Tuyến đường sắt tốc độ cao đầu tiên ở Việt Nam: 4.500 tỷ 'đắp chiếu' và giấc mơ mỏi mòn gần 2 thập kỷ
Thiên Sơn -
04/10/2023 17:01 (GMT+7)
Khởi công từ 18 năm trước, đã giải ngân 4.500 tỷ đồng, tuyến đường sắt Yên Viên - Hạ Long được xây dựng nhiều hạng mục nhưng đang bị ‘đắp chiếu’ xuống cấp, chưa biết bao giờ thi công tiếp.
Dự án dừng thi công từ năm 2011 khiến hàng chục tấn vật liệu, thanh ray, tà vẹt, bu lông, ốc vít... được nhập từ Trung Quốc về năm 2005 và 2008 nằm chất đống ở ga Đông Triều (Quảng Ninh). Ảnh: Thiên Sơn
Hàng nghìn tỷ nằm 'đắp chiếu', xuống cấp
Dự án đường sắt Yên Viên - Cái Lân (Quảng Ninh) khởi công từ năm 2005, được kỳ vọng là một trong những tuyến đường sắt tốc độ cao đầu tiên ở Việt Nam. Tuyến được thiết kế với tốc độ tàu khách 120km/h (tốc độ trung bình của đường sắt VN hiện là 50km/h), tàu hàng 80km/h.
Tuy nhiên, đến năm 2011 dự án phải dừng thi công thiếu vốn. Trong hơn 7.600 tỷ đồng đầu tư, dự án đã giải ngân trên 4.500 tỷ, song mới hoàn thiện được đoạn ga Cái Lân - cầu vượt Bàn Cờ - ga Hạ Long...
Tuyến đường sắt Yên Viên - Hạ Long được thiết kế chạy song song với quốc lộ 18, đi qua 4 tỉnh, thành là Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Dương, Quảng Ninh. Trong đó khoảng 40km (từ Phả Lại đến Lim) được làm mới hoàn toàn; 90km còn lại là cải tạo, nâng cấp từ đường sắt cũ.
Nhiều đoạn đường chạy qua cánh đồng thuộc địa phận tỉnh Bắc Ninh đã hoàn thiện đoạn trên cao, tuy nhiên hơn thập kỷ qua theo người dân địa phương thì không có bóng dáng công nhân, máy móc thi công tiếp.
Đoạn chạy qua huyện Quế Võ (Bắc Ninh) có chiều dài khoảng 3km được đổ đất cao hơn mặt đường dự kiến đi trên cao nhưng bỏ không nhiều năm qua, cỏ mọc um tùm. Ảnh: Thiên Sơn
Dự án cũng được thiết kế với nhiều cây cầu vượt, điểm nhấn về quy mô lớn nhất là cầu Phả Lại, Chí Linh, Hải Dương. Cầu được xây dựng hoàn thiện tới 90% khối lượng, tuy nhiên chưa được lắp ray, hai đầu cầu cầu chưa được kết nối. Riêng phía đầu dự án đoạn ga Yên Viên, Gia Lâm, đoạn chạy qua địa phận TP. Hà Nội vẫn án binh bất động do thiếu vốn để triển khai.
Do bị dừng thi công hơn chục năm qua tại dự án, đã khiến hàng chục tấn vật liệu, thanh ray, tà vẹt, bu lông, ốc vít... được nhập từ Trung Quốc về năm 2005 và 2008 nằm chất đống ở ga Đông Triều (Quảng Ninh). Theo ước tính, tại ga Đông Triều (Quảng Ninh) có khoảng 21 tấn ray, và các phụ kiện như bu lông, ốc vít... trị giá hàng trăm tỷ nằm 'đắp chiếu' phơi mưa nắng hơn chục năm…
21 tấn ray trị giá hàng trăm tỷ nằm nằm phơi mưa nắng. Ảnh: Thiên Sơn
Người dân khốn khổ vì dự án ‘đắp chiếu’ nhiều năm
Việc dự án bị dừng thi công do thiếu vốn gần hai thập kỷ qua khiến không ít người dân sống tại địa bàn tỉnh Quảng Ninh gặp nhiều khó khăn.
Mới đây, cử tri tỉnh Quảng Ninh đã gửi kiến nghị đến Bộ Giao thông vận tải về việc chậm tiến độ của dự án, cụ thể, theo phản ánh, việc dự án chậm tiến độ đã ảnh hưởng lớn đến các hộ dân dọc tuyến đường (từ thị xã Đông Triều, thành phố Uông Bí, đến TP. Hạ Long). Các hộ dân trong phạm vi dự án không được xây dựng, sửa chữa nhà ở, không tách thửa, chuyển quyền sử dụng đất, không được cấp đổi Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất...
Trước những vướng mắc của dự án này, hồi tháng 6, Đại biểu Quốc hội từng chất vấn Bộ trưởng Bộ GTVT. Thời điểm đó, ông Nguyễn Văn Thắng, Bộ trưởng GTVT đã thừa nhận dự án đường sắt này "là sự nhức nhối của cử tri, nhân dân tỉnh Quảng Ninh".
Ông cho rằng, khi làm Chủ tịch tỉnh Quảng Ninh, từng nhiều lần đề nghị Trung ương cho phép triển khai tiếp bởi dự án được cho phép triển khai từ năm 2005 nhưng do khó khăn về kinh tế, ngân sách, đến năm 2011 thì dừng lại.
Cầu vượt của dự án vắt qua quốc lộ 1A thuộc địa bàn xã Khắc Niệm (thành phố Bắc Ninh) với tổng mức đầu tư hơn 21 tỷ đồng đã hoàn thiện nhưng chưa có đường kết nối. Ảnh: Thiên Sơn
Theo Bộ trưởng Bộ GTVT, vừa qua, khi tham mưu cho Chính phủ trình Bộ Chính trị ban hành nghị quyết phát triển đường sắt, Bộ GTVT đã nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng trên cơ sở ý kiến tư vấn và thấy rằng tuyến này vẫn rất cần thiết. Kết luận của Bộ Chính trị yêu cầu tiếp tục triển khai tuyến đường sắt Yên Viên - Cái Lân trước năm 2030.
"Về ý chí, chúng tôi ủng hộ tiếp tục đầu tư hoàn thiện dự án. Chúng tôi ghi nhận ý kiến đại biểu và sẽ tham mưu, tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn" - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói.
Bộ GTVT đã giao Ban Quản lý dự án đường sắt lựa chọn tư vấn để đánh giá tổng thể hiệu quả, phương án đầu tư, lập điều chỉnh Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi làm cơ sở báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét trong năm 2024.
Quyết tâm mới nhất tháo gỡ vướng mắc
Liên quan đến động thái mới về quyết tâm tháo gỡ khó khăn và thu xếp vốn để tiếp tục thi công dự án, giữa tháng 4/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định phê duyệt kế hoạch, chính sách, giải pháp và nguồn lực thực hiện quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 có nêu rõ ưu tiên chuẩn bị đầu tư tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân và bố trí nguồn vốn trung hạn giai đoạn 2021-2025, 2026-2030.
Ga Hạ Long là một trong hai ga của dự án được hoàn thành hơn chục năm trước. Ảnh: Thiên Sơn
Theo ước tính, trong giai đoạn 2021 - 2025: Chỉnh phủ cần bố trí 15.924 tỷ đồng từ nguồn đầu tư công cho lĩnh vực đường sắt để thực hiện các dự án chuyển tiếp hoàn thành trong kỳ trung hạn; khởi công mới một số dự án và chuẩn bị đầu tư các dự án của kỳ trung hạn tiếp theo. Tiếp tục huy động mọi nguồn lực để đầu tư các dự án đường sắt theo quy hoạch.
Giai đoạn 2026 - 2030: dự kiến nhu cầu khoảng 224.076 tỷ đồng, huy động từ nguồn vốn đầu tư công (ngân sách trung ương, ngân sách địa phương) và vốn hợp pháp khác để đầu tư theo danh mục kế hoạch chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư của kỳ kế hoạch 2021 - 2030.
Như vậy, để được thi công trở lại sớm nhất, dự án cũng cần phải chờ nguồn vốn trung hạn đến giai đoạn trước năm 2030.
Trả lời Truyền hình Quốc hội hồi tháng 8 khi nhìn nhận về dự án này, Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ninh cho rằng: “Với 1 dự án kéo dài và tới đây tiếp tục đợi đến giai đoạn 2026-2030 là quá dài. Trong khi nguồn lực đã bỏ ra, người dân đã phải dừng lại các hoạt động xây dựng, sửa chữa, chuyển nhượng để phục vụ dự án. Theo tôi khu vực đã quy hoạch thì Bộ Giao thông vận tải và Chính phủ cần có giải pháp quyết liệt, có cam kết với người dân về tiến độ; phải có thông tin rõ ràng để nhân dân, cử tri biết được lộ trình thực hiện dự án.”
Dự án đã hoàn thiện ga Cái Lân - cầu vượt Bàn Cờ, tuy nhiên vắng bóng tàu qua lại. Ảnh: Thiên Sơn
Cử tri phản ánh, nhiều trường hợp người dân phải làm các thủ tục đăng ký biến động, đính chính do biến động, hủy sổ đỏ... không được cán bộ hướng dẫn tận tình, bị gây khó khăn. Tuy nhiên, khi người dân thuê làm dịch vụ thì được giải quyết rất nhanh.
(VNF) - Đà Nẵng thành lập 8 tổ công tác do các Phó Chủ tịch UBND thành phố phụ trách nhằm xử lý vướng mắc của 376 dự án, trong đó có 28 dự án trọng điểm được kỳ vọng tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội.
(VNF) - Công ty Cổ phần ARQUE DEGI vừa được chấp thuận đầu tư 3 dự án khu đô thị và du lịch nổi tại Đầm Đề Gi với tổng vốn hơn 8.500 tỷ đồng. Doanh nghiệp đang được đề xuất chuyển nhượng 75% cổ phần cho các tập đoàn quốc tế trong lĩnh vực siêu du thuyền và tài chính.
(VNF) - Nhiều dự án chung cư tại Hà Nội, từng là “điểm nóng” về giá, đang chững lại. Dù giá chững, thanh khoản vẫn yếu, người mua ở thực vẫn e dè khi mức giá vượt quá khả năng chi trả.
(VNF) - Tòa nhà chung cư FPT Plaza 4 – Khu đô thị Công nghệ FPT Đà Nẵng gần 1.400 căn hộ vừa được xác nhận đủ điều kiện mở bán, bổ sung nguồn cung nhà ở quy mô lớn cho khu vực này.
(VNF) - Thi hành án dân sự TP. Đà Nẵng thông báo đấu giá 3 khu đất thương mại – dịch vụ nằm trên trục biển Võ Nguyên Giáp, với tổng giá khởi điểm hơn 330 tỷ đồng.
(VNF) - T&T Group của "bầu" Hiển muốn làm khu đô thị thể thao 1,2 tỷ USD tại Bắc Ninh, Hà Nội khởi công dự án chống ngập Nam Thăng Long, Đèo Cả triển khai cao tốc TP. HCM - Mỹ Thuận 36.000 tỷ đồng... là những tin tức đáng chú ý về bất động sản 28/11.
(VNF) - Giữa bối cảnh thị trường bất động sản cả nước còn nhiều biến động, Hải Phòng vẫn nổi lên như một điểm sáng hiếm hoi khi duy trì được thanh khoản, tiếp tục thu hút dòng vốn đầu tư và ghi nhận những chỉ số tăng trưởng kinh tế ấn tượng.
(VNF) - Bất động sản Việt Nam đang chứng kiến một cuộc dịch chuyển vĩ mô, nơi không gian sống trở thành tuyên ngôn về phong cách và giá trị cá nhân. Dẫn dắt xu hướng Branded Living đến Việt Nam, Masterise Homes khẳng định trải nghiệm và niềm tin thương hiệu đang trở thành thước đo mới, định hình cuộc đua về chất lượng và đẳng cấp trên thị trường.
(VNF) - Thị trường bất động sản dưỡng lão tại Việt Nam đang bùng nổ khi các tập đoàn lớn như Vingroup, Sun Group, Novaland đua nhau triển khai dự án đô thị hưu trí, khu nghỉ dưỡng sức khỏe và viện dưỡng lão tiêu chuẩn quốc tế. Dân số già hóa nhanh mở ra cơ hội tỷ USD, nhưng phát triển bền vững đòi hỏi chính sách, nhân lực và mô hình vận hành chuyên nghiệp.
(VNF) - Hà Nội thông qua bảng giá đất mới, cao nhất hơn 700 triệu đồng/m2 từ 2026, Hải Phòng gia hạn tiến độ siêu dự án hơn 6.000 tỷ đồng tại chợ Sắt, Khánh Hòa sắp có hơn 1.100 căn nhà ở xã hội giá dự kiến 19,5 triệu đồng/m2... là những tin tức nổi bật về thị trường bất động sản ngày 27/11.
(VNF) - Giữa lúc du lịch phục hồi mạnh, nhiều nhà đầu tư "đi săn" khách sạn với kỳ vọng tỷ suất lợi nhuận 7% - 7,5%/năm. Nhưng thực tế cho thấy, mức lợi suất này hấp dẫn nhưng không dễ “ăn”, bởi chỉ những dự án vận hành chuyên nghiệp, có thương hiệu và chọn đúng thị trường mới thực sự sinh lời bền vững.
(VNF) - Dự thảo bảng giá đất năm 2026 của Hải Phòng đang lấy ý kiến gây nhiều tranh luận khi hàng loạt mức giá được xác định bằng công thức nội suy theo tỷ lệ cố định, thay vì dựa trên các phương pháp định giá theo nguyên tắc thị trường.
(VNF) - UBND TP. Đà Nẵng yêu cầu lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi môi giới trái phép, “cò mồi”, thu tiền đặt chỗ, thu phí “bảo đảm trúng hồ sơ”, rao bán “suất ngoại giao” trái quy định trong nhận hồ sơ mua, bán nhà ở xã hội.
(VNF) - Hạ tầng liên tục được hoàn thiện, loạt tuyến giao thông chiến lược mở ra trục kết nối mới với trung tâm Hà Nội, Mê Linh (cũ) đang trở thành “điểm rơi” của dòng vốn tỷ USD. Liệu sự đổ bộ của các “ông lớn” bất động sản có khiến vùng đất từng được xem là vùng trũng bước vào chu kỳ chuyển mình mạnh mẽ?
(VNF) - Thanh tra nêu tồn tại liên quan đến ký quỹ, giấy phép môi trường, công khai thông tin và tình trạng cho thuê lại căn hộ tại Dự án NƠXH Lê Thánh Tông.
(VNF) - Sau nhiều năm được chấp thuận chủ trương đầu tư, dự án Tổ hợp thương mại, dịch vụ Vintraco tại xã Nghi Phong, huyện Nghi Lộc, Nghệ An (nay thuộc phường Vinh Phú) do Công ty CP Vintraco làm chủ đầu tư đến nay vẫn chưa thể khởi công xây dựng.
(VNF) - Sở Tài chính TP. Huế vừa công bố danh mục dự án sử dụng đất nhằm mời gọi nhà đầu tư đăng ký thực hiện hai dự án sân golf tại phường Phong Phú, với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 872 tỷ đồng.
(VNF) - HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (HoSE: NVL) vừa phê duyệt kế hoạch dùng phần sở hữu tại Công ty cổ phần Đầu tư địa ốc No Va cùng Công ty cổ phần Đầu tư thương mại và phát triển BĐS An Phát để tăng vốn cho Công ty TNHH Ngôi nhà Mega.
(VNF) - Theo quy định, các đối tượng được ưu tiên đều sẽ được bố trí mua nhà ở xã hội cho đến khi hết. Còn các đối tượng khác không thuộc nhóm ưu tiên thì sẽ phải bốc thăm để có suất mua nhà ở xã hội.
(VNF) - Kinh Bắc đang thực hiện thủ tục pháp lý liên quan KCN Bình Giang. Dự án có quy mô 147,8 ha, tổng mức đầu tư 1.755 tỷ đồng, chuẩn bị khởi công từ quý I/2026.
(VNF) - TP. HCM khởi công hơn 300 căn nhà ở xã hội, Hà Nội sắp mở bán dự án nhà ở xã hội giá từ 14,5 triệu/m² tại Mê Linh, Tập đoàn Nam Cường bị thu hồi đất tại Hải Phòng... là những tin tức đáng chú ý về bất động sản 26/11.
Cử tri phản ánh, nhiều trường hợp người dân phải làm các thủ tục đăng ký biến động, đính chính do biến động, hủy sổ đỏ... không được cán bộ hướng dẫn tận tình, bị gây khó khăn. Tuy nhiên, khi người dân thuê làm dịch vụ thì được giải quyết rất nhanh.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.