Ám ảnh ùn tắc đô thị Hà Nội: Xé nát quy hoạch, 2 km 'nhồi' 40 chung cư

Đường "oằn mình" gánh chung cư

Thực trạng đường nhỏ bé nhưng oằn mình gánh sức ép từ chung cư theo xu thế đô thị nén tương đối phổ biến ở phía tây nam Hà Nội tạo nên thảm cảnh đường tắc, thiếu trường, lớp đông, ô nhiễm khói bụi…

Khu vực này có không ít “con đường đau khổ” vì quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch như đường Tố Hữu, giá bất động sản khó tăng vì tắc đường; đường Nguyễn Tuân (quận Thanh Xuân) chỉ rộng khoảng 6 m, dài chừng 1 km nhưng gánh tải của hơn 20 tòa chung cư cao tầng… 

Trục đường Lê Văn Lương - Tố Hữu là huyết mạch kết nối trung tâm với phía tây nam của thành phố Hà Nội. Đây là tuyến đường “trẻ tuổi” nhưng sớm nổi tiếng là “con đường đau khổ” vì chỉ 2 km đường phải "cõng" đến 40 tòa cao ốc. Các chuyên gia đánh giá, dọc theo con đường này, tốc độ đô thị hóa nhanh đến chóng mặt, nhiều năm liền là điểm nóng bất động sản, mặt hàng chủ yếu là chung cư, không ít dự án có mật độ xây dựng đến hơn 60% quỹ đất.

Theo thống kê của thành phố Hà Nội, có đến hơn 6.000 căn chung cư của các dự án bám theo 2 km đường Lê Văn Lương. Có thể kể đến một số dự án có số lượng căn hộ khủng: 18T1 và 18T2 có 600 căn; Golden Palm có 450 căn hộ; Star City có 462 căn hộ; Hà Nội Center Point có 360 căn hộ…

Anh Trần Đức Tuấn (38 tuổi) mua căn hộ dọn đến khu Trung Hòa Nhân Chính từ năm 2010 nên cảm nhận rất rõ cuộc sống thay đổi như thế nào trong 10 năm qua vì quy hoạch nhồi nhét nhà cao tầng.

“10 năm trước, đường thông, hè thoáng, thênh thang. Bây giờ, hễ trời mưa là buộc phải ra quán ăn. Nguyên nhân rất đơn giản là tắc đường, không thể về nhà nên tranh thủ lúc chờ đường bớt tắc thì ngồi ăn tối”, anh Tuấn than thở và cho biết, nhiều nhà cũng làm như vậy. 

Có lẽ vì mật độ đã căng cứng nên chỉ cần có động thái muốn “nhồi” thêm cao ốc vào khu này, sẽ gặp phản ứng dữ dội của người dân. Đầu năm 2019, hàng trăm hộ dân ở khu đô thị Trung Hòa Nhân Chính (quận Cầu Giấy) rần rần phản đối, gửi đơn thư đến nhiều cơ quan chức năng khiếu nại việc Sở Quy hoạch và Kiến Trúc chấp thuận đề xuất xây dựng tòa nhà 18 tầng nổi, 3 tầng hầm của Tổng công ty Cổ phần xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam (Vinaconex) tại nơi vốn có mật độ xây dựng cao này.

Theo nhiều cư dân ở đây, việc phá vỡ quy hoạch đô thị đã diễn ra trong suốt hơn 20 năm qua, chưa có dấu hiệu dừng lại. 

Theo tài liệu thu thập được, Khu đô thị Trung Hoà Nhân Chính có diện tích 32 ha, do Vinaconex làm chủ đầu tư, được phê duyệt lần đầu năm 1998, năm 2001 khởi công xây dựng và đến 2006 đưa vào vận hành. Đây là dự án từng được coi là một trong những khu đô thị thương mại kiểu mẫu đầu tiên ở thành phố Hà Nội. 

Quy hoạch chi tiết 1/500 được duyệt năm 1998 thể hiện, mật độ xây dựng tại khu đô thị này là 34,88% với 8 tòa nhà cao trung bình từ 6,7 - 7,5 tầng. Sau gần 20 năm, qua nhiều lần điều chỉnh quy hoạch, đến nay, mật độ xây dựng khu Trung Hòa Nhân Chính đã tăng lên hơn 50%, với 16 tòa nhà cao tầng, chiều cao từ 17 - 34 tầng.

Việc liên tục bị điều chỉnh, xây dựng theo hướng tăng mật độ khiến không ít cư dân ở khu Trung Hòa Nhân Chính lo lắng về nguy cơ thiếu hụt trầm trọng hạ tầng: cây xanh, bãi đỗ xe, trường học…

Điều chỉnh quy hoạch tuỳ tiện

Kiến trúc sư Phạm Thanh Tùng, Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam, cho rằng ở góc độ doanh nghiệp thì chủ đầu tư nào cũng muốn xây cao tầng để có cơ hội gia tăng lợi nhuận. Trong khi đó, thực trạng điều chỉnh quy hoạch còn tùy tiện, để lại hậu quả lớn về hạ tầng xã hội: giao thông thì tắc đường, mở thêm đường vẫn tắc vì dân số quá đông, với gần 10 triệu người ở Hà Nội, lượng phương tiện gia tăng nhanh.

Trong khi đó, hệ thống giao thông công cộng không phát triển kịp, tắc đường là khó tránh. Mặt khác, quy hoạch lỗi còn gây ra tình trạng thiếu trường học, lớp đông; chất lượng y tế chăm sóc sức khỏe người dân kém; ô nhiễm môi gia tăng, khó khắc phục…

Theo giới chuyên gia, để giải quyết được bài toán quy hoạch đô thị của Hà Nội thì cần hoàn thành việc quy hoạch các khu đô thị vệ tinh càng sớm càng tốt. Việc này có thể giúp tạo tiền đề giãn hàng triệu dân, có thêm 25.000 ha đất đai để di dời các cơ sở công nghiệp, trường học, thêm cơ sở để khởi nghiệp…

Bên cạnh đó, cần xác định rõ về xu hướng không phát triển đô thị nén mà đẩy mạnh phát triển giao thông công cộng từ ngoại ô vào nội đô cũng được nhiều nước triển khai. Người dân sống ở ngoại thành, làm việc ở nội thành vừa có chất lượng cuộc sống cao, vừa giảm áp lực lên hạ tầng đô thị. Gần đây, xu hướng ra ngoại thành sống ở nước ta đã dần manh nha, tuy còn nhiều khó khăn, bất cập, nhưng tương lai sẽ ổn hơn nếu hạ tầng giao thông tốt hơn.