Phát biểu tại Hội thảo Tháo gỡ vướng mắc về chính sách Thuế Giá trị gia tăng ngành nông, lâm, thủy sản ngày 9/10, ông Nguyễn Tấn Hiên - Phó Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam chia sẻ: “Từ trước đến nay, việc hoàn thuế gặp muôn vàn khó khăn do thủ tục và quy trình phức tạp, kéo dài nhiều tháng, thậm chí hàng năm, khiến doanh nghiệp chưa lấy lại được số tiền để quay vòng vốn và chuẩn bị đơn hàng xuất khẩu. Với ngành hồ tiêu và nhiều loại gia vị, 95% sản lượng sản xuất trong nước để phục vụ xuất khẩu; tiêu thụ nội địa chiếm tỷ lệ rất nhỏ".
Thực tế, trong hệ thống hiện tại, doanh nghiệp thường phải thu mua nguyên liệu thô trực tiếp từ nông dân hoặc qua thương lái, nghĩa là phần lớn chi phí đầu vào đã phát sinh trước khi doanh nghiệp có thể khai báo, kê khai và được hoàn thuế GTGT.
Mức thuế 5% áp vào nguyên liệu thô tương đương một khoản tiền lớn phải ứng trước; với kim ngạch xuất khẩu của ngành hồ tiêu và gia vị ước đạt khoảng 1,7 tỷ USD/năm, hiệp hội ước tính số thuế phải ứng trước lên tới hơn 2.100 tỷ đồng. Đây là nguồn vốn lẽ ra có thể dùng cho sản xuất, nâng cấp nhà máy hoặc mở rộng thị trường.
Vấn đề càng trầm trọng hơn khi Luật GTGT mới giới hạn mức thuế được hoàn không vượt quá 10% doanh thu xuất khẩu của kỳ tính thuế.
Theo ông Nguyễn Tấn Hiên, đối với ngành mang tính mùa vụ cao như hồ tiêu, cà phê, doanh nghiệp thường thu mua tập trung trong một hoặc vài tháng, nhưng xuất khẩu diễn ra phân bố theo hợp đồng và đơn hàng.
Sự lệch pha này dẫn đến tình trạng nhiều khoản thuế đầu vào không được hoàn kịp thời, khiến doanh nghiệp bị kẹt vốn dài hạn. Bên cạnh đó, việc chứng minh nguồn gốc hợp pháp của nguyên liệu khi mua từ nông dân (những đối tượng thường không xuất hóa đơn GTGT) là một rào cản lớn trong khâu khấu trừ, đồng thời ảnh hưởng tới giấy tờ chứng nhận xuất xứ (C/O) phục vụ xuất khẩu.
Thực tế thủ tục hoàn thuế còn xuất hiện nhiều điểm nghẽn: hồ sơ phức tạp, yêu cầu quản lý chặt chẽ nhưng thiếu chuẩn hóa dữ liệu giữa cơ quan thuế địa phương và trung ương, thời hạn xử lý chưa được quy định rõ ràng. Doanh nghiệp, nhất là các công ty vừa và nhỏ, do đó phải “nộp trước, chờ sau” trong một chu kỳ vốn kéo dài, làm giảm khả năng tiếp cận tín dụng và tăng chi phí tài chính.
Nguy cơ mất thị phần, tái diễn lỗ hổng quản lý
Ông Thái Như Hiệp, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam cảnh báo hậu quả tương tự với mặt hàng cà phê nhân xanh.
Hiệp hội cho biết khoảng 85% sản lượng cà phê nhân của Việt Nam dành cho xuất khẩu; theo tính toán sơ bộ, nếu xuất khẩu 1,5 triệu tấn cà phê với kim ngạch dự kiến 7,5 tỷ USD, việc áp 5% VAT đối với nguyên liệu sẽ buộc doanh nghiệp phải nộp trước khoảng 375 triệu USD (gần 10.000 tỷ đồng) một khoản vốn lớn bị “giam” trong vòng quay sản xuất và thương mại, tác động trực tiếp tới khả năng cạnh tranh quốc tế.
Diễn biến trên thị trường quốc tế càng khiến cộng đồng doanh nghiệp lo ngại. Các đối thủ cạnh tranh như Indonesia, Brazil hay Ấn Độ duy trì chính sách ưu đãi thuế cho hàng nông sản xuất khẩu; việc gia tăng chi phí do thuế GTGT có thể khiến giá chào bán của doanh nghiệp Việt Nam kém cạnh tranh, dễ mất đơn hàng và thị phần.
Trong khi đó, bài học trong quá khứ khi cơ chế hoàn thuế yếu kém từng bị lợi dụng để lập hồ sơ khống và mua bán hóa đơn giả, gây thất thoát ngân sách và cạnh tranh không lành mạnh. Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng áp dụng thuế mà không có cơ chế kiểm soát minh bạch và thủ tục hoàn thuế thông suốt sẽ tạo ra lỗ hổng tương tự.
Trên cơ sở đó, Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị cùng Hiệp hội Cà phê – Ca cao đã chính thức kiến nghị Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính xem xét tiếp tục áp dụng mức thuế GTGT 0% cho nguyên liệu thô thu mua trong nước dùng để xuất khẩu, đồng thời không áp dụng với sản phẩm đã qua chế biến sâu.
Các hiệp hội đề xuất song song là cải cách quy trình hoàn thuế: đơn giản hóa thủ tục, xác định thời hạn xử lý rõ ràng, đồng bộ dữ liệu giữa các địa phương và cơ quan thuế, cũng như cơ chế hỗ trợ tạm ứng tín dụng cho doanh nghiệp bị giam vốn khi chờ hoàn thuế.
Chia sẻ khó khăn của các hiệp hội, ngành hàng trong lĩnh vực nông nghiệp, TS. Nguyễn Minh Thảo, Viện Nghiên cứu chính sách và chiến lược (Bộ Tài chính), cho rằng: Thuế là vấn đề muôn thủa của doanh nghiệp. Và những vướng mắc về thuế cũng gây ra những thiệt hại rất lớn đối với doanh nghiệp về cơ hội kinh doanh, cơ hội đầu tư và tìm kiếm thị trường mới. Tuy nhiên, để tháo gỡ được những vướng mắc, các ngành hàng cần có những thông tin chi tiết về những thiệt hại và lợi ích khi áp dụng Luật Thuế giá trị gia tăng, từ đó thông qua VCCI kiến nghị Chính phủ và các cơ quan chức năng nhằm tháo gỡ vướng mắc.
Tags:
(VNF) - Đèo Cả vừa đề nghị UBND Hà Nội thẩm định chủ trương đầu tư Đại lộ cảnh quan sông Hồng, đồng thời kiến nghị chọn phương án hướng tuyến ngoài đê giúp giảm khoảng 25% chi phí GPMB và hạn chế tác động đến khu dân cư hiện hữu.
(VNF) - Quy mô nền kinh tế của Hải Phòng đứng thứ 3 toàn quốc, ước đạt xấp xỉ 30 tỷ USD, chỉ dứng sau Hà Nội (khoảng 63 tỷ USD), TP. HCM (khoảng 118 tỷ USD), và cao gấp đôi tỉnh Quảng Ninh (14,69 tỷ USD).
(VNF) - Việt Nam đang bước vào giai đoạn “chạy nước rút” để hoàn thành mục tiêu phát triển hạ tầng giao thông quan trọng trong năm 2025. Theo Bộ Xây dựng, dự kiến đến hết năm nay, cả nước sẽ đưa vào khai thác 3.803km đường cao tốc, gồm 3.345km tuyến chính và 458km đường dẫn.
(VNF) - Thu ngân sách nhà nước của TP. HCM ước đạt khoảng 746.438 tỷ đồng. Con số này bằng 109,6% so với cùng kỳ năm ngoái; đạt 111,4% dự toán Trung ương giao
(VNF) - Báo cáo thẩm tra nêu rõ một số cán bộ, công chức vẫn để xảy ra vi phạm nghiêm trọng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp “núp bóng” thực hiện hành vi trục lợi.
(VNF) - Năm 2025 có 40 người đứng đầu và cấp phó người đứng đầu bị xử lý kỷ luật do thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng, trong đó có 18 người bị cách chức, theo báo cáo của Chính phủ.
Khi dòng tiền đóng góp ngày càng lớn, minh bạch tài chính không còn là lựa chọn mà trở thành nghĩa vụ bắt buộc của mọi cá nhân và tổ chức vận hành quỹ, dự án từ thiện.
(VNF) - Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều cơ hội song hành thách thức, từ xung đột địa chính trị, rủi ro an ninh phi truyền thống đến những điểm nghẽn nội tại kéo dài hơn một thập kỷ. Mục tiêu tăng trưởng hai con số chỉ khả thi khi nền kinh tế thực sự đổi mới tư duy, chuyển sang mô hình tăng trưởng bền vững hơn và dám tạo ra những cách làm đột phá.
(VNF) - UBND tỉnh Khánh Hòa có văn bản gửi Công an tỉnh về việc rà soát, kiểm tra việc vận hành xả lũ các hồ chứa trên địa bàn tỉnh.
(VNF) - Theo đại biểu Quốc hội, điện hạt nhân luôn đòi hỏi những tiêu chuẩn cao nhất về an toàn, an ninh và quản lý rủi ro. Do đó, khuyến khích doanh nghiệp tham gia không có nghĩa là “mở cửa hoàn toàn”.
(VNF) - Chính phủ đã xử lý, tháo gỡ 1.759 dự án nhà đất với tổng vốn hơn 220.000 tỷ đồng tại Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa và Tây Ninh.
(VNF) - Chính phủ đề xuất bỏ nội dung áp thuế giá trị gia tăng với sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác...
(VNF) - Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình có mức đầu tư khoảng 23.216 tỷ đồng, dự kiến xây dựng từ năm 2027, đến năm 2029 đưa vào hoạt động.
(VNF) - Đại biểu quốc hội ý kiến rằng, việc sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) nếu không chặt chẽ, có thể tạo kẽ hở cho các doanh nghiệp mua khống hóa đơn để hợp thức hóa đầu vào và hoàn thuế.
(VNF) - TP. HCM được giao hơn 118.900 tỷ đồng vốn đầu tư công, trong thời gian còn lại của năm 2025, phải giải ngân khoảng 50.000 tỷ đồng để đạt kế hoạch.
(VNF) - Tuần làm việc cuối cùng của kỳ họp 10 - kỳ họp cuối nhiệm kỳ, Quốc hội sẽ bấm nút thông qua số lượng luật, nghị quyết lớn và có thể xem là 'kỷ lục'.
(VNF) - Nhiều chính sách tiền lương tác động đến hàng triệu công chức, viên chức, người lao động sẽ có hiệu lực ngay từ đầu năm 2026.
(VNF) - Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, có 20/34 địa phương đạt tốc độ tăng trưởng từ 8% trở lên, trong đó đáng chú ý 6 tỉnh, thành phố đạt mức tăng trưởng trên 10%.
(VNF) - Bão lũ năm nay đã gây thiệt hại nặng nề, ước tính lên tới 97.000 tỷ đồng. Trước thực tế này, chính sách giảm lãi suất 2% cho các khoản tín dụng được triển khai, hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp nông nghiệp.
(VNF) - Nói đến ông Đỗ Quang Hiển là người hâm mộ thể thao Việt Nam luôn nghĩ đến một ông bầu đầu tư bóng đá đã 20 năm, nhưng không có nhiều người biết ông cũng đầu tư vào bóng bàn đến… 18 năm!
(VNF) - Lần đầu tiên, doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ được đưa vào đánh giá bền vững thông qua bộ chỉ số riêng trong Chương trình CSI 2025, đánh dấu bước mở rộng quan trọng của VCCI nhằm lan tỏa phát triển bền vững tới toàn bộ hệ sinh thái doanh nghiệp Việt Nam.
(VNF) - Giải bóng đá Báo chí các tỉnh, thành là sân chơi dành riêng cho những người làm báo – nơi các phóng viên, nhà báo gặp gỡ, giao lưu và gắn kết qua tinh thần thể thao trung thực và đồng đội. Năm nay, Câu lạc bộ Báo chí Nghệ Tĩnh là đơn vị đăng cai tổ chức.
(VNF) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết thời gian qua, dù đã triển khai các dự án điện gió, điện mặt trời, thủy điện, nhưng nhìn chung nguồn cung vẫn chưa thể đáp ứng đủ đảm bảo cho yêu cầu đi lên công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước.
(VNF) - Nhóm đối tượng lừa đảo tại Campuchia nhằm vào công dân Việt Nam ở trong nước bằng hình thức kêu gọi đầu tư vào các dự án giả mạo của Vingroup, Doji với quy mô đặc biệt lớn.
(VNF) - Một số ĐBQH đề nghị có biện pháp ràng buộc các nền tảng xuyên biên giới trả phí bản quyền, chia sẻ doanh thu với báo chí.
(VNF) - Đèo Cả vừa đề nghị UBND Hà Nội thẩm định chủ trương đầu tư Đại lộ cảnh quan sông Hồng, đồng thời kiến nghị chọn phương án hướng tuyến ngoài đê giúp giảm khoảng 25% chi phí GPMB và hạn chế tác động đến khu dân cư hiện hữu.
(VNF) - Dù từng được giao hàng loạt khu “đất vàng” để làm đô thị và thương mại nhưng nhiều năm nay BMC liên tục bị nhắc tên nợ thuế, buộc Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh phải áp dụng biện pháp mạnh: ngừng sử dụng hóa đơn. Trong khi đó, loạt dự án lớn của doanh nghiệp tại miền Trung tiếp tục rơi vào tình trạng đình trệ, bỏ hoang kéo dài…
