Từ quả kén người ăn đến ‘vua trái cây’: Hành trình tỷ USD của sầu riêng Việt
Tiểu Vy -
19/05/2025 15:00 (GMT+7)
(VNF) - Sầu riêng Việt Nam đã tạo nên kỳ tích xuất khẩu khi vươn lên chiếm gần một nửa tổng kim ngạch rau quả của cả nước. Với tốc độ tăng trưởng thần tốc tại thị trường 1,5 tỷ dân Trung Quốc, “vua trái cây” này đã mang về hàng tỷ USD và định vị Việt Nam trong nhóm dẫn đầu xuất khẩu nông sản toàn khu vực.
Trái sầu riêng và cuộc bứt phá tỷ USD
Không ai ngờ rằng một loại trái cây từng gắn với tiếng "kén người ăn" lại trở thành đại diện sáng giá cho nông sản Việt trên bản đồ thế giới. Sầu riêng là loại trái cây nhiệt đới có nguồn gốc từ Đông Nam Á, nổi tiếng với biệt danh là "vua của các loại trái cây". Loại quả này được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trong khu vực, như Việt Nam, Thái Lan, Malaysia và Indonesia.
Việt Nam có điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng thuận lợi để phát triển sầu riêng chất lượng cao. Các giống nổi bật như Ri6, Monthong, Musang King được trồng rộng rãi, cho năng suất cao. Đặc biệt, nhờ kỹ thuật canh tác tiên tiến, sầu riêng Việt có thể thu hoạch quanh năm lợi thế lớn so với các nước chỉ có mùa vụ nhất định như Thái Lan hay Malaysia. Nhiều thời điểm, sầu riêng Việt Nam "một mình một chợ" giữ được giá cao và ổn định.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm 2023 cả nước có 150.000 ha trồng sầu riêng, gấp 10 lần năm 2015. Trong số 76.000 ha đang cho thu hoạch, sản lượng đạt gần 1,2 triệu tấn, khoảng 50% xuất khẩu sang Trung Quốc. Đến 2024, diện tích cả nước đạt 169.000 ha, vượt hơn gấp đôi quy hoạch đến năm 2030. Riêng Đắk Lắk có từ 34.000 - 35.000 ha lớn nhất Tây Nguyên và cả nước.
Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng Việt Nam đạt kỷ lục 3,3 tỷ USD chiếm gần một nửa tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả, vượt gạo để trở thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực.
Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng Việt Nam đạt kỷ lục 3,3 tỷ USD chiếm gần một nửa tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả, vượt gạo để trở thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực. Bên cạnh Trung Quốc, nhiều thị trường khác như Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, Mỹ cũng ghi nhận lượng nhập khẩu tăng trưởng mạnh.
Ngoài sầu riêng tươi, sầu riêng đông lạnh cũng đang dần trở thành sản phẩm xuất khẩu chủ lực. Từ năm 2023, Việt Nam xúc tiến đàm phán với Ấn Độ thị trường tỷ dân đầy tiềm năng. Sau hơn một năm, hai bên thống nhất danh mục sâu bệnh cần kiểm soát và thiết lập hành lang thương mại thông thoáng. Sầu riêng xuất sang Ấn Độ chủ yếu qua đường biển chi phí thấp, phù hợp với nhu cầu tiêu dùng tăng cao của nước này.
Tại Tây Nguyên vùng trồng sầu riêng lớn nhất cả nước, lợi nhuận từ loại quả này đang tạo nên một làn sóng đầu tư mạnh mẽ. Trước năm 2015, lợi nhuận bình quân từ mỗi ha sầu riêng khoảng 300 - 400 triệu đồng/năm. Từ năm 2016, khi cây tiêu rớt giá, sầu riêng tăng giá mạnh, nâng lợi nhuận lên hơn 500 triệu đồng/ha/năm. Hiện tại, với giá bán 60.000 - 70.000 đồng/kg, nhiều hộ dân đạt doanh thu bình quân 1,3 tỷ đồng/ha/năm, lợi nhuận ròng từ 800 - 900 triệu đồng.
Về doanh nghiệp, tại đại hội cổ đông năm 2023, Ông Đoàn Nguyên Đức, Chủ tịch HAGL cho biết: “Ngay cả khi bán sầu riêng giá 20.000 đồng/kg vẫn có lãi”, nhờ chi phí sản xuất thấp (5.000 - 10.000 đồng/kg). Với 1.200 ha sầu riêng tại Việt Nam và Lào, HAGL đang là đơn vị sở hữu vườn sầu riêng lớn nhất Đông Nam Á.
Hành trình chinh phục thị trường tỷ dân
Theo Cục Bảo vệ thực vật, từ năm 2019 đến nay, sầu riêng tươi của Việt Nam đã hiện diện tại 24 thị trường trên thế giới, với sản lượng xuất khẩu hằng năm dao động từ 10.000 đến 15.000 tấn. Trong hành trình đó, Trung Quốc, quốc gia láng giềng có truyền thống tiêu thụ nông sản Việt đã và đang đóng vai trò then chốt trong việc đưa sầu riêng Việt vươn xa.
Bước ngoặt lịch sử đến vào tháng 9/2022, khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam ký kết Nghị định thư với Tổng cục Hải quan Trung Quốc về yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với sầu riêng tươi. Ngay sau đó, lô hàng sầu riêng đầu tiên của Việt Nam chính thức xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc.
Vốn là đối tác nhập khẩu lớn với các mặt hàng nông sản như gạo và thủy sản, Trung Quốc hiện chiếm tới 65% thị phần trái cây rau củ nhập khẩu từ Việt Nam. Sau khi cánh cửa xuất khẩu chính ngạch sầu riêng được mở, Trung Quốc nhanh chóng trở thành điểm đến của tới 90% sản lượng sầu riêng xuất khẩu của Việt Nam.
Thị trường gần 1,5 tỷ dân này đặc biệt yêu thích trái sầu riêng loại quả đặc trưng của xứ nhiệt đới. Tại Trung Quốc, sầu riêng Việt Nam không chỉ phổ biến trong siêu thị, chợ đầu mối mà còn liên tục lọt top tìm kiếm trên các sàn thương mại điện tử như Taobao, với mức tăng tới 418% trong một số thời điểm.
Tiềm năng của quả sầu riêng tại Trung Quốc vẫn là cực lớn.
Theo thống kê từ nền tảng Meituan, nhu cầu tiêu thụ sầu riêng năm 2023 tại Trung Quốc tăng tới 700% so với năm 2022. Cùng năm đó, lượng xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam sang Trung Quốc cũng ghi nhận mức tăng kỷ lục tăng 1.400% so với cùng kỳ năm trước, đưa sầu riêng trở thành mặt hàng chiếm gần 40% kim ngạch xuất khẩu trái cây của Việt Nam.
Về giá trị xuất khẩu, năm 2023, Trung Quốc đã chi khoảng 2,1 tỷ USD để nhập khẩu gần 493.000 tấn sầu riêng từ Việt Nam mức tăng trưởng ấn tượng với hơn 1.100% về sản lượng và 1.030% về giá trị so với năm 2022.
Bước sang năm 2024, Trung Quốc tiếp tục nhập khoảng 738.000 tấn sầu riêng Việt Nam, với tổng kim ngạch đạt gần 2,94 tỷ USD tương ứng với mức tăng 49,4% về lượng và 37,5% về giá trị so với năm trước.
Tính trong hai năm 2023 - 2024, Trung Quốc đã chi tổng cộng gần 5 tỷ USD cho sầu riêng Việt Nam một minh chứng rõ nét cho vị thế ngày càng vững chắc của loại trái cây này trong thị trường tỷ dân nhiều tiềm năng.
Dù chi tiêu mạnh tay như vậy, nhưng theo thống kê, chỉ khoảng 10% người dân Trung Quốc từng được ăn sầu riêng, chủ yếu do giá bán vẫn còn cao.
Các chuyên gia nhận định, trong vòng 10 năm tới, Trung Quốc vẫn sẽ là thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất thế giới, với dung lượng có thể chạm mốc 20 tỷ USD vào năm 2025. Và nếu Việt Nam tiếp tục giữ vững chất lượng, mở rộng mã số vùng trồng, thì “vua trái cây” hoàn toàn có thể vươn xa hơn nữa trong cuộc chơi tỷ đô này.
Việt Nam vượt lên trong cuộc đua trái sầu tại thị trường tỷ dân
Trong cuộc đua tại thị trường Trung Quốc, Việt Nam hiện là đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Thái Lan quốc gia từng giữ ngôi đầu. Malaysia, Philippines, Campuchia chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ. Malaysia chủ yếu trồng giống Musang King chín rụng khó xuất tươi; Philippines năng suất chỉ 5 tấn/ha trong khi Việt Nam đạt hơn 20 -30 tấn/ha.
Sầu riêng Việt có thể thu hoạch quanh năm, thời gian vận chuyển sang Trung Quốc chỉ mất 1,5 ngày nhanh hơn nhiều so với Thái Lan (6 - 8 ngày). Nhờ đó, quả đến tay người tiêu dùng luôn tươi và chi phí thấp.
Giá bán trung bình tại thị trường Trung Quốc cũng phản ánh rõ nét mức độ cạnh tranh giữa các quốc gia xuất khẩu sầu riêng. Sản phẩm từ Việt Nam hiện có giá khoảng 3.962 USD mỗi tấn, tương đương 33,5 NDT/kg, cho thấy lợi thế đáng kể về giá. Trong khi đó, sầu riêng Thái Lan vốn có thương hiệu mạnh được bán với mức giá cao hơn, khoảng 4.947 USD/tấn, tương đương 34,1 NDT/kg. Sầu riêng Philippines tuy có mức giá thấp nhất, khoảng 2.628 USD/tấn (tương đương 27,6 NDT/kg), nhưng vẫn gặp khó trong việc mở rộng thị phần do chất lượng chưa đồng đều.
Liệu Trung Quốc có tự trồng sầu riêng? Câu trả lời là: có, nhưng chưa đủ. Năm 2023, Trung Quốc trồng thử nghiệm hơn 30.000 mẫu tại Hải Nam, nhưng sản lượng thực tế chỉ đạt 50 tấn chiếm 0,005% nhu cầu tiêu thụ. Các chuyên gia nhận định phải mất ít nhất 10 năm để Trung Quốc đủ điều kiện tự cung cấp, do cây sầu riêng kén thời tiết, đất đai và dễ bị ảnh hưởng bởi bão.
Không chỉ Trung Quốc, Việt Nam còn rất nhiều thị trường tiềm năng nhờ các hiệp định FTA thế hệ mới: CPTPP, EVFTA, RCEP, UKVFTA…
Tại Anh, với thuế nhập khẩu 0%, sầu riêng Việt có lợi thế rõ rệt so với sản phẩm từ nước khác chịu thuế 8%. Trong bối cảnh lạm phát, giá rẻ là yếu tố quyết định đối với nhà nhập khẩu và người tiêu dùng.
Phát biểu tại Diễn đàn xuất khẩu sầu riêng, Bộ trưởng NN&PTNT Lê Minh Hoan cho rằng: để phát triển bền vững, ngành sầu riêng cần tổ chức lại cấu trúc ngành hàng từ sản xuất đến tiêu thụ. Điều quan trọng là nông dân và doanh nghiệp phải cùng hợp tác, xây dựng thương hiệu quốc gia.
Bên cạnh đó, cần đảm bảo chất lượng trái khi xuất khẩu: thu hoạch đúng độ chín, không tồn dư hóa chất, xử lý hậu cần hợp lý. Chính phủ cũng cần tích cực hỗ trợ mở rộng thị trường để sầu riêng Việt Nam thật sự vươn xa, vươn cao.
(VNF) - Nhiều trường đại học đã có chính sách thưởng Tết Nguyên đán cho cán bộ, giảng viên và người lao động. Mức thưởng dao động từ vài chục tới gần trăm triệu đồng mỗi người. Có trường thưởng đồng đều, có trường thưởng theo vị trí việc làm và mức thu nhập.
(VNF) - Giải pháp tài chính minh bạch, nhanh chóng dành cho chủ sở hữu ô tô của Tima vừa được vinh danh tại một trong những giải thưởng uy tín nhất trong năm, đánh dấu bước phát triển vượt bậc của công ty trong lĩnh vực công nghệ tài chính (Fintech).
(VNF) - Lần đầu tiên tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam chạm mốc 900 tỷ USD, đưa xuất khẩu trở thành một trong những điểm sáng nổi bật của nền kinh tế. Tuy nhiên, đằng sau kỷ lục này là yêu cầu cấp thiết phải chuyển đổi mô hình tăng trưởng, khi xuất khẩu vẫn phụ thuộc lớn vào khu vực FDI, giá trị gia tăng nội địa còn thấp và sức ép từ các tiêu chuẩn bền vững, bảo hộ thương mại ngày càng gia tăng.
(VNF) - MPV đa dụng Toyota Innova, sedan hạng D Mazda6, SUV 7 chỗ hạng sang Ford Explorer, sedan hạng C Honda Civic Type R, Mitsubishi Outlander là các mẫu xe bị ngừng bán tại thị trường Việt Nam trong năm 2025.
(VNF) - Nhờ các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo, cuộc sống của đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã biên giới Gia Lai đang từng bước vươn lên. Phát triển sinh kế bền vững từ những mô hình nhỏ như nuôi bò, trồng điều đã giúp người dân thoát nghèo ngay trên mảnh đất quê hương.
(VNF) - Vietjet được vinh danh giải Vàng tại Giải thưởng Phát triển bền vững Giao thông vận tải chuẩn ESG (ESG Transport Sustainability Award) năm 2025 tại Đài Loan (Trung Quốc), thành tựu quan trọng đánh dấu 11 năm hãng thực hiện chuyến bay đầu tiên đến đây.
(VNF) - Ngành hàng không Việt Nam đang bước vào chu kỳ tăng trưởng mới. Theo Cục Hàng không, sản lượng hành khách năm 2025 có thể đạt 84 triệu lượt và chạm mốc 95 triệu vào năm 2026, trong khi hàng hóa hàng không vẫn giữ mức tăng trưởng 2 chữ số, vượt 1,6 triệu tấn.
(VNF) - Tác phẩm “Nghệ thuật bán hàng: Khám phá giá trị & sức mạnh bản thân” khắc họa những tư duy, bài học và lời ngợi ca nghề bán hàng, đúc kết từ trải nghiệm thực tế của tác giả Thu Minh Lâm.
(VNF) - Trong bối cảnh làn sóng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục gia tăng tại Việt Nam, cùng với xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, bất động sản công nghiệp đang nổi lên như một trong những phân khúc hấp dẫn. Nhanh chóng nắm bắt xu thế này, Taseco Land từng bước khẳng định vai trò là nhà phát triển khu công nghiệp có tầm nhìn dài hạn và chiến lược rõ ràng.
(VNF) - Thời gian gần đây, giá vàng thế giới và trong nước lên mức cao chưa từng thấy. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có trao đổi với chuyên gia Nguyễn Quang Huy, Giám đốc điều hành Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi về nguyên nhân giá vàng lên cao. Đồng thời đưa ra lời khuyên, người dân cần thận trọng khi đưa ra quyết định đầu tư vàng vào lúc này.
(VNF) - Năm 2024, Công ty cổ phần Sản xuất và kinh doanh VinFast Hải Phòng đóng góp cho ngân sách nhà nước gần 1.920 tỷ đồng; dự kiến năm 2025 là hơn 2.230 tỷ đồng.
(VNF) - Giá vàng trong nước tiếp tục leo thang lên mức 155 triệu đồng/lượng, hút dòng tiền rời khỏi chứng khoán và bất động sản. Giới chuyên gia cảnh báo, nếu không sớm điều tiết nguồn cung và ổn định thị trường, nguy cơ “vàng hóa” nền kinh tế có thể tái diễn.
(VNF) - Kiếm bộn tiền từ những hành vi trái pháp luật, những đại gia như CEO Bất động sản Nhật Nam Vũ Thị Thúy hay Thân Văn Thoại (nguyên Tổng Giám đốc Công ty CP BBA Toàn Cầu) "phóng tay" chi tiền vào những đâu?
(VNF) - FIDT công bố việc ký kết Hợp tác Chiến lược Toàn diện với Tổng Công ty Bảo Việt, doanh nghiệp tiên phong và biểu tượng dẫn dắt của ngành bảo hiểm Việt Nam hơn nửa thế kỷ qua.
(VNF) - Nhờ chủ động đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật, số hóa truy xuất nguồn gốc và đầu tư công nghệ tưới nhỏ giọt, công nghệ màng của Israel nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam đã tăng trưởng xuất khẩu nhờ ưu đãi thuế quan từ Hiệp định VIFTA.
(VNF) - Việc tiếp nhận máy bay mới đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình khôi phục quy mô đội bay sau khi Bamboo Airways trở lại dưới sự điều hành của Tập đoàn FLC.
(VNF) - Với cam kết cắt giảm thuế mạnh, cơ cấu thương mại bổ trợ và nhu cầu nhập khẩu đa dạng, Israel đang trở thành thị trường giàu tiềm năng, tạo thêm lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt trên bản đồ xuất khẩu Trung Đông.
(VNF) - Hai mẫu xe mới Mazda CX-60 và CX-90 sử dụng động cơ mild-hybrid (MHEV) và PHEV bán ra từ tháng 4/2026 đánh dấu cột mốc chính thức tham gia vào phân khúc xe điện hóa tại Việt Nam.
(VNF) - Nhiều trường đại học đã có chính sách thưởng Tết Nguyên đán cho cán bộ, giảng viên và người lao động. Mức thưởng dao động từ vài chục tới gần trăm triệu đồng mỗi người. Có trường thưởng đồng đều, có trường thưởng theo vị trí việc làm và mức thu nhập.
(VNF) - Dự án đầu tư xây dựng cầu Hồng Hà là một trong những hạng mục trọng điểm của tuyến đường Vành đai 4 – Vùng Thủ đô Hà Nội đang được đẩy nhanh thi công sau khi chính thức khởi công vào tháng 10/2025.