VietinBank: Đổi khẩu vị rủi ro để tăng sức sinh lời, 'nóng' dần câu chuyện bancassurance và bán vốn

"Thu nhập hoạt động hồi phục tốt nhưng nợ xấu và chi phí dự phòng cao đã ảnh hưởng đến lợi nhuận", Công ty Chứng khoán SSI tóm lược về diễn biến tài chính của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) trong quý III/2020.

Trong báo cáo công bố mới đây, chuyên gia của SSI cũng đã đưa ra nhiều thông tin cũng như nhận định đáng chú ý về triển vọng của VietinBank trong năm 2020 và tương lai xa hơn.

Cụ thể, năm 2020, ban lãnh đạo VietinBank đặt kế hoạch tăng trưởng tài sản, dư nợ tín dụng và số dư huy động tương ứng trong khoảng 1%-3%, 4%-8,5% và 5%-10%.

Trong kế hoạch giai đoạn 2021-2023, VietinBank đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng 8% hoặc trong khoảng 10%-11% tùy thuộc vào kịch bản thận trọng hay lạc quan. Ngân hàng này đang tìm cách tập trung vào cho vay hơn là đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp. Bên cạnh đó, ngân hàng cũng rất chọn lọc các dự án và đơn vị phát hành trái phiếu doanh nghiệp.

VietinBank đang có kế hoạch cải thiện tỷ suất sinh lời. SSI cho biết trong tương lai, VietinBank dự tính sẽ thay đổi khẩu vị rủi ro đối với khách hàng vừa và nhỏ (SME) và cá nhân để cải thiện lợi suất tài sản sinh lời, trong khi vẫn duy trì yêu cầu về tài sản thế chấp.

Trên thực tế, VietinBank đang là ngân hàng có biên lợi nhuận mảng tín dụng thấp hơn so với các ngân hàng trong cùng hệ thống, do dư nợ khách hàng doanh nghiệp lớn chiếm tỷ trọng cao nhưng tỷ suất sinh lời thấp. Mặc dù số lượng khách hàng SME và cá nhân đang tăng lên nhưng VietinBank mới chỉ hướng đến nhóm khách hàng có rủi ro thấp và áp dụng yêu cầu cao về tài sản thế chấp, do đó mức độ cải thiện khả năng sinh lời chưa thực sự đáng kể.

Ban lãnh đạo VietinBank dự báo lãi suất cho vay sẽ ổn định đến hết tháng 6/2021 để hỗ trợ khách hàng, trong khi đó, lãi suất huy động sẽ tiếp tục giảm trong quý IV/2020 xuống mức thấp kỷ lục và giữ nguyên cho đến hết tháng 6/2021. Tuy nhiên, ngân hàng ước tính có khoảng 400 tỷ đồng thu nhập lãi từ các khoản vay tái cơ cấu sẽ giảm do bị thoái thu.

Phía VietinBank cũng khá tham vọng trong vấn đề nâng tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (tỷ lệ CASA) khi đặt mục tiêu nâng tỷ lệ này từ mức 17%-18% hiện tại lên 20% trong vòng 3 năm tới. Để làm được điều này, mỗi năm, lượng tiền gửi không kỳ hạn của ngân hàng sẽ phải tăng cỡ khoảng 30%.

Một số giải pháp đang được nhà băng này triển khai như miễn phí giao dịch cho khách hàng doanh nghiệp sử dụng ứng dụng iFast; tập trung phục vụ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) dự báo sẽ "bùng nổ" trong những năm tới; đối với khách hàng SME và cá nhân, giải pháp là cải thiện khả năng kết nối và hợp tác với các đối tác Fintech cũng như E-commerce để khuyến khích khách hàng cá nhân chuyển sang giao dịch trực tuyến.

Một câu chuyện cũng đang "nóng" dần là hợp tác độc quyền bán bảo hiểm qua ngân hàng (bancassurance).

SSI cho biết VietinBank gần đây đã xem xét lại tất cả các hoạt động bancassurance và có kế hoạch đầu tư thêm vào mảng kinh doanh này. Thu nhập từ bancassurance theo kế hoạch tăng trưởng 30%-50% mỗi năm trong 5 năm tới. Đóng góp của bancassurance vào tổng thu nhập ngân hàng bán lẻ theo kế hoạch tăng gấp 3 lần so với các năm trước.

VietinBank hiện đang đàm phán lại hợp đồng bancassurance độc quyền với Aviva và một đối tác khác.

Về chất lượng tài sản, nợ Nhóm 2 và nợ xấu đã được ngân hàng ước tính tăng trong nửa cuối năm 2020. Tuy nhiên, VietinBank có kế hoạch giảm nợ xấu xuống dưới 1,5% tổng dư nợ cho vay vào cuối năm 2020 và ước tính chi phí dự phòng sẽ ở mức 12-13 nghìn tỷ đồng (không đổi so với năm ngoái).

Đối với năm 2021, ước tính chi phí dự phòng sẽ ở mức 10-12 nghìn tỷ đồng, do chịu tác động kéo dài của Covid-19. Mục tiêu nợ xấu ở mức dưới 2% tổng dư nợ.

Đồng thời, VietinBank đặt kế hoạch ghi nhận 2-3 nghìn tỷ đồng mỗi năm thu từ nợ xấu đã xóa trong giai đoạn 2021-2022. Ngân hàng này kỳ vọng sẽ thu được hết các khoản nợ tái cơ cấu khi đáo hạn.

Ngân hàng cũng cho biết đã trích lập dự phòng đầy đủ đối với các khoản nợ xấu của các công ty liên quan đến Bộ Công Thương. Một số dự án BOT gần đây gặp khó khăn do lưu lượng giao thông giảm dần do đại dịch và vướng mắc về quy định định giá, phí. Ngân hàng tin rằng Chính phủ sẽ giải quyết những vấn đề này và thu nhập từ các dự án BOT sẽ cải thiện.

Liên quan đến lợi nhuận, phía VietinBank cho biết trong 5 năm tới, kế hoạch lợi nhuận cần được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt.

Riêng với nội bộ ngân hàng, kế hoạch là tăng trưởng lợi nhuận trước thuế khoảng 10%-12% mỗi năm, dựa trên kịch bản tăng trưởng tín dụng tối thiểu 8% mỗi năm, thu nhập từ phí ngân hàng bán lẻ gia tăng trong khi áp lực trích lập dự phòng giảm bớt.

Về kế hoạch tăng vốn, VietinBank đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục để trả cổ tức bằng cổ phiếu cho năm 2017 và 2018 với tổng tỷ lệ khoảng 28,8%, cộng với cổ tức bằng tiền mặt cho năm 2019 là 5% trên mệnh giá. Cổ tức ước tính thanh toán vào tháng 12/2020 hoặc chậm nhất là quý I/2021.

VietinBank hiện đang áp dụng hệ số an toàn vốn CAR Basel I (Thông tư 22) và sẽ chính thức tuân thủ CAR Basel II (Thông tư 41) sau khi tăng vốn. Ngân hàng này đặt mục tiêu duy trì bộ đệm vốn vừa phải với mục tiêu hệ số CAR Basel II là 8,5%.

Về dài hạn, ban lãnh đạo VietinBank dự tính sẽ phát hành vốn cho (một/ nhiều) nhà đầu tư chiến lược trong nước và dài hạn hơn cho một nhà đầu tư nước ngoài lớn, theo lộ trình giảm tỷ lệ sở hữu nhà nước xuống 51% đến năm 2025.