Tính ‘xử đẹp’ Nga bằng đòn giáng kinh tế, phương Tây nhận về thất vọng
Minh Đăng -
17/08/2023 14:33 (GMT+7)
(VNF) - Ngay khi Nga bắt đầu tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine hồi tháng 2/2022, Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và các đồng minh đã nuôi hy vọng rằng loạt lệnh trừng phạt quy mô lớn sẽ khiến kinh tế Nga rơi vào khủng hoảng ngay lập tức và chiến sự nhanh chóng kết thúc. Tuy nhiên, những gì đang diễn ra lại chứng minh cho điều ngược lại. Chiến sự hiện đã kéo dài sang tháng thứ 18 và chưa có dấu hiệu sớm dừng lại trong khi kinh tế Nga vẫn đang phục hồi và tăng trưởng.
Các biện pháp trừng phạt của phương Tây làm tổn hại đến cán cân thương mại của Nga.
Hứng trừng phạt trên diện rộng
Tính đến tháng 7, Mỹ đã tung đòn trừng phạt lên hơn 3.600 cá nhân, tổ chức, tàu và máy bay của Nga. Các mục tiêu trừng phạt của Mỹ bao gồm 10 ngân hàng hàng đầu thuộc sở hữu của nhà nước Nga, các nhà sản xuất quân sự và loạt quan chức chính phủ, bao gồm cả Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Số lệnh trừng phạt của EU cũng đã vượt quá con số 1.800. Các quốc gia khác có lệnh trừng phạt chống Nga bao gồm Thụy Sĩ, Canada, Anh và Úc…
Biện pháp trừng phạt được xem là có phạm vi rộng nhất và gây hậu quả nghiêm trọng nhất tới Nga là việc các chính phủ phương Tây phối hợp “đóng băng” khoảng 300 tỷ USD tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga được giữ ở nước ngoài.
Bên cạnh đó là lệnh cấm vận chuyển dầu thô của Nga bằng các dịch vụ của phương Tây, chẳng hạn như bảo hiểm hoặc vận chuyển, trừ khi nó được bán bằng hoặc dưới mức giá trần 60 USD/thùng.
Ngoài ra còn có các hạn chế xuất khẩu đối với công nghệ được sử dụng cho mục đích quân sự. Các biện pháp trừng phạt bổ sung bao gồm đóng băng tài sản, hạn chế hoạt động ngân hàng và thương mại cũng như các hình phạt tài chính khác đối với các cá nhân và tổ chức của Nga.
Mỹ và các nước phương Tây cũng đã thay đổi quan điểm về cách thức trừng phạt khi chuyển sang các lệnh hạn chế dài hơi đối với hàng nhập khẩu thiết yếu của Nga, nhằm buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin phải quyết định giữa việc tiếp tục chiến sự hay giải cứu nền tinh tế của mình.
Nền kinh tế chao đảo
Các biện pháp trừng phạt của phương Tây làm tổn hại đến cán cân thương mại của Nga, còn chi tiêu quân sự tăng vọt cũng đã biền thành trận chiến tiêu hao chưa biết hồi kết.
Thâm hụt ngân sách và thiếu lao động nghiêm trọng cũng góp phần làm tăng lạm phát. Ngoài tác động về kinh tế, Nga còn phải vật lộn để tiếp tế cho quân đội, một phần vì thiếu vũ khí và đạn dược, trong khi đối mặt với tình trạng thiếu lao động trầm trọng sau lệnh gọi quân nhân tham chiến ở Ukraine.
Theo một cuộc khảo sát gần đây, hơn 40% các doanh nghiệp công nghiệp của Nga báo cáo tình trạng thiếu lao động trong bối cảnh nhiều nam giới phải nhập ngũ.
Ông Oleg Itskhoki, giáo sư kinh tế tại UCLA, cho rằng dù Nga vẫn có thặng dư thương mại khá mạnh, nhưng chưa đủ để bù đắp tình trạng rút vốn ngoại và ổn định tỷ giá hối đoái.
Doanh thu từ dầu mỏ của Nga tính đến tháng 7 thấp hơn 41% so với một năm trước đó. Thặng dư tài khoản vãng lai của Nga cũng đã giảm hơn 140 tỷ USD trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 7 năm nay so với cùng kỳ năm 2022.
Đồng ruble cũng đang là một trong những đồng tiền của các nền kinh tế mới nổi mất giá mạnh nhất năm 2023 do chi tiêu quá lớn của chính phủ trong bối cảnh mất cân bằng thương mại. Kể từ đầu năm đến nay, đồng ruble đã sụt giảm tới 30%, hiện ở mức khoảng 101,04 ruble đổi 1 USD.
Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) ngày 15/8 đã mạnh tay nâng lãi suất và tuyên bố khả năng tiếp tục tăng lãi suất thêm nữa, nhưng động thái này chưa đủ để đồng ruble đảo ngược xu thế giảm.
Nước Nga đã vượt qua như thế nào?
Sự kiểm soát của Nga đối với các nguồn tài nguyên thiên nhiên quan trọng, đặc biệt là dầu mỏ và khí đốt, đã mang lại doanh thu lớn cho nước này. Vận dụng các bài học rút ra từ lệnh trừng phạt năm 2014, các nhà kỹ trị thân cận với Tổng thống Putin đã củng cố nền kinh tế bằng cách tiết kiệm doanh thu năng lượng "trời cho" và khiến Nga bớt phụ thuộc vào một số mặt hàng nhập khẩu.
Theo Cơ quan Thống kê Liên bang Nga (Rosstat), nền kinh tế của nước này chỉ suy giảm 2,1% trong năm 2022. Kết quả này được đánh giá là tốt hơn so với dự báo trong bối cảnh Moscow bị phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt liên quan đến cuộc xung đột Ukraine.
Chuyên gia kinh tế cao cấp tại Capital Economics, ông Liam Peach cho rằng đây là một bằng chứng cho thấy nền kinh tế Nga đã ổn định sau tác động ban đầu từ loạt lệnh trừng phạt mạnh tay của phương Tây.
Bên cạnh đó, việc đồng ruble yếu cũng đang hỗ trợ rất lớn cho xuất khẩu. Theo báo cáo mới nhất của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), dầu của Nga đã được bán trên mức giá trần 60 USD/thùng mà nhóm G7 đưa ra trong suốt tháng 7, giúp Nga đạt doanh thu từ dầu mỏ cao nhất trong 8 tháng.
Theo các nhà phân tích, giá dầu thô cao hơn, kết hợp với việc thu hẹp chiết khấu đối với các loại dầu của Nga đã thúc đẩy doanh thu xuất khẩu của Nga đạt 15,3 tỷ USD trong tháng 7, tăng 20% so với tháng trước đó.
Theo dữ liệu của Cục Thống kê Liên bang Nga (Rosstat), GDP của Nga trong quý II vừa qua đã tăng 4,9% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn mức dự báo tăng 3,9%. Đây được xem là một đòn giáng mạnh vào nỗ lực áp đặt các biện pháp trừng phạt của phương Tây. Có thể thấy, Nga đã không rơi vào thảm họa kinh tế như Phương Tây dự tính mà còn đang phục hồi và tăng trưởng.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
(VNF) - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm sau một cuộc họp căng thẳng, phơi bày những rạn nứt sâu sắc giữa các nhà hoạch định chính sách về việc nên ưu tiên xử lý thị trường lao động suy yếu hay lạm phát vẫn ở mức cao.
(VNF) - Giới đầu tư đặt cược tới 90% vào khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Nếu kịch bản này xảy ra, quyết định của Fed có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ lên USD, vàng, Bitcoin và toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu trong những tháng tới.
(VNF) - Thặng dư thương mại kỷ lục của Trung Quốc một lần nữa phơi bày sức mạnh công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đồng thời phản ánh mức độ mất cân đối đang gia tăng trong cấu trúc tăng trưởng của nước này.
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
(VNF) - Bạc đang cạnh tranh quyết liệt với vàng. Kim loại quý này đã tăng giá hơn gấp đôi kể từ đầu năm và vừa lập kỷ lục mới trong ngày 9/12 khi lần đầu tiên vượt mốc 60 USD/ounce trên Sàn giao dịch hàng hóa New York. Tính từ đầu năm 2025, giá bạc đã tăng 102% bỏ xa vàng khi “chỉ” tăng 59%.
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.
(VNF) - Một tòa án Trung Quốc yêu cầu Malaysia Airlines bồi thường 3,3 triệu USD cho gia đình 8 nạn nhân MH370, 11 năm sau ngày chiếc máy bay biến mất bí ẩn.
(VNF) - Cảng thương mại tự do Hải Nam không chỉ là bàn đạp giúp phục hồi kinh tế Trung Quốc, mà còn là biểu tượng cải cách mở cửa của Bắc Kinh trong thời đại mới.
(VNF) - Mới đây, tập đoàn truyền thông Paramount đã đưa ra đề nghị mua lại Warner Bros Discovery với giá 108 tỷ USD, cao hơn so với thỏa thuận 82,7 tỷ trước đó của Netflix.
(VNF) - Lần đầu tiên, thặng dư thương mại của Trung Quốc với phần còn lại của thế giới vượt mốc 1.000 tỷ USD. Con số này đặt ra câu hỏi về hiệu quả các nỗ lực kiềm chế dòng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc của nhiều nền kinh tế phát triển, đặc biệt là của Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ hiện tại.
(VNF) - Kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào ngày 10/12 đang đẩy giá vàng tăng, trong khi giá USD được dự báo sẽ suy yếu trong năm 2026.
(VNF) - Sự hỗn loạn xoay quanh một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc đang phơi bày mức độ trầm trọng của cuộc khủng hoảng bất động sản nước này.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết giá trị dự trữ vàng của nước này đã lên mức kỷ lục 310 tỷ USD tính đến đầu tháng 12, đưa Moscow trở thành nhà đầu tư vàng lớn thứ năm thế giới.
(VNF) - Theo số liệu công bố ngày 7/12, Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PBOC) tiếp tục bổ sung vàng vào kho dự trữ trong tháng 11, nâng chuỗi mua ròng liên tiếp lên 13 tháng.
(VNF) - Tín hiệu thay đổi chính sách từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản gây chấn động thị trường trái phiếu và lan rộng sang châu Âu, đẩy chi phí vay nợ lên cao. Những biến động này khởi tạo một làn sóng dịch chuyển dòng vốn mới, báo hiệu giai đoạn biến động mạnh của kinh tế thế giới trong thời gian tới.
(VNF) - Netflix đạt thỏa thuận chi 72 tỉ đô la Mỹ để mua lại mảng studio và dịch vụ streaming của Warner Bros. Discovery, đơn vị sản xuất loạt phim Harry Potter đình đám.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang nhận định dù Mỹ đi trước về chip AI, Trung Quốc lại nắm lợi thế chiến lược ở tốc độ xây dựng hạ tầng và năng lực năng lượng, giúp nước này nhanh chóng thu hẹp khoảng cách trong cuộc đua AI.
(VNF) - Tâm trạng của lãnh đạo có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả làm việc của nhân viên. Khi lãnh đạo hạnh phúc, nhân viên làm việc với hiệu suất tốt hơn, từ đó tác động tích cực đến giá trị của công ty trên thị trường chứng khoán, một nghiên cứu cho biết.
(VNF) - Năm 2025 ghi dấu một chu kỳ bứt phá hiếm có của vàng, khi kim loại quý liên tục lập đỉnh và trở thành một trong những tài sản sinh lời nhất toàn cầu. Vào những tháng cuối năm, nhiều tổ chức tài chính lớn đồng loạt dự báo vàng sẽ tiếp đà tăng, một số dự báo táo bạo cho rằng vàng có thể đạt 5.000 USD/ounce vào năm 2026.
(VNF) - Dù Nvidia đã vươn lên thành công ty giá trị nhất thế giới, CEO Jensen Huang thừa nhận ông vẫn điều hành doanh nghiệp trong tâm thế “33 ngày nữa sẽ phá sản”. Ông làm việc 7 ngày mỗi tuần và luôn sống trong trạng thái lo âu, nỗi ám ảnh hình thành từ những lần suýt sụp đổ của Nvidia thời kỳ đầu.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Sau gần 3 năm thi công, tuyến cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn đang bước vào giai đoạn nước rút cuối cùng sẵn sàng cho lễ khánh thành dự kiến diễn ra vào ngày 19/12 tới đây.