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, việc này cũng gây bức xúc cho nhiều người đi vay vì họ bị nhân viên ngân hàng ép phải mua bảo hiểm nhân thọ mới được vay tiền.
