Trên thế giới, các TCTC như New York, London, Hong Kong hay Singapore không ngừng mở rộng và đổi mới để duy trì lợi thế cạnh tranh. Xu hướng phát triển của các TCTC hiện nay tập trung vào việc ứng dụng công nghệ tài chính (fintech), gia tăng tính minh bạch và phát triển bền vững nhằm đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư và doanh nghiệp trong kỷ nguyên số.
Việt Nam đang nổi lên như một nền kinh tế năng động trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương với tốc độ tăng trưởng GDP ổn định, môi trường kinh doanh cải thiện và dòng vốn đầu tư nước ngoài ngày càng gia tăng.
Tuy nhiên, so với các TCTC lớn trong khu vực như Singapore hay Hong Kong, Việt Nam vẫn chưa có một trung tâm tài chính thực sự có tầm ảnh hưởng quốc tế. Nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng một TCTC tầm cỡ, Chính phủ Việt Nam đã đưa ra nhiều chính sách và định hướng phát triển như Quy hoạch tổng thể phát triển ngành tài chính, kế hoạch xây dựng TP. Hồ Chí Minh trở thành trung tâm tài chính khu vực. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam cần lựa chọn một mô hình phát triển phù hợp, tận dụng lợi thế cạnh tranh và học hỏi từ kinh nghiệm quốc tế.
Để đánh giá khả năng xây dựng và phát triển trung tâm tài chính tại Việt Nam, chúng ta có thể xem xét các điểm mạnh sau đây:
(i) Nền kinh tế tăng trưởng nhanh, môi trường đầu tư ngày càng cải thiện. Việt Nam đã duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng trong những năm qua. Năm 2024, GDP tăng 7,09%, đạt 476,3 tỷ USD, cao hơn mức tăng 5,05% của năm 2023. Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP ít nhất 8% cho năm 2025, tăng từ mục tiêu trước đó là 6,5%-7,0%. Môi trường đầu tư của Việt Nam cũng được cải thiện đáng kể, thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tăng 9,4% trong năm 2024, đạt 25,35 tỷ USD. Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do, mở rộng quan hệ thương mại và đầu tư với các đối tác quốc tế.
(ii) Vị trí chiến lược tại Đông Nam Á, thuận lợi cho giao thương. Việt Nam nằm ở vị trí trung tâm của khu vực Đông Nam Á, với đường bờ biển dài và tiếp giáp Biển Đông, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương hàng hải. Quốc gia này cũng có chung biên giới với Trung Quốc, Lào và Campuchia, giúp kết nối dễ dàng với các thị trường lớn trong khu vực. Việc phê duyệt dự án đường sắt nối cảng biển lớn ở miền Bắc Việt Nam với Trung Quốc, trị giá 8,3 tỷ USD, sẽ tăng cường kết nối thương mại và vận tải.
(iii) Dân số trẻ, lực lượng lao động có tiềm năng. Với dân số hơn 100 triệu người vào năm 2024, trong đó hơn một nửa dưới 35 tuổi, Việt Nam sở hữu lực lượng lao động trẻ và dồi dào. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của phụ nữ gần bằng nam giới, phản ánh sự bình đẳng giới trong thị trường lao động. Chính phủ đã đầu tư mạnh mẽ vào giáo dục và hạ tầng, đảm bảo tiếp cận rộng rãi đến điện, nước và internet, tạo điều kiện cho lực lượng lao động nâng cao kỹ năng và đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghiệp hiện đại.
Những yếu tố trên cho thấy Việt Nam có nền tảng vững chắc để phát triển thành một trung tâm tài chính trong khu vực.
Hệ thống pháp lý và chính sách tài chính chưa đồng bộ
Việt Nam vẫn đang trong quá trình hoàn thiện khung pháp lý cho ngành tài chính. Một số vấn đề tồn đọng bao gồm: (i) Môi trường pháp lý chưa ổn định: Theo Báo cáo Môi trường Kinh doanh 2023 của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam xếp 70/190 về chỉ số thuận lợi kinh doanh, thấp hơn nhiều so với Singapore (2/190) và Hong Kong (3/190). (ii) Hạn chế trong quản lý ngoại hối. Theo Ngân hàng Nhà nước, việc kiểm soát dòng vốn còn chặt chẽ, ảnh hưởng đến khả năng thu hút các nhà đầu tư tài chính quốc tế.(iii) Thị trường vốn chưa phát triển mạnh tỷ lệ vốn hóa thị trường chứng khoán/GDP của Việt Nam chỉ đạt 67% GDP (2023), trong khi Singapore là 180% và Hong Kong là 1260%.
Hạn chế về hạ tầng tài chính và công nghệ
Việt Nam đang có sự phát triển mạnh mẽ về công nghệ tài chính (fintech), nhưng vẫn còn nhiều rào cản: (i) Hệ thống thanh toán và kết nối chưa hiện đại theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, chỉ 40% dân số có tài khoản ngân hàng, thấp hơn mức 98% của Singapore. (ii) Hạ tầng công nghệ tài chính chưa hoàn thiện báo cáo của Google, Temasek & Bain (2023) cho thấy, tổng giá trị giao dịch fintech tại Việt Nam là 14 tỷ USD, trong khi Singapore đạt 62 tỷ USD. (iii) Nhân lực công nghệ tài chính còn thiếu, theo khảo sát của Navigos Group, 80% doanh nghiệp fintech tại Việt Nam gặp khó khăn trong tuyển dụng nhân sự chất lượng cao.
Cạnh tranh mạnh mẽ từ các trung tâm tài chính trong khu vực
Việt Nam phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các trung tâm tài chính đã phát triển như Singapor là trung tâm tài chính hàng đầu với GDP bình quân đầu người ~85.000 USD (2023), thu hút nhiều quỹ đầu tư quốc tế. Hong Kong đóng vai trò là cửa ngõ tài chính của Trung Quốc, với hơn 1.500 công ty tài chính quốc tế đặt trụ sở. Thái Lan đang phát triển mạnh với chính sách thu hút đầu tư tài chính linh hoạt.
Mặc dù Việt Nam có tiềm năng phát triển thành trung tâm tài chính, nhưng vẫn cần cải thiện các yếu tố pháp lý, hạ tầng tài chính, công nghệ và tăng cường khả năng cạnh tranh quốc tế. Điều này đòi hỏi chiến lược dài hạn với sự phối hợp giữa nhà nước và doanh nghiệp.
Theo đề án của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Việt Nam dự kiến xây dựng trung tâm tài chính quốc tế toàn diện tại TP.HCM và trung tâm tài chính khu vực tại Đà Nẵng; đẩy mạnh thế mạnh về fintech, ngân hàng số, blockchain, quỹ đầu tư. Thị trường fintech Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, theo dự báo quy mô thị trường xét về giá trị giao dịch sẽ tăng từ 34,5 tỷ USD năm 2023 lên 63,87 tỷ USD vào năm 2028, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 2,91% trong giai đoạn 2023-2028. Việt Nam có tỷ lệ dân số trẻ và mức độ sử dụng internet cao, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển ngân hàng số. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 69% người dân chưa có tài khoản ngân hàng, cho thấy tiềm năng lớn cho các dịch vụ ngân hàng số.
Việc tích hợp blockchain trong lĩnh vực ngân hàng tại Việt Nam đang ở giai đoạn đầu, nhưng đã có những tác động nhất định trên thị trường tài chính. Một số ngân hàng đã ứng dụng blockchain trong các dịch vụ như chuyển tiền liên ngân hàng, thanh toán quốc tế và truy xuất nguồn gốc hóa đơn điện tử. Quỹ đầu tư việc phát triển các trung tâm tài chính sẽ thu hút các tổ chức tài chính lớn trên thế giới, bao gồm các ngân hàng, quỹ đầu tư và công ty bảo hiểm, góp phần thúc đẩy nguồn lực đầu tư hiện hữu và tạo ra nguồn lực đầu tư mới. Việc kết hợp giữa trung tâm tài chính khu vực và chuyên biệt, tập trung vào các lĩnh vực fintech, ngân hàng số, blockchain và quỹ đầu tư, sẽ giúp Việt Nam tận dụng tối đa tiềm năng hiện có và đáp ứng yêu cầu cạnh tranh trong khu vực.
Thực trạng tài chính tại Việt Nam đang có những bước tiến mạnh mẽ trong lĩnh vực tài chính nhưng vẫn còn nhiều thách thức để trở thành một trung tâm tài chính khu vực. Quy mô thị trường tài chính theo Ngân hàng Thế giới (WB), năm 2023, quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam đạt khoảng 50% GDP, trong khi con số này ở Singapore lên đến 180% GDP. Hệ thống ngân hàng tổng tài sản của các ngân hàng thương mại đạt hơn 15 triệu tỷ đồng (khoảng 600 tỷ USD) vào cuối năm 2023, nhưng vẫn kém xa so với các trung tâm tài chính lớn như Singapore hay Hong Kong. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI): Năm 2023, Việt Nam thu hút 36,6 tỷ USD FDI, tăng 32% so với năm 2022, nhưng phần lớn tập trung vào sản xuất hơn là tài chính.
Cải thiện môi trường pháp lý. Theo Báo cáo Môi trường Kinh doanh 2024 của WB, Việt Nam xếp 70/190 về môi trường kinh doanh, thấp hơn nhiều so với Singapore (2/190) và Hong Kong (3/190). Luật Chứng khoán sửa đổi (2021) và Nghị định 155/2020/NĐ-CP đã giúp tăng cường minh bạch trên thị trường vốn, nhưng vẫn cần cải cách mạnh hơn để thu hút các tổ chức tài chính lớn.
Phát triển hạ tầng tài chính. Hạ tầng công nghệ tài chính (Fintech) đang phát triển mạnh, với hơn 200 công ty fintech hoạt động, trong đó có các startup đình đám như MoMo, VNPay. Theo Ngân hàng Nhà nước, thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam tăng trưởng khoảng 40% mỗi năm, đạt gần 22 tỷ giao dịch năm 2023. Tuy nhiên, chỉ số phát triển hệ thống tài chính (Financial Development Index 2023) của Việt Nam là 0.43 (trên thang 1), thấp hơn nhiều so với Singapore (0.85) hay Hong Kong (0.90).
Thu hút đầu tư và nhân lực tài chính. Việt Nam có khoảng 160.000 nhân sự tài chính, nhưng chỉ 5% đạt tiêu chuẩn quốc tế (CFA, ACCA, CPA). Mức thuế suất doanh nghiệp hiện tại là 20%, vẫn cao hơn so với Singapore (17%) và Hong Kong (16,5%), làm giảm sức hấp dẫn đối với các tổ chức tài chính nước ngoài.
Hợp tác quốc tế. Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định thương mại quan trọng như EVFTA, CPTPP, giúp tăng cường liên kết với các trung tâm tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, luồng vốn đầu tư tài chính từ các trung tâm như Singapore, Hong Kong vào Việt Nam vẫn còn khiêm tốn, chủ yếu do rào cản pháp lý và tính minh bạch.
Việt Nam có tiềm năng phát triển thành trung tâm tài chính khu vực nhờ tốc độ tăng trưởng kinh tế cao (khoảng 5-6%/năm) và hệ sinh thái fintech mạnh mẽ. Tuy nhiên, cần cải thiện mạnh về môi trường pháp lý, phát triển hạ tầng tài chính, chính sách thu hút đầu tư và nhân lực, cũng như thúc đẩy hợp tác quốc tế để cạnh tranh với các trung tâm tài chính lớn như Singapore hay Hong Kong.
Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển thành một trung tâm tài chính khu vực nhờ vào tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, vị trí chiến lược và lực lượng lao động trẻ. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần cải thiện khung pháp lý, nâng cấp hạ tầng tài chính, thu hút đầu tư và nhân lực chất lượng cao, cũng như tăng cường hợp tác quốc tế. Mô hình trung tâm tài chính khu vực kết hợp với các lĩnh vực chuyên biệt như fintech, ngân hàng số, blockchain và quỹ đầu tư sẽ là hướng đi phù hợp. Để hiện thực hóa mục tiêu này, sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp và các tổ chức tài chính là điều kiện tiên quyết, nhằm tạo nền tảng vững chắc cho Việt Nam trên bản đồ tài chính quốc tế.
Tags:
(VNF) - Sau khi công bố những thay đổi về quy định giao dịch khi áp dụng hệ thống công nghệ thông tin mới (KRX) so với hiện tại, HoSE tiếp tục giới thiệu và đưa ra các ví dụ minh họa về lệnh ATO, lệnh ATC trong đợt khớp lệnh định kỳ.
(VNF) - Gemadept muốn mua lại cổ phiếu trong bối cảnh GMD có 4 phiên liên tiếp giảm sàn từ mức 56.300 đồng/cổ phiếu về mức 42.200 đồng/cổ phiếu.
(VNF) - Công ty cổ phần Phú Tài (HoSE: PTB) vừa thông báo tiếp nhận đơn từ nhiệm của ông Lê Vỹ, Chủ tịch HĐQT nhiệm kỳ 2023–2027.
(VNF) - Giai đoạn từ năm 2021 – 2024, bức tranh tài chính của Công ty cổ phần Tư vấn công nghệ, Thiết bị và Kiểm định xây dựng – CONINCO khá “u ám” khi nợ phải trả gấp hơn 5 lần vốn chủ sở hữu.
(VNF) - VN-Index liên tục tiếp cận mốc 1.200 điểm trong phiên sáng nay nhưng vẫn chưa thể vượt qua ngưỡng cản tâm lý này. Chỉ số tạm đóng cửa ở mức 1.195,09 điểm.
(VNF) - Dù chỉ còn hơn hai tuần nữa là đến thời điểm tổ chức phiên đấu giá, song ban lãnh đạo Becamex vẫn quyết định tạm hoãn thương vụ. Động thái này được đưa ra trong bối cảnh thị trường chứng khoán đang trải qua những biến động mạnh và khó lường qua từng phiên giao dịch.
(VNF) - Với vị thế vững chắc và năng lực triển khai các dự án phức tạp, Hạ tầng Giao thông Đèo Cả (HHV) được kỳ vọng sẽ là đơn vị hưởng lợi trực tiếp từ làn sóng giải ngân vốn đầu tư công trong giai đoạn 2025-2026, đặc biệt tại các công trình hạ tầng trọng điểm.
(VNF) - Cơ quan thuế khuyến cáo, các tổ chức trả thu nhập khẩn trương nộp tiền thuế TNCN đã khấu trừ của các cá nhân vào NSNN để không ảnh hưởng đến quá trình hoàn thuế tự động
(VNF) - Với việc gác lại phương án tăng vốn khủng, SHS đặt mục tiêu năm 2025 lãi 1.369 tỷ đồng, tăng 11%. Về dài hạn, công ty chứng khoán này hướng đến quản lý giao dịch và tài sản hợp pháp, trong đó có tài sản số và tín chỉ carbon.
(VNF) - Bà Cao Thị Ngọc Quỳnh (VNDIRECT) cho rằng nếu Việt Nam tận dụng tốt cơ hội đàm phán để đạt được các thỏa thuận giảm thiểu mức thuế hoặc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, thị trường có thể hướng tới vùng 1.300 điểm trong quý III/2025.
(VNF) - Động thái chủ tịch HQC được thực hiện ngay sau khi cổ phiếu này trải qua 4 phiên giảm sàn liên tiếp từ ngày 03-09/04 và kết phiên ngày 9/4 là 2.540 đồng/cổ phiếu
(VNF) - Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh thị trường chứng khoán là kênh dẫn vốn trung, dài hạn quan trọng, chủ yếu cho phát triển kinh tế đất nước.
(VNF) - Chứng khoán LPBank (LPBS) dự kiến bán giải chấp 2.222.500 cổ phiếu PDR thuộc sở hữu của Chủ tịch HĐQT Nguyễn Văn Đạt, bắt đầu từ ngày 10/4.
(VNF) - Sau chuỗi phiên giảm sâu, thị trường chứng khoán bất ngờ ghi nhận cú phục hồi mạnh mẽ khi VN-Index tăng tới 74 điểm và 719 mã tăng trần, trong đó gần 98% cổ phiếu trên sàn HoSE tăng giá.
(VNF) - Hoa hậu Mai Phương Thúy vừa gây chú ý khi tiết lộ trên trang cá nhân về việc mua 1 triệu cổ phiếu HPG của Tập đoàn Hòa Phát với giá sàn 21.300 đồng/cổ phiếu trong phiên giao dịch ngày 9/4/2025. Đến phiên 10/4, cổ phiếu HPG tăng trần lên 22.750 đồng/cổ phiếu, tạm tính giúp cô lãi khoảng 1,45 tỷ đồng chỉ sau một đêm.
(VNF) - Kết thúc phiên sáng ngày 10/4, sắc tím bao phủ hàng trăm cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
(VNF) - Theo đại diện AmCham Việt Nam, mặc dù đã có những diễn biến tích cực song các thách thức về thuế quan vẫn còn tồn tại.
(VNF) - Trước bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục bất ổn do căng thẳng địa chính trị và biến động chính sách thương mại, Vicostone vẫn chốt mục tiêu lợi nhuận 975 tỷ đồng, tăng 2,3% so với năm 2024.
(VNF) - Thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ ngay từ rất sớm sau quyết định mới nhất về thuế quan của tổng thống Mỹ Donald Trump.
(VNF) - Theo Thanh tra Chính phủ, các nhà thầu trong đó có CTCP Hồng Hà Việt Nam có một số hóa đơn xuất sai thời điểm, dẫn đến nguy cơ thất thu thuế TNDN. Đáng chú ý, từ năm 2021 đến 2024, dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh của công ty này luôn âm.
(VNF) - Cơ quan thuế mới ra quyết định cưỡng chế hoá đơn của Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Minh Trang 89 do nợ thuế hơn 8 tỷ đồng.
(VNF) - Sự phát triển kinh tế - xã hội hiện nay cho thấy nhu cầu cấp thiết về giáo dục tài chính và quản lý tài chính cá nhân cũng như Nghề hoạch định tài chính cá nhân (HĐTCCN) tại Việt Nam
(VNF) - Trong phiên giao dịch đầy biến động ngày 9/4, giữa lúc thị trường chứng khoán chao đảo bởi làn sóng bán tháo, một động thái bất ngờ từ Hoa hậu Việt Nam 2006 đã thu hút sự chú ý mạnh mẽ của nhà đầu tư. Mai Phương Thúy, người đẹp nổi tiếng với danh xưng “bà trùm chứng khoán”, bất ngờ công khai thông tin cô vừa mua vào 1 triệu cổ phiếu Hòa Phát (HPG) với giá sàn (ước tính khoảng hơn 21 tỷ đồng).
(VNF) - Thị trường chứng khoán phiên 9/4 lao dốc mạnh khi VN-Index mất gần 40 điểm, chính thức xuyên thủng mốc 1.100 điểm quan trọng. Dù sắc đỏ bao trùm, điểm sáng hiếm hoi đến từ dòng tiền khối ngoại quay lại mua ròng sau chuỗi ngày bán ròng.
(VNF) - ORS cho biết tới thời điểm phát hành báo cáo kiểm toán, công ty vẫn chưa thu được khoản phí dịch vụ liên quan tới các lô trái phiếu của BCG Land, Gia Khang, Dịch vụ Helios và Tracodi.
(VNF) - Sau khi công bố những thay đổi về quy định giao dịch khi áp dụng hệ thống công nghệ thông tin mới (KRX) so với hiện tại, HoSE tiếp tục giới thiệu và đưa ra các ví dụ minh họa về lệnh ATO, lệnh ATC trong đợt khớp lệnh định kỳ.
(VNF) - Dự án Xây dựng Trung tâm thương mại và văn phòng cho thuê Văn Phú Seoul do Công ty TNHH Seoul Việt Nam đầu tư được cấp phép từ 2008 và gần đây mới khởi động xây dựng.
