Truy cập tài khoản để truy thu thuế: Cơ quan thuế không có quyền

Nguyên tắc quản lý và thu thập thông tin của cơ quan thuế

Vừa qua, thông tin lan truyền trên mạng xã hội cho rằng, "Từ ngày 1-1-2025, Cơ quan thuế có quyền truy cập vào mọi tài khoản cá nhân để truy thu thuế “Thương mại Điện tử”.

Tổng cục Thuế khẳng định nội dung trên là không chính xác theo quy định pháp luật thuế.

Theo cơ quan này, họ chỉ có quyền yêu cầu các cơ quan, tổ chức liên quan như sàn giao dịch thương mại điện tử, ngân hàng thương mại, đơn vị vận chuyển cung cấp các thông tin liên quan của người nộp thuế (NNT).

Trên cơ sở thông tin thu thập được từ nhiều nguồn, cơ quan thuế thực hiện rà soát, đối chiếu thông tin NNT đã kê khai để xác định những NNT không thực hiện việc khai, nộp thuế hoặc khai không đầy đủ số thuế phải nộp và thực hiện xử lý truy thu, xử phạt theo quy định.

Trường hợp xác định NNT có hành vi trốn thuế thì cơ quan thuế chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để xử lý theo quy định pháp luật.

Tổng cũng Thuế cũng cho biết, trong thời gian qua, ngành Thuế đã triển khai nhiều hình thức hướng dẫn, hỗ trợ NNT trong việc thực hiện các quy định chính sách về thuế đối với hoạt động kinh doanh TMĐT nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm người dân, doanh nghiệp trong việc chấp hành tốt quy định pháp luật về nghĩa vụ thuế.

Tuy nhiên, bên cạnh nhiều NNT đã tuân thủ, thực hiện tốt thì vẫn còn một số trường hợp NNT cố tình thực hiện các hành vi đối phó nhằm che dấu doanh thu, trốn tránh nghĩa vụ thuế. Đối với các trường hợp này, cơ quan thuế đã chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để điều tra, khởi tố hành vi trốn thuế, điển hình gần đây nhất là trường hợp khởi tố hình sự cá nhân trốn thuế kinh doanh TMĐT tại TP Hà Nội vào tháng 11/2024.

Người kinh doanh TMĐT kê khai thuế như thế nào?

Theo Luật quản lý Thuế, cá nhân, hộ kinh doanh bán hàng online qua các nền tảng mạng xã hội Tiktokshop, Facebook... hoặc sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki... phát sinh doanh thu trên 100 triệu đồng/năm thì thuộc diện phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN. Và cá nhân, hộ kinh doanh này phải đăng ký với cơ quan thuế trong vòng 10 ngày kể từ khi bắt đầu kinh doanh.

Số thuế phải nộp được xác định theo tỷ lệ % trên doanh thu theo quy định tại Thông tư số 40 năm 2021. Theo đó, cá nhân bán hàng online nộp thuế TNCN với thuế suất 0,5%, thuế GTGT với thuế suất 1%. Người mua hàng hóa, dịch vụ không phải nộp thêm tiền thuế vì mức thuế giá trị gia tăng 1% đã được bên bán cộng vào giá hàng hóa.

Hoặc cá nhân có thu nhập từ quảng cáo trên sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số, dịch vụ khác nộp thuế TNCN với thuế suất 2%, thuế GTGT với thuế suất 5% ...

Trong nhiều năm qua, có tình trạng các cá nhân, hộ kinh doanh vẫn thường chốt đơn qua tin nhắn riêng, nhận chuyển khoản không ghi rõ nội dung, hoặc thanh toán bằng tiền mặt… nhằm “lách” thuế.

Tuy nhiên, Theo Cơ quan thuế, riêng những người bán hàng qua mạng chưa kê khai và nộp thuế, cơ quan thuế luôn truy vết nhằm xác định doanh thu để truy thu thuế, xử phạt tiền chậm nộp thuế, đặc biệt là những người nổi tiếng, livestream bán hàng.

Cụ thể, riêng tại Hồ Chí Minh, cục thuế TP. HCM đã rà soát đợt đầu tiên, bước đầu xác định có 35 cá nhân là người nổi tiếng kinh doanh trên các nền tảng số, sàn thương mại điện tử thuộc diện phải kê khai, nộp thuế. Tại Hà Nội, cũng đã xác định được doanh thu từ hoạt động thương mại điện tử của nhóm người nổi tiếng khoảng 900 tỷ, và số thuế hiện nay đã nộp là 13 tỷ.

Những người này đã đưa vào danh sách của cơ quan thuế để thực hiện công tác thanh kiểm tra.

Thống kê trong cả nước, số cá nhân kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử trong diện rà soát khoảng 76.428 người. Cơ quan thuế đã xử lý vi phạm 30.029 cá nhân, tổng số tiền truy thu và xử phạt 1.223 tỷ đồng.

Trước đó, từ ngày 19/12/2024 ngành Thuế đã chính thức vận hành “Cổng thông tin điện tử dành cho hộ, cá nhân kinh doanh đăng ký, kê khai, nộp thuế từ TMĐT, kinh doanh trên nền tảng số” nhằm hỗ thêm một kênh thực hiện nghĩa vụ thuế thuận tiện cho hộ, cá nhân kinh doanh TMĐT.

Đồng thời, Luật số 56 năm 2024 có hiệu lực từ 01/04/2025 đã quy định trách nhiệm của nhà quản lý sàn giao dịch TMĐT, nền tảng số (bao gồm tổ chức trong nước và nước ngoài) trong việc khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai số thuế khấu trừ thay cho hộ, cá nhân kinh doanh và quy định việc trực tiếp khai thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có phát sinh hoạt động kinh doanh TMĐT.

Theo dữ liệu từ 439 sàn cung cấp cho cơ quan thuế, hiện cả nước có gần 725.000 tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, tổng giá trị giao dịch hơn 75.000 tỷ đồng. Thu thuế từ lĩnh vực này liên tục tăng trong 3 năm qua. Cụ thể, số thu năm 2024 khoảng 116.000 tỷ đồng, tăng đáng kể so với mức 83.000 - 97.000 tỷ đồng ghi nhận trong hai năm trước đó.

Ngoài các cá nhân kinh doanh trên thương mại điện tử, cơ quan thuế cũng siết quản lý thu từ các nhà cung cấp nước ngoài. Hiện có 123 nhà cung cấp nước ngoài đăng ký thuế qua cổng thông tin điện tử.