Tính ‘xử đẹp’ Nga bằng đòn giáng kinh tế, phương Tây nhận về thất vọng
Minh Đăng -
17/08/2023 14:33 (GMT+7)
(VNF) - Ngay khi Nga bắt đầu tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine hồi tháng 2/2022, Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và các đồng minh đã nuôi hy vọng rằng loạt lệnh trừng phạt quy mô lớn sẽ khiến kinh tế Nga rơi vào khủng hoảng ngay lập tức và chiến sự nhanh chóng kết thúc. Tuy nhiên, những gì đang diễn ra lại chứng minh cho điều ngược lại. Chiến sự hiện đã kéo dài sang tháng thứ 18 và chưa có dấu hiệu sớm dừng lại trong khi kinh tế Nga vẫn đang phục hồi và tăng trưởng.
Các biện pháp trừng phạt của phương Tây làm tổn hại đến cán cân thương mại của Nga.
Hứng trừng phạt trên diện rộng
Tính đến tháng 7, Mỹ đã tung đòn trừng phạt lên hơn 3.600 cá nhân, tổ chức, tàu và máy bay của Nga. Các mục tiêu trừng phạt của Mỹ bao gồm 10 ngân hàng hàng đầu thuộc sở hữu của nhà nước Nga, các nhà sản xuất quân sự và loạt quan chức chính phủ, bao gồm cả Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Số lệnh trừng phạt của EU cũng đã vượt quá con số 1.800. Các quốc gia khác có lệnh trừng phạt chống Nga bao gồm Thụy Sĩ, Canada, Anh và Úc…
Biện pháp trừng phạt được xem là có phạm vi rộng nhất và gây hậu quả nghiêm trọng nhất tới Nga là việc các chính phủ phương Tây phối hợp “đóng băng” khoảng 300 tỷ USD tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga được giữ ở nước ngoài.
Bên cạnh đó là lệnh cấm vận chuyển dầu thô của Nga bằng các dịch vụ của phương Tây, chẳng hạn như bảo hiểm hoặc vận chuyển, trừ khi nó được bán bằng hoặc dưới mức giá trần 60 USD/thùng.
Ngoài ra còn có các hạn chế xuất khẩu đối với công nghệ được sử dụng cho mục đích quân sự. Các biện pháp trừng phạt bổ sung bao gồm đóng băng tài sản, hạn chế hoạt động ngân hàng và thương mại cũng như các hình phạt tài chính khác đối với các cá nhân và tổ chức của Nga.
Mỹ và các nước phương Tây cũng đã thay đổi quan điểm về cách thức trừng phạt khi chuyển sang các lệnh hạn chế dài hơi đối với hàng nhập khẩu thiết yếu của Nga, nhằm buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin phải quyết định giữa việc tiếp tục chiến sự hay giải cứu nền tinh tế của mình.
Nền kinh tế chao đảo
Các biện pháp trừng phạt của phương Tây làm tổn hại đến cán cân thương mại của Nga, còn chi tiêu quân sự tăng vọt cũng đã biền thành trận chiến tiêu hao chưa biết hồi kết.
Thâm hụt ngân sách và thiếu lao động nghiêm trọng cũng góp phần làm tăng lạm phát. Ngoài tác động về kinh tế, Nga còn phải vật lộn để tiếp tế cho quân đội, một phần vì thiếu vũ khí và đạn dược, trong khi đối mặt với tình trạng thiếu lao động trầm trọng sau lệnh gọi quân nhân tham chiến ở Ukraine.
Theo một cuộc khảo sát gần đây, hơn 40% các doanh nghiệp công nghiệp của Nga báo cáo tình trạng thiếu lao động trong bối cảnh nhiều nam giới phải nhập ngũ.
Ông Oleg Itskhoki, giáo sư kinh tế tại UCLA, cho rằng dù Nga vẫn có thặng dư thương mại khá mạnh, nhưng chưa đủ để bù đắp tình trạng rút vốn ngoại và ổn định tỷ giá hối đoái.
Doanh thu từ dầu mỏ của Nga tính đến tháng 7 thấp hơn 41% so với một năm trước đó. Thặng dư tài khoản vãng lai của Nga cũng đã giảm hơn 140 tỷ USD trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 7 năm nay so với cùng kỳ năm 2022.
Đồng ruble cũng đang là một trong những đồng tiền của các nền kinh tế mới nổi mất giá mạnh nhất năm 2023 do chi tiêu quá lớn của chính phủ trong bối cảnh mất cân bằng thương mại. Kể từ đầu năm đến nay, đồng ruble đã sụt giảm tới 30%, hiện ở mức khoảng 101,04 ruble đổi 1 USD.
Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) ngày 15/8 đã mạnh tay nâng lãi suất và tuyên bố khả năng tiếp tục tăng lãi suất thêm nữa, nhưng động thái này chưa đủ để đồng ruble đảo ngược xu thế giảm.
Nước Nga đã vượt qua như thế nào?
Sự kiểm soát của Nga đối với các nguồn tài nguyên thiên nhiên quan trọng, đặc biệt là dầu mỏ và khí đốt, đã mang lại doanh thu lớn cho nước này. Vận dụng các bài học rút ra từ lệnh trừng phạt năm 2014, các nhà kỹ trị thân cận với Tổng thống Putin đã củng cố nền kinh tế bằng cách tiết kiệm doanh thu năng lượng "trời cho" và khiến Nga bớt phụ thuộc vào một số mặt hàng nhập khẩu.
Theo Cơ quan Thống kê Liên bang Nga (Rosstat), nền kinh tế của nước này chỉ suy giảm 2,1% trong năm 2022. Kết quả này được đánh giá là tốt hơn so với dự báo trong bối cảnh Moscow bị phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt liên quan đến cuộc xung đột Ukraine.
Chuyên gia kinh tế cao cấp tại Capital Economics, ông Liam Peach cho rằng đây là một bằng chứng cho thấy nền kinh tế Nga đã ổn định sau tác động ban đầu từ loạt lệnh trừng phạt mạnh tay của phương Tây.
Bên cạnh đó, việc đồng ruble yếu cũng đang hỗ trợ rất lớn cho xuất khẩu. Theo báo cáo mới nhất của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), dầu của Nga đã được bán trên mức giá trần 60 USD/thùng mà nhóm G7 đưa ra trong suốt tháng 7, giúp Nga đạt doanh thu từ dầu mỏ cao nhất trong 8 tháng.
Theo các nhà phân tích, giá dầu thô cao hơn, kết hợp với việc thu hẹp chiết khấu đối với các loại dầu của Nga đã thúc đẩy doanh thu xuất khẩu của Nga đạt 15,3 tỷ USD trong tháng 7, tăng 20% so với tháng trước đó.
Theo dữ liệu của Cục Thống kê Liên bang Nga (Rosstat), GDP của Nga trong quý II vừa qua đã tăng 4,9% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn mức dự báo tăng 3,9%. Đây được xem là một đòn giáng mạnh vào nỗ lực áp đặt các biện pháp trừng phạt của phương Tây. Có thể thấy, Nga đã không rơi vào thảm họa kinh tế như Phương Tây dự tính mà còn đang phục hồi và tăng trưởng.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.