Dự thảo Luật đặc khu đang rơi vào tình trạng ‘đẽo cày giữa đường’?
Lê Nguyễn -
19/05/2018 01:27 (GMT+7)
(VNF) – Theo nhận định của luật sư Trương Thanh Đức (Chủ tịch Công ty luật BASICO), dự thảo Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt (gọi tắt là Luật đặc khu) đang rơi vào tình trạng đẽo cày giữa đường vì loay hoay và thay đổi liên tục với việc ưu tiên cái gì, ưu tiên lĩnh vực nào và ưu tiên đến đâu.
Nếu chỉ tập trung ưu đãi thì chỉ tạo ra sự dịch chuyển về kinh tế
Theo ông Đức, không có một lĩnh vực nào không cần ưu tiên trong đặc khu, từ kinh tế, văn hoá, xã hội, giáo dục, y tế, du lịch, giải trí, thanh tra, công an, toà án cho đến luật sư, tư vấn pháp luật. “Nếu đi theo hướng đó, thì ưu tiên tất cả là không được, mà thu hẹp thì cũng vô lý”.
Ông Đức cho rằng đã đặt ra đặc khu thì phải đặt ra mục tiêu đột phá phát triền gấp hàng chục lần so với không có đặc khu. Nếu chỉ tập trung vào việc tạo ra ưu đãi về tiền thuế, đất, tài nguyên… thì chỉ tạo ra sự dịch chuyển kinh tế chứ không phải là tạo ra sự phát triển kinh tế.
Đặc khu, do đó, cần tạo ra môi trường tự do, thuận lợi, thông thoáng về chính quyền, thủ tục hành chính, chính trị và giải quyết tranh chấp để phát triển mạnh, tạo ra nhiều sản phẩm hàng hoá, dịch vụ nhằm thu được nhiều thuế, chứ không phải là miễn giảm thuế, tiền đất, dịch chuyển lợi ích từ đia bàn khác về đặc khu. Tức giảm tiền đóng góp cho ngân sách ở nơi khác, cách khác để tăng thu ngân sách cho đặc khu.
Về hành chính, tuy tên gọi là khu hành chính – kinh tế đặc biệt nhưng thực chất chỉ là nhằm tạo ra khu kinh tế đặc biệt chứ không phải nhằm tạo ra khu hành chính đặc biệt.
“Sự đặc biệt của hành chính chỉ nhằm phục vụ cho sự đặc biệt về kinh tế chứ không có mục đích tự thân. Vì vậy, cần thiết kế cơ chế hành chính vì kinh tế chứ không phải là ngược lại”, ông Đức nhấn mạnh.
Theo tinh thần này, ông Đức cho rằng nhà nước cần áp dụng cơ chế hành chính đặc biệt để tạo ra môi trường kinh doanh đặc biệt nhằm tạo ra kết quả kinh tế đặc biệt, thay vì áp dụng cơ chế kinh tế đặc biệt này để tạo ra kết quả kinh tế đặc biệt khác.
“Đặc khu cần phải áp dụng một trong hai cơ chế. Thứ nhất, nếu có Hội đồng nhân dân thì không có Uỷ ban nhân dân; chỉ có thị trưởng, chế độ thủ trưởng lãnh đạo thay vì chế độ tập thể lãnh đạo. Thứ hai, nếu có Uỷ ban nhân dân thì không có Hội đồng nhân dân. Nếu có cả hai và bó buộc trong khuôn khổ bất hợp lý, không sửa Hiến pháp thì không có gì đáng gọi là đặc khu.
“Về quản lý nhà nước, dù có hay không có Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân thì cũng chỉ nên có một đầu mối cơ quan hành chính quản lý nhà nước thay vì 5 - 7 cơ quan như dự thảo và cũng tương tự như đối với các huyện thị hiện hành. Tức là cần coi đặc khu kiểu giống như một khu công nghiệp hay khu chế xuất, chỉ có 1 Ban quản lý khu công nghiệp. Đồng thời, nó không chỉ là các chính sách miễn giảm hay cơ chế ưu đãi như đối một khu công nghiệp”, ông Đức đề xuất.
Đi xa hơn, chủ tịch Công ty luật BASICO còn cho rằng nhà nước cần phải chấp nhận đặc khu có sự đặc biệt cả về chính trị, chứ không chỉ có sự đặc biệt về kinh tế và hành chính. Chẳng hạn, đặc khu cần không có cán bộ mà chỉ có công chức, tập trung gần như toàn bộ vào phát triển kinh tế, không tổ chức các cơ quan, đoàn thể đầy đủ ban bệ như các cấp chính quyền khác.
Tránh sử dụng nhiều ưu đãi thuế
Theo ông Sebastian Eckardt, chuyên gia kinh tế trưởng - Ngân hàng Thế giới, để thành công, các đặc khu phải nằm trong chiến lược phát triển công nghiệp toàn diện với tầm nhìn/mục tiêu rõ ràng.
Thành công của các đặc khu phụ thuộc chủ yếu vào môi trường đầu tư và vị trí các đặc khu kinh tế; sự kết nối chặt chẽ với các cụm công nghiệp trong nước; sự xuất sắc về môi trường và xã hội; các ưu đãi thông minh, chú trọng tới đầu tư chiến lược; và khung theo dõi, đánh giá tốt.
Do đó, nhà nước cần tập trung thu hút đầu tư cho những doanh nghiệp tạo được mức lương cao hơn; thúc đẩy phát triển kỹ năng, chuyển giao công nghệ và R&D trong nước; khuyến khích sử dụng hiệu quả hơn nguồn tài nguyên (không chỉ năng lượng mà cả đất đai, nước, nguyên liệu thô, v.v…); tạo cơ hội cho các doanh nhân và nhà đầu tư trong nước hợp tác với các công ty nước ngoài trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Ông Sebastian Eckardt khuyến cáo Việt Nam nên tránh sử dụng quá nhiều ưu đãi thuế và phân mảnh trong quản lý các đặc khu.
Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, các đặc khu tại Việt Nam được định hướng phát triển với hai mục tiêu chính.
Một là hình thành 3 khu vực tăng trưởng kinh tế cao có tác động lan tỏa tới khu vực và toàn bộ nền kinh tế, thu hút công nghệ cao với những ngành nghề, lĩnh vực cạnh tranh phù hợp xu thế phát triển của thế giới; nơi đáng sống và làm việc, nơi thịnh vượng về kinh tế song song với phát triển bền vững về môi trường, đảm bảo công bằng xã hội và nâng cao đời sống của người dân.
Hai là chủ động tạo ra một "sân chơi mới" với các thể chế, chính sách đặc biệt thuận lợi, vượt trội, cạnh tranh quốc tế cho phát triển khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu phát triển (R&D); các ngành khoa học kỹ thuật, công nghệ mới 4.0; giáo dục, y tế chất lượng cao; dịch vụ du lịch nghỉ dưỡng cao cấp, công nghiệp văn hóa; phát triển dịch vụ hậu cần cảng biển và sân bay; thương mại và tài chính quốc tế gắn với cảng biển.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định Luật đặc khu của Việt Nam quy định quyền tự do kinh doanh những gì pháp luật không cấm gắn với những chính sách vượt trội, cạnh tranh, không phải chỉ là những ưu đãi về thuế và đất đai mà chủ yếu là tổ chức chính quyền, thẩm quyền người đứng đầu, cam kết của Chính phủ giữ ổn định và lâu dài về chính sách; kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, kết nối thuận lợi với trong nước và quốc tế với môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch gắn với trách nhiệm giải trình của chính quyền địa phương.
Dự án Luật đặc khu đã được Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến vào kỳ họp thứ 4 (tháng 10/2017). Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, dự án luật đã được Ủy ban Pháp luật của Quốc hội và Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan chỉnh lý, hoàn thiện và sẽ trình Quốc hội xem xét, thông qua vào Kỳ họp thứ 5 tới.
(VNF) - Trong những năm gần đây, du lịch cộng đồng tại nhiều vùng nông thôn, miền núi không chỉ dừng lại ở việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch, mà đang dần khẳng định vai trò như một công cụ giảm nghèo hiệu quả. Khi người dân trực tiếp tham gia và hưởng lợi từ việc khai thác giá trị bản địa, du lịch cộng đồng đã tạo sinh kế bền vững, góp phần nâng cao thu nhập, giữ gìn văn hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
(VNF) - Ngày 19/12, dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn) – Trà Lĩnh (Cao Bằng) giai đoạn 1 với tổng mức đầu tư gần 23.000 tỷ đồng đã chính thức được thông tuyến.
(VNF) - Bắc Ninh đồng loạt khởi công 4 dự án trọng điểm gồm khu công nghiệp và nhà ở xã hội với tổng quy mô hàng trăm héc-ta, tạo động lực mới cho phát triển công nghiệp, đô thị.
(VNF) - Chủ tịch Z Holding Hoàng Quang Thịnh cùng đồng phạm bị cáo buộc sản xuất, buôn bán sữa giả trị hơn 2.400 tỷ đồng, thu lời bất chính hơn 150 tỷ đồng.
(VNF) - Chủ tịch Tập đoàn Thuận An Nguyễn Duy Hưng ra hầu tòa phúc thẩm, xin giảm nhẹ hình phạt và cho biết gia đình vừa nộp thêm hơn 47 tỷ đồng để khắc phục hậu quả vụ án.
(VNF) - Bộ đội Biên phòng không chỉ bảo vệ chủ quyền quốc gia mà còn là "điểm tựa" thoát nghèo cho đồng bào biên giới như ở Pa Tần (Lai Châu) qua các hoạt động hỗ trợ kinh tế…
(VNF) - Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, tư vấn, khuyến nghị, đề xuất giải pháp để giải quyết những vấn đề quan trọng, liên ngành trong quản lý, điều hành kinh tế vĩ mô.
(VNF) - Ông Nguyễn Thanh Phong và bà Trần Việt Nga, 2 cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, bị cáo buộc nhận hối lộ và hưởng lợi cá nhân tổng cộng 52 tỷ đồng.
(VNF) - Công an Lạng Sơn đã vào cuộc điều tra và xác định các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản của gần 3.000 người dân Việt Nam với số tiền giao dịch lên tới khoảng 7.500 tỷ đồng
(VNF) - Hòa Phát của tỷ phú Trần Đình Long, THACO của tỷ phú Trần Bá Dương và T&T Group của 'bầu Hiển' là những cái tên mới xuất hiện trong liên danh nhà đầu tư dự án đại lộ cảnh quan sông Hồng.
(VNF) - Công ty Cổ phần Tập đoàn Mặt Trời (Sun Group) sẽ là nhà đầu tư thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết hệ thống công viên dọc hai bên sông Tô Lịch theo hình thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng xây dựng – chuyển giao (BT).
(VNF) - Khu đô thị thể thao Olympic, trục đại lộ cảnh quan sông Hồng, Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh... là những dự án có tổng mức đầu tư lớn nhất sẽ được khởi công vào ngày 19/12.
(VNF) - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà cho rằng, việc huy động nguồn lực để đảm bảo đủ nguồn vốn thực hiện, thúc đẩy kinh tế vận hành theo mô hình tăng trưởng mới dựa trên khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo là nhiệm vụ quan trọng và có tính quyết định mục tiêu tăng trưởng hai con số của Việt Nam.
(VNF) - Bộ Công an đề xuất xây dựng một ví điện tử quốc gia thống nhất, do Nhà nước dẫn dắt và tích hợp với VNeID, nhằm chi trả an sinh xã hội và thanh toán các dịch vụ công.
(VNF) - Hai cựu Cục phó Cục An toàn thực phẩm, ông Nguyễn Hùng Long và ông Đỗ Hữu Tuấn, bị cáo buộc cầm đầu nhận hối lộ hàng chục tỷ đồng từ doanh nghiệp.
(VNF) - Theo kết luận điều tra, cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (ATTP), Bộ Y tế Trần Việt Nga bị cáo buộc đã chiếm đoạt hơn 8 tỷ đồng trong quá trình duyệt, “ngâm hồ sơ” cấp Giấy xác nhận nội dung quảng cáo đối với các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
(VNF) - TS Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương nhận định để đạt được con số tăng trưởng hai con số này, cơ cấu nền kinh tế buộc phải có sự chuyển dịch mạnh mẽ về chất. Khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo cần phải đạt mức tăng trưởng gần 13% mỗi năm, trong khi khu vực dịch vụ cũng phải duy trì tốc độ tăng trưởng 12,5%.
(VNF) - Thủ tướng khẳng định mục tiêu tăng trưởng 2 con số của Việt Nam là có nền tảng, có dư địa và khả thi. Trên cơ sở đó, Chính phủ quyết tâm thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, tăng tốc phục hồi và hướng tới mục tiêu tăng trưởng cao gắn với phát triển bền vững trong giai đoạn tới.
(VNF) - Theo Bộ Công an, vụ thâu tóm khu đất "vàng" Bến Vân Đồn có việc giao tiền hối lộ bằng hai vali, vỏ thùng rượu, quà tặng xa xỉ và lời hứa cho penthouse.
(VNF) - Công an TP. Đà Nẵng vừa triệt phá thành công chuyên án, bắt giữ nhóm đối tượng hoạt động phạm tội sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức kinh doanh đa cấp tiền ảo với tính chất phức tạp, quy mô toàn quốc, số tiền chiếm đoạt hàng ngàn tỷ đồng.
(VNF) - Sáng 16/12, tiếp xúc cử tri phường Võ Cường (Bắc Ninh) sau Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cho biết Nhà nước sẽ điều chỉnh tăng lương khu vực công từ năm 2026, trong khi chờ ban hành bảng lương mới theo chủ trương cải cách tiền lương.
(VNF) - Trong bối cảnh an ninh năng lượng trở thành thách thức chiến lược, Việt Nam cần hơn 120 tỷ USD để triển khai Quy hoạch điện VIII trong 5 năm tới, song nguồn lực trong nước chỉ có thể đáp ứng khoảng một nửa. Theo ông Đặng Huy Đông, phần thiếu hụt 60 – 70 tỷ USD buộc Việt Nam phải trông cậy vào thị trường vốn và nhà đầu tư quốc tế, đặt ra bài toán lớn về cơ chế, thị trường điện và bảo đảm nguồn điện ổn định cho mục tiêu tăng trưởng cao trong những năm tới.
(VNF) - Trong những năm gần đây, du lịch cộng đồng tại nhiều vùng nông thôn, miền núi không chỉ dừng lại ở việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch, mà đang dần khẳng định vai trò như một công cụ giảm nghèo hiệu quả. Khi người dân trực tiếp tham gia và hưởng lợi từ việc khai thác giá trị bản địa, du lịch cộng đồng đã tạo sinh kế bền vững, góp phần nâng cao thu nhập, giữ gìn văn hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.