Tổng Giám đốc PwC Việt Nam lý giải việc chỉ số nộp thuế tụt 45 bậc

Bà Đinh Thị Quỳnh Vân, Tổng Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn PwC Việt Nam, đã có cuộc trao đổi với báo chí về vấn đề đang nhận được nhiều chú ý.

- Báo cáo môi trường kinh doanh (Doing Business 2019) vừa được Ngân hàng Thế giới công bố cho thấy, chỉ số nộp thuế của Việt Nam tụt xuống vị trí 131, rơi 45 bậc so với năm ngoài. Nguyên nhân của sự thay đổi này là gì, thưa bà?

Ta nhìn vào tiêu chí của WB thì thấy riêng về chỉ số nộp thuế, họ đánh giá theo các yếu tố: số lần nộp thuế, thời gian nộp thuế, tổng mức thuế suất trên lợi nhuận và cuối cùng là chỉ số sau kê khai như thòi gian hoàn thuế giá trị gia tăng, thanh kiểm tra thuế.

Trong số trên, số giờ nộp thuế trong Báo cáo môi trường kinh doanh 2019 không đổi, số lần nộp thuế giảm từ 14 lần xuống 10 lần.

Tuy nhiên, lý do lớn nhất khiến thứ hạng thay đổi là sự thay đổi chính sách trong khâu hoàn thuế giá trị gia tăng. Doanh nghiệp đánh giá được WB đưa ra là một doanh nghiệp nhỏ không có hoạt động đầu tư, không có hoạt động xuất khẩu trong năm khảo sát.

Trước kia, tại Việt Nam, đây là doanh nghiệp có thể được hoàn thuế giá trị gia tăng nhưng hiện tại, các đơn vị này không thuộc diện được hoàn thuế. Bởi vậy, điểm số riêng phần này của Việt Nam bằng 0.

- Quy định về hoàn thuế gia trị gia tăng như trên của Việt Nam có phù hợp với thông lệ quốc tế không, thưa bà?

Với đối tượng là doanh nghiệp như trên, có nước cho hoàn thuế, có nước hạn chế hoàn thuế. Thực tế, có nước không có thuế giá trị gia tăng, có nước cho hoàn thuế sau 1-3 tháng hoặc sau 12 tháng.

Đó là chính sách của mỗi nước và mình không thể nói là thông lệ đúng hay không đúng.

- Vậy theo bà, Việt Nam cần cải thiện ra sao trong thời gian tới?

Ở đây có một số vấn đề. Một là thủ tục hành chính có ảnh hưởng nhất định. Trong những năm qua ngành thuế đã triển khai nhiều cải cách như kê khai, nộp thuế điện tử nên hiện thời gian kê khai nộp thuế thấp.

Tuy nhiên, vấn đề thứ 2 là thời gian doanh nghiệp bỏ ra để chuẩn bị số liệu, tờ khai thuế đang lớn. Vấn đề này tôi nghĩ cũng có vai trò của doanh nghiệp vì đây là thời gian để các đơn vị chuẩn bị, cập nhật số liệu. Doanh nghiệp hiện vẫn làm tờ khai thuế chiết xuất số liệu từ sổ kế toán ra bảng excel. Việc này tốn nhiều thời gian. Trong khi ấy, doanh nghiệp có thể ứng dụng công nghệ thông tin để quản lý số liệu từ phần mềm tài chính kế toán.

Một phần nữa cũng ảnh hưởng là chính sách. Ví dụ như việc thay đổi chính sách hoàn thuế giá trị gia tăng để giảm thiểu gian lận nhưng phía WB lại tính Việt Nam 0 điểm. Tuy nhiên, đó là sự cân bằng giữa yếu tố về quản lý chính sách và thủ tục.

- Như bà nói, thời gian nộp thuế vẫn chủ yếu nằm ở khâu chuẩn bị của doanh nghiệp. Vậy, cơ quan chức năng cần hỗ trợ các doanh nghiệp ra sao thưa bà?

Trước đây, việc này đã được làm khá nhiều và giúp giảm vài trăm giờ. Một loạt các biện pháp đã được đưa ra để bỏ các yêu cầu không cần thiết trong tờ khai thuế. Đó cũng có thể là việc cần rà soát tiếp.

Về áp dụng công nghệ thông tin, doanh nghiệp được WB lựa chọn là doanh nghiệp nhỏ, không phải doanh nghiệp lớn nên việc ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế.

Tuy nhiên, nhiều nước có chính sách kế toán, thuế đơn giản hơn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ta nên có chính sách thuế, chế độ kế toán đơn giản phù hợp hơn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Xem thêm >> Chủ tịch nước: 'Tham gia CPTPP giúp Việt Nam nâng cao nội lực'