Thức dậy những miền quê trù phú mà phù sa sông bồi đắp như một món quà của thiên nhiên tạo hóa ban tặng. Sông có vẻ đẹp của thiên tính nữ. Không biết tự bao giờ người ta nhìn sông to, sông nhỏ thành sông cái (sông mẹ), sông con. Đó cũng là vẻ đẹp dịu dàng tha thiết của người con gái trong dáng hình uốn lượn mềm mại của dòng sông. Sông chứa nước, người dân thường ra tắm sông gieo mình xuống sông gột rửa thanh lọc tâm hồn.
Sông cũng là ranh giới cách trở tạo ra sự ngăn cách tự nhiên với những đặc tính dài, sâu, rộng giữa các vùng địa lý. Ca dao đã từng nói rất hay: “Ước gì sông rộng một gang - Bắc cầu dải yếm cho chàng sang chơi”. Trong các giao dịch kinh tế thị trường thường có cụm từ “Dòng chảy đầu tư”, “Khơi thông dòng chảy đồng tiền”. Có nhà kinh tế học đã nói: “Dòng tiền là dòng chảy của lượng tiền mà một doanh nghiệp hoặc tổ chức thu được hoặc chi ra trong một khoảng thời gian nhất định”.
Như vậy chính sự uyển chuyển của sông đã làm “mềm” hóa cả những thuật ngữ vốn khô khan và cả những ửng xử mềm mại trong đời sống hàng ngày. Thức dậy những dòng sông chính là chìa khóa để mở ra để hòa vào để cuộn chảy. Từ sông ra biển lớn, từ êm đềm đến cuộn xiết từ hẹp đến rộng. Thức dậy những dòng sông là khi ta nghĩ về sông như nghĩ về những phận người, những cuộc đời sông.
Sông nhận vào mình tất cả những buồn đau những tê tái, vực xoáy để rồi trải dài một bình lặng, một mênh mông, một bao dung khỏa lấp. Để rồi khi hoàng hôn xuống, bình minh lên, mặt sông lại gợn sóng, lại lấp lánh ánh nắng, lại lăn tăn viền những hẫng hụt, âu lo để còn đó một bến mong chờ, một bến bình yên, một bến đỗ đời người. Những cuộc đời sông ngổn ngang bao thế sự, giải tỏa bao tâm tình, mở ra bao khát vọng. Đất nước Việt Nam ta có những con sông định mệnh là những lát cắt từ thân thể đất nước của chinh phạt chia ly cách trở.
Đó là con sông Gianh chia đôi thời chiến tranh Trịnh - Nguyễn; là con sông Bến Hải vĩ tuyến 17 chia cắt đất nước hai miền Nam Bắc. Lại có những con sông là thành lũy chiến hào, là phòng tuyến chống quân thù còn ghi dấu ấn trong lịch sử như sông Như Nguyệt đánh giặc Tống gắn với bài thơ thần nổi tiếng của Lý Thường Kiệt: “Sông núi nước Nam vua Nam ở…”. Nhà thơ Bế Kiến Quốc trong bài thơ “Những dòng sông” nổi tiếng đã từng lý giải: “Sinh ra ở đâu, mà ai cũng anh hùng/Tất cả trả lời: Sinh bên một dòng sông”. Những câu thơ ông viết thật thiết tha: “Mỗi con người gắn bó một dòng sông/Khi ta bé dòng sông nào cũng rộng/Chiếc thuyền giấy gửi tuổi thơ theo sóng/Một cánh cò vỗ lả xuống lòng ta”.
Đất nước Việt Nam từ hình thể địa lý, kiến tạo ra bao tượng hình Tổ quốc. Có nhà thơ ví: “Dáng đất nước giống như nàng tiên múa/Lại hóa thành ngọn lửa lúc cuồng phong”. Mềm mại và quyết liệt, nhu và cương đã tạo ra cốt cách, bản lĩnh và khí phách tâm hồn Việt. Sông Mẹ - sông Hồng cuộn chảy phù sa như một thanh gươm cài bên hông Thủ đô Hà Nội. Nhà thơ Chế Lan Viên đã từng hào sảng: “Hỡi sông Hồng tiếng hát bốn ngàn năm/Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng?”. Sông chảy đến đâu thì bắc lên câu hò, câu hát đến đấy. Bởi có một nguồn mạch văn minh văn hóa sông, trầm tĩnh sông, lắng đọng sông. Đó là phù sa chắt lọc từ tâm hồn con người sống dọc sông đã tạo ra những luyến láy, những nhịp điệu, những hào sảng mênh mang, những lắng dịu thẳm sâu…
Sông là nơi bắt đầu cho bao khát vọng để tuôn về, đổ về biển khơi. Sông là nơi khởi thảo những điệu dân ca mang hồn dân tộc. Sông đã mang và chuyển tải bao cung bậc. Sông có phận sông, và chính con đò trên sông đã tải bao nỗi niềm của sông. Khi đặt tên sông ta cũng muốn hiền hòa có hậu. Như sông Hương, sông Thương, sông Hiếu, sông Cầu, sông La, sông Lam… với nhịp bằng trôi mãi, êm mãi về xuôi.
Nhưng thiên nhiên đâu có chiều lòng người với bao ấm lạnh bất thường đã va đập, đã cuộn xiết, đã trắc trở để thành sông Mã phi bờm thác trắng, để thành sông Kỳ Cùng vắt kiệt hết mình trăn trở. Một sông Đuống “nghiêng nghiêng” của nhà thơ Hoàng Cầm, một “Trường ca sông Lô” của nhạc sĩ tài hoa Văn Cao. Một “Du kích sông Thao” của Đỗ Nhuận. Và thật dào dạt mênh mông phóng khoáng về với chín khúc sông Cửu Long bát ngát tình người “Vàm Cỏ Đông ơi, Vàm Cỏ Đông”.
Ta có thể ví những dòng sông đất Việt giống như những dòng kẻ nhạc với bao thăng trầm. Ca dao Việt Nam đã viết rất hay: “Công cha như núi Thái Sơn/ Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”. Nguồn đó là nguồn mạch dân ca truyền từ đời này qua đời khác và bao đời con lớn lên từ lời ru của mẹ. Lời ru có gì lạ đâu từ những câu hát thật ân tình mộc mạc. m điệu thì mô phỏng động thái lao động khi xuống biển lên rừng để thành câu hò, câu ví.
Tình yêu quê hương, tình yêu Tổ quốc bắt đầu từ tình yêu khúc hát dân ca, tình yêu dân tộc. Dân ca chính là tiếng lòng sâu thẳm nhất, chân thật nhất. Đó là lời ăn tiếng nói, là ứng xử giao hòa, là kinh nghiệm sống bao đời được chắt lọc đúc kết. Đó là ước vọng, là niềm tin, là cõi thiêng của tâm linh dân tộc. Sông Thương gắn với dân ca quan họ Bắc Ninh, sông Mã gắn với điệu hò “Dô tả, dô tà”. Sông Lam gắn với làn điệu dân ca ví dặm, sông Hương dùng dằng với điệu hò mái nhì. Rồi Lý ngựa ô rong ruổi lắm đèo nhiều dốc qua miền Trung sông suối dày tơ nhện. “Một miền Trung núi choài ra biển/Nên gập ghềnh câu Lý ngựa ô qua” (Phạm Ngọc Cảnh); rồi câu vọng cổ ngân nga nơi rất nhiều kênh rạch ngổn ngang như nỗi lòng...
Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm trong chương “Đất nước” của trường ca “Mặt đường khát vọng” đã chiêm nghiệm rất hay: “Ơi những dòng sông bắt nguồn từ đâu/Mà khi về đất nước mình thì bắt lên câu hát/Người đến hát khi chèo đò, kéo thuyền vượt thác/Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi”. Sông không những tạo ra dáng hình đất nước, phẩm cách và tâm hồn con người mà sông còn là nơi giao lưu gặp gỡ chia sẻ những mạch nguồn văn hóa của dân tộc ra ngoài bờ cõi.
Nhưng vẫn giữ trong sâu thẳm lòng mình trọn vẹn lời ăn tiếng nói, phong tục tập quán, ứng xử văn hóa, không chỉ bằng ngôn ngữ giao tiếp mà bằng cả phong thái, cốt cách, phong vị tạo ra nền văn minh lâu đời của người Việt. Sông như một bảo tàng lưu giữ, đắp bồi, làm phong phú thêm những mùa lúa, mùa khoai, mùa đánh bắt tôm cá, mà còn đắp bồi mùa nhân hậu tình người, mùa dân ca đắm đuối, ân tình. Ta yêu đất Việt, yêu từ bờ tre xóm nhỏ, từ chợ họp bên sông. Nhà thơ Tế Hanh đã từng đắm say: “Quê hương tôi có con sông xanh biếc/Nước gương trong soi tóc những hàng tre”. Và, ông đã từ mênh mang sông để thảng thốt nhận ra: “Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng”.
Và tôi lại miên man nghĩ về đời mẹ với đời sông. Đời mẹ cứ góp nhặt chắt chiu như thế, chắt chiu từ khốn khó, gom nhặt từ đổ vỡ để nâng niu, để chăm chút sinh thành. Nhiều lần tôi ngẩn ngơ đứng lặng lẽ trước bến sông quê, cái bến sông có bao nhiêu bậc, mỗi bậc như một nốt nhấn của đời người; không chao đảo hẫng hụt mà chậm rãi, thong thả bao dung.
Bến sông là nơi gặp gỡ và chia ly, mái chèo khua vào ánh trăng vẹt mòn theo năm tháng. Con đò chở đầy bao ưu tư tâm sự. Có chút chòng chành mấp mé của những chuyến đò đầy: “Hai mươi năm chị tôi đi đò đầy/Cứ sợ đắm vì mình còn nhan sắc”. Nhà thơ tài hoa Hữu Thỉnh đã từng viết thế về số phận của người phụ nữ chờ chồng trong chiến tranh như thế.
Nhiều lần đi dọc bờ sông, dọc con đê thoai thoải cỏ may níu bước chân người, tôi cứ nghĩ: Mẹ là sông còn cha là con đê vạm vỡ, đê là cung trầm, sông là cung bổng, vòng tay đê ôm trọn dòng sông. Nếu đê sừng sững luôn được đắp bồi bởi sức bền của đất, của sự khỏe khoắn hồng hào tươi mới, kiêu hãnh thì sông lại lặng lẽ ẩn sâu bao đợt sóng ngầm, bao uẩn khúc “Sóng lặng rồi sông vẫn cứ xanh xao”. Tôi đã từng thổn thức trước sự hao gầy mà vẫn mềm mại dịu dàng của mẹ. Mẹ ơi! “Trời rạn vỡ mây còn thể lấp/Nhưng làm sao vá được nếp sông nhàu”. Nhiều lúc nhìn vầng trán đã lặn sóng của mẹ trong một buổi chiều rộng rãi không biết cất vào đâu, tôi thèm được ngắm mẹ nhai trầu. Miếng trầu cay ấm nồng tình đất tình người!
Sông thì vẫn cứ mải miết chảy, con đò thì cứ thao thiết trôi nhưng mẹ chân bước ngắn dần, tóc mẹ mỏng dần, túi trầu mẹ nặng dần và bến quê thưa dần người qua lại... Dòng sông mẹ đổ vào biển cả. Biển mặn mòi và cô đơn. Dòng sông mẹ chở chúng con những cánh buồm ra với đại dương mênh mông nơi cửa sông bắt đầu bao ước vọng.
Mẹ lặng lẽ quay về với con đò, với bến quê, với bên lở khuyết hao dâng hiến phù sa cho đời, cho vòng tay đê choàng ôm thôn xóm. Cánh - buồm - con căng phồng gió thổi từ mặt sông đời mẹ. Con lại nhớ về cánh cò chớp trắng trên sông, về con cá bống “Bống bống bang bang” đều mang dáng dấp của mẹ. Đầu tư vào sông chính là khơi nguồn nghĩa tình dân tộc, là đắp bồi những phù sa nồng hậu cho hôm nay và mai sau.
Tags:
(VNF) - Trao đổi với VietnamFinance, TS. Vũ Hoàng Linh - Chuyên gia kinh tế, Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, đã đến lúc cần nhìn lại đào tạo nghề không phải như một hoạt động hỗ trợ đơn lẻ, mà như một mắt xích then chốt trong chiến lược phát triển sinh kế bền vững.
(VNF) - Từ những lớp học nghề đỏ đèn đến tận đêm khuya, đến dòng công nhân trẻ nối nhau vào Khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh đang chứng kiến cuộc “lột xác” lớn nhất 10 năm: chuyển từ lao động phổ thông sang lực lượng lao động kỹ thuật. Một hành trình bắt đầu từ nông thôn, nhưng đang làm thay đổi cả bản đồ việc làm của tỉnh.
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Trưởng Bộ môn Thị trường Tài chính (ĐH Kinh tế TP.HCM) cho rằng, mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên trong năm 2026 không phải là quá sức với Việt Nam. Tuy nhiên, khả năng hiện thực hóa mục tiêu này phụ thuộc quyết định vào chất lượng triển khai cải cách, từ chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế đến năng lực thực thi chính sách ở cấp vĩ mô và địa phương.
(VNF) - Được ví như một "Việt Nam thu nhỏ" với địa hình phức tạp và quy mô dân số đông, Thanh Hóa bước vào giai đoạn 2021 – 2025 với bộn bề thách thức trong việc đảm bảo an sinh xã hội tại khu vực miền núi "phên dậu". Thế nhưng, bằng tư duy quản trị quyết liệt và hiệu quả thực tế từ dòng vốn của 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia, địa phương này đang tạo nên một kỳ tích giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.
(VNF) - Hướng tới xây dựng một cơ chế thị trường vốn dành riêng cho cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, Việt Nam đang trong quá trình chuẩn bị để hình thành sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho doanh nghiệp khởi nghiệp - một bước đi được đánh giá là quan trọng nhằm hoàn thiện chu trình đầu tư mạo hiểm từ nguồn vốn đầu vào đến điểm thoái vốn (exit) cho nhà đầu tư.
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
(VNF) - Năm 2025, giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam nổi lên như điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI và quỹ đầu tư toàn cầu. Không chỉ duy trì đà tăng trưởng FDI mạnh mẽ, Việt Nam còn trở thành "cường quốc ASEAN" trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
(VNF) - Theo đại biểu Tạ Đình Thi, việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô cần tập trung vào các lĩnh vực chiến lược nơi Hà Nội có lợi thế, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn thể chế và tạo động lực phát triển bền vững, lan tỏa.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Tiêu dùng của người dân chiếm gần 64% GDP đang suy yếu, kéo theo niềm tin giảm mạnh. Trong bối cảnh xuất khẩu bấp bênh, đầu tư công chậm giải ngân, các chuyên gia cảnh báo: muốn đạt tăng trưởng 10%, Việt Nam phải khơi thông túi tiền và củng cố niềm tin tiêu dùng của dân.
(VNF) - Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, tăng trưởng 10% trở lên theo Nghị quyết của Quốc hội hay một con số khác cũng được nhưng cần phải thay đổi, đừng làm theo cách cũ.
(VNF) - Sau một năm triển khai, VIFTA đã bước đầu phát huy hiệu quả, song quá trình tận dụng ưu đãi cho thấy các ngành hàng vừa có thuận lợi, vừa phát sinh vướng mắc, đòi hỏi giải pháp phù hợp để khai thác hiệu quả hơn trong thời gian tới.
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - Trao đổi với VietnamFinance, TS. Vũ Hoàng Linh - Chuyên gia kinh tế, Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, đã đến lúc cần nhìn lại đào tạo nghề không phải như một hoạt động hỗ trợ đơn lẻ, mà như một mắt xích then chốt trong chiến lược phát triển sinh kế bền vững.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.
