Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có góp ý về việc xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 95/2021/NĐ-CP và Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu.
Theo VCCI, đã từ lâu, ngay trước mỗi kỳ điều chỉnh giá có tình trạng găm hàng hoặc cố tình nhập hàng nhỏ giọt dẫn đến thiếu hụt. Sự thiếu hụt này chỉ diễn ra vài ngày trước mỗi kỳ điều hành giá và hết ngay khi giá trong nước được điều chỉnh theo giá thế giới.
Trước đây, khi giá xăng dầu thế giới ít biến động, giá điều hành không khác nhiều so với giá thế giới nên sự thiếu hụt xăng trước mỗi kỳ điều chỉnh diễn ra không phổ biến. Tuy nhiên, khi giá thế giới biến động mạnh như trong nửa cuối năm 2022 thì tình trạng này lan rộng và gây tác động lớn đến xã hội.
Ngoài ra, gần đây bắt đầu xuất hiện tình trạng thiếu hụt xăng dầu ngay cả sau khi điều hành giá. Điều này là do các chi phí kinh doanh xăng dầu tăng (premium, chi phí vận chuyển, chi phí bảo hiểm, chi phí lãi vay, và các chi phí phát sinh khác) trong năm 2022 nhưng chưa kịp phản ánh trong giá điều hành.
Thời gian qua, Bộ Công Thương ngăn chặn tình trạng thiếu xăng bán lẻ bằng cách xử phạt cây xăng đóng cửa. Các cây xăng có thể vì sợ bị phạt mà vẫn chấp nhận mở cửa nhưng cố tình bán nhỏ giọt cho người tiêu dùng, khiến người tiêu dùng phải xếp hàng mất nhiều thời gian. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tình thế và chỉ có tác dụng trong ngắn hạn.
“Nếu tình trạng giá bán thấp hơn chi phí kéo dài thì các doanh nghiệp sẽ không chỉ bán hàng nhỏ giọt trước mắt mà sẽ không đầu tư mới, thậm chí rời bỏ thị trường trong dài hạn. Khi đó, hạ tầng năng lượng của quốc gia sẽ bị xuống cấp, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh, đời sống sinh hoạt của người dân và an ninh năng lượng quốc gia”, VCCI nêu.
Trong phương thức điều hành giá, Bộ Công Thương đưa ra hai phương án. Phương án 1 là nhà nước tiếp tục định giá xăng dầu và sửa đổi công thức tính giá để bảo đảm tính đúng, tính đủ, kịp thời các chi phí trong giá cơ sở. Công thức tính cụ thể sẽ do Bộ Tài chính đề xuất. Phương án 2 là nhà nước không định giá xăng dầu mà sẽ do cung cầu của thị trường quyết định. Tại văn bản số 288/BCT-TTTN ngày 18/1/2023, Bộ Công Thương ưu tiên lựa chọn phương án 1.
Đối với phương án 1, VCCI lo ngại về tính hợp lý và khả thi của phương án này. Cần lưu ý rằng, tinh thần “tính đúng, tính đủ” chi phí cho doanh nghiệp không phải đến bây giờ mới được đưa ra khi xây dựng công thức tính giá. Các Nghị định 95/2021/NĐ-CP, Nghị định 83/2014/NĐ-CP và các văn bản trước đó đều coi việc “tính đúng, tính đủ” chi phí cho doanh nghiệp là nguyên tắc khi xây dựng công thức tính giá.
Tuy nhiên, trên thực tế điều này đã không làm được, vì nhiều lý do. Thứ nhất, tính toán chi phí này rất phức tạp, nhiều thông số đầu vào không có cơ sở tham chiếu hoặc rất dễ bị báo cáo sai lệch. Đối với phần chi phí mua xăng có giá tham chiếu trên sàn giao dịch thế giới thì tương đối rõ. Nhưng phần chi phí khác như premium hợp đồng với nước ngoài, chi phí vận chuyển, bảo hiểm, premium trong nước, chi phí bán hàng, chi phí lãi vay và các chi phí khác thì mỗi doanh nghiệp, mỗi lô hàng, mỗi kho xăng, mỗi cây xăng lại khác nhau.
Nhà nước có thể yêu cầu doanh nghiệp báo cáo nhưng lại luôn phải đối mặt với nguy cơ doanh nghiệp kê khai cao lên nhằm có được giá bán cao hơn. Kể cả trường hợp có kiểm toán thì cũng chỉ xác thực được số liệu trên sổ sách, chứ rất khó phát hiện trường hợp doanh nghiệp “gửi giá” thông đồng với đối tác để đẩy chi phí lên. Hơn nữa, các chi phí này thường được ghi theo năm kế toán, tức là phải đợi hết năm mới có con số chính xác, trong khi chi phí thực có thể biến đổi mạnh vào bất kỳ thời điểm nào trong năm.
Thứ hai, chi phí định mức này sẽ lấy theo mức bình quân gia quyền chi phí của các doanh nghiệp. Tức là sẽ có khoảng một nửa số doanh nghiệp (tính theo thị phần) có chi phí cao hơn mức trung bình sẽ không còn động lực kinh doanh khi chi phí cao hơn giá bán. Nguy cơ đứt gãy nguồn cung ứng xăng dầu như giai đoạn vừa qua vẫn có thể diễn ra bất kỳ lúc nào.
VCCI cho rằng để ngăn chặn tình trạng này thì buộc phải tăng lợi nhuận định mức cho các doanh nghiệp để bảo đảm doanh nghiệp có động lực kinh doanh. Nhưng như vậy sẽ khiến giá bán xăng dầu cao, tác động tiêu cực đến kinh tế, xã hội.
Như vậy, việc chọn phương án 1 sẽ tiếp tục lặp lại tình trạng bất cập như đã diễn ra thời gian qua mà không có cách nào khắc phục được.
Đối với phương án 2, giá bán do cung cầu quyết định thì sẽ phụ thuộc vào mức độ cạnh tranh của thị trường. Nếu thị trường có mức độ cạnh tranh cao thì giá bán sẽ rất sát với chi phí. Ngược lại, nếu thị trường có ít nhà cung cấp hoặc các nhà cung cấp bắt tay với nhau để nâng giá (thoả thuận hạn chế cạnh tranh) thì giá bán sẽ cao hơn chi phí.
Để khắc phục tình trạng này, cần thúc đẩy tính cạnh tranh của thị trường bằng nhiều biện pháp như cho phép mở các cây xăng gần nhau, cho phép các cây xăng nhập hàng từ nhiều nguồn, hạ rào cản gia nhập thị trường xăng dầu (các vấn đề này sẽ được phân tích ở phần sau) và điều tra hành vi thoả thuận hạn chế cạnh tranh khi có dấu hiệu.
Với những phân tích trên, VCCI đề nghị cân nhắc lựa chọn phương án 2. Lý do lựa chọn là vì có biện pháp khắc phục nhược điểm của phương án 2, trong khi phương án 1 không có biện pháp hiệu quả để khắc phục nhược điểm.
Trong văn bản số 288/BCT-TTTN ngày 18/1/2023, Bộ Công Thương đề nghị trước mắt sẽ chỉ sửa đổi một số nội dung để khắc phục bất cập, hạn chế trong triển khai Nghị định 95 và Nghị định 83, và về lâu dài thì sẽ cân nhắc sửa đổi một cách căn bản tư duy quản lý điều hành, thực hiện việc quản lý điều hành giá theo cơ chế thị trường, tăng tính chủ động của doanh nghiệp trong việc xác định giá bán lẻ xăng dầu trên thị trường.
Tuy nhiên, VCCI cho rằng công văn 288 chưa xác định rõ khi nào sẽ thực hiện việc này. Nếu tiếp tục kéo dài thì các vướng mắc căn bản của phương thức nhà nước định giá sẽ không được xử lý.
Tags:
(VNF) - Giá vàng trong nước đang biến động mạnh theo diễn biến của giá vàng thế giới. Chuyên gia cho rằng những người trót "đu đỉnh" vàng hơn 100 triệu đồng/lượng có thể giữ nếu mua để tích lũy nhưng không nên đầu tư vàng lúc này.
(VNF) - Với hệ thống các nhà máy hiện đại, quy trình sản xuất khép kín và kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt, THACO INDUSTRIES đẩy mạnh gia công cơ khí quy mô lớn, cung ứng hàng trăm chủng loại sản phẩm phục vụ đa lĩnh vực trong nước và quốc tế.
(VNF) - Theo ông Huỳnh Hoàng Phương, cũng giống như lợi nhuận, biến động của giá vàng cũng rất khủng khiếp. Có người mua vàng trong những giai đoạn sốt nóng cách đây một thập kỷ, nhưng đến tận thập kỷ sau vẫn chưa thể thoát lỗ.
(VNF) - Ông Johnathan Hạnh Nguyễn cho biết du khách khi đến Việt Nam được phép mang theo số tiền tối đa 5.000 USD mà không cần khai báo, nhưng thực tế họ chi tiêu mua sắm bình quân chưa tới 300 USD.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Nguyễn Hoàng Dũng cho rằng, chúng ta nên chỉ áp dụng giá sàn trong một thời gian nhất định, khi thị trường có biến động bất thường, và lộ trình điều chỉnh phù hợp khi tình hình ổn định hơn.
(VNF) - Chiều 14/3/2025, Sun World – hệ thống tổ hợp vui chơi giải trí thuộc Tập đoàn Sun Group đã ký kết Biên bản ghi nhớ (MOU) với câu lạc bộ lữ hành UNESCO Hà Nội, cùng đồng hành trong chương trình kích cầu du lịch “Việt Nam – đi để yêu” và khai thác nhiều tour tuyến hấp dẫn.
(VNF) - Hội tụ những lợi thế đắt giá của Đại đô thị Expo đầu tiên tại Việt Nam, lại được hưởng lợi từ sự chuyển mình mạnh mẽ của thị trường BĐS cùng sự phát triển thần tốc hạ tầng của khu vực, Vinhomes Global Gate được xem là điểm đến đầu tư tiềm năng nhất của Thủ đô với khả năng đột phá giá trị trong năm 2025.
(VNF) - Sau khi tăng dữ dội, chạm ngưỡng kỷ lục gần 101 triệu đồng/lượng, giá vàng bất ngờ lao dốc, diễn biến này gợi nhớ đến cú sốc năm 2011. Liệu chu kỳ giảm giá của vàng có tiếp diễn?
(VNF) - Vào tối 20/3/2025, Nhà hát Hồ Gươm trở thành điểm hẹn của những tâm hồn yêu nghệ thuật khi Dàn nhạc Giao hưởng Hà Nội mang đến đêm nhạc "Những kiệt tác của Chủ nghĩa Cổ điển & Lãng mạn". ROX Group và MSB là hai đơn vị đồng hành góp sức đưa tinh hoa âm nhạc đến với khán giả Việt.
(VNF) - Bắt đầu mở cọc, các dòng xe VinFast Green đã nhanh chóng nhận được hàng loạt đơn hàng lớn từ các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ vận tải cũng như các bác tài. Giới chuyên môn kỳ vọng, bộ 4 mẫu xe này sẽ thúc đẩy xanh hóa dịch vụ vận tải, tạo động lực mạnh mẽ cho quá trình chuyển đổi xanh tại Việt Nam diễn ra nhanh và bền vững hơn.
(VNF) - Giá vàng nhẫn hôm nay (21/3) giảm tới hơn 3 triệu đồng mỗi lượng, về mức 94 triệu đồng/lượng ở chiều mua. Giá vàng miếng cũng giảm mạnh.
(VNF) - Phần lớn những người chết vì bệnh liên quan đến thuốc lá là những người trong độ tuổi lao động, nghĩa là tử vong sớm. Sức khỏe kém và tử vong sớm do thuốc lá ảnh hưởng đến quy mô và chất lượng lao động của Việt Nam.
(VNF) - Toyota Việt Nam và Thaco Trường Hải vừa điều chỉnh giá bán mới cho một số dòng xe, với mức tăng cao nhất hàng trăm triệu đồng.
(VNF) - Giá vàng tăng đột biến, vượt 100 triệu đồng/lượng, xô đổ tất cả kỷ lục và các dự báo trước đó. Tuy nhiên, theo dự báo, kim loại quý này vẫn có thể giảm về 72-80 triệu/lượng. Người dân nên thận trọng khi mua vàng ở mức cao kỷ lục.
(VNF) - Với mục tiêu cung ứng điện an toàn, liên tục và ổn định, Tổng công ty Điện lực TP. Hà Nội (EVNHANOI) đã tăng cường kiểm tra rà soát, bảo dưỡng sửa chữa toàn bộ các trạm biến áp, đường dây và đôn đốc tiến độ các công trình đầu tư xây dựng để đảm bảo vận hành lưới điện an toàn trong mùa hè 2025.
(VNF) - Giá vàng nhẫn sáng nay tăng cả triệu đồng mỗi lượng, tiến sát mốc 101 triệu đồng/lượng. Giá vàng miếng cũng vượt mốc 100 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc đề nghị Toyota Việt Nam nghiên cứu, mở rộng quy mô đầu tư sản xuất, kinh doanh với các dòng xe mới, dòng xe chiến lược, thân thiện với môi trường như: xe điện, xe hybrid, phương tiện thông minh.
(VNF) - Trong bối cảnh chương trình giáo dục phổ thông 2018, việc dạy và học không chỉ dừng lại ở truyền đạt kiến thức mà còn tập trung vào việc bồi dưỡng phẩm chất và năng lực cho học sinh. Theo định hướng đó, sách giáo khoa Tiếng Anh không đơn thuần là tài liệu học tập mà còn là “cầu nối” giúp hiện thực hóa những mục tiêu giáo dục thông qua cách tổ chức nội dung một cách khoa học và có hệ thống.
(VNF) - “Cơn bão” VinFast Green đã âm ỉ tại Việt Nam từ khi VinFast công bố thông tin về 4 dòng xe hồi đầu tháng 3 và đã thực sự bùng nổ ngay sau khi mở cổng đặt cọc
(VNF) - Giá vàng nhẫn sáng nay tiếp tục tăng thêm gần nửa triệu đồng mỗi lượng, lên mức kỷ lục 99,6 triệu đồng/lượng. Giá vàng miếng cũng vượt mốc 99 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Theo TS Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch Việt Nam, các sản phẩm du lịch đêm được đầu tư bài bản từ một số doanh nghiệp đã tạo “cú hích” cho các địa phương. Tuy nhiên, việc “thắp sáng” kinh tế đêm tại Việt Nam vẫn chưa xứng với tiềm năng do thiếu nhận thức đúng đắn và các chính sách có tầm nhìn dài hạn.
(VNF) - Bên cạnh đà tăng của giá vàng thế giới, giá vàng trong nước đang được hỗ trợ bởi nhiều yếu tố như thiếu nguồn cung, tâm lý FOMO hay thiếu kênh đầu tư hấp dẫn. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến nghị nhà đầu tư nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi xuống tiền mua vàng ở thời điểm hiện tại.
(VNF) - Trong khuôn khổ của Chương trình cấp Quốc gia về xúc tiến thương mại năm 2025, Hiệp hội Da giầy Túi xách Việt Nam (LEFASO) đã tổ chức thành công Hội nghị Quốc tế xúc tiến xuất khẩu ngành da giày Việt Nam năm 2025 vào hai ngày 17-18/3.
(VNF) - Giá vàng nhẫn và vàng miếng SJC liên tục được các nhà vàng điều chỉnh tăng trong ngày 18/3. Theo nhiều chuyên gia, việc giá vàng nhẫn chạm mốc 100 triệu đồng/lượng chỉ còn là vấn đề thời gian.
(VNF) - Giá vàng nhẫn sáng nay được điều chỉnh tăng tới hơn 1 triệu đồng mỗi lượng, lên gần 98 triệu đồng/lượng, mức đỉnh lịch sử. Giá vàng miếng cũng vượt 97 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Giá vàng trong nước đang biến động mạnh theo diễn biến của giá vàng thế giới. Chuyên gia cho rằng những người trót "đu đỉnh" vàng hơn 100 triệu đồng/lượng có thể giữ nếu mua để tích lũy nhưng không nên đầu tư vàng lúc này.
(VNF) - Đường Vành đai 2.5 là một trong những tuyến đường quy hoạch quan trọng của Hà Nội, nằm giữa Vành đai 2 và Vành đai 3, có vai trò kết nối các khu vực nội đô với nhau, giảm tải giao thông và thúc đẩy phát triển đô thị.
