Tướng Nguyễn Mai Bộ nói về việc dẫn độ cựu Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa

Đàm phán qua đường ngoại giao

- Sau khi cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương Hồ Thị Kim Thoa bỏ trốn, Bộ Công an đã ra quyết định truy nã, tạm đình chỉ điều tra vụ án. Báo chí đưa tin khi bị khởi tố, bà Hồ Thị Kim Thoa đang ở nước ngoài. Vậy trong trường hợp này, việc dẫn độ bà Thoa sẽ được thực hiện như thế nào, thưa ông?

Theo quy định, để dẫn độ tội phạm đang trốn ở nước ngoài, trước hết quốc gia đó phải ký hiệp định tương trợ tư pháp với quốc gia được đề nghị dẫn độ.

- Vậy theo ông, việc dẫn độ trong trường hợp này sẽ được thực hiện ra sao?

Việc này sẽ phải đàm phán bằng con đường ngoại giao giữa hai quốc gia. Nghĩa là, bây giờ người ta chấp nhận cho mình dẫn độ, sau này nếu có trường hợp tưng tự, mình cũng phải đáp ứng cho họ như thế.

- Không chỉ bà Hồ Thị Kim Thoa, trước đó nhiều đối tượng trong các vụ án lớn như Trịnh Xuân Thanh, Vũ Đình Duy, rồi Bùi Quang Huy… cũng đều bỏ trốn trước khi bị khởi tố. Nguyên nhân do quy định pháp luật hình sự còn sơ hở, thưa ông?

Chúng ta hoàn toàn có thể đặt câu hỏi: Vụ việc xảy ra lâu như thế vì sao không điều tra từ sớm? Còn nếu không khởi tố bị can, không truy cứu trách nhiệm hình sự, ai chẳng có quyền đi nước ngoài. Bà Hồ Thị Kim Thoa hoàn toàn có quyền đi nước ngoài khi chưa bị khởi tố hình sự. Người ta có quyền đặt ra những câu hỏi, công tác ngăn chặn thế nào mà để cho đối tượng bỏ trốn?

Còn về pháp lý khi chưa khởi tố bị can, chưa phạm tội quả tang, làm sao áp dụng biện pháp ngăn chặn của tố tụng hình sự được? Làm sao có thể cấm họ đi khỏi nơi cư trú, rồi tạm giữ, tạm giam, đặt tiền, tài sản để bảo đảm khi chưa bị truy cứu trách nhiệm hình sự được.

Cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương Hồ Thị Kim Thoa

Mấu chốt ở chất lượng và tốc độ điều tra

- Như vậy phải có giải pháp nào đó để bịt được khoảng trống này?

Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân việt Nam đã quy định rõ về những trường hợp liên quan đến vụ án hình sự rồi. Còn trong trường hợp này người ta đi vào lúc chưa liên quan đến vụ án hình sự, vẫn là công dân bình thường và hoàn toàn có quyền đi lại.

- Nghĩa là mấu chốt nằm ở thời gian và tốc độ điều tra vụ án, thưa ông?

Đúng vậy. Bây giờ điều quan trọng là anh có sớm phát hiện ra hành vi người ta phạm tội hay không. Nếu như vụ bà Hồ Thị Kim Thoa mà ra quyết định khởi tố vụ án, đẩy nhanh tiến độ điều tra thì sẽ ra được ai, liên quan tới ai. Như vậy thì anh khởi tố bị can trước đó đi.

Nhưng vụ việc đến bây giờ mới khởi tố, trong khi người ta đã cao chạy xa bay từ trước đó rồi. Nếu để muộn quá, người ta sẽ lấy tư cách một công dân bình thường đi du lịch, rồi trốn đi thì làm gì được họ, ai cấm đâu. Rõ ràng câu chuyện ở đây là chất lượng và tốc độ điều tra vụ án.

Cảm ơn ông.