Phát biểu tại Hội thảo Tháo gỡ vướng mắc về chính sách Thuế Giá trị gia tăng ngành nông, lâm, thủy sản ngày 9/10, ông Nguyễn Tấn Hiên - Phó Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam chia sẻ: “Từ trước đến nay, việc hoàn thuế gặp muôn vàn khó khăn do thủ tục và quy trình phức tạp, kéo dài nhiều tháng, thậm chí hàng năm, khiến doanh nghiệp chưa lấy lại được số tiền để quay vòng vốn và chuẩn bị đơn hàng xuất khẩu. Với ngành hồ tiêu và nhiều loại gia vị, 95% sản lượng sản xuất trong nước để phục vụ xuất khẩu; tiêu thụ nội địa chiếm tỷ lệ rất nhỏ".
Thực tế, trong hệ thống hiện tại, doanh nghiệp thường phải thu mua nguyên liệu thô trực tiếp từ nông dân hoặc qua thương lái, nghĩa là phần lớn chi phí đầu vào đã phát sinh trước khi doanh nghiệp có thể khai báo, kê khai và được hoàn thuế GTGT.
Mức thuế 5% áp vào nguyên liệu thô tương đương một khoản tiền lớn phải ứng trước; với kim ngạch xuất khẩu của ngành hồ tiêu và gia vị ước đạt khoảng 1,7 tỷ USD/năm, hiệp hội ước tính số thuế phải ứng trước lên tới hơn 2.100 tỷ đồng. Đây là nguồn vốn lẽ ra có thể dùng cho sản xuất, nâng cấp nhà máy hoặc mở rộng thị trường.
Vấn đề càng trầm trọng hơn khi Luật GTGT mới giới hạn mức thuế được hoàn không vượt quá 10% doanh thu xuất khẩu của kỳ tính thuế.
Theo ông Nguyễn Tấn Hiên, đối với ngành mang tính mùa vụ cao như hồ tiêu, cà phê, doanh nghiệp thường thu mua tập trung trong một hoặc vài tháng, nhưng xuất khẩu diễn ra phân bố theo hợp đồng và đơn hàng.
Sự lệch pha này dẫn đến tình trạng nhiều khoản thuế đầu vào không được hoàn kịp thời, khiến doanh nghiệp bị kẹt vốn dài hạn. Bên cạnh đó, việc chứng minh nguồn gốc hợp pháp của nguyên liệu khi mua từ nông dân (những đối tượng thường không xuất hóa đơn GTGT) là một rào cản lớn trong khâu khấu trừ, đồng thời ảnh hưởng tới giấy tờ chứng nhận xuất xứ (C/O) phục vụ xuất khẩu.
Thực tế thủ tục hoàn thuế còn xuất hiện nhiều điểm nghẽn: hồ sơ phức tạp, yêu cầu quản lý chặt chẽ nhưng thiếu chuẩn hóa dữ liệu giữa cơ quan thuế địa phương và trung ương, thời hạn xử lý chưa được quy định rõ ràng. Doanh nghiệp, nhất là các công ty vừa và nhỏ, do đó phải “nộp trước, chờ sau” trong một chu kỳ vốn kéo dài, làm giảm khả năng tiếp cận tín dụng và tăng chi phí tài chính.
Nguy cơ mất thị phần, tái diễn lỗ hổng quản lý
Ông Thái Như Hiệp, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam cảnh báo hậu quả tương tự với mặt hàng cà phê nhân xanh.
Hiệp hội cho biết khoảng 85% sản lượng cà phê nhân của Việt Nam dành cho xuất khẩu; theo tính toán sơ bộ, nếu xuất khẩu 1,5 triệu tấn cà phê với kim ngạch dự kiến 7,5 tỷ USD, việc áp 5% VAT đối với nguyên liệu sẽ buộc doanh nghiệp phải nộp trước khoảng 375 triệu USD (gần 10.000 tỷ đồng) một khoản vốn lớn bị “giam” trong vòng quay sản xuất và thương mại, tác động trực tiếp tới khả năng cạnh tranh quốc tế.
Diễn biến trên thị trường quốc tế càng khiến cộng đồng doanh nghiệp lo ngại. Các đối thủ cạnh tranh như Indonesia, Brazil hay Ấn Độ duy trì chính sách ưu đãi thuế cho hàng nông sản xuất khẩu; việc gia tăng chi phí do thuế GTGT có thể khiến giá chào bán của doanh nghiệp Việt Nam kém cạnh tranh, dễ mất đơn hàng và thị phần.
Trong khi đó, bài học trong quá khứ khi cơ chế hoàn thuế yếu kém từng bị lợi dụng để lập hồ sơ khống và mua bán hóa đơn giả, gây thất thoát ngân sách và cạnh tranh không lành mạnh. Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng áp dụng thuế mà không có cơ chế kiểm soát minh bạch và thủ tục hoàn thuế thông suốt sẽ tạo ra lỗ hổng tương tự.
Trên cơ sở đó, Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị cùng Hiệp hội Cà phê – Ca cao đã chính thức kiến nghị Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính xem xét tiếp tục áp dụng mức thuế GTGT 0% cho nguyên liệu thô thu mua trong nước dùng để xuất khẩu, đồng thời không áp dụng với sản phẩm đã qua chế biến sâu.
Các hiệp hội đề xuất song song là cải cách quy trình hoàn thuế: đơn giản hóa thủ tục, xác định thời hạn xử lý rõ ràng, đồng bộ dữ liệu giữa các địa phương và cơ quan thuế, cũng như cơ chế hỗ trợ tạm ứng tín dụng cho doanh nghiệp bị giam vốn khi chờ hoàn thuế.
Chia sẻ khó khăn của các hiệp hội, ngành hàng trong lĩnh vực nông nghiệp, TS. Nguyễn Minh Thảo, Viện Nghiên cứu chính sách và chiến lược (Bộ Tài chính), cho rằng: Thuế là vấn đề muôn thủa của doanh nghiệp. Và những vướng mắc về thuế cũng gây ra những thiệt hại rất lớn đối với doanh nghiệp về cơ hội kinh doanh, cơ hội đầu tư và tìm kiếm thị trường mới. Tuy nhiên, để tháo gỡ được những vướng mắc, các ngành hàng cần có những thông tin chi tiết về những thiệt hại và lợi ích khi áp dụng Luật Thuế giá trị gia tăng, từ đó thông qua VCCI kiến nghị Chính phủ và các cơ quan chức năng nhằm tháo gỡ vướng mắc.
Tags:
(VNF) - Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ vừa có báo cáo gửi Ủy ban Chứng khoán về nghị quyết phương án nhân sự tạm thời để điều hành hoạt động doanh nghiệp, trong lúc hàng loạt lãnh đạo chủ chốt nghỉ phép.
(VNF) - Nghị quyết 72 và Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 được kỳ vọng tạo ra bước đột phá về chăm sóc sức khỏe nhân dân.
(VNF) - Cổ phiếu VIC của Tập đoàn Vingroup tăng tốc ấn tượng đưa tài sản của tỷ phú Phạm Nhật Vượng lên mức cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Được thiết kế như một giai phẩm Xuân, số đặc biệt mừng Xuân Bính Ngọ 2026 sẽ được Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance dự kiến xuất bản vào tháng 1/2026.
(VNF) - TS.Trần Đình Thiên cho rằng Việt Nam đang đứng trước cơ hội hiếm có để tạo bước nhảy vọt, nếu dám theo đuổi mục tiêu tăng trưởng hai con số một cách thực chất và bền vững. Trong bối cảnh kinh tế thế giới phân hóa mạnh, đây chính là “cách Việt Nam vượt lên chính mình”, thoát khỏi quỹ đạo tăng trưởng trung bình và hình thành sức bật mới cho nền kinh tế.
(VNF) - Giữa những ngày cuối năm se lạnh, ước mơ về một mái nhà kiên cố của mẹ con bà Nguyễn Thị Phúc ở xã Thạch Khê, Hà Tĩnh đã thành hiện thực. VietnamFinance Foundation – chương trình thiện nguyện của Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, cùng chính quyền địa phương và đơn vị tài trợ đã khánh thành, bàn giao căn nhà tình thương 70m², mang đến điểm tựa mới cho gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn này.
(VNF) - Từ ngày 15/12, nhiều hành vi vi phạm liên quan đến căn cước, cư trú và sử dụng VNeID sẽ bị xử phạt nặng theo Nghị định 282/2025. Người dân cần cập nhật quy định để tránh rủi ro pháp lý khi cầm cố, cho thuê hoặc sử dụng trái phép thẻ căn cước.
(VNF) - Tại Việt Nam, có 81/169 máy bay A320, A321 bị ảnh hưởng do lệnh khẩn cấp của nhà sản xuất Airbus và cơ quan An toàn hàng không châu Âu (EASA).
(VNF) - Bộ Tài chính đề nghị điều chỉnh mức doanh thu không phải nộp thuế lên 500 triệu đồng/năm, tức là gấp 5 lần so với mức đang áp dụng theo Luật Thuế TNCN hiện hành.
(VNF) - Các nhóm đối tượng đã cấu kết với một số nhân viên ngân hàng, sử dụng giấy tờ giả mở hơn 1.000 tài khoản doanh nghiệp “ma” và mua khoảng 10.000 tài khoản cá nhân không chính chủ.
(VNF) - Khi cuộc khủng hoảng bất động sản Trung Quốc tiếp tục chìm sâu, giới đầu tư trên mọi thị trường của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới khó lòng làm ngơ.
(VNF) - Theo quyết định của Bộ Chính trị, ông Vũ Đại Thắng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh, được điều động tham gia Ban chấp hành, Ban Thường vụ, giữ chức Phó bí thư Thành ủy Hà Nội.
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Trung sẽ thôi giữ chức vụ chủ tịch UBND thành phố Hà Nội vì lý do cá nhân.
(VNF) - Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP. HCM) nêu thực tế nhiều dự án trọng điểm đang bị chậm do quy trình nội bộ kéo dài, làm tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế.
(VNF) - Quá trình điều tra vụ án xảy ra tại thẩm mỹ viện Mailisa, cơ quan chức năng thu giữ 3 tỷ đồng, 400.000 USD, 300 lượng vàng SJC, 100 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
(VNF) - Doanh nghiệp chuyển đổi xanh đang cần các cơ chế khuyến khích, nội dung này đã được nêu bật tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025 diễn ra tại TP. HCM.
(VNF) - Năm 2025 khép lại với những dư chấn của thời tiết cực đoan và các hình thái thiên tai bất thường liên tiếp xuất hiện. Những thiệt hại về người và của không chỉ tạo áp lực lên hoạt động sản xuất – đời sống dân sinh, mà còn đặt nền kinh tế Việt Nam trước bài toán cân bằng giữa phục hồi ngắn hạn và tăng trưởng dài hạn.
(VNF) - Chính phủ vừa có buổi làm việc với lãnh đạo các doanh nghiệp về dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, trong đó có THACO và Vinspeed.
(VNF) - Một doanh nghiệp xin làm đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam nhưng không trình bày được năng lực tài chính, có doanh nghiệp thì chỉ có 70 lao động, cũng có doanh nghiệp không tìm được địa chỉ để liên hệ làm việc.
(VNF) - Tổng Giám đốc Công ty Zarubezhneft (Liên bang Nga) Sergei Kudryashov cho biết công ty mong muốn mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực như năng lượng, khoáng sản, đặc biệt mong muốn xây dựng một trung tâm năng lượng tại Việt Nam.
(VNF) - Ông Lưu Đức Huy - Phó Cục trưởng Cục Quản lý giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính) cho rằng, ngưỡng chịu thuế của hộ kinh doanh nên ở mức 300 triệu đồng/năm là một phương án hợp lý và đang được Bộ Tài chính xem xét để trình Chính phủ và Quốc hội.
(VNF) - Các nghiệp vụ được ghi nhận thiệt hại chủ yếu vẫn là xe cơ giới và tài sản – kỹ thuật… với thiệt hại được đánh giá tiếp tục tăng cao sau khi doanh nghiệp bảo hiểm hoàn tất giám định.
(VNF) - Trăn trở giá nhà chung cư 50-70 triệu/m2 thì người trẻ không có tiền mua được, Thủ tướng đề nghị Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam có chương trình, kêu gọi doanh nhân trẻ tiên phong xây các dự án nhà ở xã hội.
(VNF) - TS Lê Minh Nghĩa, Chủ tịch VFCA nhấn mạnh, việc hợp tác giữa hai bên sẽ tạo ra giá trị thiết thực, góp phần phát triển bền vững và nâng cao năng lực tài chính cá nhân cho người dân.
(VNF) - Cơ quan điều tra xác định Trần Lê Duy và đồng phạm đã tổ chức mô hình công ty công nghệ để xây dựng, vận hành và cập nhật hàng loạt website đánh bạc trực tuyến, phục vụ đối tác tại Campuchia.
(VNF) - Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ vừa có báo cáo gửi Ủy ban Chứng khoán về nghị quyết phương án nhân sự tạm thời để điều hành hoạt động doanh nghiệp, trong lúc hàng loạt lãnh đạo chủ chốt nghỉ phép.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
