Uber, Google, Facebook sẽ nằm trong diện tăng cường thanh tra thuế

Hiện nay, với ưu thế cơ cấu dân số trẻ và tỷ lệ dân số sử dụng Internet năm 2015 ước tính 45%, Việt Nam nằm trong nhóm 10 quốc gia châu Á có tốc độ tăng trưởng người dùng inernet nhanh nhất, đứng thứ 7 châu Á và đứng thứ 18 thế giới.

Tận dụng lợi thế này, nhiều hình thức kinh doanh mới, đa dạng ra đời, không chỉ đơn thuần diễn ra trên các website thương mại điện tử mà còn diễn ra mạnh mẽ trên các sàn giao dịch thương mại điện tử, các trang mạng xã hội hay trên các ứng dụng di động. Những hình thức kinh doanh này đang làm thay đổi tập quán kinh doanh theo phương thức truyền thống.

Hàng loạt các hình thức thương mại điện tử xuất hiện như mua bán hàng qua mạng thông qua sàn thương mại điện tử hay website thương mại điện tử như Amazon, Ebay, Alibaba,...

Rất nhiều lĩnh vực kinh doanh quảng cáo trực tuyến, nội dụng số, các gian hàng mua sắm,...xuất hiện trên các nền tảng công nghệ như Facebook, Google, ứng dụng dịch vụ gọi taxi qua thiết bị di động và thanh toán qua thẻ Visa của Uber, các lĩnh vực kinh doanh trò chơi điện tử, các ứng dụng thông qua trên thiết bị di động, các chợ ứng dụng của Apple, Google, các mô hình tiền điện tử,...

Những doanh nghiệp công nghệ cung cấp dịch vụ xuyên biên giới như Google, Facebook hay Uber… đang chiếm thị phần lớn trong lĩnh vực quảng cáo trực tuyến và một số dịch vụ khác tại Việt Nam.

Một thách thức đặt ra là hiện vẫn chưa có văn bản pháp lý nào quy định cụ thể về hoạt động thương mại điện tử trên mạng viễn thông, di động, cũng như các mô hình sàn giao dịch thương mại điện tử trên nền tảng thiết bị di động nói riêng. 

Theo đó, ông Bùi Văn Nam, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế đã chỉ ra những thách thức mà cơ quan thuế phải đối mặt khi quản lý các doanh nghiệp kinh doanh và cung cấp các loại hình dịch vụ theo phương thức này.

Ông Nam cho biết, các giao dịch thông qua các hình thức thương mại điện tử rất dễ dàng xóa bỏ, thay đổi, giấu tên, vì vậy thách thức đặt ra là làm thế nào để xác định, quản lý, kê khai đúng doanh thu, chi phí, lợi nhuận của những doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế số phát sinh tại nước tạo ra giá trị hàng hóa và giành quyền đánh thuế đối với các dịch vụ này.

Đồng thời, cơ quan thuế cũng gặp khó khăn trong việc xác định dữ liệu tại nơi phát sinh thu nhập, bản chất hoạt động của đối tượng, cá nhân phát sinh thu nhập để quản lý thuế vì các tổ chức nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam không cần hiện diện thường xuyên, không cần có kho hàng hoặc địa điểm kinh doanh cố định tại một nước ký kết.

Nhiều công ty đa quốc gia đã lợi dụng lỗ hổng trong chính sách quản lý thuế để làm giảm mức thu nhập chịu thuế, trốn thuế, chuyển giao lợi nhuận tới các nước có mức thuế thấp, việc này không những gây thất thu thuế cho Nhà nước, mà còn tạo ra sự cạnh tranh thiếu bình đẳng với các doanh nghiệp trong nước.

Tổng cục Thuế cũng cho biết, nhiều công ty còn lợi dụng hình thức kinh doanh tiền ảo trên intetnet, chỉ trong thời gian ngắn đã thu được gần 170 tỷ đồng như WebMoney Transfer mà cơ quan thuế cùng với cơ quan công an đã vào cuộc xử lý.

Ngoài ra, vấn đề hiện nay mà cơ quan thuế cũng đang gặp vướng mắc là chưa có bộ máy quản lý chuyên trách vấn đề này, đội ngũ công chức thuế còn thiếu kiến thức tổng hợp, đồng đều về nghiệp vụ thuế cũng như các ký năng công nghệ thông tin hay ngoại ngữ,...

Trước thực trạng này, cơ quan Thuế đã đưa ra định hướng quản lý trong giai đoạn 2016 -2020, sẽ nghiên cứu, tham mưu cho Bộ Tài chính hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật. Trong đó, sẽ quy định chi tiết các loại sản phẩm trong giao dịch thương mại điện tử, trong chính sách thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, quy định chi tiết về cơ sở thường trú, thành lập bộ máy chuyên trách quản lý thuế đối với lĩnh vực thương mại điện tử,...

Đồng thời, Tổng cục Thuế nhấn mạnh sẽ tăng cường thanh tra, kiểm tra đối với các đối tượng có rủi ro cao về thuế và thực hiện xử lý vi phạm.