Phát biểu tại Hội thảo Tháo gỡ vướng mắc về chính sách Thuế Giá trị gia tăng ngành nông, lâm, thủy sản ngày 9/10, ông Nguyễn Tấn Hiên - Phó Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam chia sẻ: “Từ trước đến nay, việc hoàn thuế gặp muôn vàn khó khăn do thủ tục và quy trình phức tạp, kéo dài nhiều tháng, thậm chí hàng năm, khiến doanh nghiệp chưa lấy lại được số tiền để quay vòng vốn và chuẩn bị đơn hàng xuất khẩu. Với ngành hồ tiêu và nhiều loại gia vị, 95% sản lượng sản xuất trong nước để phục vụ xuất khẩu; tiêu thụ nội địa chiếm tỷ lệ rất nhỏ".
Thực tế, trong hệ thống hiện tại, doanh nghiệp thường phải thu mua nguyên liệu thô trực tiếp từ nông dân hoặc qua thương lái, nghĩa là phần lớn chi phí đầu vào đã phát sinh trước khi doanh nghiệp có thể khai báo, kê khai và được hoàn thuế GTGT.
Mức thuế 5% áp vào nguyên liệu thô tương đương một khoản tiền lớn phải ứng trước; với kim ngạch xuất khẩu của ngành hồ tiêu và gia vị ước đạt khoảng 1,7 tỷ USD/năm, hiệp hội ước tính số thuế phải ứng trước lên tới hơn 2.100 tỷ đồng. Đây là nguồn vốn lẽ ra có thể dùng cho sản xuất, nâng cấp nhà máy hoặc mở rộng thị trường.
Vấn đề càng trầm trọng hơn khi Luật GTGT mới giới hạn mức thuế được hoàn không vượt quá 10% doanh thu xuất khẩu của kỳ tính thuế.
Theo ông Nguyễn Tấn Hiên, đối với ngành mang tính mùa vụ cao như hồ tiêu, cà phê, doanh nghiệp thường thu mua tập trung trong một hoặc vài tháng, nhưng xuất khẩu diễn ra phân bố theo hợp đồng và đơn hàng.
Sự lệch pha này dẫn đến tình trạng nhiều khoản thuế đầu vào không được hoàn kịp thời, khiến doanh nghiệp bị kẹt vốn dài hạn. Bên cạnh đó, việc chứng minh nguồn gốc hợp pháp của nguyên liệu khi mua từ nông dân (những đối tượng thường không xuất hóa đơn GTGT) là một rào cản lớn trong khâu khấu trừ, đồng thời ảnh hưởng tới giấy tờ chứng nhận xuất xứ (C/O) phục vụ xuất khẩu.
Thực tế thủ tục hoàn thuế còn xuất hiện nhiều điểm nghẽn: hồ sơ phức tạp, yêu cầu quản lý chặt chẽ nhưng thiếu chuẩn hóa dữ liệu giữa cơ quan thuế địa phương và trung ương, thời hạn xử lý chưa được quy định rõ ràng. Doanh nghiệp, nhất là các công ty vừa và nhỏ, do đó phải “nộp trước, chờ sau” trong một chu kỳ vốn kéo dài, làm giảm khả năng tiếp cận tín dụng và tăng chi phí tài chính.
Nguy cơ mất thị phần, tái diễn lỗ hổng quản lý
Ông Thái Như Hiệp, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam cảnh báo hậu quả tương tự với mặt hàng cà phê nhân xanh.
Hiệp hội cho biết khoảng 85% sản lượng cà phê nhân của Việt Nam dành cho xuất khẩu; theo tính toán sơ bộ, nếu xuất khẩu 1,5 triệu tấn cà phê với kim ngạch dự kiến 7,5 tỷ USD, việc áp 5% VAT đối với nguyên liệu sẽ buộc doanh nghiệp phải nộp trước khoảng 375 triệu USD (gần 10.000 tỷ đồng) một khoản vốn lớn bị “giam” trong vòng quay sản xuất và thương mại, tác động trực tiếp tới khả năng cạnh tranh quốc tế.
Diễn biến trên thị trường quốc tế càng khiến cộng đồng doanh nghiệp lo ngại. Các đối thủ cạnh tranh như Indonesia, Brazil hay Ấn Độ duy trì chính sách ưu đãi thuế cho hàng nông sản xuất khẩu; việc gia tăng chi phí do thuế GTGT có thể khiến giá chào bán của doanh nghiệp Việt Nam kém cạnh tranh, dễ mất đơn hàng và thị phần.
Trong khi đó, bài học trong quá khứ khi cơ chế hoàn thuế yếu kém từng bị lợi dụng để lập hồ sơ khống và mua bán hóa đơn giả, gây thất thoát ngân sách và cạnh tranh không lành mạnh. Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng áp dụng thuế mà không có cơ chế kiểm soát minh bạch và thủ tục hoàn thuế thông suốt sẽ tạo ra lỗ hổng tương tự.
Trên cơ sở đó, Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị cùng Hiệp hội Cà phê – Ca cao đã chính thức kiến nghị Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính xem xét tiếp tục áp dụng mức thuế GTGT 0% cho nguyên liệu thô thu mua trong nước dùng để xuất khẩu, đồng thời không áp dụng với sản phẩm đã qua chế biến sâu.
Các hiệp hội đề xuất song song là cải cách quy trình hoàn thuế: đơn giản hóa thủ tục, xác định thời hạn xử lý rõ ràng, đồng bộ dữ liệu giữa các địa phương và cơ quan thuế, cũng như cơ chế hỗ trợ tạm ứng tín dụng cho doanh nghiệp bị giam vốn khi chờ hoàn thuế.
Chia sẻ khó khăn của các hiệp hội, ngành hàng trong lĩnh vực nông nghiệp, TS. Nguyễn Minh Thảo, Viện Nghiên cứu chính sách và chiến lược (Bộ Tài chính), cho rằng: Thuế là vấn đề muôn thủa của doanh nghiệp. Và những vướng mắc về thuế cũng gây ra những thiệt hại rất lớn đối với doanh nghiệp về cơ hội kinh doanh, cơ hội đầu tư và tìm kiếm thị trường mới. Tuy nhiên, để tháo gỡ được những vướng mắc, các ngành hàng cần có những thông tin chi tiết về những thiệt hại và lợi ích khi áp dụng Luật Thuế giá trị gia tăng, từ đó thông qua VCCI kiến nghị Chính phủ và các cơ quan chức năng nhằm tháo gỡ vướng mắc.
Tags:
(VNF) - Các đối tượng giả danh shipper, công an, quân đội, lừa đảo tình cảm, chiếm đoạt tiền của hơn 8.000 bị hại tại Việt Nam, ước tính số tiền đã chiếm đoạt khoảng trên 300 tỷ đồng.
(VNF) - Theo đại biểu Quốc hội, người dân có thu nhập trung bình phải mất trên 30 năm tiết kiệm mới có thể mua được một căn nhà có mức giá trung bình ở Hà Nội hoặc TP. HCM.
(VNF) - Cho rằng nâng cao đời sống cán bộ là nâng cao chất lượng bộ máy, đại biểu kiến nghị Quốc hội và Chính phủ điều chỉnh tăng lương cơ sở ngay từ 1/1/2026.
(VNF) - Kinh tế tăng trưởng ấn tượng, nhưng nhiều đại biểu Quốc hội cảnh báo rủi ro về tài chính, tiền tệ, bất động sản, vàng và trái phiếu doanh nghiệp.
(VNF) - Theo các chuyên gia VinaCapital, một yếu tố cần theo dõi là dự trữ ngoại hối, hiện chỉ tương đương khoảng 2,5 tháng nhập khẩu, mức có thể tạo áp lực nhất định lên tỷ giá trong thời gian tới.
(VNF) - Viện Kiểm soát Thuốc lá Toàn cầu phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá tổ chức khóa tập huấn nâng cao năng lực kiểm soát thuốc lá tại Việt Nam.
(VNF) - Mưa lũ tiếp tục gây ảnh hưởng nghiêm trọng tại khu vực miền Trung, nhiều khu vực của Đà Nẵng, Quảng Ngãi… vẫn bị chia cắt do ngập sâu và sạt lở núi.
(VNF) - Với kết quả của quý III/2025, Bộ phận Nghiên cứu Đầu tư Toàn cầu HSBC nâng dự báo tăng trưởng Việt Nam năm 2025 từ 6,6% lên 7,9% và năm 2026 từ 5,8% lên 6,7%. Song, các chuyên gia cũng lưu ý rủi ro lớn nhất có thể ảnh hưởng tới tăng trưởng vẫn là những biến động về thương mại.
(VNF) - Tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình (Km210+000 – Km260+030) có tổng chiều dài khoảng 50km, dự kiến được đầu tư nâng cấp, mở rộng từ quy mô 4 làn xe lên 6 làn xe trong năm 2027.
(VNF) - Theo đại biểu Quốc hội, nếu không hành động mạnh mẽ hôm nay, mai này mọi thành tựu kinh tế sẽ bị dòng nước ô nhiễm và không khí ngột ngạt cuốn trôi.
(VNF) - Viện kiểm sát Quân sự Trung ương quyết định trả lại 501 lượng vàng để Nguyễn Văn Hậu (Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn) nộp 60 tỷ đồng khắc phục hậu quả vụ án xảy ra tại sân bay Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa cũ).
(VNF) - Sáng nay (28/10), Tòa án nhân dân TP Hà Nội chính thức mở phiên sơ thẩm xét xử đại án đánh bạc và tổ chức đánh bạc quy mô đặc biệt lớn, với tổng số tiền giao dịch lên tới 107 triệu USD (tương đương gần 2.600 tỷ đồng), diễn ra tại King Club, thuộc khách sạn Pullman, Hà Nội.
(VNF) - Một đợt rà soát, tinh giảm luật lệ theo đúng tinh thần cải cách thể chế để phục vụ, thúc đẩy sản xuất kinh doanh là cấp thiết và cần sớm có kết quả.
(VNF) - Mưa lũ dồn dập tại miền Trung không chỉ gây ngập lụt trên diện rộng, sạt lở nhiều khu vực miền núi, mà còn khiến ngành đường sắt buộc phải tạm dừng hoạt động hàng loạt chuyến tàu Bắc - Nam.
(VNF) - Ông Trịnh Văn Quyết đã thi hành xong toàn bộ các khoản tiền phải thi hành trong bản án, cũng như các khoản liên đới bồi thường với các bị cáo khác.
(VNF) - Đến nay, ông Đinh La Thăng đã thi hành xong hơn 4,5 tỷ đồng và còn hơn 825 tỷ đồng chưa thi hành được.
(VNF) - Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký quyết định về việc phân công nhiệm vụ của các Phó Thủ tướng Chính phủ.
(VNF) - Chiếc máy bay Boeing bị bỏ rơi tại sân bay Nội Bài suốt 18 năm qua sẽ được giao cho Học viện Hàng không Việt Nam làm giáo cụ.
(VNF) - Mưa lớn gây sạt lở tại nhiều xã miền núi của Đà Nẵng nên hàng người dân phải sơ tán. Tại Huế, lũ cũng tràn qua cao tốc La Sơn – Túy Loan, gây nguy hiểm cho phương tiện lưu thông.
(VNF) - Quảng Ninh đã có 16 khu công nghiệp (KCN) với trên 12.800ha đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Thời gian gần đây, làn sóng doanh nghiêp FDI đầu tư vào các KCN tăng mạnh khiến nhu cầu về điện để sản xuất ngày một tăng cao.
(VNF) - Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance, bà Nguyễn Thị Hương - Cục trưởng Cục Thống kê (Bộ Tài chính), cho rằng kết quả tăng trưởng quý III là tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, để duy trì đà phụchồi và hoàn thành mục tiêu tăng trưởng trên 8% cho cả năm 2025, quý IV sẽ là giai đoạn then c hốt, khi “dư địa chính sách không còn nhiều, áp lực điều hành và triển khai thực tế đều rất lớn”.
(VNF) - Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an ra lệnh truy nã đặc biệt đối với Nguyễn Công Minh, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Cây xanh Công Minh.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ghi nhận đề nghị công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường, đưa Việt Nam ra khỏi danh sách xuất khẩu chiến lược D1, D3 và chỉ đạo các quan chức cao cấp Mỹ sớm phản hồi về các vấn đề này cho Việt Nam.
(VNF) - Tuyên bố chung là văn bản mà Việt Nam và Mỹ thống nhất đưa ra để thể hiện kết quả về đàm phán thương mại đối ứng giữa hai nước cho đến nay.
(VNF) - Đà Nẵng phát động chiến dịch “Môi trường không khói thuốc” nhằm lan tỏa lối sống văn minh và nâng cao ý thức cộng đồng trong bảo vệ sức khỏe và phát triển du lịch bền vững.
(VNF) - Các đối tượng giả danh shipper, công an, quân đội, lừa đảo tình cảm, chiếm đoạt tiền của hơn 8.000 bị hại tại Việt Nam, ước tính số tiền đã chiếm đoạt khoảng trên 300 tỷ đồng.
(VNF) - Dự án Sài Gòn Broadway từng được Tập đoàn Novaland giới thiệu ra thị trường vào năm 2020 với quy mô quy hoạch gần 10 ha ngay sát Khu đô thị Thủ Thiêm (TPHCM). Dự án có mặt tiền đại lộ Mai Chí Thọ, trạm dừng Ga Bình Khánh của tuyến Metro số 2, đối diện với một dự án khác của Novaland là Water Bay.
