Vụ chiếm đoạt 245 tỷ đồng tại Eximbank: Quy trình giao dịch ngân hàng quá thô sơ

Đó là nhận định của LS-TS Bùi Quang Tín, thành viên Đoàn luật sư TP.HCM, liên quan đến vụ mất hàng trăm tỷ đồng tại Eximbank. Theo ông Tín, hiện nay pháp luật không cấm các Ngân hàng thực hiện thủ tục ủy quyền mang tính nội bộ. Theo đó, bên ủy quyền và bên được ủy quyền cùng ký vào giấy ủy quyền, lãnh đạo ngân hàng ký xác nhận ủy quyền, lập tức bên được ủy quyền được thực hiện giao dịch.

Thế nhưng, vấn đề của lỗ hổng tiền gửi là nhiều khách hàng VIP có phần chủ quan, ký sẵn giấy ủy quyền giao dịch cho người khác và để trống bên được ủy quyền. Từ đó, nếu cán bộ ngân hàng lợi dụng kẽ hở này để thực hiện các hành vi mờ ám, dẫn đến rủi ro cho người gửi tiền lẫn ngân hàng là khó tránh khỏi.

Bên cạnh đó, theo ông Tín, quy trình kiểm soát các giao dịch gửi - rút tiền của nhiều ngân hàng hiện nay cũng hết sức thô sơ. Chẳng hạn, khi khách hàng đến phòng giao dịch của một ngân hàng để rút tiền thì chứng từ giao dịch thường thông qua một nhân viên giao dịch, một kiểm soát viên đã được tổng giám đốc ngân hàng đó ủy quyền việc chi trả tiền với một số lượng nhất định; tiếp đến nhân viên ngân quỹ kiểm tra chứng từ và thực hiện lệnh rút tiền của khách hàng.

"Nếu 3 người này thông đồng giả mạo chứng từ đề rút tiền của người khác thì việc này sẽ trót lọt. Đó là chưa kể tình huống cấp trên có thể thông đồng với cấp dưới thực hiện hành vi rút tiền gian dối. Nếu điều này diễn ra thì việc khách hàng bị mất tiền trong thời gian dài không bị phát hiện là dễ hiểu", ông Tín đánh giá.

Chính vì vậy, để kiểm soát rủi ro, theo ông Tín, ngoài việc khuyến cáo khách hàng không ký khống giấy ủy quyền gửi - rút tiền cho người khác, các ngân hàng đã đến lúc phải đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin để kiểm soát thông qua số hóa quy trình giao dịch, nhằm hạn chế việc tiếp xúc giữa các nhân viên, giữa khách hàng với nhân viên trong quá trình giao dịch.

"Các ngân hàng có thể ban hành quy định mỗi chi nhánh chỉ được thực hiện 20 giấy ủy quyền/tháng. Như thế, hệ thống điện tử của ngân hàng sẽ kiểm soát được từng giao dịch theo từng giấy ủy quyền; gắn liền với các thông tin về thời điểm, số tiền, hành vi, mục đích… của nhân viên sử dụng giấy ủy quyền", ông Tín đề xuất.

Eximbank không nên thoái thác

Trong khi đó, liên quan đến việc Eximbank có "né" trách nhiệm trong việc bồi thường cho khách hàng mất 245 tỷ đồng hay không? Trả lời vấn đề này, ông Lê Văn Quyết, thành viên HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Eximbank, trích dẫn kết luận của cơ quan điều tra, cho rằng toàn bộ giấy ủy quyền mà ông Lê Nguyễn Hưng dùng để rút tiền đều có chữ ký của bà Bình. Ban đầu, các giấy tờ này được ký khống và để trống tên người được ủy quyền, mới tạo điều kiện cho ông Hưng điền tên người khác vào nhằm thực hiện hành vi rút tiền của bà Bình.

"Eximbank không trì hoãn hay né tránh trách nhiệm trả lại tiền cho khách hàng. Tuy nhiên, chúng tôi phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật là khởi kiện ông Hưng. Sau đó, tòa phán quyết Eximbank là bên thiệt hại thì HĐQT Eximbank mới có thể ban hành quyết định trả lại tiền cho bà Bình", ông Quyết nói.

Trước lập luận này của ông Quyết, theo LS. TS Bùi Quang Tín, Eximbank muốn khởi kiện ông Hưng và chờ đến khi có phán quyết của tòa mới chi trả là không phù hợp pháp luật. Bởi, theo quy định của Bộ Luật Dân sự, nhân viên có hành vi sai trái dẫn đến thiệt hại cho khách hàng thì người sử dụng lao động phải có trách nhiệm bồi thường, không phải chờ phán quyết của toàn án.

"Chưa kể, phiên tòa xét xử vụ Eximbank kiện ông Hưng không biết khi nào mới diễn ra do công an chưa bắt được nghi can. Nếu Eximbank chờ phán quyết của tòa mới quyết định trả lại tiền cho bà Bình, thời gian giải quyết vụ việc có thể kéo dài, gây thiệt hại cho người gửi tiền", ông Tín nói.