Thủ tướng Phạm Minh Chính khảo sát thực trạng mỏ sắt Thạch Khê Hà Tĩnh

Sáng 11/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn công tác đã tới khảo sát thực trạng mỏ sắt Thạch Khê tại huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh sau hơn 10 năm tạm dừng dự án đầu tư khai thác và tuyển quặng sắt tại đây, đồng thời khảo sát thực tế khả năng phát triển du lịch biển trong khu vực. 

Dự án khai thác và tuyển quặng sắt Thạch Khê do Công ty Cổ phần Sắt Thạch Khê (TIC) làm chủ đầu tư, nằm trên địa phận 6 xã (nay là 5 xã Thạch Hải, Thạch Khê, Đỉnh Bàn, Thạch Trị và Thạch Lạc) thuộc huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh.

Dự án có tổng mức đầu tư sau điều chỉnh là 14.517,2 tỷ đồng (giai đoạn I: 6.777,4 tỷ đồng; giai đoạn II: 7.739,8 tỷ đồng). Theo đánh giá, trữ lượng, tài nguyên mỏ sắt khoảng 544 triệu tấn, trong đó 369 triệu tấn được huy động vào thiết kế khai thác. Thời gian tồn tại của mỏ là 52 năm.

Tổng diện tích sử dụng đất để thực hiện dự án là 4.821ha, gồm 3.898ha trong đất liền và 923ha lấn biển. Diện tích đất TIC đã ký hợp đồng thuê đất là 552ha.

Có khoảng 7.000 hộ dân (27.000 nhân khẩu) bị ảnh hưởng trực tiếp bởi dự án.

Đề án phát triển bền vững kinh tế - xã hội các xã chịu ảnh hưởng bởi dự án mỏ sắt Thạch Khê được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 946/QĐ-TTg ngày 21/6/2011 có tổng vốn đầu tư 1.677 tỷ đồng. Tổng mức đầu tư bố trí cho Đề án 946 đến năm 2018 khoảng 595,81 tỷ đồng. Tổng số vốn đã thực hiện ước đạt khoảng 495,9 tỷ đồng/1.677 tỷ đồng (đạt 29,57% kế hoạch).

Thông tin nhanh tại chuyến khảo sát, lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh cho biết, hiện dự án đang tồn tại nhiều vấn đề. Trong đó, chưa đủ điều kiện tin cậy để khai thác, nhất là từ độ sâu -145m đến -550m; lý do có thể xảy ra thảm họa bất ngờ gây tụt bờ moong mỏ khi khai thác xuống sâu từ - 145m. Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, dự án chưa có giải pháp xử lý khi gặp hang động ngầm thông biển, hang caster, dẫn đến không thể khai thác giai đoạn 1 và bổ sung nghiên cứu, cập nhật điều kiện khai thác.

Thêm vào đó, dự án cũng có nhiều nguy cơ như: tụt nước ngầm, sa mạc hóa; đổ nước thải ra biển gây ô nhiễm; tác động biến đổi khí hậu, bão, nước dâng,... Quá trình vận chuyển sản phẩm dự án bằng đường bộ khó khả thi, gây ô nhiễm trong khi khu vực mỏ là biển ngang, chưa có chi phí xây dựng cảng.

Ngoài ra, dự án cũng ảnh hưởng đến phát triển du lịch – đô thị biển hiện hữu, ảnh hưởng đến môi trường, thủy hải sản, việc làm, đời sống người dân trên địa bàn...

Qua kiểm tra, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính quan tâm và đề nghị các đơn vị liên quan báo cáo thêm một số nội dung về chất lượng quặng sắt tại Thạch Khê; số hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án đến nay...

Qua nghe báo cáo, Thủ tướng Chính phủ cho rằng, hiện đang xuất hiện ý kiến trái chiều giữa lợi ích kinh tế từ dự án và quy hoạch phát triển du lịch, đời sống người dân địa phương. Do đó, cần phải có sự tính toán theo nguyên tắc tập trung, dân chủ, phát huy trí tuệ tập thể để lựa chọn hướng đi phù hợp trong thời gian tới.

Thủ tướng nhấn mạnh, việc quyết định dừng hay tiếp tục triển khai dự án phải có đánh giá khoa học, khách quan; có đánh giá tác động tổng thể từ kinh tế đến tính chất xã hội, đời sống người dân, môi trường và các vấn đề liên quan; việc đánh giá cũng phải mang tính dự báo dài hơi. Sau đánh giá, trường hợp có lợi thì tổ chức triển khai, nếu chưa có lợi thì dừng lại và tiếp tục nghiên cứu.

Thủ tướng Chính phủ cũng lưu ý, việc này phải sớm có quyết sách đúng đắn để ổn định đời sống dân cư địa phương. Quyết sách này phải đảm bảo cơ sở khoa học và hợp lòng dân.